Dagur - Tíminn - 01.11.1996, Page 4

Ragnhildur
Vigfúsdóttir
skrifar
Þjóðinni h'ður vel - andlega
sem likamlega, hún telur
að konur og karlar eigi
að hafa sömu atvinnutækifæri
en hafi það ekki og eftir því
sem vænkast um í ijármálum
kýs hún að eyða meira fé í
einkabílinn. Hún kvartar reynd-
ar yfir streitu en það tengist ef-
laust ekki vinnunni. Krafa evr-
ópskra launamanna um aukin
h'fsgæði í formi meiri frítíma,
m.a. til að verja með fjölskyld-
unni, virðist eiga langt í land
hér. Við viljum bara eignast
meira dót, gemsa, jeppa, sötra
bjór, eiga fínni föt, fara í fleiri
helgarferðir. Við virðumst hafa
lítinn áhuga á því að stytta
vinnudaginn, að eiginmaðurinn
vinni íjórtán tíma á dag, m.a.
til að eiginkonan geti verið
heimavinnandi, er allt að því
sjálfsagt mál. Við erum hætt að
setja spumingamerki við lengd
vinnuvikunnar og dauðkvíðum
því að þurfa að hlíta evrópsk-
um lögum um tæplega flmmtíu
stunda vinnuviku. Krafan frá
kvennaþinginu í Oslo 1988: Við
viljum sex, við viljum sex, við
viljum sex stunda vinnudag! er
ennþá bara brandari í okkar
huga.
í síðustu viku voru birtar
niðurstöður úr könnun um við-
horf til jafnréttismála, í þessari
viku komu niðurstöður úr
neyslukönnun Hagstofunnar og
heilsukönnun Heilsueflingar.
Afar áhugaverðar niðurstöður
og koma margar á óvart. Af
hverju eru biðlistar sjúkrahús-
anna óralangir ef þjóðin er
svona heilbrigð? Af hverju eru
ekki fleiri konur heimavinn-
andi ef svona margir telja það
heppilegasta fyrirkomulagið?
Ef helmingur þjóðarinnar er
svona meðvitaður um matar-
æði sitt, hvernig stendur þá á
því að meðalfallþungi barna
eykst, sífellt fleiri - og yngri -
einstaklingar þjást af átsjúk-
dómum, það dregur ekki úr
tíðni hjartaáfalla, unga fólkið
reykir meira en áður o.s.frv.
o.s.frv.? Getur verið að við segj-
um eitt en reynum eitthvað allt
annað á eigin kroppi.
Dagur-Tíminn hefur verið
duglegur að slá upp helstu nið-
urstöðunum: Mamma vertu
heima! Er heima best? Heima-
vinnandi húsmæður - og bara
býsna sáttar. Ef ég væri ríkur?
Ég býð eftir frumlegri fyrirsögn
Lífsins í landinu um heilsu
þjóðarinnar. Það versta er að
besti tími dagsins féll í þá
gryfju að rangtúlka niðurstöður
jafnréttiskönnunarinnar. Meiri-
hluti þjóðarinnar vill ekki að
mamma sé heima, það var að-
eins þriðjungur hennar. Þannig
að þegar viðmælandi blaðsins,
ung hamingjusöm húsmóðir x'
Reykjavík segist ekki undra sig
á því að meirihluti þjóðarinnar
vilji að móðirin sé frekar
heima, þá er hún að gleypa
rangtxílkun blaðsins hráa og
festa nýju goðsöguna í sessi.
Og þar sem svo fáir lesa í raun
niðurstöðurnar sjálfar heldur
tyggja þær upp eftir öðrum
verða goðsögurnar lífsseigar. Á
laugardag heyrði ég tvo ástsæl-
ustu útvarpsmenn þjóðarinnar
hamra á því að samkvæmt
jafnréttiskönnuninni væru karl-
ar svona og konur hinsegin.
Dagur-Tíminn má eiga að hann
fór rétt með niðurstöðurnar úr
þeirri spurningu: fólk var spurt
hvaða eiginleika það teldi að
hæfði kynjunum, ekki hvernig
kynin væru. Útvarpsmennirnir
hljóta að hafa misskilið spurn-
inguna, sem var alls ekki nógu
vel orðuð, eða ekki geflð sér
tíma til að lesa niðurstöðurnar
gaumgæfilega. Ég hefði viljað
heyra vangaveltur þeirra um
þá „staðreynd" að aðeins 5%
þjóðarinnar telja að gáfur hæfi
karlmönnum fremur en konum,
81% telja að þær hæfi báðum
kynjum en 14% telja að gáfur
hæfi fremur konum en körlum.
Ég er engin „ímyndarfræð-
ingur“ en e.t.v. er það þessi
snefill sem eftir er af fræði-
manninum í mér sem ergir sig
á þessari ónákvæmni. Pví eins
og dæmin sanna þá er erfitt að
„afturkalla" þær rangfærslur
sem einu sinni fara af stað og
því er farsælast að vanda vel
fyrstu túlkun niðurstaðna. Síð-
astliðinn föstudag heyrði ég
unga skelegga konu tala um
ímynd kvenréttindakvenna.
