Dagur - Tíminn - 03.10.1996, Blaðsíða 5

iDagur-®tmtmt
Fimmtudagur 3. október 1996 -17
VIÐTAL DAGSINS
Listj ámsmiðurinn
Þráinn Karisson
Nokkur myndverk Þráins minna á galdrastafi en sænsk kona benti honum á víkingakeiminn, sem hann segir að megi til sanns vegar færa. Verkin sem
sjást á myndinni heita Siglt inn í sólarlagið og Blasið, blásið vindar.
ráinn Karlsson leikstjóri
og leikari var á síðasta ári
bæjarlistamaður Akureyr-
ar. Hann settist ekki við tölvuna
og samdi leikrit á árinu heldur
kom sér upp aðstöðu í Punktin-
um, þar sem hann vann mynd-
verk úr járni og timbri. Nokkur
verka hans eru nú til sýnis í
Samkomuhúsinu og segir Þrá-
inn að þetta sé fyrst og fremst
til gamans gert. „Hér er hvorki
hægt að finna láréttan gólfflöt
né veggpláss", segir Þráinn og
hlær - þegar hann er spurður
um hvort Samkomuhúsið hafi
verið valið sórstaklega.
Þráinn segir flest myndverk-
in tengjast sjónum enda var
hann sjómaður í nokkur ár um
tvítugsaldurinn. „Já, ég hef gert
dálítið mikið af því að vinna
með sjóinn og einhvern veginn
leitaði hann talsvert á mig í
þessu ferli. En svo eru líka fín-
legri verk sem tengjast þá
einhverju öðru.“
Varstu ákveðinn í að vinna
skúlptúra þetta ár sem þú áttir
frí frá leiklistinni?
„Ég hef alltaf spáð í skúlp-
túrverk en kannski annars kon-
ar og minni verk enda ekki haft
aðstöðuna fyrr en í fyrra. Mér
fannst upplagt að spreyta mig
og stækka verkin þegar ég gat
komið mér upp aðstöðu til að
vinna þetta.“
Þráinn er lærður járnsmiður
og því má kalla hann listjárn-
smið, eða hvað?
„Ég hef alltaf litið á mig sem
handverksmann og geri enn
enda fáfróður um list þótt ég
hafi alla tíð haft gaman af
henni. Á tímabili hafði ég lif-
andi myndlistaráhuga, fór jafn-
vel til Reykjavíkur að sjá sýn-
ingar en ég hef aldrei neitt spáð
í fræðin á bak við.“
Hvernig fæðist hugmyndin að
skúlptúrverki?
„Þetta byrjar allt sem strik á
hvítri örk, ég leik mér dálítið að
því að teikna form. Stundum
geri ég h'til módel til að sjá
verkin í þrívídd. Það er líka svo
gaman með járnið að það tekur
oft yfírhöndina, maður byrjar
kannski að vinna slétta plötu en
síðan þegar rafsuðan mætir
stálplötunni eru þarna ýmsir
kraftar sem gera það að verk-
um að efnið vinnur sig sjálft."
Þráinn segir að það hafi ver-
ið mjög ánægjuiegt að vinna við
þessi verk og að sinna sköpun-
arþörfinni með eilítið öðrum
hætti en hann er vanur. „Þetta
hangir þó allt á sömu spýtunni
þó fljótt á litið virðist leiklist og
skúlptúrgerð ekki líkar list-
greinar. í leiklistinni er alltaf
byrjað á núllpunkti þegar kom-
ið er að nýju hlutverki, alveg
sama hvað viðkomandi hefur
mikla reynslu og hvað hann er
góður leikari. Þegar þú skerð
niður járnplötu er ferlið ekki
svo ósvipað, allt er þetta vinna
og áhuginn skapast af því að sjá
endanlega útkomu, - það held-
ur manni vakandi."
Ertu búinn að fylla íbúðina
af skúlptúrum?
„Nei, ég fylli hana af gömlum
munum sem ég hef safnað, það
má segja að hver gripur sé
skúlptúr út af fyrir sig, en þetta
eru hlutir sem hafa kannski
verið í notkun í tvær kynslóðir
og því lúðir af notkun." mgh
Forgangsröðun loforða
Ingvarsson
Vákið hefur athygli Ijöl-
margra sú umræða sem
verið hefur um Lánasjóð
íslenskra námsmanna (LÍN) á
síðustu vikum. Margir liafa
krafist þess að breytingar verði
gerðar á reglum um endur-
greiðslu lána, þar sem endur-
greiðslubyrðin sé svo mikil að
ungt fólk, sem komi úr námi,
hafi enga möguleika á að koma
yfir sig húsnæði án þess að
„svindla“ á Húsnæðisstofnun.
Afborgun námslána er
nefnilega afar há. Hjón, sem
bæði eru langskólagengin og
með meðaltekjur, greiða um
140.000 krónur árlega í af-
borganir af námslánum. Miðað
við það launakerfi sem boðið
er uppá í landinu, er ljóst að
langskólagengið fólk gerir ekki
stóra hluti umfram það að
fæða og klæða íjölskyldu sína
og greiða þessi margumræddu
námslán. Sama fólk lendir síð-
an í viðjum leigukerfis á hús-
næði — vítahring sem erfitt er
að losna úr. Þá er ekki úr vegi
að benda á að námsmenn frá
landsbyggðinni hafa enga aðra
kosti en taka þessi lán (nema
vinna í lottói). Þeir geta alls
ekki fjármagnað nám sitt með
öðrum hætti, enda kostar sitt
að leigja húsnæði í henni
Reykjavík.
Menn rekur kannski minni
til síðustu kosninga og suma af
þeim allra minnugustu til síð-
asta kjörtímabils, en þá fór
Framsóknarflokkurinn mikinn
og barðist fyrir breytingum á
LÍN. Flokkurinn klykkti síðan
út með að lofa breytingum á
sjóðnum hið snarasta, þegar
hann kæmist í ríkisstjórn.
Margir þingmenn flokksins
bentu réttilega á að mildari
endurgreiðsla á lánunum kost-
aði ríkið ekki neitt, enda væru
lánin verðtryggð.
Einhverjir hafa orðið til þess
að minna framsóknarmenn á
þetta loforð. En formaður
flokksins kom fram nú á dög-
unum með alveg nýja útskýr-
ingu á hvernig efna beri loforð.
Formaður sagði eitthvað á þá
leið, að það væri einkennandi
fyrir loforð að þau stönguðust
á, og þannig væri óvinnandi
vegur að efna þau öll í einu.
Aðal loforð Framsóknarflokks-
ins hefði verið að ná niður Qár-
lagahalla og það yrði að efna
fyrst, svo væri hægt að hugsa
um eitthvað annað. Þessi yfir-
lýsing ráðherra stangast auð-
vitað algjörlega á við skoðamr
þingmanna flokksins rúmu ári
fyrr og sérstaklega í ljósi þess
að breytingar á endurgreiðslu
lána námsmanna munu ekki
kosta ríkið neitt.
Þetta vekur upp þá spurn-
ingu hvort ekki hefði verið við
hæfi að segja kjósendum frá
því fyrir síðustu kosningar
hvernig flokkurinn hygðist
efna loforðin, ef hann kæmist í
ríkisstjórn. Það er því tillaga
mín að Framsóknarflokkurinn
birti forgangsröðun þeirra lof-
orða, sem hann gaf fyrir síð-
ustu kosningar, svo kjósendur
geti betur áttað sig á hvort lof-
orðin, sem gefin voru, verði
efnd á þessari öld eða þeirri
næstu.