Dagur - Tíminn Akureyri - 07.05.1997, Blaðsíða 10

22 - Miðvikudagur 7. maí 1997
(3Dagur-'2Iœttmt
RADDIR FOLKSINS
Frá lesendum
Heitnilisfangið er: Dagur-T(minn, Strandgötu 31, pósthólf 58, 602 Akureyri eða
Þverolti 14 Reykjavík. Netfang: ritstjori@dagur.is, Fax: 460 6171
Hvers konar lög
heimlla slíka endileysu?
Mig rak í rogastans þegar
ég las í DV 19. aprfl við-
talið við Kristínu Gísla-
dóttur, ekkju bátsmannsins á
varðskipinu Ægi, sem fórst við
skyldustörf, er gerð var tilraun
til að bjarga þýska flutninga-
skipinu Vikartindi. Fram kemur
í viðtalinu að Kristín fær aðeins
640 þúsund í bætur frá hinu
opinbera, og börn hennar, sem
eru tveggja og þriggja ára, fá
sömu upphæð hvort, en pening-
arnir verða í vörslu fjárhalds-
manns barnanna, þar til þau
verða átján ára
sem heimilt sé að fella slíka
skattheimtu niður við sérstakar
kringumstæður eins og t.d.
þessar. Væri þá ekki rétt, að al-
þingismenn hristu af sér slenið
og settu slíkt ákvæði inn í lögin
og það snarlega.
Það sem vekur þó mesta at-
hygli er hversu bæturnar eru
skammarlega lágar, sem þessi
unga kona og börn hennar fá,
sosum eins og andvirði einnar
gamallar bfldruslu, eða svo
annað dæmi sé nefnt, eins og
þokkaleg mánaðarlaun banka-
stjóra. Sú
fram í viðtalinu
að börnin erfa
íbúð fjölskyld-
unnar eftir föð-
ur sinn, þar
sem foreldrar
þeirra voru
ógift, en móðir-
in mun þurfa að
borga börnum
sínum „leigu“ af
íbúðinni næstu
árin.
Já, ýmislegt
er nú til í kerf-
inu, en þetta
hljóðar nú nánast eins og
brandari. Maður hlýtur að
staldra við og spyrja sjálfan sig
hvers konar lög það séu sem
heimila slíka endileysu. Auk
þess þurfa börnin að sjálfsögðu
að borga erfðafjárskatt í ríkis-
hítina, dágóða upphæð. Hugsið
ykkur, tvö lítil börn að borga
erfðaíjárskatt af lágum bótum.
Er virkilega ekkert ákvæði í
lögum um erfðaíjárskatt, þar
þessu tilviki hið
opinbera, engar
sérstakar skyldur
gagnvart þeim sem
þannig leggja líf
sitt í sölurnar í
þágu meðbrceðr-
anna?

Auk þess kemur Jáefur Samfélagið, í spurning hlýtur
„--- J J ö að vakna á
hvaða leið það
þjóðfélag sé,
sem þannig
mismunar
þegnum sínum.
Sambýlis-
maður Kristín-
ar fórst er verið
var að reyna
við hrikalegar
aðstæður að
bjarga skipi þar
sem skipstjór-
inn hafði af-
þakkað aðstoð
þar til í algert óefni var komið,
og sýndi með því vítavert kæru-
leysi gagnvart lífi skipverja
sinna, farmi, skipi og umhverfi.
Störf varðskipsmanna eru
áhættusöm. Þeir eru áreiðan-
lega oftar í lífshættu en margan
grunar. í þessu tilviki fórst einn
maður og annar slasaðist og
litlu hefur mátt muna, að varð-
skipið færist
Nú spyr ég: Hefur samfélag-
ið, í þessu tilviki hið opinbera,
engar sérstakar skyldur gagn-
vart þeim sem þannig leggja líf
sitt í sölurnar í þágu með-
bræðranna? Eða lifa stjórnvöld
eftir þeirri gamalkunnu reglu
að mér beri ekki að gæta bróð-
ur míns. Geta þau ekki leyft sér
að hafa siðferðilega viðmiðun
fyrir ákvörðunum sínum, held-
ur aðeins dauðan og úreltan
lagabókstaf?