Hún var að tala um fyrirrenn-
ara sína, konurnar á rauðu
sokkunum og hinar sem tóku
við af þeim. Samkvæmt henni
voru þær allar „mussukerlingar
á tréklossum" og í fýlu í þokka-
bót. Lýsingar hennar virtust
teknar beint upp úr bréfum
húsmóður í Vesturbænum í
Velvakanda Morgunblaðsins.
Mikill er máttur þeirrar konu
(eða var hún karl?) að ráða
ímynd ungu kynslóðarinnar af
þessum baráttukonum. Ég sem
dáðist að þeim úr íjarska
fannst þær þrælsmartar, klárar
og skemmtilegar, enda voru
mussur og tréklossar hæstmóð-
ins. En kvenréttindakonur töp-
uðu ímyndarstríðinu, nú lepur
hver upp eftir öðrum klisjurnar
og enginn nennir að gægjast
undir yfirborðið.
Dagur-Tíminn hefur fengið
orð á sig fyrir að vera kven-
vinsamlegt blað, þess vegna
hljóta konur að spyrja hvers
vegna hann rangtúlki niður-
stöður jafnréttiskönnunarixmar
og hamri á því að mamma eigi
að vera heima, þar sé hún
ánægðust - og e.t.v. best
geymd?
f mér blundar...
Dagur Tímiim birti í
gær stjórnmálapróf
sem á að gera fólki
auðvelt um vik að staðsetja
sig á stefnuás frá vinstri til
hægri annars vegar og á ási
sem mælir frjálsræði og al-
ræði hins vegar. Blaðið spyr
síðan í fyrirsögn: Blundar í
þér Ii'till Hannes Hólmsteinn?
Fimm þekktir stjórnmála-
menn gangast undir þetta
stjórnmálapróf og má segja
að þai
komi
sumt á
óvart er
annað
ekki.
Pannig
kemur
það heim
og saman
við
ímyndina
að Húnvetningurinn Páll Pét-
ursson skuli vera „alræðis-
sinnaður miðjumaður“, en
þær Ásta R. Jóhannesdótir
og Kristín Ástgeirsdóttir
„miðjumenn" par exelance.
Það sem hins vegar kemur
meira á óvart er að Ilalldór
Blöndal, sem fyrirfram hefði
mátt ætla að væri „alræðis-
sinnaður miðjumaður" eins
og Páll Pétursson, reynist
vera liægri sinnaður frjáls-
hyggjumaður. Ekki er víst að
kalkúnalappirnar hans Jóns
Baldvins muni samþykkja
þessa greiningu, en rétt er
að taka fram að samkvæmt
greininni í Degi-Tímanum
gerði Halldór margar at-
hugasemdir við orðalag
spurninga og taldi þeim ill-
svarað.
Frjálshyggju-
Steingrímur
Það er þó Steingrímur J. Sig-
fússon sem hvað öflugast
kemur á óvart stjórnmála-
mannanna í þessu prófi. Það
kemur að vísu ekki á óvart
að Steingrímur skuli vera
heldur vinstri sinnaður, en
hins vegar er hann alveg á
mörkunum að vera frjáls-
hyggjumaður. Steingrímur
hefur einhvern veginn ekki á
sér það orð eða þá ímynd að
mönnum detti í hug frjáls-
hyggja þegar hann birtist.
Hann minnir eiginlega meira
á Lenín. Því var það tvöfald-
ur skammtur óvæntra enda-
loka að í bæði Blöndal og
Skallagrími skuli blunda lítill
Ilannes Hólmsteinn.
Garra þótti þetta allt vera
hið besta
mál og
raunar al-
veg bráð-
smellið,
þar til
hann tók
prófið
sjálfur. Þá
kemur i
ljós að
þetta próf
er alveg ómögulegt og sýnir
eintóma vitleysu eða hvað?
Getur verið að það blundi lít-
ill Hannes Hólmsteinn í
Garra? Er það inögulega
rétt? Hitt skal viðurkennt að
eftir að niðurstaða prófsins
sýndi að Garri mælist sem
„vinstri- frjálshyggjumaður"
upgvötaði hann að í honum
blundar líka lítill Ilalldór
Blöndal. Viðbrögð Garra
voru nefnilega þau sömu og
Ilalldórs, hann fór að geð-
illskast út í spurningarnar!
Félagshyggjumaður
eins og afi
Það þarf því ekki að koma á
óvart þó þessi pistill sé skrif-
aður á léttum bömmer. Garri
hefur árum og áratugum
saman stært sig af því að
vera félagshyggjumaður.
Ilann hefur meira að segja
sungið hástöfum og af innlif-
un Stuðmannalagið þar sem
segir „Ég er félagshyggju-
maður eins og hann afi
ininn". Allt vegna þess að
hann var svo sannfærður um
hugsjón sína. Sjálfsmyndin
er í rúst: í mér blundar fól!
Garri.