Dagur - 13.11.1999, Blaðsíða 3

LAUGARDAGUR 13. NÓVEMBER 1999 -IH
SÖGUR OG SAGNIR
Kvernhús í Miklabæ. Þar fyrir ofan sér í kirkjuna. í kvernhúsinu var mylla sem korn var malað í og gekk hún fyrir vatnsafli. En þarna er lækur rétt við bæinn sem var virkjaðaður á þennan hátt.
Þegar eftir hið dularfulla hvarfséra Odds og löngum síðan hefur verið álitið að hann hafi drukknað í kíl eða læk skammt frá bænum. En lík hans fannst aldrei.
Hammgjusnauð
0g ættlaus
Frahald afforsíðu
Nú líða fram tíðir, svo ekkert ber
á, til þess haustið 1 786, að prest-
ur messar enn á Silfrastöðum og
kemur á heimleiðinni að Víði-
völlum. Þar var þá Vigfús sýslu-
maður Scheving. Þá var það
þreifandi myrkur, að hann vildi
láta fylgja presti heim, sem þó
var ekki nema stuttur stekkjar-
vegur. Prestur aftók það og fór af
stað. Þetta sama ’kvöld var fólk
allt inni á Miklabæ og heyrir, að
komið er upp á baðstofuna og að
glugga, en undir eins líkt og sá
sem komið hefði rennt sér eða
verið dreginn ofan af veggnum.
Prestskonan var í búri að
skammta og varð þessa ekki vör.
Einhver í baðstofunni segir:
„Farðu fram Gísli litli (drengur-
inn hefur þá verið á níunda ári)
og taktu opinn bæinn, hann fað-
ir þinn er kominn." Drengurinn
fór en var svo myrkfælinn, að
hann þorði ekki að fara alla leið
og snéri aftur, eh hann hefur lík-
lega farið inn fil móður sinnar, og
gat ekki um neitt, en fólkið hugði
að sér hefði mishcyrst og hér var
svo ekki framar skipt sér af.
Morguninn eftir var hesturinn
nærri bænum með keyrið og vett-
lingana undií“'sieS5úTtnr~(kð'mir
segja að hatturinn hafi verið und-
ir baðstofuveggnum), en prestur
fannst hvergi.
Nú er safnað mönnum og leit-
að og leitað, en allt forgefins. Kíll
er fyrir neðan bæinn á Miklabæ,
kallaður Gegnir. I honum var
leitað alls staðar með stöngum og
krókum, og ekkert finnst, en auð-
vitað var að í Héraðsvötnin gat
hann ekki komist vegna kílsins,
og eftir langa og mikla og árang-
urslausa fyrirhöfn var loksins
hætt. Ekkjuna hafði langað til að
dysin Solveigar væri rifin upp, en
það vildi sýslumaður ekki. Hon-
um þótti það votta hjátrú.
Þetta allt sagði mér maður,
sem .ég var samtíða, og þá var
vinnumaður á Víðivöllum, boð-
inn til fylgdar prestinum og var
með í leitinni dag eftir dag. Hét
hann Jón Bjarnason.
Eftir séra Odd kom prófastur
séra Pétur Pétursson að Milda-
bæ. Hann dreymdi að séra Odd-
ur kom til hans og segir: „Sárt er
það að sjá kunningja mína ríða
og ganga svo nærri mér, en geta
ekki látið vita, hvar ég er.“ Þetta
veit ég sjálfur að satt er, sem
þetta skrifar:
Páll Erlendsson prestur til
Hofs og Miklabæjar 1846.
Hamingjnsiiauð og ættlaus
Föðumafns Solveigar er óvíða
getið, ef nokkurs staðar. I elstu
prestsþjónustubók Miklabæjar,
sem er í Þjóðskjalasafni og nær tl
áranna 1747-1784 , hefur verið
klippt úr stykki úr því blaði á ár-
inu 1778 og á þeim stað, sem láts
Solveigar á að vera getið.
Skemmdarverkið er unnið af ein-
hverjum sem viljað hefur afmá
nafn Solveigar úr tölu fólks í
prestakallinu. Það tókst verr en
skyldi, því eins og sagt er í upp-
hafi þessarar greinar, eru fáar
harmsögur þekktari en sögnin af
hvarfi séra Odds og meintrar
hlutdeildar Solveigar. En föður-
nafn hennar er óþekkt.
Gísli Konráðsson segir hann
hafa verið ættaða úr Fljótum.
Sem fyrr segir var Oddur sonur
Gísla Magnússonar Hólabiskups.
Kona hans, Guðrún, var dóttir
Jóns prests Sveinssonar, sem hélt
Goðdali. Móðir hcnnar var
Steinunn Ólafsdóttir Þorláksson-
ar.
Frá Árbæjarsafni.