Dagur - 11.09.1999, Blaðsíða 8

VIII-LAUGARDAGUR 11. SEPTEMBER 1999
MINNINGAR GREINAR
ro^tr
Hafsteinn Jonsson
Hafsteinn Jónsson fæddist 12.
júlí 1956 og lést að heimili sínu
þann 31. ágúst síðast liðinn.
Foreldrar Hafsteins eru þau
Elín Sólmundardóttir f. 28.08
1929 og Jón Bárðarson smiður,
f. 5.12 1925. Systkini Hafsteins
eru: Guðlaug Erna f.. 05.04
1955; Birna f. 27.12 1958; og
Guðmundur Ingi f. 13.05 1968.
Árið 1978 kvæntist Hafsteinn
Selmu Haraldsdóttur f. 09.08
1958. Þau skildu. Hafsteinn og
Selma eignuðust dótturina EI-
ínu Jónu f. 05.05. 1978.Árið
1990 hóf Hafsteinn sambúð
með Lindu Björk Hreiðarsdótt-
ur f. 08.10 1962 og eignuðust
þau dótturina Sóleyju f. 09.09
1994. Fyrir átti Linda Birki Sig-
yrðsson f. 18.09 1985. Haf-
steinn og Linda slitu samvistum.
Hafsteinn var stúdent frá
Menntaskólanum við Hamra-
hlíð árið 1977. Hann lauk BA
prófi í félagsfræði frá háskólan-
um í Essex árið 1981. Hann
kenndi um skeið í Fjölbrauta-
skólanum á Akranesi og í
Menntaskólanum á Isafirði en
hélt síðan til framhaldsnáms í
Kirkjustarf
Sunnudagur 12. september
AKUREYRARKIRKJA
Guðsþjónusta kl. 11:00. Sr. Jóna Lísa Þor-
steinsdóttir messar.
HJÁLPRÆÐISHERINN, HVANNAVÖLLUM
10, AKUREYRI
Bæn kl. 19:30. Almenn samkoma kl. 20:00.
Allir alltaf velkomnir á her.
EYRARBAKKAKIRKJA
Messa kl. 14:00. Sóknarprestur.
SELFOSSKIRKJA
Messa kl. 11:00. Morgunbænir þriðjudag til
föstudags kl. 10:00. Septembertónleikar
þriðjudaginn 14. september kl. 20:30. Sókn-
arprestur.
REYKJAVÍKURPRÓFASTSDÆMI EYSTRA
Sameiginleg guðsþjónusta á vegum safn-
aða i Reykjavíkurprófastsdæmi eystra verð-
ur í Árbæjarkirkju kl. 20.30. Altarisganga.
Beðið fyrir vetrastarfinu. Héraðsnefndin.
ÁRBÆJARKIRKJA
Guðsþjónusta kl. 11 árdegis. Organleikari
Pavel Smid. Prestarnir.
BREIÐHOLTSKIRKJA
Útvarpsmessa kl. 11. Laufey Geirlaugsdóttir
syngur stólvers. Organisti Daníel Jónasson.
Gísli Jónasson.
DIGRANESKIRKJA
Kl. 11. Messa. Prestursr: GunnarSigur-
jónsson. Organisti: Kjartan Sigurjónsson.
FELLA- OG HÓLAKIRKJA
Guðsþjónusta ki. 11. Ath. breyttan messu-
tíma. Prestur sr. Guðmundur Karl Ágústs-
son. Kirkjukór Fella- og Hólakirkju syngur.
Organisti Lenka Mátéová. Prestarnir.
Bænastund og fyrirbænir mánudaga kl. 18.
Tekið á móti bænaefnum í kirkjunni.
HJALLAKIRKJA
Almenn guðsþjónusta kl. 11. Sr. Hjörtur
Hjartarson þjónar. Félagar úr kór kirkjunnar
syngja og leiða safnaðarsöng. Organisti Jón
Ólafur Sigurðsson. Við minnum á bæna- og
kyrrðarstund á þriðjudag kl. 18. Prestarnir.
KÓPAVOGSKIRKJA
Guðsþjónusta kl. 11. Altarisganga. Prestur
sr. Guðni Þór Ólafsson. Kór Kópavogskirkju
syngur. Organisti Hrönn Helgadóttir.
SELJAKIRKJA
Guðsþjónusta kl. 14. Sr. Irma Sjöfn Óskars-
dóttir prédikar. Organisti er Gróa Hreins-
dóttir. Sóknarprestur.
