Dagur - 03.06.1999, Blaðsíða 6

6 - FIMMTUDAGUR 3. JÚNÍ 1999

ÞJÓÐMÁL
Útgáfufélag: dagsprent
Útgáfustjóri: eyjólfur sveinsson
Ritstjóri: ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Aðstoðarritstjóri: birgir guðmundsson
Framkvæmdastjóri: marteinn jónasson
Skrifstofur: strandgötu 3i, akureyri,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK
Símar: 460 6ioo og aoo 7oao
Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is
Áskriftargjald m. vsk.: 1.800 KR. Á mánuði
Lausasöluverð: iso KR. OG 200 KR. helgarblað
Grænt númer: 800 7080
Netfang auglýsingadeildar: omar@dagur.is
Símar auglýsingadeildar: {REYKJAVÍK)563-1615 Ámundi Ámundason
CAKUREYR1)460-6191 G. Ómar Pétursson
OG 460-6192 Gréta Björnsdðttir
Símbréf auglýsingadeildar: 460 6161
Símbréf ritstjórnar: 460 6171(akureyri) 551 6270 creykjavík)
'iyrkir í kastljósi
í fyrsta lagi
Áhrifamiklir einstaklingar, samtök og fjölmiðlar í Tyrklandi
kreQast þess nú af miklum ákafa að Abdullah Ocalan, leiðtogi
kúrdískra skæruliða, verði dæmdur til dauða og tekinn af Iífi.
Öcalan var rænt í febrúar síðastliðnum í Kenýa og fluttur nauð-
ugur til Tyrklands. Síðan hefur her og öryggislögregla Iandsins
geymt skæruliðaforingjann í strangri einangrun á fangaeyju þar
sem nú er réttað í máli hans fyrir herdómstóli. Margir óttast að
niðurstaða dómstólsins sé fyrirfram ákveðin og réttarhöldin því
meira og minna sýndarmennska. Ljóst er að Tyrkir verða undir
sterku kastljósi umheimsins á meðan á réttarhöldunum stendur.
í öðru lagi
Hreyfingin sem Öcalan veitti forstöðu, PKK, hefur verið í opin-
beru frelsisstríði við tyrkneska herinn og stjórnina í meira en
tuttugu ár. Tölur eru nokkuð á reiki um hversu margir hafi lát-
ið lífið í þeim átökum, en Qölmiðlar neífia gjarnan um 30 þús-
und. Það á bæði við um hermenn og óbreytta borgara. Þótt
margir hafí fallið fyrir skæruliðum PKK þá er augljóst að miklu
fleiri hafa orðið fórnarlömb tyrkneska hersins, sem hefur lagt
mörg héruð í Kúrdistan í eyði og hrakið íbúana á brott - ekld
ósvipað og Slobodan Milosevic hefur lengi stundað í Kosovo.
Það segir margt um réttlætið í Tyrklandi að það skuli vera þessi
sami her sem fengið hefur það hlutverk að dæma í máli skæru-
liðaforingjans.
í þriöja lagi
Kúrdar eru taldir vera um 25 milljónir og sagðir fjölmennasta
þjóð veraldar sem ekki fær að búa í eigin landi. Um helmingur
þeirra er í Tyrklandi, flestir hinna í Iran, Irak og Sýrlandi, en
nokkrar milljónir hafa þó flúið til Þýskalands og fleiri Evrópu-
landa. Framferði tyrkneskra stjórnvalda gegn Kúrdum hefur ver-
ið svívirðilegt, enda kallaði það að lokum á vopnaða uppreisn
skæruliða sem enn gera tyrkneskum stjórnvöldum lífíð leitt. Því
miður hefur umheimurinn ekki séð ástæðu til að knýja Tyrki til
að virða mannréttindi og þjóðerni Kúrda. Þeir eru fórnarlömb
sem stórveldunum virðist alveg sama um.
Elias Snæland Jónsson
Nefndarleysi
Nú er útlit fyrir að stjórnar-
andstaðan fái engan formann í
nefndir þingsins, öfugt við það
sem var síðast. Einn og einn
stjórnarandstæðingur hefur
verið að æmta út af þessu og
gagnrýna ríkisstjórnarflokkana
fyrir yfirgang. Þannig sá Garri
að Ömmi, sem er nýorðinn
þingflokksformaður hjá VG,
var eitthvað að pípa í Degi um
að stjórnarflokkarnir vildu
ekki halda áfram við að auka
sjálfstæði þings-
ins, veg þess og
virðingu. Heyr á
endemi! Spyrja
má um þann
milda heiður sem
stjórnarflokkarn-
ir sýna þinginu
með því að sam-
mælast um að
gera Halldór
Blöndal að for-
seta Alþingis?
