Dagblaðið Vísir - DV - 05.02.1982, Qupperneq 12

DAGBLAÐIÐ& VlSIR. FÖSTUDAGUR 5. FEBRÚAR 1982.
"nmmjwBÆMm
fijálst, aháð daghlað
Útgáfufólag: Frjáls fjölmiðlun hf.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: Sveinn R. Eyjótfsson.
Framkvœmdastjóri og útgófustjóri: Hörður Einarsson.
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Ellert B. Schram.
Aöstoöarritstjóri: Haukur Helgason.
Fróttastjóri: Sœmundur Guðvinsson.
Auglýsingastjórar: Páll Stefánsson og Ingólfur P. Steinsson.
Ritstjóm: Síðumúla 12—14. Auglýsingar: Sfðumúla 8. Afgreiösla, áskríftir, smáauglýsingar, skrifstofa:
Þverholti 11. Simi 27022.
Sfmi ritstjórnar 86611.
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: Hiimir hf., Sfðumúia 12.
Prentun: Arvakur hf., Skerfunni 10.
Áskríftarverð á mánuði 100 kr. Verð í lausasöiu 7 kr. Heigarbiað 10 kr.
Öryggisgæzlu þarfstrax
Líkamsárásin í Þverholti hefur opnað augu manna
fyrir, að lengur verður ekki unað við, að geðveikir af-
brotamenn gangi lausir. Þjóðfélagið krefst varna gegn
slíku og mannúðarstefna krefst tilrauna til lækninga.
Brýnast er að mæta vandanum eins og hann er,
hverju svo sem hann er að kenna, með því að taka úr
umferð þá 1—2 geðveiku afbrotamenn, er koma í ljós
árlega að meðaltali. Þjóðfélagið sættir sig ekki við
síbrot af Þverholtstagi.
Eftir því sem föng eru á hverju sinni verður einnig
að gera tilraunir til að lækna hina geðveiku afbrota-
menn. í sumum tilvikum kann að leynast von, þótt
venjulega séu þeir orðnir ólæknandi, þegar þeir eru
handteknir.
Að undanförnu hafa embættismenn og yfirmenn
geðheilbrigðismála skýrt sjónarmið sín á þessum vanda
hér í blaðinu og sýnist sitt hverjum. Endurspeglast þar
togstreita, sem hefur sett svip sinn á þetta ástand árum
saman.
Geðveikir afbrotamenn eru yfirleitt dæmdir til
svokallaðrar öryggisgæzlu. Hún er ekki hugsuð sem
refsing, heldur í fyrsta lagi til að vernda umhverfið
fyrir hinum geðveiku og í öðru lagi til að veita þeim
læknishjálp.
Slík aðstaða er ekki til í fangelsum, þótt til þess sé
raunar ætlazt í fangelsislögum. Því hafa yfirvöld
dómsmála fengið yfírvöld heilbrigðismála í lið með
sér við að reyna að koma öryggisgæzlunni á geðsjúkra-
húsin.
Ólafur Ólafsson landlæknir sagði hér í blaðinu,
,,að vista eigi geðsjúka afbrotámenn á geðsjúkrahús-
um eða á deildum, sem reknar eru í nánum tengslum
við þau”. Átaldi hann þessar stofnanir fyrir að
tregðast við.
Skúli Johnsen borgarlæknir sagði við sama
tækifæri, að „réttarúrskurður um öryggisgæzlu ein-
staklings getur einn sér alls ekki skotið heilbrigðisyfir-
völdum eða heilbrigðisstofnunum undan hlutverki
sínu”.
Hann lagði ennfremur til, að borið verði undir
Hæstarétt, hvort vald dómstóla nægi eða nægi ekki til
að skylda geðsjúkrahús til að hlíta úrskurði um að taka
við geðveikum afbrotamanni til öryggisgæzlu.
Yfirlæknar geðsjúkrahúsa neita harðlega að fá
þessa menn til sín. Þeir sögðu, að öryggisgæzla
geðveikra fan'ga eigi „ekki samleið með meðferð á al-
mennum geðdeildum”, auk þess sem ekki sé einu sinni
rými fyrir aðra sjúklinga.
Þeir sögðu í svörum sínum hér í blaðinu: „Ætti
geðdeild að taka að sér öryggisgæzlu, þó ekki væri
nema eins eða tveggja sjúklinga, fyrir dómsvöld,
mundi meðferðarumhverfið eyðileggjast fyrir aðra
sjúklinga.”
Ennfremur segja þeir, að það sé „starfsskylda yfir-
lækna geðdeilda að vernda hagsmuni þeirra þúsunda
sjúklinga, sem engin afbrot hafa framið”, m.a. með
því að vinna gegn því, að deildirnar og umhverfi þeirra
fái á sig fangelsisbrag.
