Dagblaðið Vísir - DV - 30.07.1982, Qupperneq 23

DV. FÖSTODAGOR 30. JOLI1982. 23
Helgarvísur - - Helgarvísur — Helgarvisur ~ Helgarvísur
Eg hef oft hafið „Helgarvísur” með
afburöa stökum eftir snjalla hagyrð-
inga. Þetta hefur mælzt vel fyrir. Nú
ætla ég að birta í upphafi vísur eftir
Orm Olafsson, Vestur-Skaftfelling að
ætt. Vísurnar heita einu nafni: „Iðunn
þrjátíuára”:
Iðunn, góða aflið Ijóða
eins og móða renni tær,
fjarri slóðum flestra þjóða,
fagra móðurtungan kær.
Likt og stjarna Ijóð og staka
lýsa farna ævislóð,
þinna barna þrítug vaka
þreytt til varnarandans glóð.
Þó nöpur átt af norðurhjara
nísti mátt úr hverri taug,
lipur háttur leiftursvara
lagðiþátt í dægurspaug.
Undir kvæðalestri löngum
lífsins gœðum fjarriþjóð
numdi bæði ’ í sögn og söngvum,
sat við kvœða aringlóð.
Ýmsir glima enn við stöku,
enn er rimið þjóðarfag.
Afliðins tíma langri vöku
leggur skimu enn í dag.
Heyrist kvak við Ijóðalindir,
lengi vakir hugðarmál.
Geymir stakan glæsimyndir,
gleðivaki þreyttri sál.
Móðurarf er vert að verja,
vakna þarf til dáða strax.
Sóknardjarfur andann erja,
okkar starf til hinzta dags.
Aldrei rofni okkar hróður,
aldrei sofni listaþrá.
Aldrei dofni andans gróður,
Egils stofni runninn frá.
Glymji dátt við gígjustrengi
gleðiþáttur, hörputag.
Kveðum hátt og kveðum lengi,
kveðum mátt í nýjan brag.
Eg sagði í „Helgarvísum”, sem birt-
ust 17. júlí, að ég mundi birta fleiri
botna eftir Halldór Kristjánsson í
næsta þætti. Eg sveikst um það, en nú
komaþeir:
Hér er einatt ys og þys,
8vo enginn kveðið getur.
Vegna gleymsku ’ og gáleysis
geri ég ekki betur.
Hér er einatt ys og þys,
svo enginn kveðið getur,
enda flest til ónýtis,
sem enginn nokkurs metur.
Þó að skorti yrkisefni,
alUafbotna má.
Virðistþér, að stjórnin stefni
stöðvun verðlags á?
Járnfrú Breta ’ er fagurt fljóð
frýr henni ’ enginn hugar.
Falklandseyja fórnarblóð
frúnni allvel dugar.
1 síöasta þætti sagði ég, aö ég mundi
treina lesendum visur frá Margréti
Olafsdóttur til þessa þáttar. Margrét
spyr: „Hvaö geturðu fundið út úr
þessu?” Og hún segir í framhaldi af
spumingunni:
„Er nú gamla andskotans óveðrið að
skella á sömu byggöir sunnanlands og
síðast? Hvílík veðurspá.”
Eg hef því til að svara, að mér finnst
þetta afbragös visa; þaö er ekki á allra
færi að gera svona. Þetta er nokkurs
konar „forleikur” aö bragþrautum,
sem ég legg fyrir lesendur í lok þáttar-
ins.
Margrét tekur undir það, sem ég
segi um landsins beztu hagyrðinga;
hún saknar vísna og botna frá þeim í
þessum þáttum og segir:
Efnið hrannast beggja blands
i bragna-rann hjá Dagblaðinu.
Hvar eru sannar kempur lands
l ..Kvæðamannafélaginu"?
Margrét sendir tvær ágætar vísur,
en feðrar þær ekki. Karlmaður kvað
viðstúlku:
Ég á hund, mitt unga sprund,
eins ogþigí framan.
Ætti hann mundafgrettisgrund,
gifti ég ykkur saman.
Stúlkan svaraöi:
Eg á tik, sem erþér lík
l augum og háralagi;
væri'hún rík, mér virðist sllk
vera af sama tœi.
Margrét lýkur bréfi sínu með þvi að
botna; segist botna út í hött:
Ljúfra stunda liðin kynni
Ijóma vefja ævidaga.
Ástarfund í œsku minni
átti ég með sveini Braga.
Eg sleppti vísu úr bréfi Helga Hósea-
sonar í síöasta þætti, en birti hana nú.
Eg bið hann velvirðingar á því, ef ég
misles fyrsta orð vísunnar. Lesendur
verða annað hvort að skrifa mjög skýrt
eða vélrita bréfin. En Helgi segir um
járnfrúna:
Margfretur, taðskeri, meinfýs
og grimm,
myrðandi íra í böndum.
Á landsteinum Vesturheims tritlar
hún trimm
tilþess að stela enn löndum.
Hjördís Björg botnar:
Viltu láta tjósið þitt
lýsa mér um veginn ?
Ég mun brosa, barnið mitt,
blíðara hinum megin.
