Dagur - 21.12.1999, Blaðsíða 5
ÞRIDJVDAGIIR 21. DESEMBF.R 1999 - 21
LÍFID í LANDINir
Eitt öndvegisrita
bandarískra bók-
mennta,
skáldsagan
Carrie systir, hef-
ur nú verið gefin
út í íslenskri þýð-
ingu Atla Magn-
ússonar blaða-
manns.
Skáldsagan kom
upphaflega út
árið 1900 á for-
lagi Doubleday Page að frum-
kvæði rithöfundarins Frank
Norris. Meðan á prentun sög-
unnar stóð Ias eiginkona for-
leggjarans handritið að henni og
blöskraði bersögli þess, en hún
starfaði að samfélagslegri hjálp
og siðavöndun. Sakir vanþókn-
unar hennar dreifði forlagið ekki
bókinni, þótt eintök væru send til
gagnrýnenda. (Svo sagði Dreiser
frá í formála að annarri útgáfu
sögunnar í Bandaríkjunum.) Ári
síðar, 1901, gaf Heinemann þó
skáldsöguna út, Iítið eitt stytta, í
London.
Carrie systir og síðari skáldsög-
BÆKUR
Haraldur
Jóhannsson
skrifar
ur Dreisers cru sagðar marka
nokkur þáttaskil í bandarísk-
um raunsæisbókmenntum, frá
sögum Norris, Garland og
Crane (svo að ekki sé minnst á
sögur Henry James). I skáld-
sögum Dreisers þykir gæta
áhrifa frá svonefndum samfé-
lagslegum Darvvinisma, og víst
er um það að á unga aldri las
Dreiser rit eftir Spencer,
Huxley og Loeb. I sögum
Dreisers ræðst atferli persóna
að allnokkru af meðfæddum
hvötum, sem þær átta sig ekki
á eða eru jafnvel ekki meðvit-
andi um. En samfélagið leggur
að mönnum að hemja náttúr-
legar kenndir sínar, en af
metnaði sínum og framagirni
hlíta þeir ekki þeim boðum.
„Innan um þau öfl, sem
leika lausum hala í algeimin-
um er hinn ráðsetti maður
sem fjúkandi fis. Siðmenning
okkar er enn stödd á millistigi,
tæplega niðri á stigi dýrsins,
því maðurinn lætur ekki leng-
ur stjórnast af eðlishvötum
einum. Tæplega er hann uppi
THEODORE
CARRIE
SYSTIR
„i sögum Dreisers ræðst atferli persóna að
aiinokkru af meðfæddum hvötum, sem þær
átta sig ekki á eða eru jafnvel ekki meðvit-
andi um."
á stigi mannvitsins, þvf hann
lætur ekki að fullu stjórnast af
rökhyggjunni." (Upphafsorð 8.
kapítula).
Ung stúlka af fátæku fólki
komin, lagleg og glögg, fer í at-
vinnuleit frá litlum heimabæ til
Chicago. I járnbrautarlest á leið
þangað kynnist hún ungum
manni, Drouet, að nafni, sem
verður henni innan handar.
„Hún mat Drouet mikils og af
einlægum huga. 1 hennar aug-
um og raunar allra annarra var
hann vingjarnlegur og góðhjart-
aður maður... Hann hafði mæt-
ur á að gera hosur sínar grænar
tyrir konurn og láta þær falla
f’yrir töfrum sínum, en ekki af
því, að hann væri kaldritjaður,
skuggalegur og slóttugur þorp-
ari, heldur vegna þess, að með-
fæddar hvatir hans bcntu hon-
um á þetta sem hið æðsta
yndi.“ (7. kapítuli).
Og saman taka þau um skeið,
þótt hún væri ekki ástfangin af
honum. „Hún var greindari en
hann. Oljóst fór hún að koma
auga á, í hverju honum var
áfátt... Þegar Hurstwood kom í
heimsókn hitti hún mann, sem var
hundrað sinnurn snjallari en
Drouet... Þegar á vegi hans varð
fögur kona, færðist hann allur í
aukana. Hann var ljúfur, rólegur
og uppörvandi og Iét á fínnast að
hann vildi aðeins vera til þjónustu
reiðubúinn..." (10. kapítuli).