GRAFARVOGSKIRKJA
Bænahópur kl. 20. Tekið er við bænarefnum
í kirkjunni alla virka daga frá kl. 9-17 í síma
567-9070.
FRÍKIRKJAN I REYKJAVÍK
Guðsþjónusta kl. 14:00. Barn borið til skírn-
ar. Organisti Kári Þormar. Allir hjartanlega
velkomnir. Fundur með foreldrum ferming-
arbarna í lok guðsþjónustu. Séra Hjörtur
Magni Jóhannsson.
ÁSKIRKJA
Guðsþjónusta kl. 11:00. Árni Bergur Sigur-
björnsson.
Lundi í Svíðþjóð. Hafsteinn hóf
þar doktorsnám sem hann hafði
ekki lokið er hann lést, en hann
tók samhliða phil. cand próf í
hagfræði. Skólaárið 1995-1996
var Hafsteinn við nám sitt í
Bretlandi, en frá 1996 er hann
fluttist til Islands var hann
kennari bæði í Reykjavík og á
Húsavík.
Réttlæti er stórt orð. Oldum
saman hefur þetta orð verið upp-
spretta heilabrota hjá heimspek-
ingum, tilefni dáða hjá hetjum og
andhetjum, yrkisefni skálda, og
drifkraftur hugsjónamanna.
Sjaldgæft er að allar þessar ólíku
hliðar réttlætisins nái að einkenna
æviskeið eins manns, æviskeið
sem þar að auki reyndist allt of
stutt. Heimsspekingurinn, hetjan,
andhetjan, skáldið, hugsjónamað-
urinn og vinur minn til 35 ára,
Hafsteinn Jónsson er látinn, langt
fyrir aldur fram.
Hafsteinn hafði til að bera
marga góða kosti. Fljúgandi gáfur.
Tryggð. Hógværð. Milda presónu-
töfra. Umhyggjusemi. En það var
þó tvennt sem mér fínnst núna,
BÚSTAÐAKIRKJA
Guðsþjónusta kl. 11:00. Otganisti Guðni Þ.
Guðmundsson. Prestur sr. Pálmi Matthíasson.
DÓMKIRKJAN
Guðsþjónusta kl. 11:00 í Fríkirkjunni í
Reykjavik. Prestur sr. Hjalti Guðmundsson.
Organisti Bjarni Jónatansson.
ELLIHEIMILIÐ GRUND
Guðsþjónusta kl. 10:15. Organisti Kjartan
Ólafsson. Sr. Kjartan Örn Sigurbjörnsson.
GRENSÁSKIRKJA
Guðsþjónusta kl. 11:00. Kirkjukór Grensás-
kirkju syngur. Organisti Árni Arinbjarnarson.
Sr. Ólafur Jóhannsson.
HALLGRÍMSKIRKJA
Messa kl. 11:00. Sögustund fyrir börnin.
Organisti Kári Þormar. Sr. Sigurður Pálsson
prédikar og þjónar fyrir altari ásamt sr. Jóni
D. Hróbjartssyni. Eftir messu verður opnuð
sýning í fordyri kirkjunnar á verkum Jóns
Áxels Björnssonar undir yfirskriftinni „Him-
inn og jörð“ og áhugahópur um kristniboð
og hjálparstarf Hallgrímskirkju selur súpu og
brauð í safnaðarsal til ágóða fyrir kristni-
boðið.
LANDSPÍTALINN
Messa kl. 10:00. Sr. Bragi Skúlason.
HÁTEIGSKIRKJA
Messa kl. 11:00. Organisti Douglas A.
Brotchie. Sr. Helga Soffía Konráðsdóttir.
LANGHOLTSKIRKJA
Kirkja Guðbrands biskups. Guðsþjónusta kl.
11:00. Prestur sr. Gylfi Jónsson. Organisti
Jón Stefánsson. Eftir messu mun organisti
leika á nýja orgel kirkjunnar en það verður
vígt 19. september nk. Kaffisopi eftir
messu.
LAUGARNESKIRKJA
Messa og sunnudagaskólí kl. 11:00. Við
messuna verða fermingarbörn vetrarins tek-
in formlega inn í safnaðarstarfið ásamt fjöl-
skyldum sínum. Að messukaffi loknu er
stuttur fundur með fermingarfjölskyldum.
Fyrsta kvöldmessa vetrarins kl. 20:30.