Friðrik Sigfússon í Keflavík botnar:
Ljúfra stunda liðin kynni
Ijóma vefja œvidaga.
Ástarfunda’ í mínu minni
mörg nú lifir hugljúf saga.
Viltu láta Ijósið þitt
lýsa mér um veginn,
svo ástarstundir, yndið mitt,
eigum hinum megin ?
Sigfús Kristjánsson sendir mér vísu,
sem hann segist yrkja í tilefni af nýja
suðkindarf rímerkinu:
Verðbólgan hamast og hækkar
um skref.
Hún er okkur svo trygg.
Nú kostar ærgildi undir eitt bréf.
Allt er að snarast um hrygg.
\tí lupstar ærtfildi
tmdir eitt brét
Járnfrúin er hörð í horn
að taka.
Hvernig œtli ' hún reynist
sinum maka?
Þegar húner ekki ’aðelda’
og baka,
eflaust mun i rúmi þeirra
braka.
Og I.S. botnar:
Járnfrú Breta ’ er fagurt fljóð,
frýr henni’enginn hugar.
Auðnuskerðing, eldur, blóð,
ekkert hana bugar.
Járnfrúin er hörð í horn að taka.
Hvernig skyldi ’hún reynast sínum
maka?
Hún yfir sinni ættjörð þarf
að vaka,
en ekki má þó hjónabandið saka.
Aðalbjörg Skarphéðinsdóttir, Brús-
holti í Borgarfjarðarsýslu botnar:
Járnfrú Breta ’ er fagurt fljóð,
frýr henni ’ enginn hugar.
Hún á innri heita glóð,
sem heftir menn og bugar.
Bjöm Ingólfsson, Melgötu 10, Greni-
víkbotnar:
Járnfrúin er hörð i horn að taka.
Hvernig œtli ’ hún reynist sinum
maka ?
Liggjandi á milli mjúkra laka
mundi’hún nenna’að sinna' ’honum
og vaka?
Þessum þætti skal lokið með brag-
þrautum. Flestir kannast við vísu eftir
Andrés Björnsson eldri, og er bragar-
hátturinn braghenda baksneidd.
„Það er hægt aö hafa yfir heilar bög-
ur, án þess rímiö þekkist, þegar þær
eru nógu alþýðlegar.”
Skiptið þessu i ljóölinur.
En hér kemur önnur vísa, fer-
skeytla, og læt ég nú lesendur um aö
finna, hvernig skipta má í ljóðlínur:
„Þú ert eins og eftir loftárás. Það er
lygilegt, að þú sért ennþá oftast á
fylleríi.”
Lögð var bragþraut fyrir lesendur
fyrir all löngu. Það var vísa Jónatans
Jakobssonar, er hann sendi einum
samkennara sinna, sem hann vissi, að
kynni engar bragreglur. Vísan var
svona, en henni mátti breyta, þannig
aö hún y rði rétt stuðluð:
Sigurgeir Þorvaldsson kveður og
kallar visuna snyrtilega:
Upp l hlíöum ungmey blið
er að skriða ’ á fætur.
Ærið kvtðin, enda rlð-
andi sið um nœtur.
Kosningavísur Sigurgeirs, sem hann
sendir, em svo gamlar, að þær eiga
varla við nú. En þegar hann með f jór-
um vísum hefur lýst kosningaslagnum,
þá endar hann braginn á þessari vísu,
sem varð til þess, að Morgunblaðið
neitaði að birta vísumar, að því er Sig-
urgeirsegir:
Einhver fávis cflaust spyr,
er uppsker þessar fréttir:
AUt mun verða eins og fyrr,
aðeins svik og prettir.
Valgeir Olafsson á Akranesi orti, er
ný Akraborg kom í gagniö 17. júní í ár:
Hátíð fer um tún og torg,
„trimmið ” eykst í maganum.
Enn er komin Akraborg,
orðnar tvœr á Skaganum.
Ég fékk fyrir nokkru bréf með fyrir-
sögninni: „Vísur eftir Olf”. Eg get því
miður ekki sagt lesendum nein deili á
þessum „tJifi”, en ég bið hann að
skrifa þættinum og segja rétt til nafns.
Svo má hann senda fleiri vísur, því aö
mér virðist hann snjali hagyrðingur.
„Olfur” kveður þessar vísur, sem eru
ósamstæðar, hver með sinni fyrirsögn:
Kurteis og hœg er hirðin öll,
hnarreist og brúnasigin,
og sœti eigaþar innst i höll
óheilindin og lygin.
Horfi ég yfir stað og stund,
stendur þar Gunnar og passar œr.
Hann þyrfti að fá sér frískan hund;
Friðjón er alltof værukœr.
Er Hjörleifur inn á Alþing steig
og upp i stjórnina brauzt hann,
reykvlskum luntum larður seig,
en landhreinsun varð fyrir austan.
Ástum grandar áin Blanda;
l ólánsstandinu,
sýnist handhægt svar við vanda
að sðkkva landinu.