Yfírlæknarnir eru einnig andvígir því, að við
geðsjúkrahús eða spítala eins og Vífilsstaði verði reist
deild fyrir öryggisgæzlu, svo sem landlæknir hefur lagt
til. Mikið ber því á milli embættismanna þessa kerfis.
í ár hefur i fyrsta sinn verið veitt fé á fjárlögum til
undirbúnings sérstakrar stofnunar fyrir öryggisgæzlu
geðsjúkra afbrotamanna. Þeirri framkvæmd þarf að
hraða sem mest. Og vernda á meðan þjóðfélagið fyrir
þessum mönnum.
Jónas Kristjánsson.
Öldungadeild MH og kvöldskóli FB:
Þörfin fyrir
fullorðins-
f ræðslu og
endurmenntun
fer vaxandi
dÞ „Árekstrar, eins og þeir urðu á sl. hausti,
þegar við lá að öll kennsla í deiidunum
féíli niður, mega ekki endurtaka sig. Við
þurfum að standa vörð um áframhaldandi
rekstur deildanna og vinna að eflingu þeirra,”
segir Bragi Jósepsson m.a. í grein sinni þar
sem hann fjallar um kvöldskóla, en aðsókn í þá
fer mjög vaxandi.
Fyrir rétt rúmum tíu árum var
brotið blað í skólasögu Reykvíkinga
þegar stofnuð var Öldungadeild í
Menntaskólanum við Hamrahlíð. Með
stofnun þessarar deildar var í raun
mörkuð ný stefna um framhaldsmennt-
un á íslandi, sem hefur haft mun við-
tækari áhrif á almenn viðhorf til
menntunar en menn óraði fyrir um þær
mundir sem deildin tók til starfs.
Eins og flestum mun kunnugt var
Öldungadeildin skipulögð þannig að
hér var í raun um að ræða nýja tegund
af menntaskóla. Þetta var skóli fyrir
vinnandi fólk, sem komið var yfir
tvítugt og hafði hætt námi um lengri
I
l
„Á þessu máli er svo önnur hlið, sem er ekki síður alvarleg, en það eru hugsánleg áhrif af hruni loðnustofnsins á afkomu
þorskstofnsins.”
Iftf/
Hinn 18. okt. sl. urðu talsverðar
umræður utan dagskrár á þingi vegna
fiskverðsákvörðunar. Inn í þær
‘umræður spunnust niðurstöður rann-
^sókna á hrygningarstofni loðnunnar.
Þá sagði Steingrímur Hermannsson
ísjávarútvegsráðhcrra meðal annars
þetta: „Það er rétt að niðurstöður af
rannsókn fiskifræðinga nú í október
eru ákaflega alvarlegar. Niðurstaða
þeirra er sú af mælingum, að loðnu-
stofninn, sem þeir mældu, sé um 144
þúsund lestir, en þeir mældu í fyrra á
sama tima hátt í 700 þúsund lestir, eða
677 þúsund lestir. Ef þetta er rétt boðar
það náttúrlega ekkert annað en hrun
loðnustofnsins.” — Þetta sagði
sjávarútvegsráðherra þá, en loðnu-
veiðunum var haldið áfram.
Við fyrrnefndar umræður sagði ég
meðal annars: „Eg verð að segja það
sem mína skoðun, að deilur um
loðnuverð eru hjóm eitt miðað við
hversu alvarlegar Iréttir hér eru á ferð-
inni. Mín skoðun er sú, að þær upplýs-
ingar, sem nú hafa borist frá fiskifræð-
ingum, hljóti að vera af því tagi að það
sé rökrétt ákvörðun í framhaldi af þeim
upplýsingum, að loðnuveiðar verði
stöðvaðar þegar i stað, a.m.k. á meðan
verið er að skera úr um hvort þessar
upplýsingar eru réttar eða ekki.
Mér er ljóst, að það standa mörg
spjót á hæstvirtum sjávarútvegsráð-
Ijerra þessa dagana af ýmsum tilefnunt
og vegna ýmissa niála. En þetta mál
finnst mér alvarlegra en nokkuð annað,
sem hér hefur borist inn í þingsali í
langan tima. Menn verða að gjöra svo
vel að gera sér það Ijóst, að loðnan er
undirstöðufæðutegund þorskstofnsins
í hafinu. Ef við erunt að veiða upp
þennan stofn eru svo alvarleg tíðindi á
ferðinni að við því verður að bregðast
af fyllstu hörku. Ég, vænti þess, að
hæstvirtur sjávarútvegsráðherra taki
þetta mál eins föstum tökum og honum
er framast unnt.”
Hrollur eða
hrollvekja
Þetta var sagt hinn 18. október sl.
Ekkert gerðist, loðnuveiðunum var
haldið áfram. — í framhaldi af þessum
orðunt minum ráku nokkrir loðnuskip-
stjórar upp ramakvein, og einn skip-
stjóranna sagði, að loðnusjómenn
fengju hroll í sig, þegar þeir heyrðu orð