Dagur - 14.12.1999, Qupperneq 7

ÞRIÐJUDAGUR 14. DESEMBER 1999 - 7

ÞJÓÐMÁL
Heilbrigðismálin fá
forgang í fj áriögum
Önnur umræða fjárlaga fór fram í
síðustu viku og lokaafgreiðsla
þeirra er nú framundan. Fjárlaga-
nefnd hefur nú fjallað um út-
gjaldahliðina, en að venju er fjall-
að um tekjuhliðina við þriðju
umræðu málsins. Þrjú málefni
hafa haft forgang um útgjöld í
meðförum fjárlaganefndar. Það
er í íyrsta lagi að mæta fjárþörf
heilbrigðisstofnana í landinu. I
öðru lagi að leggja fjármuni í verk-
efni tengd byggðamálum og í
þriðja lagi að leggja Ijármagn í
baráttuna gegn fíkniefnum.
Heillirigöisstofnaiiir
Þetta málefni er að vanda fyrir-
ferðarmikið í umræðunni um fjár-
lögin. Fjárþörf heilbrigðiskerfis-
ins er mikil og erfiðleikum hefur
verið bundið að fylgja áætlun fj'ár-
laga. Ljóst var á þessu hausti að
flestar stofnanir voru komnar
fram úr fjárlögum. Rfkisendur-
skoðun var falið að fara yfir af-
komu stofnananna á árinu 1999. I
ljós kom að kjarasamningar
skýrðu 2/3 af fjárvöntuninni en
hækkanir á öðrum kostnaði það
sem á vantaði. I framhaldi af
þessu var ákveðið að setja um
fimm milljarða króna til þess að
mæta fjárþörfinni í fjáraukalögum
1999 og í fjárlögum árið 2000.
Með þessu er þess freistað að
koma málum þannig fyrir að
rekstur stofnananna sé innan ljár-
laga. Með þessum fjármunum er
settur rammi um rekstur heil-
brigðisstofnana á næsta ári. Jafn-
framt er sú stefna mörkuð að gera
samninga við stofnanirnar um þá
þjónustu sem þær eiga að veita og
gera reiknimódel um þá þjónustu
til þess að samræmi sé í fjárveit-
ingum milli stofnana og tekið sé
mið að þeim verkefnum sem unn-
in eru. Það er ljóst að mikið er í
húfi á næsta ári að þessari stefnu-
mörkun sé fylgt eftir. Þarna er um
102 heilbrigðisstofnanir að ræða
og útdeilingu mikilla fjármuna.
„Þrjú málefni hafa haft forgang um útgjöld í meðförum fjárlaganefndar. Það er í fyrsta lagi að mæta fjárþörf
heilbrigðisstofnana I landinu. I öðru lagi að leggja fjármuni í verkefni tengd byggðamálum og í þriðja lagi að
leggja fjármagn í baráttuna gegn fíkniefnum, “ segir Jón Kristjánsson m.a. í grein sinni. - mynd: hilmar
Byggðamál
Breytingartillögur fjárlaganefnd-
ar við aðra umræðu fjárlaga tóku
á nokkrum málum sem eru mik-
ilvæg byggðamál. Framlög til
jöfnunar á námskostnaði voru
hækkuð um 76 milljónir króna
og með þeirri hækkun hafa fjár-
veitingar til þessa málaflokks
meir en þrefaldast á fáum árum.
Þarna er verið að koma til móts
við mjög tilfinnanlegan að-
stöðumun hjá því fólki sem ekki
hefur framhaldsskóla í sínum
byggðarlögum. Framlög til nið-
urgreiðslu á rafhitun voru hækk-
uð um 160 milljónir króna. Þessi
hækkun kemur til viðbótar við
hækkanir á síðasta kjörtímabili.
Þetta er í samræmi við stefnu-
mörkun í byggðamálum og tekur
á miklum aðstöðumun sem verið
hefur í húshitunarkostnaði.