I siðasta þætti birti ég botna eftir
mann, sem nefnist Páll í þessu kvæði
sínu:
Ég heiti PáU og er að austan,
œtla mig vera nógu hraustan
tUþess að skilmast við Skúla Ben.
Þvi skal upp taka vopn og verjur,
völl sér hasla og magna erjur,
þó skjálfi í bili bæði hnén.
Isjálfan mig tU að kveða kjarkinn
kyrja ég eins og þolir barkinn
strtðssöng, er innan eyrun sker.
Öskra og ber á báðar hendur,
bítandi fast i skjaldarendur:
„Þorirðu, Skúli, admœtamér?"
Ekki vantar gorgeirinn í Pál þennan,
og hann lýkur bréfi sínu með þessari
ferhendu:
000000014 0000000222222222
segja kann ég þér, en ekki meir.
f þjóðskrá máttu fara fyrir mér,
effýsirþig að vita, hver ég er.
Er ég hafði lesið úr öllum þessum
núiium og öðrum táknum kom þetta í
hugmér:
Þótt af Páli frétti ’ ég eitthvað
fleira,
Það fá mun ekki sérstaklega ’
ámig.
Þau segja líka orðum miklu
meira
hin mörgu núll, erþrœllinn
kynnir sig.
En ég komst aö því, að Páll segir satt
til nafns, og er hann Jóhannsson, býr
inniíHraunbæ.
Þegar ég var að blaða í gömlum les-
endabréfum, sá ég vélritað blað, sem
rifnaöi hafði frá öðrum, sem hefur ver-
ið meö undirskrift bréfritara. Hann
botnar:
Ekki batnar ástandið,
æði viða pottur brotinn.
Kemst tU valda kvennalið,
á karfa’ og skrapi’ er aUur flotinn.
Og þessi bréfritari verður að afsaka,
að ég skuli hafa glatað hluta bréfs
hans. Bið ég hann að senda þættinum
það, sem á aftara blaðinu var. En bréf-
ritari segist hafa kveðið, er hann hlust-
aði á st jómmálaumræður:
Hrœðsla ’ og kviði ’ um hugann fer,
hrella mannlífs-boðar.
Hræsni ’ og lygi hœst nú ber,
efheiminn granntþú skoða-.
Ekki er rúm í þessu blaði nema fyrir
lítiö eitt af þvi, sem þættinum hefur
borizt síðustu dagana. Verða bréfritar-
ar að sýna þolinmæði, þótt verk þeirra
bíði birtingar.
J.M. botnar:
Júðarnir í ísrael
ýmsu virðast gleyma;
brœðrum sínum búa hel
við bæjardyrnar heima.
Heldur veikan viljastyrk
virðist Reagan hafa.
Hann ósmeikur vopnin virk
villþó „meika”án tafa.
Nefið kitlar löngum létt
litil dægurfluga.
Ef hún hittir auman blett
engar bœnir duga.
Það kemur meira seinna eftir J.M.
Vigfús Andrésson, Berjanesi, Austur-
Eyjaf jölium botn^r:
Þetta eina kíló kjöts
kann að leyna ýmsu.
Hrúgur beina í hálsi sjöts,
heyrist vein i Grímsu.
Eg sé ekki betur en þessi botn sé þús-
und króna virði.
GuömundurGuðmundsson botnar:
Járnfrú Breta ’ er fagurt fljóð,
frýr henni' enginn hugar.
Valkyrja i vígamóð
vopnafjendur bugar.
Nú er komin jólakyrrð,
skal þér kveðju senda.
Þótt þér stakan virðist stirð,
mœtti stuðlum venda.
Þannig er hver einasta ljóðlina rangt
sett ijóðstöfum. En Jónatan vissi, að
engu þurfti að breyta nema orðaröð til
þess, aö hún yrði rétt kveðin. Ég vil þó
geta þess, að skipta þarf einu samsettu
orði i visunni til þess, að þetta sé mögu-
legt.
Lausnir á þessum bragþrautum
koma i næstu „Helgarvisum” aö öllu
forfaiiaiausu.
Mér hefur verið bent á, að betra
væri, ef ég birti fyrriparta siöasta þátt-
ar í hverju Helgarblaði. Hér koma
þeir:
1. Blóm í haga bláog rauö
berast mér að vitum.
2. Þarfanautin þóttu góð
þar til seinni árin.
3. Yfir fjöllin fagurblá
fljúga hvítir svanir.
4. Áríðandi öllum stundum
eru konum friskir menn.
5. Skúli Ben þig lýsir lúmskan
að leiða ’ í fenið hagyrðinga.
Á síöustu stundu fékk ég bréf frá
Rögnu Steinunni Eyjólfsdóttur á Gilla-
stööum í Reykhólasveit. Hún segist
senda eftirfarandi fyrripart í tilefni, af
vísunni um endurheimt meydómsins:
Verðaþeirsveinar um sólarupprás,
er sænga hjá stelpum um nætur?
Og að síðustu einn nýr:
Nú skal yrkja eina stöku,
óður myrka lýsir nótt.
Skúli Ben.
Otanáskriftin er:
Helgarvisur
Pósthólf 37
230 Kelavík.