Fór svo að Carrie og Hurstwood
fella hugi saman. „Hann hafði
ekki átt í ástarævintýrum allt frá
þeim dögum, þegar hann lrynntist
konunni og endaði á að kvænast
henni, og tíminn og lífið höfðu
kennt honum síðar, hve klaufalega
og rangt upphaflegt val hans hafði
verið... (En Carrie) kom ný og
fersk utan úr þorpinu sínu og birt-
an í sveitinni lýsti enn úr augun-
um. Hér var hvorki undirferli né
ásælni að finna. Hún hafði að vísu
hlotið ögn af þessu hvoru tveggja
að erfðum, en það hafði ekki náð
að þroskast." (13. kapítuli)
Söguþráðurinn skal þó ekki rak-
inn hér.
I viðauka birtir þýðandi ritgerð
um 'Lheodore Dreiser.
IGEISLA-
DISKAR
Mozart-
forleikir og aríur
Ut er kominn Geir
geisladiskurinn Guðsteinsson
Mozart - forleikir og aríur.
Sigurður Bragason syngur
með Baltnesku Fílharmóní-
unni, en stjórnandi er Guð-
mundur Emilsson. Á disknum
eru forleikir og vinsælar aríur
úr fjórum óperum eftir Moz-
art þ.e.a.s. Brúðkaupi Fígarós,
Cosi fan tutte, Töfraflautunni
og Don Giovanni. Tilurð plöt-
unnar er sú að í júní á síðasta
ári liélt Sigurður til Rígu í
boði Guðmundar Emilssonar
til að syngja á hátíðartónleik-
um Baltnesku Fílharmóní-
unnar til heiðurs Olafi Ragn-
ari Grímssyni forset Islands og
Guntis Ulmanis þáverandi
forseta Lettlands í Wagner-
salnum f Ríga. Guðmundur
Emilsson var stjórnandinn. I
framhaldi af tónleikunum
fóru fram þessar hljóðritanir.
Utgefandi er Fjólan/Skíf-
an ehf.
Hljóðritað í Ríga í júní
1998.
Upptökustjórn: Karlis
Pinnis og Vilnis Kaksis.
Hljóðvinnsla: Halldór Vík-
ingsson.
Þýðandi: Reynir Axelsson.
Guðmundur Emilsson.
.IS
Hjá okkur finnur þú allar jólabækurnar
Þú getur nálgast þœr í verslun okkar eða beint af heintasíðunni
□ Netstape: Roksala Slurtcnta - flðaUIOa 0S
-ií y- ’S íft feítí*: IFóFV'iH ftetoií iRofiw & áa ii «=* íi. fctetséapé kvtáí^s IÞrfnt 'SccVrýtý é^öp m
Sparaðu fé og fyrirhöfn ogfáðu
jólabókina heim að dyrum
—
Nú er leikur einn að versla á Netinu
Eftir gagngerar endurbætur getum við fullyrt að netverslun Bóksölu
stúdenta sé ein sú fullkomnasta á landinu. Nýtt viðmót og nýjar lausnir
svara auknum kröfum notenda um aðgengi og öryggi.
C ^ ' I
Þjóðarbókhlaðan
4T
Suðurgata
Bókatíðindin 1999
Hægt er að nálgast jólabækurnar og umfjöllun um þær.
Birgðastaða
Þeir sem versla á vefnum sjá strax hvort varan er til í versluninni
eða hvort þarf að útvega hana frá útgefanda.
Heímsending vöru
íslandspóstur sendir vöruna heim að dyrum fyrir aðeins 290 kr.
ef greitt er með greiðslukorti.
Öryggi
Bóksalan notar SSL dulkóðunarkerfið, hið sama og bankar nota.
Þjóðminjasafn
Jarðfræða-
Aðalbygging hús
Félagsstofni
stúdenta
Háskólans
i Bóksaia
studenta
5- * ,
y?
Gamli Garður \
Sæmundargata
bók/Ua. /túder\t\
Frumkvöðull í netviðskiptum á íslandi
FYRSTUR MEÐ FRETTIRNAR