Djasskvartett Gunnars Gunnarssonar leikur.
Kór Laugarneskirkju syngur og Þorvaldur
Halldórsson syngur einsöng. Prestshjónin
sr. Jóna Hrönn Bolladóttir og sr. Bjarni
Karlsson þjóna að orðinu og borðinu.
Djassinn hefst l húsinu kl. 20:00. Létt sveifla
í helgri alvöru.
Morgunbænir mánudag kl. 6:45.12 spora
hópur mánudag kl. 20:00.
NESKIRKJA
Guðsþjónusta kl. 11:00. Organisti Reynir
Jónasson. Sr. Örn Bárður Jónsson.
Mömmumorgnar alla miðvikudaga kl. 10-
12.
SELTJARNARNESKIRKJA
Messa kl. 11:00. Prestur sr. Sigurður Grétar
Helgason. Organisti Sigrún Steingrímsdóttir.
Verið öll hjartanlega velkomin.
ÓHÁÐI SÖFNUÐURINN
Messa kl. 14:00. Barnastarf á sama tíma.
Maul eftir messu.
Friðrikskapella
Kyrrðarstund í hádegi mánudag. Léttur
málsverður i gamla félagsheimilinu að
stundinni lokinni.
að hafí öðru fremur einkennt
hann og ég held að hafí valdið því
að ég sóttist snemma eftir félgs-
skap hans. Annars vegar var það
óvenju sterk og smitandi réttlætis-
kennd. Hins vegar þessi stork-
andi, uppreisnargjarna, en rök-
fasta hugsun, sem efaðist um allt
sem var talið sjálfgefið eða viðtek-
ið og náði því alltaf að draga fram
nýjar og óvæntar hliðar á málum.
Þessir eiginleikar hans fínnst mér
að hafi einkennt samtöl okkar 8
ára gamalla í Álftamýrinni í
Reykjavík, og þetta einkenndi
samtöl okkar rúmlega fertugra hér
norður á Akureyri. Hafsteinn var
uppreisnar- og andófsmaður af
guðs náð. Hann hristi ekki bara
upp í óréttlætinu i kringum sig
heldur hristi hann líka upp í koll-
inum á vinum sínum þegar
þyngdarkraftur vanans var að því
kominn að botnfella sjálfstæða
hugsun.
Sína fyrstu þjóðfélgsuppreisn
gerði Hafsteinn 11 eða 12 ára í
Álftamýrarskóla. Við höfðum í
sameiningu komist yfir bók
Magnúsar Kjartanssonar um bylt-
inguna á Kúbu. I bókinni var
dregin upp fögur mynd af því
hvernig byltingin kom hinum
þurfandi til hjálpar og hvernig
réttlætið var haft í hávegum.
Castro og Che Guevara komust í
huga okkar Hafsteins í flokk með
þeim Hróa hetti og Zorro - þeir
voru menn alþýðunnar.
Þegar Hafsteinn svo skaust inn
í skólastofu í frímínútum og skrif-
aði stórum stöfum á töfluna „Viva
Ia revolution!" var það vitaskuld
gert í nafni réttlætis, jafnvel þótt
hann væri ekki nema í meðallagi
viss um hvað þessi framandlegu
orð þýddu. Ranglætið lét hins veg-
ar ekki standa á sér þegar húmors-
laus skólayfirvöld refsuðu honum
harðlega íyrir „glæpinn" og fluttu
hann svo auk þess tímabundið í
„tossa“ bekk!
í Menntaskólanum við Hamra-
hlíð lagði hin róttæka vinstri
hreyfing um skeið beisli við rétt-
lætiskennd Hafsteins og ögrandi
hugsun. Fórnfús sala á Neista,
blaði Fylkingarinnar, tók talsverð-
an tíma hjá okkur báðum, jafnvel
þótt byggingaverkamenn sem
unnu við að búa til Breiðholts-
hverfið og sjómenn á síðutogurum
Bæjarútgerðarinnar hefðu nánast
engan áhuga á skilaboðum blaðs-
ins um díalektíska efnishyggju, al-
ræði öreiganna og sögulega nauð-
syn stéttlauss samfélags! Sjálfsagt
sváfu þeir með málefnasamning
vinstristjórnar Olafs Jóhannes-
sonar undir koddanum og síðar
stefnuskrá stjórnar Geirs Hall-
grímssonar og létu sig dreyma um
pláss á einhverjum nýju skut-
togaranna. Hver veit? Við af-
greiddum þetta hins vegar með
því að stéttarvitund íslenskra ör-
eiga væri enn fölsk og héldum
ótrauðir áfram.
