Dagur - Tíminn Reykjavík - 09.07.1997, Blaðsíða 1

LIFIÐ I LANDINU
Hlufi
Miðvikudagur 9. júlí 1997 - 80. og 81. árgangur - 126. tölublað
Gert að þeim gula í sjóhús-
inu á Brekku í Mjóafirði.
Óskar Þór Lárusson,
kaupamaður og Anna
Guðrún Sigfúsdóttir,
heimasœta á Brekku - en
hún er sonardóttir Vil-
hjálms Hjálmarssonar
sem er lengst til hœgri á
þessari mynd. „Ég hlakka
til að komast heim að
Brekku á vorin og taka til
hendinni með fólkinu
mínu, til dœmis í Jiskinum
eða kartöflugarðinum eða
við annað sem tilfellur. “
Mynd: Sigurður Bogi.
Minningar
úr Mjóafírði
P að hefur verið samitfrai)p-
ur á þessu hjá okkur Mar-
gréti, eiginkonu minni,
síðustu tuttugu ár og hjá mér
miklu lengur. Við komum hing-
að heim, austur í MjóaQörð, um
miðjan júní og erum hér fram í
miðjan október. Þá förum við til
vetrardvalar syðra. Fyrr voru
það þingstörf sem ég þurfti að
sinna á vetrum í Reykjavík, en
síðustu tuttugu árin hef ég
einkum verið að fást við ritstörf
þar. Hér á Brekku gutla ég við
ýmis bústörf hjá Sigfúsi syni,
mínum og nú er ég að gera að
þessum fiski sem Páll sonur
minn veiddi á handfæri á trillu
þeirra bræðra, fyrr í dag,“ segir
Vilhjálmur Hjálmarsson, fyrr-
um menntamálaráðherra. Á
sólbjörtu síðdegi í Mjóafirði hitti
blaðamaður Vilhjálm að máli,
en þvílíkar voru annirnar við að
gera að þeim gula að blaða-
maður lét sér lynda að tylla sér
á kollustól - á meðan Vilhjálm-
ur gerði að og sagði frá.
Ekkert frystihús og
byggðin gisnaði
„íbúar hér í firðinum voru um
200, þegar ég var að alast hér
upp á öðrum og þriðja áratug
aldarinnar. Viðgangur atvinnu-
lífs hafði þá verið líflegur um
hríð. Norðmenn voru hér við
síldveiðar fyrir lok síðustu aldar
og eftir aldamót og fram til
1913 ráku þeir tvær hvalveiði-
stöðvar hér í firðinum; í Ask-
nesi og Hamarsvík. Á mörgum
árabátum var róið héðan til
fiskjar; vor, sumar og haust.
Kaupmaðurinn okkar, sem líka
rak útgerð, ílutti sig yfir í Norð-
fjörð um líkt leyti og hvalveið-
unum lauk og allt varð þetta
byggðinni hnekkir. Á fyrri hluta
aldarinnar var þó nokkur út-
gerð mótorbáta héðan, báta
sem voru allt að tíu smálestir
og þóttu á sinni tíð vera heil-
mikil skip.
En það sem ég held að hafi
ráðið mestu um að byggð hér
gisnaði svo mjög, sem raun ber
vitni, er að hér var ekki byggt
vélfrystihús þegar tekið var að
fyrsta fisk. Það, ásamt öðru,
réði því að héðan fluttu býsna
uppúr 1950, um 100 manns á
íjórum árum eða svo. í dag eru
skráðir íbúar hér í firðinum
ekki nema 28, jafn margir af
hvoru kyni,“ segir Vilhjálmur.
Mjóifjörður við þjóð-
braut þvera ...
Vilhjálmur á Brekku segir að
óhægt sé að spá neinu fyrir um
framtíð byggðar í Mjóafirði.
Blómleg býli í nágrenni helstu
þéttbýlisstaða séu komin í eyði
og dreifðu byggðinni sé vissu-
lega hætt líka. Samgöngur við
Mjóaijörð á landi hafa löngum
verið örðugar en fyrir fjörutíu
árum var rudd bflaslóð yfir
Mjóaijarðarheiði. Hún hefur
síðan verið endurbætt nokkuð,
en er þó enn allfrumstæð. Úr-
bóta er þörf, segir Vilhjálmur,
og bætir því við að teljari Vega-
gerðarinnar hafi
talið 2.100 bfla
fara um þegar
mest var í ein-
um mánuði
sumarið 1995.
Uppi hafa
verið hugmyndir
um að gera
jarðgöng af
Slenjudal niður í
Mjóafjarðar-
botn, þaðan sem
yrðu gatnamót
til annarra
jarðganga sem
liggja myndu
annarsvegar yfir
í Seyðisfjörö og
hinsvegar til
Norðfjarðar. Ef
þessar hug-
myndir yrðu að veruleika yrði
Mjóafjörður kominn í þjóðbraut
þvera, hvort sem það myndi
síðan verða til þess að styrkja
byggðina eða ekki.
Mig hlakkar bæði til
sumars og vetrar ...
„Mig hefur alltaf hlakkað bæði
til sumars og vetrar. Þegar ég,
ungur maður, var kennari og
bóndi hér í Mjóafirði hugsaði ég
alltaf gott til að byrja kennslu
að hausti, rétt eins og ég hlakk-
aði til að fara í bústörfin að
vori. Búskapurinn hefur mér
reyndar alltaf
þótt mjög
skemmtilegur;
einkum ræktun-
arstörf. Seinna
lenti ég út í
stj órnmálastarfi
sem mér þótti
mjög áhugavert
og sagan endur-
tók sig, haust og
vor. En þá var
ekki síður fagn-
aðarefni að kom-
ast heim til sín á
vorin, enda þó
sumrin færu
mikið í ferðafög.
Sama tilfinn-
ing býr mér í
brjósti enn í dag,
ég hlakka til að
komast heim austur að Brekku
að vori og taka til hendinni með
fólkinu mínu, til dæmis í fiskin-
um eða kartöflugarðinum eða
við annað sem til fellur, sem ég
ræð við. En það er líka ágætt að
fara aftur suður til Reykjavíkur
á haustin og setjast þar við
skriftir," sagði Villijálmur
Iljálmarsson. -sbs.
„Þaðsem réði
miklu um að
byggð hér gisnaði
var að hér var
ekki byggt frysti-
hús. Héðan fluttu
býsna margir
tippúr 1950, tim
100 manns d fjór-
um drum. “