Dagblaðið Vísir - DV - 26.03.1984, Blaðsíða 12

12
DV. MÁNUDAGUR 26. MARS 1984.
Útgáfufélag:-FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stiórnarformaður ogOtgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvæmdastjóriogútgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON.
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
Aóstoðarritstjóri: HAUKUR HELGASON.
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON ogÓSKAR MAGNÚSSON.
Auglýsíngastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON.
Ritstjórn: SÍÐUMÚLA 12—14. SÍMI 86611. Auglýsingar: SÍÐUMÚLA 33. SÍMI 27022.
Afgreiðsla.áskriftir, smáauglýsingar, skrifstofa: ÞVERHOLTI 11. SÍMI 27022.
Sími ritstjórnar: 86611.
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: HILMIR HF., SÍOUMÚLA 12. Prentun:
Árvakur hf., Skeifunni 19.
Áskriftarverð á mánuði 250 kr. Verð í lausasötu 22 kr.
Hclgarblað 25 kr.
Bankar og bitlingar
Bankamál voru í sviðsljósinu um helgina.
I fyrsta lagi bárust þau tíðindi úr Utvegsbankanum að
tveir nýir bankastjórar hefðu verið ráðnir í stað tveggja
annarra, sem nú láta af störfum. Ráðningin kemur
kynduglega fyrir sjónir og ber þess merki, að enn einu
sinni hafi stjórnmálaflokkarnir ráðskast með banka-
stjórastöður á bak við tjöldin og skipt með sér bitlingum.
Þessi eilífu hrossakaup með opinberar stöður eru ekki
einasta kyndug. Þau eru líka hvimleið.
Þess var að vænta að með nýrri kynslóð forystumanna
í stjórnmálum yrði horfið frá hrossakaupum og bak-
tjaldamakki. Þvíeraugljóslegaekkiaðheilsa. Rugliðog
ráöslagið með bankastjórastöðurnar í Búnaðarbankan-
um á dögunum, þar sem stjórnmálamenn rifust eins og
litlir ómálga krakkar um sælgæti, var gott sýnishorn um
spillingu og smekkleysu.
Af málalokum í Búnaðarbankanum var þess vænst að
stjórnmálaflokkarnir lærðu sína lexíu og létu af hrossa-
kaupunum. En öðru nær. Það eitt hafa þeir lært, að kafa
enn dýpra niður í skúmaskotin þegar samið er um úthlut-
un bitlinga. Þetta hefur tekist meö þeim árangri, að nú
urðu engar umræöur, ekkert forspjall um skiptingu kök-
unnar, þegar bankastjórastöðum Útvegsbankans var
ráðstafað. Greinilegt er, aö hver og einn hefur fengiö
dúsu, enda réttu allir bankaráðsmennirnir upp hendurn-
ar, verndarhendur sínar yfir þeirri samtryggingu, sem
virðist blómstra meir og betur en nokkru sinni fyrr.
Ekki er það glæsilegt.
I öðru lagi hefur bankamálanefndin lagt fram tillögur
sínar um breytingar á rekstri og umsvifum bankastofn-
ana.
Þar er margt nytsamlegt aö finna. Seðlabankanum er
gert að greiða 50% af hreinum arði í ríkissjóð, og standa
nú vonir til að Seðlabankinn verði ekki lengur ríki í rík-
inu, hvorki í byggingu minnisvarða yfir sjálfan sig, né
heldur í alræði þess páfadóms, sem þar hefur myndast.
Merkilegast er þó hitt, að ákvörðun um út- og innláns-
vexti er tekin úr höndum Seðlabankans og færð til við-
skiptabankanna og þeim jafnframt bannað að hafa sam-
ráð um vaxtakjör. Hér er stigið fyrsta sporið til að gera
vexti frjálsa og örva bankana til eðlilegrar samkeppni
um viðskiptavini með mismunandi lánskjörum. Vextir
munu væntanlega í framtíðinni ráðast af eftirspurn eftir
lánsfé, og áhuga einstakra banka til að þjóna viðskipta-
vinum sínum.