Hafsteinn var alltaf eldheitur
baráttumaður, flutti mál sitt með
dramatískum hætti, (nánast ný-
rómantískum) hvort sem það var
uppi á borði í mötuneyti skólans
til styrktar skúringakonum í verk-
falli, eða í ræðupúlti á málfundum
með Geir Hallgrímssyni eða öðr-
um landsfeðrum, sem heiðruðu
menntskælinga með heimsókn.
Einhvern tíma sagði Hafsteinn í
ritgerð eða verkefni sem við skrif-
uðum sameiginlega í MH um
ljóðabókina „Sól tér sortna" eftir
Jóhannes úr Kötlum: „Fyrir ungan
mann, sem þar að auki er ofan úr
sveit, er sannleikurinn slíkt lausn-
arorð að það nægir að hafa hann
yfír á torgum.“ Mér þótti þetta svo
vel að orði komist um uppljómun
Jóhannesar gagnvart réttlætinu,
sem menn á þeim tíma sáu í sósí-
alismanum, að ég man setninguna
enn! Það merkilega er, að trúlega
átti þessi lýsing þó mun betur við
um Hafstein sjálfan en Jóhannes,
nema hvað Hafsteinn var ekki úr
sveit.
En þegar lengra leið missti sós-
íalíski sannleikurinn töframáttinn
og smám saman hætti hann að
vera það lausnarorð sem við höfð-
um áður talið hann. Þegar í há-
skóla kom og við Hafsteinn geng-
um saman á skóla í Essex í Bret-
landi voru efasemdirnar orðnar
verulegar. Ymislegt í hinum
marxíska sannleik virtist í raun
tóm Iygi. Það breytti samt ekki
því hvað réttlætiskenndin var
ávallt áberandi hjá Hafsteini.
Ástríða hans fyrir félagslegu rétt-
læti var söm. Hún fór þó aldrei í
svo Iitlausan farveg, að hann gerð-
ist hefðbundinn sósíaldemókrat.
Einhvers konar húmanískur anar-
kisti væri réttari skilgreining, enda
hæfði það mun betur skapferli
hans og uppreisnareðli.
í háskóla naut Hafsteinn rök-
hugsunarinnar og síns uppreisn-
argjarna, sígagnrýna sjónarhóls.
Enda gekk honum vel. Leiðir okk-
ar skildu um hríð eftir Bret-
landsárin. Hann fór til Svíþjóðar
og ég vestur um haf. Hafsteinn
hafði valið sér félagsfræði sem að-
alfag. Ur félagsfræðinni þróaðist
hann sfðan yfir í hagfræði eftir
einhveijum sérsænskum akadem-
ískum leiðum. En eftir að hafa
Iokið prófi í henni líka var hann
svo kominn á mjög heimspekileg-
ar nótur í doktorsnámi sínu. Það
kom ekki á óvart, að í doktors-
náminu var Hafsteinn orðinn
bergnuminn af hugtakinu rétt-
læti, í öllum sínum myndum.
Réttlætið var jú það minni, sem
var með einum eða öðrum hætti
gegnumgangandi í öllu hans Iífi.
Áð hann ætlaði sér að skrifa dokt-
orsritgerð í félagsfræði um rétt-
læti fannst manni því í raun eðli-
legt framhald annars hjá honum.
Eftir að hann kom heim til Is-
lands, flutti hann þennan áhuga
auðvitað með sér. Og að sjálf-
sögðu var hann á móti öllum
þeim kennismiðum sem voru
orðnir virðulegir og viðurkenndir
á sviði réttlætis - hvort sem þeir
hétu John Rawls eða Þorsteinn
Gylfason. í þeim efnum var hann
samur við sig. Hafsteinn var orð-
inn mikil sérfræðingur f réttlæti
og hann var með sínar eigin kenn-
ingar. Þegar við ræddum þessi mál
á góðri stund heima hjá mér á Ak-
ureyri fyrir nokkrum misserum
fann ég að málið var orðið flókn-
ara en svo að ég gæti almennilega
náð því nema með frekari um-
ræðu. Oðruvísi mér áður brá -
réttlætið var aldrei svona flókið í
Álftamýrinni, eða í MH, eða jafn-
vel í Essex! Því miður komum við
því aldrei í verk að taka þessa
framhaldsumræðu með þeim
hætti að hún yrði mér til gagns.