Þurfa menn eitt-
hvað meira en
það - eða dettur
Ógmundi í hug
að Halldór muni ekki fara sín-
ar eigin Ieiðir með þingið?!
Halldór mun hiklaust færa
þingið inn í nýjar víddir sjálf-
stæðis.
Tvær skýringar
Hitt er svo annað mál að Garri
hefur á reiðum höndum skýr-
ingar á þvf hvers vegna stjórn-
arandstaðan fær ekki for-
mennsku í nefndum. Ástæð-
unnar er annars vegar að leita
hjá stjórnarandstöðunni sjálfri
og hins vegar hjá stjórnar-
flokkunum. Ljóst er að ein-
ungis sex þingmenn Fram-
sóknarflokks náðu því að verða
ráðherrar að þessu sinni. Það
er auðvitað heldur Iágt hlutfall
í Ijósi þess að allir þingmenn-
irnir, nema kannski Jón Krist-
jánsson og Isólfur Gylfi, vj
Ögmundur Jónasson.
með dálitla ráðherraveiki. Það
þýðir að fjórir þingmenn með
ráðherraveiki fengu ekki ráð-
herrastól. Það minnsta sem
hægt er að gera fyrir þá er að
útvega þeim formennsku í
þingnefnd. Og þá var það auð-
vitað ákveðið - enda á fram-
sókn að fá fjórar nefndir en
sjálfstæðismenn fá átta nefnd-
ir - enda margir þar með ráð-
herraveikina líka.
Slæm reynsla
Skýringin sem
lýtur að stjórnar-
andstöðunni er
hins vegar flókn-
ari og er eiginlega
félagssálfræðileg.
Reynslan af síð-
asta kjörtímabili
var sú að af
þremur nefndum
þar sem stjórnar-
andstæðingar
voru með for-
mennsku urðu
formennirnir í
tveimur nokkurs
konar pólitískir undanvilling-
ar. Össur Skarphéðinsson,
sem var formaður heilbrigðis-
nefndar, er sá eini sem ekki
ruglaðist í ríminu. Hin tvö,
þau Kristinn H. Gunnarsson
og Kristín Ástgeirsdóttir, gerð-
ust svo ábyrg að þau gleymdu
að vera í stjórnarandstöðu.
Kristín gekk úr Kvennalistan-
um og fór sína leið og var iðu-
lega orðuð við framsókn.
Kristinn hins vegar fullkomn-
aði verkið og gekk alla leið til
liðs við Framsóknarflokkinn.
Sporin hræða og því hefur
stjórnarandstaðan - með örfá-
um undantekningum ekki gert
athugasemd við að vera ýtt út í
horn við þingstörfin. -GAIÍHI
JÓHANNES
SIGURJÓNS-
SON
skrifar
spuria
svairad
Ereðlilegt að stjómar-
andstaðanfái ehki
nefndaiformennsku á
Alþingi?
Hjálmar Ámason,
> ingmaihtr Vra rnsókna rflakhsi ns.
„Mér finnst
hægt að rök-
styðja hvort
tveggja. Ann-
ars vegar það
sjónarmið að
til þess að ná
fram stefnu-
miðum ríkis-
stjórnar
hverju sinni þurfi náið og gott
samstarf og gagnkvæmt traust.
Hins vegar kviknar Iíka spurn-
ingin um aðhaldshlutverk stjórn-
arandstöðu og aðskilnað lög-
gjafavalds og framkvæmdavalds.
Báðar leiðir hafa verið reyndar -
með kostum og göllum."
Guðmundur Ámi Stefansson,
þingmaðurSamfylkingar.
„Svarið er já
og nei. Þessi
ákvörðun
eykur ekki
sjálfstæði Al-
þingis gagn-
vart fram-
kvæmda-
valdinu. Á
hinn bóginn
hefur ríkisstjórn þingmeirihluta
að baki sér og ber því hina pól-
itísku ábyrgð.“
Einar Kr. Guðfinnsson,
þingmaðurSjálfstæðisflokltsius.
„Eg held að
þetta þurfi
að meta
hverju sinni.
Reynslan af
síðasta kjör-
tímabili held
ég að hafi
verið bæði
góð og vond.
