Dagblaðið Vísir - DV - 20.08.1987, Blaðsíða 10

10
FIMMTUDAGUR 20. ÁGÚST 1987.
Halldór Valdimarsson og Ingibjörg Sveinsdóttir
Nýtt bítlaæði
íbúa Dallas
íbúum Dallasborgar í Bandaríkj-
unum geíst nú færi á að hverfa
liðlega tvo áratugi aftur í tímann
og rifja upp bítlaæðið sem gekk yfir
heiminn um miðjan sjöunda áratug
þessarar aldar. Á næstunni verður
opnuð þar sýning þar sem reynt
verður að endurskapa andrúmsloft
bítlatímans með sýningu bítlaminja,
sviðsetningu merkra atburða úr
sögu bítlatímabilsins og að sjálf-
sögðu stanslausri útvörpun tónlistar
fjórmenninganna.
Ekki nýtt
Endurhvarf til fortíðar, af þessu
tagi, er að visu ekki nýtt í Dallas.
Þeir sem dvalið hafa í borginni taka
einmitt til þess hversu sterk tónlist
sjötta og sjöunda áratugsins er þar.
Fjölmargar útvarpsstöðvar á borgar-
svæðinu leika nær einvörðungu
tónlist þess tíma. Margir skemmti-
staðir bjóða ekki heldur upp á neitt
annað - nema auðvitað þeir sem
sérhæfa sig í bandarískri sveitatón-
list.
Að mörgu leyti má finna því rök
að íbúar Dallas hafi aldrei komist
inn í áttunda áratuginn, hvað þá
þann sem nú stendur yfir. Klæða-
burður, hárgreiðsla og lífsviðhorf
hippatímans, sem svo hefur verið
nefndur, er þar enn í fullu gildi.
Það er því næsta eðlilegt að þessi
bítlasýning skuli vera sett upp ein-
mitt í Dallas. Og engan veginn of
mikil bjartsýni hjá aðstandendum
sýningarinnar að ætla að þrjú
hundruð þúsund gestir muni heim-
sækja sýninguna.
Trommur Pauls
Um tvö þúsund gripir verða til
sýnis í Dallas, þar af um eitt þúsund
sem eru í eigu bítlasafhara í Dallas.
Meðal þess sem sýnt verður er
mótorhjól John Lennon, gítar Ge-
orge Harrison, bifreið Ringo Starr
og trommusett sem Paul McCartney
átti eitt sinn. Auk þess verða þama
til sýnis jakkamir sem fjórmenning-
amir komu fram í árið 1964, þegar
þeir fóm sína fyrstu hljómleikaför
um Bandaríkin.
Sýning þessi, sem raunar ber nafh-
ið Bítlaborgin, er hugarfóstur Ken
Brikey, forstjóra Southfork-búgarðs-
ins, þar sem sjónvarpsserían Dallas
á að gerast. Brikey er öllum hnútum
kunnugur í sambandi við rokkminj-
ar því hann veitti áður forstöðu
minningarsafhinu um Elvis Presley,
í Memphis, fæðingarborg rokk-
kóngsins.
Brikey hefur skipulagt liðlega þús-
und fermetra sýningarsvæði þar sem
öll saga bítlaæðisins er rifluð upp.
Gestum gefst þar meðal annars tæki-
færi til að koma í nákvæma eftirlík-
ingu af Cavem, næturklúbbnum í
Liverpool, þar sem Bítlamir hófu
feril sinn.
Sölutæknin
Sýning þessi er þó ekki aðeins
táknræn fyrir sögu bítlaæðisins
heldur jafiiframt og jafnvel enn meir
fyrir þá sölutækni sem byggð var á
hljómsveitinni og vinsældum henn-
ar.
Meðal sýningargripa er bítlahár-
kolla, bitlahárbursti, belgískt teppi
og írskt viskustykki með mynd af
fjórmenningunum. Þá getur að líta
umbúðir utan af bítlaíspinna, bítla-
frímerki, bítlatyggjópakka, bítla-
nestisbox og bítlafreyðibað. Er
sýningunni ætlað að gefa nokkra
yfirsýn yfir það hvemig viðskipajöfr-
ar nýttu sér vinsældir Bítlanna,
sjálfum sér og auðvitað fjórmenning-
unum til hagsbóta.
Meðal fágætra muna, sem sýning-
una prýða, er ljósmynd af hljóm-
sveitinni frá þeim tíma er Pete Best
þandi húðimar með John, Paul og
George. Ringo Starr tók síðan við
trommusettinu af Best, aðeins tveim
vikum áður en hljómsveitin tók upp
lagið sem gerði hana fyrst fræga, en
það var Love Me Do.
Þá má geta stórrar púðurdósar
með nákvæmri mynd af hljómsveit-
inni en dósin hlýtur að vera fram-
leidd fyrir árið 1963 þar sem merki
hljómsveitarinnar er með tveim
fálmurum upp úr stafnum B en þetta
lögðu Bítlamir niður mjög snemma
á ferli sínum.