Skólar á háskólastigi og fjar-
kennsla á landsbyggðinni fá um-
talsverðar hækkanir á framlög-
um. Kennaraháskóla Islands er
gert kleift að auka fjarnám í
kennaranámi og Háskólanum á
Akureyri er gert Ideift að hrinda af
stað fjarnámi (vrir leikskólakenn-
ara. Hvort tveggja er afar mikil-
vægt, því þama er gert kleift að
stunda réttindanám í fjamámi fyr-
ir tvær afar mikilvægar starfsstétt-
ir. Auk þess er rýmkað um fjár-
muni fyrir önnur verkefni í fjar-
námi, en mikil vakning hefur orð-
ið á þessu sviði á síðustu árum.
Enn eitt verkefnið á landsbyggð-
inni sem fær aukningu eru skóg-
ræktarverkefni í öllum landshlut-
um. Það hefur sýnt sig að þessi
verkefni eru afar þýðingarmikil
fyrir hinar dreifðu byggðir og tak-
markaðir Ijármunir koma þar að
miklu gagni í atvinnumálum sveit-
anna. Ekki má heldur gleyma
þýðingu skógræktarinnar í bind-
ingu koltvíoxíðs. Það má nefna
fjölmörg fleiri verkefni sem fá
stuðning, en ekki skal farið
lengra út í þessi mál að sinni.
Hins vegar má fullyrða að fjár-
lagafrumvarpið eins og það lítur
út nú við aðra umræðu málsins
er afar þýðingarmikið fyrir lands-
byggðina.
Fikniefiiamál
Framsóknarmenn settu það
stefnumark fram fyrir kosningar
að stórauka framlög til baráttunn-
ar gegn fikniefnum. Ástæðan fyrir
því er sú óhamingja, niðurlæging
og öryggisleysi sem fíkniefna-
neyslan veldur í samfélaginu.
Nefnt var að verja skyldi einum
milljarði til þessara verkefna á
kjörtímabilinu. Nú hafa verið
lagðar fram tillögur í fjáraaukalög-
um og fjárlögum um 400 milljón
króna aukningu til þessara verk-
efna. Gott samkomulag hefur ver-
ið um þessi mál í stjórnarflokkun-
um og nefnd nokkurra ráðuneyta
skilaði af sér tillögum í lok nóvem-
ber. Tillögurnar sem nú liggja fyr-
ir taka á mörgum þáttum, enda er
baráttan gegn fíkniefnum háð á
mörgum vígstöðvum. Tækjabún-
aður til fíkniefnaleitar verður auk-
inn, m.a. verður hundum Ijölgað.
Tollgæsla og lögregla fær liðsauka.
Meðferðarúrræði verða styrkt og
aukin. Forvarnir verða einnig
auknar. Framsóknarmenn lágu
á síðustu mánuðum undir svika-
brigslum varðandi fíkniefnamálin.
Þær ásakanir voru út í hött. Að-
gerðir á þessu sviði taka tíma og
það er alrangt að reiða ætti fram
milljarð á fyrstu vikum eftir kosn-
ingar. Ríkisstjórnin og stjórnar-
meirihlutinn á Alþingi hefur tekið
skynsamlega á þessu máli. Ég veit
að hver einasti þingmaður vill af
einlægni berjast gegn þessu mikla
vandamáli og verja til þess meiri
Ijármunum stig af stigi og undir-
búa aðgerðir sem best. Afgreiðsla
Ijárlaga nú miðar að slíku.
Efaahagsmarkniiðm
I annarri umræðu Ijárlaga var
gagnrýnin af tvennum toga hjá
stjórnarandstöðunni. I fyrsta lagi
fyrir óráðsíu í ríkisfjármálum og
mikinn útgjaldaauka, en á hinn
bóginn ásakanir fyrir að reiða ekki
nóg fé fram til nauðsynlegra mála
eins og tryggingarkerfisins. Því er
til að svara að heilbrigðismálin
höfðu forgang við þessa af-
greiðslu. Til viðbótar höfðu
byggðamál og fíkniefnamál for-
gang. Það er Ijóst að ef árangur
næst í tveim síðamefndu mála-
flokkunum mun það spara ríkis-
sjóði fé í framtíðinni. Byggðamál
eru eitt stærsta efnahagsvandamál
hérlendis í dag. Það liggur mikið
við að hægt sé að sporna við fólks-
flóttanum. Framhald á honum er
afar erfitt útgjaldamál fyrir ríkis-
sjóð. Hver sem verður fíkniefnum
að bráð kallar á ómæld útgjöld fyr-
ir ríkissjóð. Þetta skyldu menn
hafa í huga þegar þessi forgangs-
röð er metin. Varðandi trygg-
ingakerfið er það á stefnuskrá rík-
isstjórnarinnar að endurskoða
ýmsa þætti þess. Þar á meðal eru
tekjutengingarnar margumræddu.