Ég sat sjálfur
í félagsmálanefnd undir forystu
Kristínar Ástgeirsdóttur og mér
líkaði það vel - og ég tel að
hvorutveggja komi til greina; að
þetta sé algjörlega undir forystu
stjórnarliðsins eða þá einhverri
þátttöku stjórnarandstöðunnar."
Þessa dagana súpum við seyðið
af því að hafa ekki hlustað á
varnaðarorð sjálfstæðismanna
fyrir alþingiskosningarnar. Við
kjósendur vorum sterklega
varaðir við að kjósa Samfylking-
una og leiða hana til áhrifa. Okk-
ur var marg bent á að með því
værum við að bjóða hættunni
heim. Því ef Samfylkingin kæm-
ist til valda myndi það ógna stöð-
ugleikanum í efnahagslífi þjóð-
arinnar og líkast til myndi góð-
ærið flýja í skjól undan fárviðri
fáránlegra aðgerða fávita í fjár-
málum, en slíkir væru legíó inn-
an Samfylkingar.
Sú mynd sem sjálfstæðis-
menn drógu upp af Islandi und-
ir stjórn Samfylkingar var dökk.
Verðhækkanir, launahækkanir
til æðstu embættismanna, óða-
verðbólga og óstjórn á öllum
sviðum. Og við hlustuðum en
heyrðum ekki, horfðum en
sáum ekki.
Hakkinen-verðbólga
Já, við skelltum skollaeyrum við
varnaðarorðum okkar bestu
manna,
kusum
Samfylk-
inguna og
nú, þegar
hún hefur
setið í rík-
isstjórn
aðeins
nokkra
daga,
hafa allar
hrakspár
sjálfstæð-
ismanna
ræst.
Laun ráðamanna og æðstu emb-
ættismanna hafa hækkað svo
mjög að ljóst er að stríðsástand
mun ríkja á vinnumarkaði þegar
til kjarasamninga kemur. Þensl-
an hefur vaxið gríðarlega, upp-
sagnir aukist hjá fyrirtækjum á
Iandsbyggðinni með tilheyrandi
fólksflótta suður, svo íandið
sporðreisist nú enn meira en
áður og var
þó nóg komið
fyrir. Verð-
bólgan er rok-
in af stað með
ógnarhraða,
líkt og
Hakkinen á
leið fram úr
Schumacher,
vextir hækka
°g ttyggingar
upp úr öllu
valdi, bensín-
ið hækkar og
svo mætti
lengi telja.
Allt er að fara andskotans til,
nákvæmlega eins og sjálfstæðis-
menn höfðu sagt okkur að myndi
gerast, ef við kysum Samfylking-
una og Ieiddum hana til öndveg-
is í ríkisstjórn.
Féleg fylMng
En það þýðir víst lítið að kvarta
og kveina og barma sér yfir
ástandinu því þetta er auðvitað
ekkert annað en sjálfskaparvíti.
Við kusum þessa félegu fylkingu,
komum henni í ríkisstjórn og
eigum ekki betra skilið. Og þetta
gerðum við þrátt fyrir varnaðar-
orð okkar bestu stjórnmála-
manna í Sjálfstæðisflokknum
sem komið höfðu á svo stöðug-
um stöðugleika og byggt upp svo
gott góðæri frá grunni.
Og nú sitjum við í samfylking-
arsúpunni og horfum fram á
heldur óbjarta framtíð næstu
íjögur árin eða svo. Allt það illa
sem sjálfstæðismenn sögðu okk-
ur að myndi gerast ef Samfylk-
ingin kæmist í ríkisstjórn er nú
komið fram.
Eða, er Samfylkingin annars
ekki örugglega í ríkisstjórn? Ha?
Þuríður Badunan,
þingmaðurVinstrilireyfingarinnar
græns framboðs.
„Ekki miðað
við þá stefnu
sem mörkuð
hafði verið á
síðasta kjör-
tfmabili, sem
gekk út á að
auka sjálf-
stæði þings-
ins sem
stofnunar með því að stjórnar-
andstaðan færi með formennsku
í nokkrum þingnefndum. Þetta
finnst mér vera afturför. Það er
mín tilfinning að það að leita eft-
ir samstarfi við stjórnarandstöð-
una sé af hinu góða, bæti
starfsandann í þinginu og stuðli
jafnvel að farsælli lausn mála en
ella væri þegar hinni pólitísku
hörku er hleypt að.“