Dagur - 09.04.1999, Síða 4

20-FÖSTUDAGVR 9. APRÍL 1999

LÍFIÐ t LANDINU
Drífum kosningarnar af,
svo við þurfum ekki að
standa í þessu vesini, þar
sem alltafer hætta á að
einhver fari fram á fram-
sýni, hugsjónir, þó ekki
sé nema eina og eina
hugmynd, en ekki bara
bissniss as júsúal. Flýtur
meðan ekki sekkur og
allt á að rúlla sinn vana-
gang.
Bissness
asjúsúal
fjölmiðlarnir - en ekki kjósendur, alveg
örugglega ekki kjósendur, og ótal margir
hafa frábeðið sér þetta fyrir hverjar kosn-
ingar að undanförnu, en samt færist
þetta sífellt í aukana, svo allra síðustu
dagar kosningabaráttunnar fara varla í
annað en bera saman allar þær skoðana-
kannanir sem birtast á degi hverjum, öll-
um til ama og leiðinda nema Olafi Þ.
Harðarsyni, sem alltaf finnst þetta jafn
merkilegt, alltaf ímyndar sér að þetta segi
okkur eitthvað um ástandið í landinu. Og
gerir það kannski. En þá er ástandið Iíka
helstil dauft, enda snúast hinar þrotlausu
umræður um skoðanakannanir ekki um
stjórnmál, heldur um fylgi flokka - sem er
svolítið annað.
Huggulcg svefnværð
En þegar loks tókst að slíta umræðuna í
þessum margnefnda sjónvarpsþætti frá
því aðkallandi málefni hver gæti myndað
stjórn með hverjum samkvæmt þessari
skoðanakönnun, þá hefði mátt vænta
þess að hægt væri að heíja umræður um
hvernig ætti að stýra landinu næstu fjög-
ur árin - en þá fyrst færðist nú hugguleg
svefnværð yfir mannskapinn, og með ör-
fáum heiðarlegum undantekningum var
furðu fátt sem hægt var einu sinni að
festa hendur á, og sumir virtust bara
komnir þarna til málamynda, til að sýna
lit, sýna að þeir væru ennþá til, og það
ætti að kjósa þá í kosningunum eftir
mánuð. Þeir þyrftu sjálfir ekki að leggja
neitt sérstakt til málanna. Svolítið meira
karp, hver hafði gert hvað hvenær, hvað
stóð eða stóð ekki í stefnuskrá; stöku
sinnum blossaði upp svona smárifrildi,
sem snerist þó ævinlega að endingu um
næsta lítilfjörleg smáatriði, og brátt féll
allt í dúnalogn að nýju. Drífum kosning-
arnar af, svo við þurfum ekki að standa í
þessu vesini, þar sem alltaf er hætta á að
einhver fari fram á framsýni, hugsjónir,
þó ekld sé nema eina og eina hugmynd,
en ekki bara bissniss as júsúal. Flýtur
meðan ekki sekkur og allt á að rúlla sinn
vanagang.
FaUegt orð?
Kannski er það best. Kannski færi illa, ef
þetta ágæta fólk færi að uppfyllast hug-
sjónaeldmóði og vildi fara að setja mark
sitt á þjóðfélagið; það má vel vera. En
samt var dálítið einkennilegt, dálítið dap-
urlegt, að þegar flestir helstu stjórn-
málaforingjar Iandsins komu saman í
einn sjónvarpssal til að ræða um stefnu-
mál sín í komandi kosningum, þá skyldi
niðurstaðan ekki bara vera engin - heldur
skyldi nánast ekki vera um neitt að tala.
Að minnsta kosti tókst þeim ekki að
sannfæra þennan kjósanda um að þeir
hefðu neitt sérstakt til málanna að leggja.
Því hvað var að heyra?
Ekki eitt eftirminnilegt orð, ekki vitur-
legt orð, ekki innblásið orð; það væri
náttúrlega til alltof mikils mælst að biðja
um fallegt orð. Kannski er það tóm
ímyndun að við höfum eitthvað að gera
með stjórnmál. Kannski er það tóm
ímyndun að við höfum eitthvað að gera
með mál af hvaða tagi sem er.
Svona voru nú áhrifin af upphafi kosn-
ingabaráttunnar, umræðum stjórn-
málaforingjanna í sjónvarpssal. Eg svaf
ágætlega um nóttina.
Pistill Illuga var jluttur t' morgunútvarpi
Rúsar 2 í gær.
