Dagur - 11.09.1999, Blaðsíða 2

II-LAUGARDAGUR 11. SEPTEMBER 1999

FREYJA
JÓNSDÓTTIR
skrifar
Framhald afforsíðu
Á efri hæð var Forngripasafriið,
sem áður hafði verið í Alþingis-
húsinu, þar til það var flutt í
Safnahúsið við Hverfisgötu. I
brunanum milda í Reykjavík 25.
aprfl 1915, þegar tólf hús brun-
nu og tveir menn fórust, brann
allt sem brunnið gat í hinu nýja
og glæsilega húsi Landsbankans.
Eldurinn kom upp f Hótel
Reykjavík, nálægt klukkan þrjú
um nóttina, en þar hafði staðið
yfír brúðkaupsveisla. I fyrstu var
vindstaðan þannig, að húsin
vestan við hótelið voru í mestri
hættu, en allt í einu breyttist
vindáttin, svo að eld og reyk bar
norðar. Eldhafíð var óskaplegt
og ekki tók fyrir eldinn nema
einn og hálfan klukkutíma að
tortíma öllum húsum norðan við
Austurstræti.
Mennirnir tveir sem létust í
eldinum voru Runólfur Stein-
grímsson, vinnumaður á Hótel
Reykjavík og Guðjón Sigurðsson
úrsmiður, eigandi Ingólfshvols.
I nokkur ár var Landsbankinn í
leiguhúsnæði. Um tíma var
bankinn starfræktur í pósthús-
inu að Pósthússtræti 3, þar sem
barnaskólinn hafði verið til húsa,
en hann flutti í Miðbæjarskólann
við Tjörnina 1898. Árið 1921
ákvað bankastjórnin að reisa nýtt
hús á sama stað og rústir Lands-
bankahússins voru. Það var ekki
fyrr en tveimur árum síðar að
hafíst var handa, og sá Guðjón
Samúelsson um verkið. Teikn-
ingar hans voru gerðar í sama stíl
og á hinu eldra húsi. Hann end-
urgerði og stækkaði bygginguna
um eina hæð og lengdi til beggja
hliða og var stækkunin gerð úr
steinsteypu. Bankinn var opnað-
ur 1. mars 1924. 6. mars sama ár
var húsið brunavirt. Þar segir
meðal annars: „Grunnflötur
hússins er 34 x 13.2 metrar, hæð
14 metrar og hæð á risi 3 metrar.
Þakið er úr borðasúð, pappa og
Iistum klætt með þakhellum.
Allir skilveggir, Ioft, gólf, stoðir,
súlur, stigatröppur og loftbitar
eru úr járnbentri steinsteypu upp
að þakrisi. A neðstu hæð er af-
greiðslusalur, sem nær yfir
meginhluta gólfflatarins, tveir
eldtraustir skápar, eitt snyrti- og
handlaugaherbergi og þrjú and-
dyri. I anddyri og fyrir framan af-
greiðsluborð í afgreiðslusalnum
er gólfið lagt marmaraflísum. Af-
greiðsluborðið er lagt marmara
einnig allar stoðir f salnum. En
gólf innan við afgreiðsluborðið er
Iagt línolíumdúk. A veggjum er
brjóstþil úr mahoní."
Stiginn úr salnum upp á næstu
hæð er klæddur tecktré og hand-
rið hans úr sama efni. Allir veggir
í salnum eru málaðir, en vestur-
veggurinn er skrautmálaður með
mynd eftir Jón Stefánsson sem
sýnir fólk að störfum við Iand-
búnað. Loft eru öll kalkhvít og
snyrti - og handlaugaherbergi
einnig, nema þar sem eru hvítar
postulínsflísar. Allar hurðir á
fyrstu hæð eru úr tecktré. A
annarri hæð eru níu skrifstofu-
herbergi, tvö snyrti - og hand-
Iaugaherbergi, tveir eldtraustir
skápar, gangur eftir hæðinni
endilangri og þrír stigagangar.
Fjögur skrifstofuherbergi eru
með bijóstpanel og hurðum úr
mahoní. Aðrar hurðir á hæðinni
eru ýmist úr tecktré eða furu.
Herbergin eru ýmist máluð eða
veggfóðruð. I austurenda gangs-
ins eru veggir prýddir með lista-
verkum eftir Kjarval. Línolíum-
dúkur er á öllum gólfum.
A þriðju hæð eru tíu skrifstofu-
herbergi, einn eldtraustur skáp-
ur, snyrti- og handlaugaherbergi,
gangur eftir lengd hússins og
tveir stigagangar. Þessi hæð er öll
með línolíumdúkum á gólfum og
veggir ýmist veggfóðraðir eða
málaðir. í risi eru ellefu herbergi,
eldhús, snyrting, þrír fastir skáp-
ar, gangur og þrír stigagangar.
Allir skilveggir eru úr bindingi
með tvöföldum þiljum, loft er úr
timbri. Gólf í eldhúsi er lagt
hellum og veggir með postulíns-
plötum.
A skammbitum er gólf, þar
uppi er þurrkloft og geymsla. I
öllu húsinu eru snyrtiherbergi
Iögð postulínsflísum á veggjum
og á gólfum eru leirtiglar. Þá er
tekið fram að í húsinu sé vatns-
salemi og þvottaskálar. A tveimur
aðalstigagöngum hússins eru öll
þrepin og pallar lagðir marmara-
hellum en handrið úr mahoní.
Undir húsinu er 2,5 metra hár
kjallari, með steinsteypugólfi,
sem að mestu Ieyti er klætt með
marmara og Ieirtiglum. Þar eru
þrjú geymsluherbergi, fataher-
bergi, miðstöðvarherbergi, tveir
kolageymsluklefar, þrír eldtraust-
ir skápar, eitt eldtraust herbergi,
sem í eru bankahólf viðskipta-
vina og þrír gangar. Allir milliskil-
veggir í kjallara eru úr stein-
steypu, kalksléttaðri. Veggir eru
ýmist málaðir eða kalksléttaðir.
I húsinu eru rafmagnsleiðslur
og vatnspípur.
Núna ná hús Landsbankans
frá Austurstræti yfír í Hafnar-
stræti og eru þetta þrjú samtengd
hús: Landsbankahúsið, Edinborg
og Ingólfshvoll. Austurstrætis-
megin hefur húsið haldið upp-
runalegu útliti sínu að utan,
nema að byggt hefur verið við
það anddyri í austur sem tengist
viðbyggingu við Ingólfshvol.
I mars 1966 var sameinað í
eina lóð: Hafnarstræti 10, 12, og
14 og var lóðin skrásett Austur-
stræti 11. Aður hafði Landsbank-
inn átt þessar Ióðir en selt þær.
Árið 1902 keypti Guðjón Sig-
ITTOTMn
mam
Amerísk gæða
frafhleiðsla
30-450
lítrar
Umboðs-
menn um
land allt
RAFVORUR
ARMULI 5 • RVK • SIMI 568 6411
m
Göngum hreint til verks
Hjá Blindravinnustofunni færðu mikið úrval ræstiáhalda,
hvort sem er fyrir skóla, fyrirtæki eða heimilið.
Leyfðu okkur að aðstoða þig við að fegra umhverfið.
DIT og FILMOP
ræstivagnar í miklu úrvali.
Umhverfisvænir
klútar og moppur.
Moppusett,
ýmsar stærðir.