Fjársöfnun er hafin til styrkt-
ar hinni ungu konu og börnum
hennar. Samkvæmt frétt blaðs-
ins var það starfsfólk Landspít-
alans, sem reið á vaðið, ásamt
Landhelgisgæslunni og Sjó-
mannafélagi íslands.
Þess er sérstaklega getið, að
gamall maður hafi gefið sparn-
að margra ára, alls 100 þúsund
krónur í söfnunina.
Þar erum við enn einu sinni
að upplifa söguna um eyri ekkj-
unnar í samtíma okkar. Það
vekur hins vegar athygli, að
ekki er minnst á nafn Eim-
skipafélags íslands í þessu sam-
bandi, þessa „óskabarns þjóð-
arinnar“, sem virðist nú vera
sæmilega í álnum hin síðari ár-
in, ef marka má fréttir.
Ætti því þó að vera málið dá-
lítið skylt, þar sem í hlut átti
skip, er sigldi á þess vegum.
Vonandi er nafn þess engu að
síður á þessum lista.
Ég hygg að fleirum hafi farið
eins og mér, að þeir hafi orðið
undrandi að lesa viðtalið í DV.
Er samhjálpin ekki meiri í
þessu okkar annars ágæta þjóð-
félagi, þegar allt kemur til alls?
Ég vil nota tækifærið og votta
öllum þeim samúð, sem um
sárt eiga að binda eftir sjóslysin
í vetur. Ég óska konunni ungu
og börnum hennar allrar bless-
unar í framtíðinni og hvet
landsmenn til að láta eitthvað
af hendi rakna til söfnunarinn-
ar og tryggja þar með framtíð
þeirra, að svo miklu leyti sem
það verður gert með peningum.
Það er sýnilegt að stjórnvöld
munu ekki verða til þess.
Ólafur Þ. Hallgrímsson,
Mœlifelli.
Áburðarsala á íslandi
Miklar vonir eru bundnar
við hreinleika íslenskra
landbúnaðarafurða.
Þungmálmar eru einn mesti
óvinur landbúnaðarframleiðsl-
unnar. Einn af þeim þungmálm-
um sem getur komið í landbún-
aðarafurðir er kadmín, en hann
getur komið úr tilbúnum
áburði.
Kadmín er eitur fyrir menn
og dýr. Það hefur alltaf verið í
náttúrunni en í mörgum lönd-
um óttast menn að það berist í
matvæli í auknum mæli, sem
mengun frá iðnaði og einnig
vegna þess að margar tegundir
tilbúins áburðar innihalda
nokkurt magn af kadmín. Skýr-
ingin er sú að fosfat til áburðar-
framleiðslu inniheldur mismik-
ið kadmín frá náttúrunnar
hendi. Áburður sem
framleiddur hefur verið í
Áburðarverksmiðjunni í Gufu-
nesi inniheldur lítið kadmín þar
sem valin hafa verið kadmín-
snauð fosfathráefni. Víða er
notað fosfathráefni sem hefur
margfalt meira kadmínmagn en
á íslandi.
Á íslandi er reglugerð um
aðskotaefni í matvælum, þar
sem kemur fram að hámarks-
gildi fyrir kadmín er 0,5 mg/kg.
Þungmálmurinn kadmin
safnast fyrir í líkömum manna
og dýra og getur valdið eitur-
verkunum fari styrkur þeirra
yfir ákveðin mörk. Því eykst
kadmín í lífverum við aukinn
aldur. Því er brýnt að bændur í
kjöt- og mjólkurframleiðslu og
enn fremur bændur í grænmet-
isframleiðslu velji áburð með
sem minnstu kadmíni. Það hef-
ur komið sér vel að Áburðar-
verksmiðjan í Gufunesi hefur
valið sér fosfat með lágu kad-
míninnihaldi til framleiðslu
sinnar.
Nú er hafinn innflutningur á
áburði frá Hollandi sem Áburð-
arsalan ísafold flytur inn. Hvað
skyldi kadmíninnihald áburðar-
ins frá Hollandi vera?