Þessi breyting, ef hún kemst til framkvæmda, mun
gjörbreyta viðskiptaháttum á lánamarkaðnum, atvinnu-
rekstri og lántakendum til hagsbóta.
Því miður hefur nefndin heykst á þeirri ákvörðun að
fækka ríkisbönkum en gerð er tilraun til að setja útþenslu
þeirra skorður. Er það jákvætt svo langt sem það nær.
Utibú og yfirhleðsla í starfsmannahaldi bankanna er
löngu orðin óráðsía, sem almenningi hefur blöskrað.
I heild sinni eru tillögur bankamálanefndar til bóta,
ekki síst vegna þess, að þær gera ráð fyrir að veita bönk-
unum meira aöhald frá lánamarkaðnum sjálfum, á sama
tíma sem bankarnir verða sjálfstæðari og ábyrgari.
En einmitt fyrir þá sök að bankamálanefndin vill gera
bankarekstur heilbrigðari og afmarkaðri, skýtur skökku
við að flokkspólitísk sjónarmið séu enn ríkjandi, þegar
bankastjórastöðum er skipað. Það er ekki góð byrjun.
ebs.
„Ekkert gengur hjá Sverri að fá erlenda viðsemjendur um stóriðjuframkvæmdir, ÍSAL-málið er i
sjálfheldu og engar ákvarðanir fást um endanlegt orkuverð."
Nú er þetta búið
Nú er þetta búiö hjá ríkisstjórn-
inni. Ekki svo aö skilja aö hún lifi
ekki lengur. Nógan hefur hún þing-
styrkinn. En meö hverjum deginum
sem liöur héöan i frá er hún aö lifa
sjálfa sig. Allt þaö nýja og mark-
veröa sem hún ætlaði aö gera er
hrunið til grunna. Ríkisstjómin er
oröin aö hefðbundinni stjórn meö
heföbundnar aðgerðir gegn hefö-
bundnum vandamálum. Hún hefur
keyrt sig fasta í sama forarpyttinum
og allar hinar festust í.
Nýjabrum í byrjun
Þegar ríkisstjórnin hóf störf var
nýjabrum á ýmsu því sem hún sagöi
og gerði. A.m.k. um suma hluti
boöaði hún nýja stefnu. Sú stefna var
umdeild — bar mikinn svip af nýju
hægri bylgjunni í Vestur-Evrópu og í
Bandaríkjunum en tónninn var
nýr í pólitískri umræðu hér á landi.
Um þaö veröur ekki deilt hver svo
sem skoöun manna var og er á þess-
ari stefnu.
Loksins eitt-
hvað nýtt
Og fólk lagöi eyrun við þessum
nýja boöskap. Þreyttir á margra ára
sjálfheldu i þjóðmálum, innihalds-
lausu slagoröaglamri í stjórnmálum
og árangursleysi í efnahagsmálum
sögðu menn: „Varla getur vont
versnaö. Loksins eitthvað nýtt.
Kannski er einmitt þetta sem þarf.”
Og menn tóku ótrúlega vel
harðneskjulegum aögeröum ríkis-
stjómarinnar í launamálum. Menn
vildu trúa því aö þær væru aðeins
einn þáttur af mörgum í samræmdri
heildarstefnu þar sem ríkisstjómin
ætlaði aö vísu að stjórna af hörku en
einnig aö hrista ærlega upp í hlutun-
um.
Digurbarkaleg
ummæli
Ekki dró það heldur úr trú manna
á nýjar leiöir aö ráöherramir slógu
um sig meö digurbarkalegum um-
mælum og hástemmdum
yfirlýsingum. Þaö var t.d. ekkert
smáræði sem nýi fjármálaráöherr-
ann ætlaöi aö aöhafast og breyta.
