Dagur - Tíminn Reykjavík - 07.01.1997, Blaðsíða 5

iOitgur-'QIímtmt
Þriðjudagur 7. janúar 1997- 5
Framfærsíukostnaður
Nefiid á vegum Davíðs
skilar hálfimnu verki
Verðlag
fsland
sér á
báti
Frá blaðamannafundi í gær. Myra. þök.
Verð á matar- og
drykkjarvörum 48%
hærra á íslandi en í
ESB. Engar tillögur til
að lækka framfærslu-
kostnað heimila
Vérðlag á matar- og
drykkjarvörum hér á
landi er allt að 48%
hærra en gengur og gerist í
ríkjum ESB. Hinsvegar er hús-
næðis-, eldneytis- og orkukostn-
aður 27% lægri hérlendis en í
ESB-löndum. í þeim efnum veg-
ur einna þyngst hitaveituvatnið.
Rekstur fasteigna er ódýrastur
á Selfossi en hæstur í Stykkis-
hólmi. Rafmagn er ódýrast á
Akranesi en dýrast í Neskaup-
stað. Hlnsvegar er ódýrast að
hita upp húsnæði á
Sauðárkróki en
dýrast á Akranesi.
tȇ hefur mismun-
ur á verði matvæla
minnkað á milli
helstu þéttbýlis-
staða á lands-
byggðinni miðað
við höfuðborgar-
svæðið í framhaldi
af aukinni samkeppni og breytt-
um verslunarháttum.
Þetta kemur m.a. fram í
skýrslu nefndar sem forsætis-
ráðherra skipaði í fyrra til að
kanna og gera tillögur um leiðir
til að lækka framfærslukostnað
heimilanna. Auk þess var
nefndinni falið að kanna þróun
vöruverðs á landsbyggðinni.
Það vekur hinsvegar tölu-
verða athygli að nefndin leggur
ekki fram neinar beinar tillögur
til að lækka matarverð eða
annan kostnað sem vegur
þungt í framfærslu heimilanna.
Þaðan af síður er ekki að finna í
niðurstöðu nefndarinnar neinar
tillögur sem miða að því að
jafna þann mismun sem er á
raforkuverði eða á rekstri fast-
eigna.
Björn R. Guðmundsson for-
maður nefndarinnar, sem jafn-
framt er starfsmaður Þjóðhags-
stofnunar, sagði á blaðamanna-
fundi í gær að engar einfaldar
lausnir væru á hraðbergi til að
lækka framfærslukostnað heim-
Ua auk þess sem nefndin hefði
ekki haft burði né getu til að
leggja fram tillögur í þeim efn-
um. Þar að auki væri verið að
vinna að þeim málum víðsvegar
í kerfinu. Hinsvegar gætu
stjórnvöld beitt ýmsum aðferð-
um til að hafa áhrif á þessa
þætti sem valda mismunandi
framfærslukostnaði.
Auk Björns R. Guðmunds-
sonar áttu sæti í nefndinni þau
Hansína Á. Stefánsdóttir frá ASÍ
og Guðni Níels Aðalsteinsson
hagfræðingur VSÍ. Þá starfaði
Guðmundur Gylfi Guðmundsson
hagfræðingur ASÍ að hluta til
með nefndinni. -grh
Blöð og tímarit kosta allt að
160% meira hérlendis en í
ESB-löndum. Þá er verð á
hótelum og veitingahúsum allt
að 42% hærra en þar. Þetta
kemur m.a. fram í skýrslu
nefndar um framfærslukostnað
heimilanna.
Þar kemur einnig fram að
fatnaður er 23% dýrari á ís-
landi en gengur og gerist í ríkj-
um ESB og skófatnaður 13%
dýrari. Þá er verð á tómstunda-
vörum sagt vera hvergi hærra
en hórlendis miðað við Evrópu,
eða 40% yfir meðaltali. Þótt
kostnaður við einkabílinn og
kaup á flutningaþjónustu sé 20-
30% hærri á íslandi en í ESB-
ríkjum er rekstrarkostnaður við
bílinn um 8% ódýrari hér. Hins-
vegar er verð fyrir íjarskipta-
þjónustu 40% lægra hér en
gengur og gerist í nágranna-
löndunum.
