Dagur - 24.01.1998, Blaðsíða 6

ÞJÓÐMÁL
jy^ar ______
Útgáfufélag: DAGSPRENT
Útgáfustjóri: eyjólfur sveinsson
Ritstjórar: stefán jón hafstein
ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Aðstodarritstjóri: birgir guðmundsson
Framkvæmdastjóri: marteinn jónasson
Skrifstofur: strandgötu 31, akureyri,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK
Simar: 460 6ioo og soo 7080
Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is
Áskriftargjaid m. vsk.: 1.680 KR. Á mánuði
Lausasöluverð: iso kr. OG 200 kr. helgarblað
Grænt númer: soo 7oso
Símbréf auglýsingadeildar: 460 6161
Símar augiýsingadeiidar: creykjavík)563-1615 Ámundi Ámundason
(AKUREYRIJ460-6191 G. Ómar Pétursson
OG 460-6192 Gréta Björnsdóttir
Netfang auglýsingadeildar: omar@dagur.is
Símbréf ritstjórnar: 460 617i(akureyrij 551 6270 (reykjavík)
Úíj*.líiistvrkir Kvennalista
í fyrsta lagi
Kvennalistinn hefur nú kvatt sér hljóðs vegna ágreinings um út-
gáfustyrki, sem úthlutað er til þingmanna. Stendur deilan um
hvort Kristín Astgeirsdóttir, sem sagt hefur skilið við Kvennalist-
ann, eigi að fá tæpar tvær milljónir í sinn hlut, en það mun láta
nærri að vera þriðjungur þingmannahlutar í útgáfustyrk til
þingflokksins. Almenningur, sem stendur utan við þessa deilu
og er ekki innvígður á uppboðsmarkaði útgáfustyrkja Alþingis,
spyr hins vegar í hvað þessir peningar séu ætlaðir? Hvers vegna
er þeim úthlutað til þingflokka í hlutfalli við styrk þeirra og at-
kvæðamagn.
í öðru lagi
Svarið sem fólk fær er að þingmenn þurfi að kynna sjónarmið
sín og stefnu og eðlilegt sé að sú úthlutun sé í einhverju sam-
ræmi við fylgi. Hið rökrétta í stöðunni væri því, ef Kristín Ast-
geirsdóttir á ekki rétt á útgáfustyrk, að skera niður styrk þing-
flokks Kvennalista sem nemur hennar hluta! Olíklegt er þó að
slíkt teldist lausn í deilunni, sem aftur undirstrikar að tímabært
er að endurskoða þessa rausnarlegu útgáfustyrki í heild sinni.
Það væri strax skref í áttina að breyta þeim í framlög til sérfræði-
aðstoðar við þingmenn. Þannig væri í raun verið að styrkja lög-
gjafarvaldið - þingmenn hafa næg önnur tækifæri til að koma
hugmyndum sínum og stefnu á framfæri.
í þriðja lagi
I dag er í reglunum svigrúm til túlkunar og því um Ieið svigrúm
til ágreinings. Kvennalistaþingkonur hafa notað þetta svigrúm
til hins ítrasta. Ágreiningur þeirra og yfirlýsingar eru hat-
rammari en menn eiga að venjast hjá íslenskum stjórnmála-
mönnum. Það er líka kaldhæðni örlaganna að einmitt Kvenna-
Iistinn - ímynd siðprýðinnar í íslenskum stjórnmálum - skuli láta
sín síðustu spor í pólitík verða heiftúðugan stríðsdans um
skiptingu opinberra styrkja til eigin útgáfustarfsemi. Fjármála-
ráðherra hefur sent samráðherrum sínum belgvettlinga að gjöf
til að lina handarhöggin frá Davíð. í ljósi heiftarinnar vegna út-
gáfustyrks er spurning hvort boxhanskar séu ekki gjöf við hæfi
handa þingkonum Kvennalista ? Birgir Guðmundsson
Tarsan flytur
til Akureyrar
Garri hefur alltaf átt bágt með
að þola vol og væl. Þess vegna
er hann eldheitur stuðnings-
maður Jakobs Björnssonar og
bæjarstjórnarmeirihluta hans.
Garri hefur meira að segja átt-
að sig á að hverju bæjarstjórn-
armeirihlutinn stefnir sem er
talsvert afrek í ljósi þess að
meirihlutinn sjálfur hefur
ekki gert sér grein fýrir því.