Selja ríkisfyrirtæki og ríkishluta-
bréf, skila hallalausum ríkisrekstri,
lækka skatta á lífsnauðsynjum, taka
engin ný erlend lán, gera hreint í
Kjallarinn
SIGHVATUR
BJÖRGVINSSON
FYRRVERANDI ALÞINGISMAÐUR
kerfinu, semja marktækari fjárlög
en nokkm sinni fyrr. Hér er aöeins
fátt eitt taliö. Yfirlýsingarnar komu
tvær og þrjár á viku og svardagar
voru gjama látnir fylgja meö um
tafarlausa afsögn ef ekki gengi allt
eftir.
,,Hefur þú nokkum tíma staöiö
mig aö því að efna ekki orö mín?”
spuröi ráðherrann ábúðarmikill í
landsfrægum sjónvarpsþætti þegar
fréttamaöur spurði hann hvort þaö
væri nú alveg víst að hann stæöi viö
þær yfirlýsingar aö segja af sér
ráðherradómi yröi f járlagaramminn
sprengdur. Nú leggur ráöherrann til
á Alþingi að tekjuskattar veröi
hækkaöir af því fjárlagaramminn
hafi veriö sprengdur. Og „marktæk-
ustu fjárlög allra tíma” reyndust
vera komin meö 1,8 milljaröa kr.
halla aöeins þremur mánuöum eftir
aö þau vom samþykkt.
Þetta er búið
Nei, þetta er búiö. Allar
nýjungarnar reyndust bara vera
innantómar yfirlýsingar, steiguriæti
og mont. Matthías er búinn aö gefast
upp á aö gerbreyta sjúkratrygginga-
kerfinu eins og hann sagðist ætla að
gera. Ekkert gengur hjá Sverri aö fá
erlenda viösemjendur um stóriöju-
framkvæmdir, ISAL-máliö er í sjálf-
heldu og engar ákvaröanir fást um
endanlegt orkuverö. Loforð Alexand-
ers um úrbætur í málefnum hús-
byggjenda efnast í greiðsluþroti
lánakerfisins og kvótakerfiö er aö
springa utan af Halldóri. Þaö er
einna helst aö eitthvað þoki hjá þeim
ráðherrum sem orðvarastir vom í
upphafi. Mathiesen hefur aukiö
frjálsræði í gjaldeyrisviöskiptum og
er að framkvæma nýjungar í
verölagsmálum og Ragnhildur er aö
stokka upp í ráöuneytinu. En þeir
sem mest létu, hæst hrópuðu og mest
létu klappa fyrir sér em eins og
viöundur. I sérsaumuöum fötum meö
silkibindi, gullbauga, mannséttur og
milljónerasígara stíga þeir nú fram
á sviðið og ávarpa landslýö:
„Loksins hefur litli maöurinn
eignast vin í ríkisstjóm í mér! ”
Er þetta draumur eöa vaka? Er
þetta alvörulíf, ævintýri eöa óper-
etta? Býöur „VitlausiHattarinn” oss
íte?
Ævintýri
Andersens
Allir þekkja ævintýri Andersens
um nýju fötin keisarans. Þar er
blessaö bamiö fulltrúi sakleysisins
sem ekki verður blekkt. I ævintýra-
bók ríkisstjómarinnar hafa keisar-
inn og barniö verið sameinuö í eina
persónu. Þar er þaö sjálfur fjár-
máiaráöherrann sem stígur af viröu-
leik fram fyrir fólkiö, bendir á
sjálfan sig í gegnum fjárlagagötin og
segir: „Sj áið þið, ég er ber! ”
Svo bætir hann viö: „En það er
auðvitað ykkar mál, kæru þegnar —
elsku litli maöur, minn vin! ”
9 „Yfirlýsingamar komu tvær og þrjár á
viku og svardagar voru gjama látnir
fylgja með um tafarlausa afsögn ef ekki
gengi allt eftir.”