Burstar
í mörgum „
stærðum
og gerðum. —
Ruslafötur,
ýmsar stærðir og gerðir.
BLINDRAVINNUSTOFAN %
Hamrahlíðl7 • Sfmi 525 00Z5
rafmagnspíanó fyrir nemendur, kennara
og annað tónlistarfólk.
Verð frá kr. 113.600.
lUimUDIN
McDonald s auglýsir laus störf í
veitingastofum í Kringlunni,
Austurstræti og Suðurlandsbraut.
McDonald's býður spennandi starf, starfsþjálfun og
möguleika á skjótri launahækkun fyrir duglegt fólk.
Ekki er krafist sérstakrar menntunar heldur áhuga og vilja til
þess að læra og vera hluti af skemmtilegum starfshóp.
Umsóknareyðublöð er hægt að fá send
eða sækja þau á veitingastofurnar.
Frekari upplýsingar veita
Magnús, s. 581-1414 (netfang: mangus@lyst.is),
Vilhelm, s. 551-7400 (netfang: vilhelm@lyst.is)
eða Pétur, s. 551-7444 (netfang: petur@lyst.is).
Rauðarárstíg 16, Reykjavík, sími 552 4515
Sunnuhlíð 12, Akureyri sími 462 1415
McDonald's
Kringlunni (frá 30. sept.)
Austurstræti
Suðurlandsbraut