Dagur - Tíminn Reykjavík - 25.02.1997, Blaðsíða 4

16- Þriðjudagur 25. febrúar 1997
Jtagur-'QImrám
Vandamál drengja í grunnskólum
Innrás testosterons í líkama
drengja á unglingsaldri er
ekki hægt að líkja við neitt
annað en stríðsástand og öll ytri
hegðun þeirra litast af þeirri
staðreynd að þeir eru á valdi
innrásarhersins. Sumir komast
tiltölulega heilir í gegnum þetta
tímabil, öðrum er þetta helvíti á
jörð, nokkrir jafna sig aldrei
eða komast nokkurn tímann úr
þeirri tilfinningalegu herkví
sem þeir lentu í á þessu tíma-
biii. Þegar upp er staðið liggur
sú ábyrgð hjá foreldrunum að
sinna börnum sínum, skilja
þarfir þeirra og gera sjálf sig
þess umkomin að mæta þeim á
þeirra stað, hver sem sá staður
er. Unglingar eru börn, alveg
fram undir tvítugt. Hlutverki
foreldranna lýkur ekki við ferm-
ingu, þá fyrst byrjar hið erfiða
tímabil sem kannski gerir hvað
mestar kröfur til foreldranna;
að þau séu til staðar, án þess að
trana sér fram, að þau fylgist
með, án þess að vera með nefið
niðrí öllu, að þau setji skýr
mörk, án þess að efna til rifrild-
is, að þau sýni sjálf þann sjálfs-
aga, þá daglegu hegðun og þá
yfirvegun sem þau ætlast til að
börnin tileinki sér. Ef foreldr-
arnir eru ekki fyrirmyndir þá
leita börn sér fyrirmynda ann-
arsstaðar. Drengur sem á ást-
ríkan og umhyggjusaman föður,
sem alltaf er til staðar þegar
eitthvað bjátar á, sem gefur
drengnum sínum frelsi til að
vera hann sjálfur, en sleppir því
samt ekki að benda honum á
nýjar leiðir; sá drengur þarf lít-
ið á fyrirmyndum að halda úr
sjónvarpi eða kvikmyndum.
Hann á sína traustu fyrirmynd
og jafnvel þó að hann fái dellu
fyrir Batman eða öðrum ofur-
fígúrum þá ná þær fígúrur
aldrei að steypa af stóli þeirri
raunverulegu lifandi fyrirmynd
sem hann þekkir best, lítur upp
til og vill líkjast, nefnilega föður
sínum. Það er foreldranna að
leggja rækt við innri vöxt barns-
ins, leiða það út í lífið, sýna því
hvað það er að vera fullorðinn,
kynna fyrir barninu þær skyld-
ur og þá ábyrgð sem því fylgir,
og vera síðan
þess umkomin
að sleppa
hendinni af
barni sínu og
leyfa því að
reyna sjálft.
Þetta er ekkert
smáverkefni,
ekki verkefni
sem verður far-
sællega leyst af
hendi á hlaup-
um. Þetta er
verkefni hvers
dags í lífi for-
eldra og barna.
Börnin munu læra hvernig það
er að vera fullorðinn, ekki svo
mjög af því sem foreldrarnir
segja, heldur af því hvað for-
eldrarnir gera, hvernig þau
bregðast við hinum ýmsu að-
stæðum, hvernig þau leysa sín
eigin vandamál. Það er oft dáðst
að drengjum sem snemma sýna
árangur í einhverju og þeir fá
mikla hvatningu. Oftar en ekki
eiga þessir „jákvæðu" eiginleik-
ar rætur að rekja til vanrækslu.
Drengirnir sökkva sér niður í
sinn eiginn heim, hvort sem það
er nú módelsmíði, fótbolti,
teikning eða nám. Svo loks þeg-
ar þeir sýna árangur kviknar
áhugi foreldranna, sem verða
standandi hlessa á hæfileikum
drengsins, en um Ieið stoltir og
hreyknir og byrja að hvetja
hann áfram á þeirri braut sem
hann virðist hafa valið sér. Þá
fyrst byrjar hann að fá þá at-
hygli sem hann ávallt skorti frá
foreldrunum, hverra sinnuleysi
kom honum upphaflega af stað í
viðkomandi grein. Ómeðvitað
skynjar hann
að hann er for-
eldrum sínum
einskis virði
nema að hann
skari framúr í
þessari grein,
það er fyrst og
fremst fyrir
áhuga þeirra
sem hann held-
ur áfram; fyrst
og fremst til að
nálgast þá nær-
ingu sem hann
aldrei fékk. í
raxm og veru
gæti áhugi hans og hæfileikar
legið á allt öðrum sviðum, en
það mun hann ekki dirfast að
viðurkenna fyrir sjálfum sér
fyrr en hann hefur „vaxið upp-
úr“ þeirri þörf sem nú rekur
hann áfram. Sumir þora aldrei
að taka þá áhættu að stíga
skrefið til sinna raunverulegu
langana af ótta við höfnun for-
eldranna, nú loksins þegar þeir
hafa öðlast viðurkenningu
þeirra og athygli. Þetta er sorg-
arsaga mjög margra karl-
manna. Ástæðan er ef til vill sú
að karlar geta ekki tjáð tilfinn-
ingar sínar á sama hátt og kon-
ur, þeir eru einfaldlega ekki
þannig gerðir, almennt séð.
Það er oft dáðst að
drengjum sem
snemma sýna árangur
í einhverju og þeir fá
mikla hvatningu.
OJtar en ekki eiga
þessir „jákvœðu“
eiginleikar rœtur að
rekja til vanrœkslu.
