Dagblaðið Vísir - DV - 23.10.1982, Síða 19

DV. LAUGARDAGUR 23. OKTOBER1982.
19
20ár
bisatiæs
Love Me Do”

í þessum mánuði er þess víða minnst að tuttugu ár eru
liðin frá því fjórir lubbalegir strákar frá Liverpool
sendu frá sér sína fyrstu plötu, 2ja laga með lögunum
Love Me Do og P.S. I Love You — en sjálfir kölluðu þeir
sig The Beatles. Þá grunaði engan hvað í vændum var,
síst strákana sjálfa; fyrsta platan seldist þó í góðu
meðallagi og komst í 17. sæti breska popplistans. En á
eftir henni fylgdu átján smáskífur sem allar fóru í efsta
sæti og enn þann dag í dag hefur engin hljómsveit kom-
ist með tæmar þar sem Bítlarnir höfðu hælana.
1 Bretlandi hefur þessa tuttugu ára
afmælis fyrstu plötu Bítlanna veriö
minnst á margvíslegan hátt, út-
varpsstöövar hafa leikið efstu Bítla-
lögin og veggspjöld eru víða í
Lundúnum meö áletrunum á borö við
þessa: Vissir þú aö Paul McCartney
var í Bítlunum?” Ný kynslóö popp-
unnenda hefur vaxiö úr grasi frá því
Bítlarnir voru og hétu. Þetta unga
fólk þekkir aöeins Bítlaæöiö af af-
spum og ekki er ósennilegt að EMI,
hljómplötufyrirtækiö sem gaf út
megnið af plötum Bítlanna, muni
reyna aö ná til nýrra aödáenda Bítl-
anna sem aldursins vegna fóru á mis
viðallt fúttiö.
Áður útgefin lög
En annað hljómplötufyrirtæki
kemur líka viö sögu: Decca. Áriö
1962, í ársbyrjun, fóru Bítlamir meö
lög sín á spólu til ýmissa hljómplötu-
fyrirtækja þeirra erinda að komast á
hljómplötusamning. Decca þótti ekki
ráðlegt aö gera samning við strák-
ana frá Liverpool en afréö aö taka
tilboði frá annarri hljómsveit: Brian
PooleogTremeloes. (Þeiremennaö
naga sig í handarbökin). Aö sönnu
varð Brian Pool og hljómsveit hans
dulítiö nafntoguö um tíma — en
auövitað ekkert á viö Bítlana. Og
segir ekki meira af Brian nema hvaö
hann ku vera slátrari og hafa eitt-
hvað minna fé handa á milli en
Bitlarmr sumario t>2: Paul, John, Pete og George. Brian Epstein á innfelldu myndinui.
keppinautur hans frá árinu 1962,
Paul McCartney. Hins vegar fannst
einhvern tíma fyrir skemmstu áöur-
nefnd spóla sem Bítlarnir höföu i
pússi sínu áriö 1962 þegar þeir bönk-
uðu uppá hjá Decca — og nú ætlar
fyrirtækiö að gefa út þessi gömlu lög
Bítlanna (engin lög eftir þá sjálfa) á
breiöskífu aö nafni The Complete
Silver Beatles.
:x;
Bítlarnir við upphaf frægðarferils síns.
Fágæt mynd: Paul, John og George taka lagið í brúðkaupi bróður George árið 1959. Brúðhjónin:
Harry og Irene Harrison.
Nýlega hafa líka borist þær fregnir
að Yoko Ono, ekkja John Lennons, og
Paul McCartney, séu sameiginlega
að reyna aö fá keyptan réttinn á lög-
um Bítlanna og þykir ekki ósennilegt
aö þau þurfi aö snara út á að giska
tuttugu milljónum dala í því skyni.
Um aödragandann að fyrstu plötu
Bítlanna hefur Ulugi Jökulsson skrif-
aö manna best í bók sinni Bara
Lennon. Meö leyfi útgefanda grípum
viö hér niður í frásögnina:
„I ársbyrjun '62 heföi mátt ætla aö
þeir væru skrefi nær markinu; þá
vom birt úrslit vinsældakosninga
poppblaðsins Mersey Beat og reynd-
ist hljómsveitin The Beatles — skip-
uö þeim John Lennon, George Harri-
son, Pete Best og Paul McArtrey
(sic!) — hafa mest fylgi meöal ungl-
inganna á Liverpoolsvæöinu. Ekki
var þó allt sem sýndist: til þess aö
tryggja hagstæða útkomu höföu
drengirnir keypt öll þau eintök af
Mersey Beat sem þeir náöu í, fyllt
kjörseölana út meö sjálfa sig í efsta
sæti en aöalkeppinautana í því
neðsta. Þeir náöu í fleiri blöð en Rory
Storm og Gerry and the Pace-
makers.
