Dagur - 29.12.1998, Blaðsíða 2

18 - ÞRIÐJUDAGUR 29. DESEMBER 1998
Tkyptr
LÍFID 1 LANDINU

■ SMATT OG STÚRT HlA
UMSJÓN:
SIGURDÓR
SIGURDORSSON
Árni Johnsen.
„Það er mikið ok
lagt á heiðarlega
framsóknarmenn í
vor að þurfa bæði
að rísa undir
Kögunar-Gulla og
Kidda sleggju."
Indriði á Skjald-
fönn í pistlinum
Skýrt og skorinort
í héraðsfréttablað-
inu Vestra.
Lokað fyrir Páli
Mönnum er enn í fersku minni rimman á milli
Arna Johnsen og Páls Oskars Hjálmtýssonar á
dögunum. Þá sakaði Páll Óskar Árna um að
hafa ráðist að ástmanni sínum á hljómsveitar-
sviðinu á þjóðhátíð í Vestmannaeyjum og hent
honum út fyrir að iðka hommaskap upp á
sviði. Síðan komu þeir félagar fram í sjónvarpi
og deildu um atburðinn. Sagan segir að hinir
frægu hrekkjalómar í Vestmannaeyjum hafi
sent þingmanni sínum, Arna Johnsen, jólagjöf
á dögunum. Þar var um að ræða sérsmíðana
stóra rasshlíf og aftan á henni stóð: „Lokað
fyrir Páli.“ Ómar Ragnarssonar orti hér í eina
tíð: „Lok, lok og Iæs og allt í stáli/lokað fyrir
Páli.
Vitriiigamirþrír
Hörður Kristjánsson skrifar leiðara í héraðs-
fréttablaðið Vestra á dögunum sem hann nefn-
ir Vitringarnir þrír. Þar fjallar um kvótadóm
Hæstaréttar og viðbrögð þriggja ráðherra við
dómnum og á vart orð til að lýsa hneykslan
sinna á þeim. Síðan segir orðrétt: „Fyrir hópi
vitringanna þriggja stígur nú forsætisráðherra,
Davíð Oddsson, fram fyrir þjóð sína með bull,
Halldór Asgrímsson utanríkisráðherra er með
ergelsi og Þorsteinn Pálsson sjávarútvegsráð-
herra er með hreina firru."
Magnús ogTjallamir
Og fyrst við erum að vitna í Vestra er upplagt
að endursegja ágæta gamansögu úr því ágæta
blaði. Þar segir frá manni sem eitt sinn bjó á
Isafirði og hét Magnús Arnórsson, öðlings-
maður og dugnaðarforkur. Hann var upp-
nefndur „Maggúdd." Um 1970 var oft mikið
um þýska óg breska togara í ísafjarðarhöfn.
Einhverju sinni spurðist út að hægt væri að
gera góð kaup á áfengi í einum togaranna.
Magnús brá við, vippaði sér um borð og tókst
með handapati og einhverjum orðum að gera
Bretunum skiljanlegt að hann vildi kaupa
flösku. Stýrimaður sótti flöskuna og fékk
Magnúsi en hann rétti fram peninaseðla. Sá
breski velti seðlunum fyrir sér og sagði svo allt
í einu: „No good, no good.“ Magnús misskildi
Bretann og svaraði á íslensku og var reiður yfir
því að tjallinn væri að hæðast að uppnefninu:
„Nei, nei, nei, Maggúdd, Maggúdd," og hrifs-
aði seðlana af Bretanum og fór í land flösku-
laus.
Sumir og sumir ekki
Þorleifur Konráðsson frá Frostastöðum í
Skagafirði orti:
I föðurætt minni og móður
menn ég þekki.
Sumum þykir sopinn góður
og sumum ekki.
Tinna Gunnlaugsdóttir leik-
kona er nýr forseti Banda-
lags íslenskra listamanna,
BÍL Hún segir að
framundan sé mikil yfirlega
til að finna út hvernig helst
megi gæta höfundarréttar
listamanna við breyttar
þjóðfélagsaðstæður.
Styrkjum ræturnar
Meginmarkmið BÍL
erað efla vitund okk-
ar og sjálfstraust sem
þjóðar. „Efviðætl-
um ekki að drukkna í
útþynntri alþjóða-
menningu, verðum
við að styrkja rætur
okkarsvo um
munar. “
SPJALL
Sumum kann ef til vill að hafa
komið á óvart að sjá í íjölmiðlum
nýlega að Tinna Gunnlaugsdóttir
hafi verið kosin forseti BIL en
það er alls ekki jafn ólíklegt og
virðist við fyrstu sýn. Tinna hefur
nefnilega sinnt féíagsmálum fyrir
leikara um nokkurt skeið og þeg-
ar hún fékk áskorun frá stjóm
BIL um að taka að sér forystuna
ákvað hún að taka henni. Hún
segir að verkefni fyrir nýjan for-
seta skorti ekki, en hún vill gefa
sér tíma til að setja sig inn í verk-
efnin áður en hún kemur með yf-
irlýsingar um breyttar áherslur,
eða helstu stefnumál.
„Hjálmar H. Ragnarsson fráfar-
andi forseti vann listum og
menningu mikið gagn með þraut-
seigju sinni og vilja. Eg býst við
að ég reyni að halda hans starfi
áfram eftir fremsta megni og síð-
an mæta nýjum málum eftir
bestu samvisku.“
Tinna Gunnlaugsdóttir leikkona
er nýkjörin forseti Bandalags ís-
lenskra listamanna, BIL. Hún
segir að listamenn þurfi að huga
betur að höfundarrétti sínum.