Ég sem neytandi af landbún-
aðarafurðum mun leitast við að
kaupa þær afurðir sem eru
ræktaðar við áburðargjöf með
litlu kadmíninnihaldi. Þetta er
atriði sem komið er upp með
samkeppni í áburðarsölu því sá
áburður sem er framleiddur við
efstu mörk þungmálmareglu-
gerðarinnar er ódýrari en hinn,
þar sem kadmíninnihald er í
lágmarki. Það getur verið
freisting fyrir framleiðendur og
seljendur áburðar að vera með
á boðstólum áburð með kadm-
íninnihaldi við efstu mörk
reglugerðarinnar. Það er ver-
ulegur verðmismunur á fosföt-
um eftir kadmíninnihaldi. Ég
vísa á ábyrgð bænda að standa
vörð um hreinleika íslenskrar
landbúnaðarframleiðslu.
Reykjavík, 5. maí 1997,
Georg Árnason.
&
*
Það fer ofboðslega í taugarnar á meinhorninu
sú árátta fólks að hafa allt á hornum sér. Það er
eins og það séu meinhorn í hverju húsi en ekki
bara í þessum dálki. Fólk verður að kunna sér
hóf í stað þess að nöldra út í allt og alla.
Það er með ólfldndum hvað veðurguðirnir eru
illa að sér í sumrinu. Þegar sólin skín á heið-
skírum himni þýrpast menn léttklæddir út á líf-
ið en uppskera ekkert annað en kvef og sí-
rennsli úr nös.
Biluð kaffivél er eitthvað það hallærislegasta
sem hægt er að bjóða fólki uppá á vinnustað.
Þótt kaffi sé kannski ekki það hollasta sem
landinn drekkur, þá er það ómissandi þegar
ekkert annað er að hafa en kranavatnið.
Kulnuð glóð
Það er dálítið skrítið að
taka þátt í 1. maí
kröfugöngu án þess heyra
nokkuð annað en lúðra-
hljóm. Öðruvísi mér áður
brá. Það er eins og fylking-
arnar sem ganga undir sín-
um fánum hafi ekkert til
málanna að leggja annað
en að þramma með. Það
dettur engum í hug að
hrópa slagorð eða reyna að
rífa upp stemmninguna á
þessum baráttudegi t.d.
með að syngja nokkra
verkalýðssöngva. Þessi
depurð er vatn á myllu
þeirra sem telja að verka-
lýðshreyfingin hafi ekkert
til málanna að leggja og
geti ekki einu sinni sýnt
lífsmark á sínum eigin
degi. I því ljósi er kannski
best að félagarnir hálf læð-
ist niður Laugaveginn,
faldir á bak við fána, veifur
og kröfuspjöld með áletr-
ununum sem ekki þykir við
hæfi að leggja of mikla
áherslu á. Fyrir ókunnug-
an gæti þess þögn verið
vísbending um að göngu-
menn hefðu eitthvað alvar-
legt á samviskunni fremur
en að þeir séu að berjast
fyrir betri kjörum.
Þótt verkafólki vestur á
ísafirði hafi löngum þótt
göngulúið á 1. maí fyrr en
nú, þá lét það í sér heyra
loksins þegar það reif sig
af stað. Það var kannski
vegna þess að það var í
verkfalli og hafði því fyrir
einhverju að berjast. í
göngunni þar vestra vakti
athygli að fólk hrópaði
slagorð en sleppti lúðrun-
um. Fyrir vikið skapaðist
ákveðinn stemmning meðal
göngumanna sem þjappaði
þeim saman sem órofa
heild.
Fuglahræðan
Það er með ólíkindum hvað
spaugarar landsins hafa af
því mikið dálæti að gera
grín að forsætisráðherra
vorum. í lokaþætti Spaug-
stofunnar mátti skilja að
honum væri líkt við heila-
lausa fuglahræðu sem
hafði týnt kímnigáfunni.
Þótt skiptar skoðanir séu
um spaug sem þetta, þá
voru gárungar landsins
fljótir að leggja út af grín-
inu. Sumir þeirra hafa
nefnilega haldið því fram
að það sé engin tilviljun að
verið sé að líkja ráðherran-
um við fuglahræðu. í það
minnsta telja sérfræðingar
í þeirra röðum að ekki hafi
orðið vart við krákur á ís-
landi í neinum mæli frá því
ráðherra vor tók við völd-
um í stjórnarráðinu fyrir
sex árum.
Umsjón:
Guðmundur R.
Heiðarsson