„Pen jakkaföt"
Um þetta leyti varö mikil og
afdrifarík breyting á útliti og hegöun
Bítlanna. Þeir fóru úr leöurfötunum
sínum, gallabuxunum og kúreka-
stígvélunum en tóku þess í stað upp
einkennisbúninga eins og The
Shadows — pen ljósblá jakkaföt.
Jafnframt hættu þeú- að bölsótast á
sviöinu, éta þar samlokurnar sínar
og hoppa til og frá með miklum
látum. Þeir stóöu kyrrir eftir það og
spiluðu lögin sin meö undursæt
gervibros á andlitunum. Náttúrulega
var þaö Brian Epstein sem olli þess-
ari breytingu, hann heimtaði aö þeir
legöu ruddaskapinn og grófleikann á
hilluna og tækju upp hætti vel siöuðu
hljómsveitanna allt í kring. Þeim
var þetta þvert um geö en létu sig
hafa þaö; hiö eina sem þeir höföu
áhuga á var að veröa frægir og rikir
og ef þessi penheit þurfti til var þeim
sama. Síöar hafa margir áfellst
Brian Epstein fyrir að hafa selt tíítl-
ana, fengiö þá til þess aö snúa baki
viö eðlislægri framkomu í peninga-
von, og var John Lennon meöal
þeirra sem tók undir þessa gagnrýni.
Tvennt ber aö hafa í huga í þessu
sambandi. I fyrsta lagi er alls óvíst
að Bítlamir heföu aö óbreyttu náö
nokkrum vinsældum og hversu
miklu fátækari væri heimurinn ekki
þá? Og í ööru lagi; sú framkoma sem
þeir tömdu sér í Cavem og Kaiser-
keller var þeim ekki eðlislæg fyrir
fimmaura. ..!
Frávita affögnuði
En hvort sem þaö var nýju fötun-
um um að þakka eöa ekki, þá fóm
hjólin aö snúast fyrir alvöru sumarið
’62. Þá tókst Brian Epstein aö kom-
ast innundir hjá Parlophone,
dótturfyrirtæki EMI, og upptöku-
stjórinn George Martin lofaöi aö
hlusta á þaö sem strákarnir hans
höfðu fram aö færa. Bítlamir voru í
Hamborg og Brian sendi þeim
skeyti: „Til hamingju drengir. EMI
vill reynsluupptöku. Byrjiö aö æfa ný
lög.” Drengirnir stukku hæö sina í
öllum herklæðum, frávita af fögnuði,
og flýttu ser tU London fuUvissir um
aö h .msfrægöin væri á næsta leiti.
6 jUní gerðu þeir stykki sín í
upptökustúdíóum EMI og George
Martin kvaöst vera ánægöur, sagðist
skyldu láta þá vita. Þeir fóru aftur
norður i land, spiluöu á Cavem og
víöar og biöu eftir kalhnu. Þaö kom í
júnUok. Parlophone vildi gefa út
plötu meö þeim. Þeir hófu undirbún-
ing og fyrsta skrefiö var öUum á
óvart aö reka trommuleikarann Pete
Best. Eöa réttara sagt: þeir fengu
Brian Epstein til þess aö reka hann,
vegna þess aö sjálfir þoröu þeú
ekki einu sinni að minnast á þaö viö
Pete aö þeir vildu losna við hann úr
hljómsveitinni. . . Trommuleikarinn
sem John, Paul og George völdu i
staö hins fallna var kaUaöur Ríngo
Starr en hét réttu nafni Richard
Starkey. . . í september fóru
Bítlarnir suöur til London og tóku
upp fyrstu alvöru plötu sína undir
stjórn George Martin og hún var
síöan gefin út 5. október. A henni
vom lögin ,,Love Me Do” og ,,P.S. I
Love You” og hún vakti sæmilega
athygU, náöi meöal annars 17. sæti á
breska vinsældalistanum. MerkUeg-
ast fannst John, og þeim öUum aö
heyra lögin sín í útvarpinu; þaö var
æsandi og heUlandi lífsreynsla sem
þeir áttu eftir aö kynnast betur! I
október náöu þeir líka þeim áfanga
aö spila á hljómleikum í Liverpool
meö átrúnaöargoöi sínu, Little
Richard. Sá litli var auövitaö aöal-
númeriö á hljómleikunum en þeir
komunæstir.”
Síöan em Uöin tuttugu ár. Sjálft
Bítlaæðið hófst fyrir alvöru ári
síöar; opinber fæöingardagur þess
er talinn 13. október 1963 en það
kvöld tróðu Bítlamir upp á London
Palladium sem frægt varö. -Gsal.