Umframbirgðir af mat
gefnar fátæklingum
Dallasbúar hverfa nú liðlega tvo áratugi aftur í tímann og endurlifa bitlaæðið. Simamynd Reuter
Uppáhöldin
Ekki er þess getið hvort einhver
þeirra þriggja Bítla sem enn lifa
hyggst heimsækja Bítlaborgina í
Dallas. Vafalítið verður allt reynt til
að fá þá þangað en þeir George,
Paul og Ringo hafa yfirleitt sýnt
slíku takmarkaðan áhuga. John er,
sem kunnugt er, látinn.
Áhugasamir bítlavinir láta þó ekki
slíkt á sig fá, enda er búist við að
þeir tólf aðdáendaklúbbar, sem enn
starfa á fullu í Bandaríkjunum, efni
til fjölda hópferða á sýninguna.
Þessir tólf klúbbar hittast enn reglu-
lega á fundum og halda árlega
ráðstefhur.
Þeir tveir bítlavinir, sem mest hafa
lagt til sýningarinnar í Dallas, em
Dough Green og Mark Naboshek,
báðir hálffertugir að aldri. Báðir eiga
þeir mikinn fjölda muna á sýning-
unni. Green segir uppáhaldsmuninn
sinn vera innrammað eintak af
nótnablöðunum sem lagið Michelle
var skrifað á en blöðin em árituð
af Paul McCartney. Naboshek
kveðst hins vegar stoltastur af sendi-
bréfi sem hann fékk eitt sinn frá
John Lennon.
Sýningin í Bítlaborginni mun
standa fram í janúar á næsta ári.
f niðurlagðri kirkju í París standa nú
fleiri þúsund flöskur af appelsínusafa og
frystikistur fullar af kjöti. Fyrsti matvæla-
bankinn í Evrópu hefur aðsetur sitt í
kirkjunni.
Bankinn var stofnaður fyrir tveimur
árum til þess að seðja hungur fátækra
Parisarbúa. Safnað er matvælum sem ekki
er hægt að selja og þeim síðan úthlutað
til þeirra er á þurfa að halda.
Ekkert er athugavert við matvælin sjálf
heldur er mn að ræða ranglega merktar
vörur eða umframbirgðir. Til kirkjunnar
hafa til dæmis verið fluttar hundrað þús-
und flöskur af appelsínusafa sem blanda
átti með vatni. Á flöskumiðunum stóð
hins vegar að drekka mætti safann
óblandaðan. Og í stað þess að eyðileggja
flöskumar, sem virtist vera ódýrara en
að prenta nýja miða, vom þær gefhar
matvælabankanum.
Mörg þúsund tonn
Svipaða sögu má segja um aðrar birgðir
sem berast matvælabankanum í kirkjunni
og hinum matvælabönkunum þrjátíu og
fjómm sem sprottið hafa upp í Frakk-
landi. Þrír matvælabankar hafa verið
settir á laggimar í Belgíu og verið er að
undirbúa stofnun nokkurra banka annars
staðar í Evrópu.
Á hverju ári berast bönkunum fleiri
þúsund tonn af matvælum sem ekki er
hægt að selja vegna rangrar merkingar
eða vegna rangrar markaðsfærslu. Og í
fyrra barst bönkunum einnig hluti um-
frambirgða Evrópubandalagsins.
Sjálfboðavinna
Fyrsti matvælabankinn í Evrópu var
stofnsettur eftir að nunna nokkur skrifaði
blaðagrein þar sem hún harmaði hversu
gífurlegt magn matvæla færi til spillis á
meðan hungraðir Parísarbúar rótuðu í
sorptunnum í leit að mat.
Góðgerðarfélög, fyrirtæki og einstakl-
ingar létu allt af hendi rakna sem með
þurfti til stofnunarinnar. Góðgerðarfélög
og sjálfboðaliðar úr nágrenninu sjá um
dreifingu matvælanna. Margir þeirra sem
starfa við bankann hafa fundið nýjan til-
gang með lífinu. Um er að ræða bæði
ellilífeyrisþega og yngra fólk. Úr röðum
þeirra yngri em fyrrverandi eiturlylja-
neytendur, áfengissjúklingar eða afbrota-
menn. Og einu sinni í viku er haldin
guðsþjónusta í kirkjunni sem nú er mat-
vælabanki.
Áætlað er að tvö hundmð þúsund
manns fái á ári hverju matarpakka frá
matvælabönkunum þijátíu og ftmm í
Frakklandi. Vonast er til að magnið sem
úthlutað er tvöfaldist á þessu ári frá því
í fyrra eða úr sex þúsund tonnum í tólf
þúsund.
Fátæklingar hafa löngum svelt á meðan umframbirgð-
um af mat hefur verið fleygt. Frakkar voru fyrstir
Evrópubúa til þess að bæta úr þessu og hafa sett á
laggirnar matvælabanka. Þaöan er mat úthlutað til
þurfandi.