Háttur karla er sá að láta verk-
in „tala“. Til þess að konur;
mæður og eiginkonur, geti átt
möguleika á því að skilja syni
sína og eiginmenn, verða þær
því að leggja það á sig að læra
að lesa í athafnir þeirra í stað
þess að stilla þeim upp við vegg
og krefja þá um að tjá sig
munnlega, sem oftar en ekki
mistekst hrapalega, flestum
konum til sárrar gremju. Ef
strákur situr þegjandi við kvöld-
verðinn, svarar öllum spurning-
um með hummi, h'tur ekki á
neinn mann og lætur sig svo
hverfa út eftir kvöldmat, þá er
eitthvað að. En yfirleitt er litið á
þessa mjög svo algengu hegðun
drengja sem „gelgjufýlu" eða
eitthvað álíka. Þó gæti hann vel
verið að íhuga sjálfsmorð vegna
þess að hann mætir hvergi
skilningi. Allir í kringum hann
eru farnir að líta á varnir hans
og brynju gagnvart umheimin-
um sem hann sjálfan, í stað
þess að gefa sér tíma til að
hjálpa honum við að losa um
varnirnar, hjálpa honum að
verða frjáls. Vandamál drengja
á unglingsárum halda því áfram
að verða vandamál á meðan
foreldrar nenna ekki að takast
á við þá áskorun sem því fylgir
að ala upp dreng og koma hon-
um til manns. Sú áskorun er
ekki léttvæg og hún gerir miklar
kröfur, kannski meiri kröfur en
uppeldi stúlkna, af ofangreind-
um ástæðum. En úr því að fólk
almennt nennir ekki að takast á
við aga, nennir ekki að gera
kröfur til sjálf sín og nennir síð-
ur en svo að verða börnum sín-
um traustar fyrirmyndir, þá er
ég hræddur um að vandamál
drengja haldi áfram að verða
vandamál, hvað sem frum-
varpasmíð þingmanna á Alþingi
líður.
Heilsufar kolkrabbans
Kolkrabbanum hlýtur
að vera farið að förl-
ast eitthvað?" Þannig
spurðu litlu börnin með sak-
lausu augun um helgina
þegar fréttirnar um yfirtöku
Stöðvar 2 á Stöð 3 bárust út
um heimsbyggðina. Og er
nema von að börnin spyrji
eftir það sem á undan var
gengið? Stöð 3 sem að und-
anförnu
hefur dill-
að sér
með tals-
verðum
slætti á ís-
lenskum
íjölmiðla-
markaði
hlýtur að komast nálægt því
að verða einhver umfangs-
mesta sápukúla sem sprung-
ið hefur um langt skeið. Kol-
krabbinn, sem blés þessa
sápukúlu, hefur líka gengis-
fallið verulega, vegna þess
að hann gengur nú með laf-
andi armana til samstarfs
við þá sem hann áður hafði
talið fullkomlega óalandi og
óferjandi. Allar stóru yfirlýs-
ingarnar, allar milljónirnar,
milljónatugirnir og milljóna-
hundruðin sem búið var að
dæla í Stöð 3 virðast nú ætla
að skila litlum arði. Hann er
heldur ekki feitur hlutur
þeirra sem eru búnir að af-
skrifa og fella niður kröfur
út af Stöð 3 með nauða-
samningum áður en lokaat-
lagan gegn Jóni Ólafssyni og
félögum á Stöð 2 hófst. Eða
þá síðasta flugeldasýningin
þegar Stöð 3 stal fimm yfir-
mönnum Stöðvar 2 í mikilli
leikfléttu. En það sem gerði
þennan ótrúlega sápukúlu-
blástur trúverðugan var að
bakhjarlinn var sterkur, aðili
sem kalla má hrygglengju ís-
lensks athafnah'fs, fjölskyld-
urnar fjórtán, sjálfur kol-
krabbinn.
Skrýtin hagfræði
Allir sem að þessu koma eru
meira og minna í stórat-
vinnurekstri og eru hinir ís-
lensku gúrúar einkafram-
taksins. Það kemur því veru-
lega á óvart að þeir skuh svo
skyndilega viðurkenna að
þeir hafi verið á algerum
villigötum með ijáraustur
sinn og athafnir allar. At-
burðir helgarinnar eru ein-
faldlega yfirlýsing frá að-
standendum Stöðvar 3 um
að það hafi ekki verið grund-
völlur fyr-
ir þeim
fjárfest-
ingum og
stór-
mennsku-
látum
sem stað-
ið hafa yf-
ir undan farin misseri. Þetta
er yfirlýsing um að það sé
ekki hægt að reka fyrirtæki í
tvö ár með gríðarlegum til-
kostnaði án þess að hafa ein-
hverjar tekjur á móti. Jafnvel
fábrotinn alþýðumaður eins
og Garri hlýtur að velta því
fyrir sér hvort hagfræði af
þessu tagi sé ástunduð víða í
stórfyrirtækjum landsins. Sé
svo er kannski ekki skrítið að
fyritækin þoli ekki miklar
launahækkanir.
RÚV til bjargar
Það sem upp úr stendur
varðandi hina miklu óperu
sem nú er flutt á sjónvarps-
stöðvunum er því skipbrot
krabbans. Kolkrabbinn er
greinilega hvergi eins sterk-
ur og hann vill vera láta, og
það sem verra er, hann er
ekki heldur neitt sérlega
snjall í því sem hann á að
vera bestur í - viðskiptum.
Það sem síðan kórónar
þessa sérkennilegu stöðu er
að stjórnmálamennirnir og
hægragengið sem til þessa
hefur verið málsvari kol-
krabbans er nú skyndilega
farið að tala um Ríkisút-
varpið sem þá lausn sem sé
ómissandi til að viðhalda
eðlilegri samkeppni á ís-
Iandi. Er nema von að litlu
börnin spyrji um heilsufar
kolkrabbans? Garri.