Þótt verðlag á lyfjum sé sagt
vera 5% undir meðallagi í ESB-
ríkjum, þá ber að taka þann
samanburð með fyrirvara að
mati skýrsluhöfunda. Það stafar
m.a. af því að allur samanburð-
ur í þeim efnum getur verið erf-
iður vegna þess að lyfjaneysla
er afar ólík frá einu landi til
annars. -grh
Björn R. Guðmundsson
hjá Þjóðhagsstofnun
Engar einfaldar lausnir
til að lœkka framfœrslu-
kostnað heimila
Sundlaugar
Mynd: JHF
Skóstuldur
eykst í sundi
Foreldrar: Reynið að
koma í veg fyrir að
börnin ykkar fari í
sund í mjög dýrum fatnaði,
sérstaklega hvað skóna
varðar. Þetta eru skilaboð
Kristjáns Ögmundssonar,
yfirmanns Laugardalslaug-
arinnar. Þar, líkt og í öðrum
íþrótta-, æskulýðs- og ýms-
um samkomustöðum, hefur
færst í vöxt að undanförnu
að skóm hafi verið stolið.
Ekki er hægt að fullyrða
að kröpp kjör ráði ferðinni
því einkum er sóst eftir dýr-
um tískuíþróttaskóm sem
kosta allt upp í 10.000 kr. í
Laugardalslauginni eru
gestir beðnir um að taka
með sér skóna í læsta skápa
en alltaf er einhver mis-
brestur á að farið sé eftir
því. Hvað yngri börn varðar
sem e.t.v. hafa ekki skilning
á þessu öryggisatriði er full
ástæða fyrir foreldra að
taka skilaboð Kristjáns til
greina. BÞ
Alþýðusambandsfólk
Fjórðungurmn fengið
yfír 8-9% launahækJkun
Greitl tímakaup hækkaði
um 8-9% og þaðan af
meira hjá fjórðungi
ASÍ-fóiks en annar fjórðungur
náði tæpast umsaminni
hækkun
Paraður samanburður, þ.e.
samanburður á greiddu tíma-
kaupi sömu einstaklinga innan
ASÍ frá 2. ársfjórðungi 1995 og
sama tíma 1996, sýnir mjög
misjafnar launahækkanir. Um-
samdar kauphækkanir voru 3%
hjá iðnaðarmönnum og 2.700
kr. hjá öðrum, sem svarar til
rúmlega 5% hækkunar allra
lægstu kauptaxta en kringum
3% miðað við 80-90 þús.kr.
laun. Fjórðungur verkakvenna
á almenna markaðnum fékk
samt innan við 1% launahækk-
un og ljórðungur allra starfs-
stétta ASÍ fékk minna en 3%
launahækkun. Annar Qórðung-
ur sömu stétta fékk hins vegar
8-10% launahækkun og þaðan
af meira.
Kj ar arannsóknarnefnd
kemst að þeirri niðurstöðu að
meðalhækkun greiddra dag-
vinnulauna þess Alþýðusam-
Hækkunin var mest
tæplega 6% hjá af-
greiðslukonum og
iðnaðarmönnum hjá
borginni, en minnst
rúmlega 3% hjá skrif-
stofukörlum.
bandsfólks sem var í sömu
störfum á þessu tímabili hafi
verið 4,5% á almenna vinnu-
markaðnum og nánast sama
hlutfall hjá ASÍ-fóIki í starfi hjá
ríkinu og Reykjavíkurborg.
Hækkunin var mest tæplega 6%
hjá afgreiðslukonum og iðnað-
armönnum hjá borginni, en
minnst rúmlega 3% hjá skrif-
stofukörlum.
Jafnframt kemur í ljós að
launahækkanir hjá þeim fjórð-
ungi launþega á almenna
markaðnum sem minnst fékk
voru 3% eða minna. En launa-
hækkanir þess fjórðungs sem
fengsælastur var um 9% eða
þaðan af meira. Þessi munur
var þó almennt heldur minni
hjá því ASÍ-fólki sem starfar hjá
ríki og borg. Undantekning frá
þessu voru iðnaðarmenn í starfi
hjá Reykjavíkurborg. Fjórðung-
ur þeirra fékk minna en 3%
kauphækkun, en annar fjórð-
ungur 14% hækkun eða þaðan
af meira. Helmingm- hópsins
var svo þarna á milli þannig að
meðalhækkun allra var tæplega
6% á tímabilinu.
Fjölmiðlar
\1kublaðið vinstra blað
s
tgefendur Vikublaðsins
ætla ekki að selja blaðið
heldur telja það geta
orðið góðan kost fyrir vinstri
menn. Vegna umræðu um
hræringar á blaðamarkaði vilja
útgefendur taka fram að engar
viðræður hafa farið fram við þá
um kaup á blaðinu. Illutafélag-
ið Tilsjá rekur Vikublaðið og
hefur sjálfstæðan fjárhag sem
er aðskilinn frá Alþýðubanda-
laginu. Útgefendur segja að
blaðið sé nú rekið með hagnaði
eftir hagræðingu og framtíð
þess sé í höndum kaupenda.