Tinna segir að megin markmið
og tilgangur stórra samtaka á
borð við Bandalag Islanskra
Listamanna, sé fyrst og fremst að
efla vitund okkar og sjálfstraust
sem þjóðar, sem hefur eitthvað
fram að færa á sviði lista og
menningar. „Við þurfum að efla
sjálfstraustið og átta okkur á að
við höfum ýmislegt fram að færa
sem við getum verið stolt af, -
sem einstaklingar og sem þjóð.
Ef við ætlum ekki að drukkna í
útþynntri alþjóðamenningu,
verðum við að styrkja rætur okk-
ar svo um rnunar."
Þrýstir á stjómvöld
Þeir eru ekki margir sem átta sig
á hlutverki Bandalags íslenskra
listamanna, BÍL, enTinna segir að bandalagið sé
ekki stéttarfélag heldur fyrst og fremst samtök
listamanna í Iandinu. Það sé hugsað sem nokk-
urs konar þrýstihópur á stjórnvöld til að fleyta
málum lista og menningar áfram og veita þeim
fulltingi.
„Það má segja að bandalagið sé nokkurs konar
Iistaráð. Það á að vera stjórnvöldum og þá fyrst
og fremst menntamálaráðherra til ráðuneytis í
öllu sem viðkemur listum og menningu og vinna
að hagsmunum Iista og listamanna á breiðum
grundvelli."
Uppeldislegt gildi
- En hver eru fyrstu verkefni nýrrar stjómar?
„I fljótu bragði mundi ég vilja nefna aukna
áherslu á uppeldislegt gildi lista, list og lista-
menn inn í skólana í auknu mæli, - skólana á
listviðburði í auknu mæli. Nú og í stóra sam-
henginu þurfa öll Iistamannafélög að huga vel
að því að tryggja annars vegar að fólk hafi að-
gang að listum og hins vegar að þeir sem búa til
list njóti þess höfundarréttar sem því fylgir,"
svarar hún. -GHS
FRA DEGI TIL DAGS
Vinátta er lfk peningum, það er auð-
veldara að afla hennar en halda henni.
Samuel Butler.
Þetta gerðist 29. desember
• 1852 var Emma Snodgrass handtekin í
Bandaríkjunum fyrir að ganga í buxum.
•1891 fékk Thomas A. Edison einkaleyfi
á útvarpssendingum.
• 1908 reið ofsaveður yfir Suðurland og
eyðilögðust þá kirkjur á Stóra-Núpi og
Hrepphólum.
• 1940 hófu Þjóðveijar sprengjuárásir á
London.
• 1949 voru öll iðnfyrirtæki þjóðnýtt í
Ungverjalandi.
• 1989 varð Vaclav Havel forseti
Tékkóslóvakíu.
Þau fæddust 29. desember
• 1721 fæddist Jeanne-Antoinette Pois-
son, markgreifafrú af Pompadour, sem
var hjákona Lúðvíks 15. Frakkakon-
ungs.
• 1809 fæddist breski stjórnmálamaður-
inn William Ewart Gladstone, sem
gegndi ijórum sinnum embætti forsæt-
isráðherra í Bretlandi.
• 1907 fæddist Vilhjálmur Guðmundsson
skáld frá Skáholti.
•1910 fæddist Gunnar Thorodssen for-
sætisráðherra
• 1929 fæddist Olafur Skúlason biskup.
• 1946 fæddist breska söngkonan Mari-
anne Faithfull, British actress/singer
• 1947 fæddist bandaríski leikarinn Ted
Danson, SD Calif, actor (Sam Malone-
Cheers, 3 Men 8c a Baby)
Merkisdagurinn
29. desember
Tómasarmessa erkibiskups og pfslarvotts
í Kantaraborg (d. 1170). Tómas Becket
var af auðugum Normannaættum, gagn-
menntaður og gekk ungur í þjónustu
erkibiskupsins í Kantaraborg, annaðist
þar meðal annars samninga við krúnuna.
Tómas var drepinn fyrir háaltari dóm-
'-"'"í >1 T'i éW*f»
kirkjunnar í Kantaraborg og var lýstur
helgur maðurll73, var víðfrægur píslar-
vottur um öll Vesturlönd og víðar. A Is-
landi var Tómas einn helstu dýrlinga. Er
saga hans til í fjórum gerðum, elsta þýð-
ingin talin frá því um 1200 og víða á
hann minnst í öðrum fornum ritum.
Hann var höfðudýrlingur í ekki færri en
fimm kirkjum og aukadýrlingur í fleiri
kirkjum.
Vísa dagsins
Káinn orti þessa vísu til kisa eitt sinn.
Gleðihoðskap hirti minn,
hæti moði í stallinn,
grútt og loðið læðuskinn!
Læt svo froðu ’ t dallinn.
i ■'yjt'fWi’*? ttstini vmnr- > «i<!*;‘múvi ■m#
Afmælisbam dagsins
Bandaríski Ieikarinn Jon Voight
fæddist 29. desember árið 1938 og
er því sextugur í dag. Hann verður að
teljast með athyglisverðari Ieikurum
í Hollywood alít frá því hann lék í
Deliverance og Midnight Cowboy
endur fyrir löngu, þótt hann hafi
aldrei verið mjög áberandi sem
„stjarna“. Á síðustu árum hefur hann
sést í myndum á borð við Mission
Impossible, Heat og Rainmaker.