Einhvern tíma - kannski
var það annars bara í
fyrradag, já, Iíklega var
það bara í fyrradag, þó
það virðist öllu lengra
síðan, svo langt síðan,
það hefði getað verið íyrir
mörgum misserum eða
árum eða jafnvel sek-
úndubrotum - þá settist
ég niður fyrir framan
sjónvarp og ætlaði að
horfa á stjórnmálaum-
ræður, einskonar form-
legt upphaf kosningabaráttunnar, því það
eru kosningar í vor, fjögur ár síðan síðast,
þó það virðist líka lengra, og stjórnmála-
umræðurnar komnar í kunnuglegt form
fyrir kosningar; leiðtogar stjórnmálaflokk-
anna kallaðir að hringborði í sjónvarpssal
og beðnir um að segja eitthvað, síðan
svara einhverju og loks í mjög stuttu
máli, því tíminn er að hlaupa frá okkur.
En maður skyldi sem sagt ætla að þess-
ar stjórnmálaumræður hefðu getað orðið
... ja, kannski fróðlegar fyrst og fremst;
einhvern veginn gerði ég mér engar vonir
um að þær yrðu spennandi eða skemmti-
Iegar, látum okkur nægja fróðlegar, því
það er ný öld að byrja, svona bráðum, og
maður skyldi ætla að þeir sem bjóðast til
að stjórna okkur framan af þeirri nýju öld
hafi eitthvað að segja, eitthvað uppá að
bjóða, ekki kannski frumlegt eða merki-
Iegt - það væri til of mikils mælst - en þó
alla vega skilmerkilegt og úthugsað;
stefnuna sem þeir vilja að við tökum á
hinni nýju öld sem í hönd fer, hugsjón-
irnar sem þeir ætla að virkja í brjósti okk-
ar, hugmyndirnar sem þeir ætla að
kveikja, hugarfarið sem þeir hafa komið
auga á og skýra fyrir okkur ... eitthvað
svoleiðis.
Þetta hugðist ég sjá í sjónvarpinu í
fyrradag?
Hver myndar stjóm?
En þetta kom ég svo hvergi auga á. Eg
held að jafn dauflegur sjónvarpsþáttur
hafi varla verið á dagskrá í háa herrans
tíð, þess vegna virðist svo óralangt síðan,
og þó ég segi hann dauflegan, þá er það
vel að merkja ekki í þeirri merkingu að
hann hefði verið neitt að ráði skárri þó
allir hefðu hnakkrifist frá íyrstu stund;
svoleiðis þættir geta vissulega stundum
haldið manni vakandi rétt á meðan, en ég
veit ekki hvað ég er búinn að gleyma
mörgum slíkum hnakkrifrildisþáttum um
ævina, svo ekki skilja þeir að heldur ýkja
mikið eftir. En þættinum í fyrradag mætti
kannski halda til haga í minningunni,
einmitt íyrir það hversu dauflegur hann
var, hversu fátt var sagt, þó að endingu
hrúguðust þarna vissulega upp búnkar af
orðum; hversu stefnan var rýr, hugsjón-
irnar engar, hugmyndirnar fátæklegar,
hugarfarið einfalt. Þátturinn byrjaði á
Iöngu og steingeldu karpi um það hverjir
myndu geta myndað ríkisstjórn með
hverjum miðað við einhverja nýja skoð-
anakönnun sem Sjónvarpið hristi fram úr
erminni, en engum datt í hug að spyrja
þeirrar spurningar af hveiju þetta dauf-
lynda, hugmyndasnauða fólk ætti yfirleitt
að mynda ríkisstjórn, hvort það ætti það
skilið, alveg að sofna þarna í sjónvarpssal
og við hér um bil sofnuð fyrir framan
sjónvarpið - hvort þetta fólk ætti það skil-
ið, og hvort við ættum það skilið.
Ástandið í landinu?
Mér heyrðist þó að það muni verða borin
von að nokkuð verði að þessu sinni hægt
að sporna við þeirri þróun sem augljós
hefur verið fyrir undanfarnar kosningar,
að kosningarnar eigi að fara fram í formi
linnulausra skoðanakannana - Sjónvarpið
tilkynnti stolt í bragði að það hefði gert
samkomulag við Gallup um fjöldann all-
an af skoðanakönnununi fram að kosn-
ingum, og ætli Stöð 2 geri ekki annað
eins, og DV geri sínar skoðanakannanir,
svo þetta verður eins og venjulega nú á
seinni tímum; öll kosningabaráttan á síð-
ustu stigum snýst um hver hefur hversu
mörg prósentustig framyfir hvern ein-
hvern tiltekinn dag, ogjafnvel tiltekinn
klukkutíma, þegar svo og svo skammt er
til kosninganna. Þetta skoðanakannana-
fargan hefur enginn beðið um - kannski
æðsta stjórn flokkanna sjálfra, kannski
UMBÚÐA-
LAUST
lllugi
Jökulsson
skrifar