Framtíðar-
sýn meiri-
hlutans
Nú um stundir reka
bæjarbúar upp
ramakvein yfir því
að bærinn sé ekki
fjölskylduvænn.
Leikskólagjöld eru
þau hæstu á land-
inu, dýrast í sund, launin lág
og framboð menningar og af-
þreyingar minna en á suð-
vesturhorninu. Garri hefur
jafnvel heyrt einstaka hjáróma
rödd, úr þessum vælu- og úr-
tölukór, segja að bærinn sé að
tapa samkeppninni um fram-
tíðaríbúa sína með stefnuleysi
í málefnum þölskyldunnar.
Forráðamenn bæjarins hafa
aftur á móti bent réttilega á
það að miðað við hnattstöðu
er þolanlegt veðurfar og það
sem er ekki síður mikilvægt,
að töluvert er um trjágróður.
Trjágróður bæjarins var lengi
vel einn af fáum fögru hár-
brúskum á þessu berrassaða
landi. Garra þykir þ\'í einsýnt
hvert meirihlutinn stefnir
varðandi framtíð bæjarins og
leggur því til við bæjarstjórn
að á næsta fundi verði sam-
þykkt eftirfarandi bókun:
„Bæjarstjórn Akureyrar gerir
að tillögu sinni að stofnuð
verði nefnd til að kanna þann
möguleika að hinn háæru-
verðugi lávarður Greystoke,
stundum nefndur Tarsan apa-
bróðir, flytjist til bæjarins."
Garri dagsins getur svo fylgt
með sem greinargerð með til-
lögunni.
Hvað með
Jane og
bömin
Það eina sem veldur
Garra áhyggjum varð-
andi þetta háleita
framtíðarmarkmið er
að í öðrum sveitarfé-
lögum vaxa Iíka tré.
Telur Garri í ljósi þess
að Tarsan hefur feng-
ið nokkra nasasjón af vest-
rænni menningu, talsverða
hættu á því að hann setji ekki
fyrir sig að trén á suð-vestur-
horninu séu litlu lægri. Því
gæti reynst nauðsynlegt að
fækka trjám og lækka þau í
öðrum bæjarfélögum.
Nokkuð er um liðið síðan
Garri frétti síðast af Tarsan og
hver veit nema að ómegð
komi í veg fyrir að þau Jane
geti hugsað sér að flytja til Ak-
ureyrar. Eins gæti berangurs-
legur klæðaburður hans feng-
ið hann til að rýna í húshitun-
arkostnaðinn. Það væri mikil
synd og dapurlegur endir
málsins ef Tarsan setti fyrir
sig þau atriði sem bæjarbúar
hafa verið að væla um. Sér-
staklega í Ijósi þess sem bær-
inn getur boðið manni eins og
Tarsan. GARRI
GnmdvaUaratriði
.Algjört grundyallaratriði". „Mál-
efnin ráða“. I umræðunni um
framvindu stjórnmálanna á
næstunni er flokkakerfið skot-
spónn þeirra sem vilja stokka
upp og sækja fram fyrir hönd
þeirra systra „félagshyggju" og
„vinstristefnu". Litla systir,
„kvenfrelsi", fylgir með. Þegar
ofþreyta gerir vart við sig hjá
þeim sem ekki eiga langlundar-
geð á eilífðarlager koma gamlir
vinir til skjalanna: „grundvallar-
atriði" og „málefnin ráða“; fylgi-
sveinar þeirra sem vilja fara sér
hægt og athuga málin og kanna
stöðuna til hlítar og varast vítin
og fara sér að engu óðslega og
gæta þess að flokkarnir lifi sínu
lífi með gögnum og mismiklum
gæðum. Sem sagt: engin sam-
fylking nema samkomulag hafi
náðst um „algjör grundvallarat-
riði“ og að „málefnin ráði“. Gott
og vel.