Eg hafði það þó upp úr krafsinu
að fá sterka tilfinningiu fyrir og
skilning á því að réttlætið er stórt
orð, merkilegt og óendanlega
áhugavert. I rauninni alveg eins
og Haffi.
Hafsteinn er mörgum harm-
dauði, en þó engum sem dætrum
hans tveimur, Elínu Jónu og Sól-
eyju. Eg og íjölskylda mín vottum
þeim okkar dýpstu samúð á þess-
ari átakanlega erfiðu stundu. For-
eldrum Hafsteins, þeim Elínu og
Jóni, systkinunum Guðlaugu
Ernu, Birnu og Guðmundi vottum
við líka okkar innilegustu samúð.
Birgir Gudmundsson
* * *
Minningarnar streyma fram, við
heima á eldhúsgólfí að strauja
buxurnar þínar, settum straujárn-
ið í samband, lögðum það á bux-
urnar og fórum svo að leika okkur.
Þú fórst ekki meira í þær buxur og
brúna blettinum á gólfinu man ég
vel eftir. Við í sveitinni hjá afa og
ömmu, þar sem þér leið alltaf svo
vel. Núna síðast á ættarmótinu,
sem haldið var í sveitinni gömlu,
ennþá sami strákurinn, til í smá
áhættuleik fyrir okkur hin við að
láta ótemju kasta sér af baki í tví-
gang.
Eg sé þig koma á móti mér, létt-
stígan, með dálítið fjaðrandi
göngulag, í leðuijakkanum, galla-
buxunum og strigaskónum, bros-
andi, til í smá grín og gott kaffi, og
jafnvel heimspekilegar vangavelt-
ur. Við sitjandi í eldhúsinu heima
hjá mér, heimsóknir þínar voru
ómetanlegar, þú varst eitthvað svo
notalegur, eins og þú bara yrðir
einn af okkur um leið og þú
gekkst inn um dyrnar. Og alltaf
þegar þú fórst fylltist ég bjartsýni
á að nú væri allt á leið til betri
vegar því ég vissi af þjáningunni
sem oft blossaði upp innra með
þér og olli því að þú misstir stjórn
á lífinu og tilverunni. Þú barst vel-
ferð mína og drengjanna minna
fyrir bijósti og munu þeir sakna
þín mikið, sérstaklega Janus. Fyrr
í sumar settumst við inn í stofu
heima hjá mér og þú baðst mig að
spila lag fyrir þig sem heitir „Tell
my ther is a heaverí1 með Chris
Rea og snart það mig mjög djúpt
því ég skynjaði leit eftir einhverju
betra f veröld þar sem stríð og
hörmungar eru daglegt brauð. Þú
hafðir svo góða nærveru og þurft-
ir oft ekki að segja mikið.
Þótt sorgin og söknuðurinn
nísti hjarta mitt þá finn ég líka fyr-
ír svo mikilli gleði, gleði yfir því að
hafa átt þig sem bróður, gleði yfir
því að hafa átt þetta sérstaka sam-
band við þig, gleði yfir öllum góðu
minningunum um þig, gleði yfir
þeim kærleika sem ég ber til þín
og mun alltaf gera. Eg skammaði
þig oft vegna þess að þú hafðir svo
mikið til að bera og margt til að
gleðjast yfir en einhvern veginn
tókst þér ekki að höndla það.
Aldrei gastu þó orðið mér reiður
en erfiðast er að horfast í augu við
að hafa svo gjarnan viljað hjálpa
þér en ekki getað það.
Elsku vinur, mikið óska ég þess
og trúi að þér Iíði betur núna.
Dætur þínar Elín Jóna og Sóley
sem voru þér svo kærar, eiga um
sárt að binda og Iofa ég að standa
við hlið þeirra í þessari miklu sorg
eins og ég veit að þú hefðir viljað.
Eg veit að Sólmundur afí tekur
vel á móti þér með þessum ljóðlín-
um sínum sem hann orti stuttu
fyrir andlát sitt
„Seinna er þú ferð sörmi leið og ég,
að sama landi, huldulandsins strönd,
tír brimsins gný þinn bát á land ég dreg
brosandi þér ég rétti mtna hönd"
(höf: Sólmundur Sigurðsson)
Eg finn fyrir tómleika, heimur-
inn er fátækari án þín og ég sakna
þín.
þtn systir
Erna