Ekki má heldur gleyma því að á
fjáraukalögum var veitt fjármagn
til hækkunar tryggingarbóta. Það
er hins vegar brýnt verkefni að
treysta öry'ggisnetið í samfélaginu
enn frekar
Þrátt fyrir hækkanir á útgjalda-
hlið Qárlaga á milli umræðna sem
nemur 3.6 milljörðum króna, þá
er Ijóst að skuldir verða greiddar
niður á árinu 1999 og á árinu
2000. Þetta er afar þýðingarmikið
og treystir fjárhag ríkissjóðs til
frambúðar.
JQN KRIST-
JANSSON
FORMAÐUR FJÁRLAGA-
NEFNDAR ALÞINGIS
SKRIFAR
BRYNJ0LFUR
i| ^ BRYNJOLFS-
SON
\ *£. ,
SKRIFAR
l Degi þann 3. nóvember er
grein sem Stefán Jón Hafstein
skrifar og kallar „klámvæðingin1.
Þar á hann við veitingastaði sem
hafa í þjónustu sinni stúlkur sem
dansa ögrandi dans fáklæddar
fyrir gesti staðanna. Undirritað-
ur skilur ekki þessa amasemi hjá
greinarhöfundi og hvernig fá-
klæddar konur geta verið klám.
Fallegur mannslíkami getur
aldrei orðið klám, öðru nær. 1
landi þar sem er ritfrelsi og skoð-
anafrelsi hlýtur líka að vera það
Amasemi
viðskiptafrelsi að menn geti ráð-
ið því sjálfir hvort þeir horfa á
svona dans eða ekki. Svona af-
skiptasemi er lákúruleg og þjón-
ar ekki öðrum tilgangi en að gera
þessa starfsemi tortryggilega án
nokkurrar vitrænnar ástæðu.
Menn verða hræddir við að tjá
sig um starfsemi af þessu tagi
undir réttu nafni eins og dæmin
sanna, ef af þeim má ráða að
þeir hafi verið á staðnum. Und-
irritaður sem er áhugaljósmynd-
ari fór og samdi við veitinga-
manninn í Setrinu í Sunnuhlíð
um að fá að taka myndir af döm-
unum hjá honum, en hann rekur
einmitt stað, þar sem enn er
hægt að fá að sjá þennan stór-
hættulega dans. Undirritaður
mætti áður en sýningin hófst, því
ekki er hægt að taka myndir
Nokkrar stúlknanna sem starfa í Setrinu í Sunnuhlíð við súluna góðu.
- uósmynd: brynjólfur
þarna þar sem gestir sjást í bak-
sýn. Ef þessi nekt er klám hvað
þá með sundstaðina þar sem
gestir eru mjög lítið klæddir og
ungar konur láta sér sæma að
ganga með brjóstin nakin á al-
mennum sundstöðum. Konur
ganga líka mjög léttklæddar á al-
mannafæri á góðviðrisdögum,
sumar nánast á brókinni eins og
oft hefir sést og undirritaður tjáð
sig um. Þó undirrituðum finnist
það ekki klám þá er það óviðeig-
andi. Undirritaður hefir ekki
þörf fyrir svona þjónustu eins og
er í Setrinu og sennilega ekki
Stefán Jón Hafstein heldur, en
ef aðrir hafa þörf fyrir þessa
þjónustu því skyldum við tveir
reyna að koma í veg fyrir að þeir
fái notið hennar. Það lít ég á eins
og hverja aðra amasemi.