Dæmi úx sögimni
Sjö ár eru ekki langur tími í póli-
tík. 1991 var sögulegt ár. Ungur
borgarstjóri Sjálfstæðisflokksins
nýkominn úr skyndilegu strand-
höggi í formannsbúðir Þorsteins
Pálssonar var að reyna fyrir sér í
landsmálapólitík. Alþingiskosn-
ingar, vinstri stjórn Stein-
gríms Hermannssonar,
Jóns Baldvins Hannibals-
sonar og Ólafs Bagnars
Grímssonar hafði staðist
áhlaup þessa unga manns
og haldið meirihluta á Al-
þingi. Búnir að kveða nið-
ur höfuðandstæðing ís-
Iensks efnahagaslífs: verð-
bólgudrauginn. Koma á
þjóðarsátt. Þessir gömlu
refir landsmálanna gátu
þess vegna dæmt þennan Davíð
nokkurn Oddsson til fjögurra ára
útlegðar á Alþingi og ráðið ríkj-
um í lýðveldinu. Niðurstaðan
varð sú að ryðja braut til þess að
sterkasti foringi Sjálfstæðis-
flokksins frá dögum Ólafs Thors
gæti orðið til. Málefnið réði, al-
gjört grundvallaratriði þess að
ekki var hægt að mynda vinstri
stjórn.
Hvaða mál svo stórt?
Auðvitað muna menn að
það var afstaðan til Evr-
ópska efnahagssvæðisins
sem réði úrslitum. Hún
var slíkt grundvallaratriði.
Nú er ekki langt um liðið
og mætti því ætla að það
mikla stórmál sem sldpti
sköpum um framvindu ís-
lenskra stjórnmála væri
hinn mikli Þrándur í Götu
þeirra sem enn eru að
paufast við að samfylkja félags-
hyggjumönnum, vinstrafólki og
þeim sem \ilja tala um kven-
frelsi. En hver er raunin? Enginn
talar um EES! ENGINN. Sem
hornsteinn í umræðu um framtíð
íslensltra stjórnmála er þetta mál
ekki á dagskrá. Enginn flokkur
boðar úrsögn úr EES komist
hann til valda eftir næstu kosn-
ingar. Er tii sá stjórnmálamaður
sem gerir úrsögn úr EES að úr-
slitaatriði varðandi sam\innu á
vinstri kantinum? Hér skiptir
engu hver hafði „á réttu að stan-
da“. Niðurstaðan stendur. Óhög-
guð, og enginn sækir að henni.
Lærdómur
Nú væri freistandi fyrir dálkahöf-
und að varpa púðurkerlingu inn í
stjórnmálaumræðuna: „Og
hvaða lærdóm geta nú flokkarnir
dregið af þessu?“ Spyrja af mikl-
um alvöruþunga um hvað hafi
orðið um grundvallaratriðið og
málefnið. Hin spurningin er þó
miklu áhugaverðari: Hvaða lær-
dóm draga kjósendur af?
sv<a]rad
Á Krístín Ástgeirsdóttir
aðfá þriðjung afút-
gáfustyrk Kvennalist-
ans?
Lára Margét Ragnarsdóttir
þingmaður Sjáflstæðisflokks.
,Af hverju
ekki?
Kristín
Ástgéirs-
dóttir var
kjörin á
þing á veg-
um
Kvenna-
listans, en
stendur nú
utan flok-
ka. Eg hef enn ekki tekið afstöðu
til þessa máls, en finnst spurn-
ingin hinsvegar ekki óeðlileg."
Steingrímiix J. Sigfússon
þingmaðurAlþýðubandalags.
,Já, ég er
þeirrar
skoðunar
að þegar
þingmenn
starfa sjálf-
stætt
hvort sem
þeir hafa
náð kjöri f
sérfram-
boðum eða standa utan þing-
flokka af ástæðum sem hafa
komið upp - þá eigi þeir að njóta
hlutfallslega sömu réttinda og
aðrir þingmenn. Mér finnst það
liggja í eðli þessa fjárstuðnings
við stjórnmálastarfið og lýðræð-
ið, sem þessar greiðslur eru.“
Lúðvik Bergvinsson
þittgmaður Alþýðufloltks.
„Ég þekki
ekki nægi-
lega vel
hugsunina
á bak við
útgáfu-
styrkinn.
En ef þetta
er styrkur
til þing-
flokka, þá
þarf að
minnsta kosti tvo til að geta
myndað þingflokk. En ef hugs-
unin er hinsvegar styrkur per
þingmann, Jjá er erfitt að ganga
framhjá Kristínu.“
Magnús Stefánsson
þingmaður Framsóknarflokks.
„Fljótt á
litið finnst
mér það
ekki óeðli-
legt, en hef
á hinn
bóginn
ekki kynnt
mér málið
nægilega
vel til þess
að kveða
uppúr með það, með skýrum
hætti nú.“