Dagblaðið Vísir - DV - 20.08.1987, Blaðsíða 14

14
FIMMTUDAGUR 20. ÁGÚST 1987.
Frjálst, óháð dagblaö
Dtgáfufélag: FRJALS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aöstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PALL STEFANSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJALSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 550 kr.
Verð I lausasölu virka daga 55 kr. - Helgarblað 65 kr.
Sumarsögur af sauðfé
Snemma í sumar var rafmagnsgirðing rifm niður á
Auðkúluheiði og rúmlega þúsund fjár hleypt inn á frið-
aðan tilraunareit. Umsjónarmenn reitsins forðuðust að
skoða mörkin á sauðfénu og sögðu einfaldlega, að
„ómögulegt væri að komast að því, hver gerði þetta“.
Fyrr í vor var fé hleypt á ólöglegum tíma inn á Aust-
urafrétt í Suður-Þingeyjarsýslu. Landgræðsla ríkisins,
sem hafði bundizt skyldum um að vernda svæðið, féll
frá kæru í von um, að þetta gerðist ekki aftur. Sauð-
fjárbændur voru friðhelgir í þessum tveimur dæmum.
Sauðfjárbændur og sveitarstjórnin í Grafningi komu
í sumar í veg fyrir, að jörðin Hlíð yrði keypt úr sauð-
fjárrækt og friðuð. Séð var um, að nýr ábúandi stundaði
sauðfé. Grafningur er eitt mest beitta og lengst beitta
dæmið um yfirgang sauðfjárræktar hér á landi.
Margir þeirra, sem um málið fjalla, velta sér koll-
hnísa til að draga úr broddinum gagnvart sauðfjárbænd-
um. Landgræðslustjóri sagði nýlega sauðfjárrækt til
afsökunar, að „náttúruleg gróðureyðing hefði alltaf
orðið einhver“, þótt sauðféð hefði ekki komið til.
Það er eins og landgræðslustjóri haldi, að eldfjöll
hafi ekki gosið fyrir landnám og ekki orðið öskufall.
Það er eins og hann haldi, að ekki hafi orðið sveiflur
í árferði fyrir landnám. Hvort tveggja gerðist fyrir land-
nám og var láglendið þó gróið saman yfir Kjöl.
I ofbeit og uppblæstri á Kili komu í sumar fram kola-
grafir frá fyrri tíma. Þær staðfesta orð gamalla bóka
um, að áður fyrr var jafnvel uppi á hálendinu nægur
skógur til að gera til kola á Kili. Gróðureyðingin stafar
alls ekki af náttúrunnar völdum, heldur mannsins.
Hinn sami landgræðslustjóri, sem afsakar sauðfjár-
beitina, neyðist til að sjá nálina étna, - að 2000 hektara
árleg landgræðsla í landinu nægir ekki til að vega á
móti 3000 hektara gróðureyðingu af völdum ofbeitar.
Hið árlega tap landsins og hans nemur 1000 hekturum.
Verjendur sauðfjárræktar kenna ekki bara náttúr-
unni um ofbeit sauðfjárins, heldur líka hrossum þétt-
býlismanna. Samt er sú þaulræktun hrossa, sem nú er
stunduð í þéttbýli og strjálbýli, að nærri öllu leyti á
ræktuðu landi og þá nær eingöngu sem sumarbeit.
Hinn óþarfi hluti hrossastofnsins er að verulegu leyti
í eigu sömu manna og þeirra, er reka sem sauðfjárbænd-
ur rányrkju á gróðri landsins. Undir forustu þingmanna
reka þeir stóð sitt á fjall eins og þeim þóknast, þrátt
fyrir lagaákvæði. Þéttbýlismenn koma þar ekki nærri.
Auk þess að kenna eldfjöllum og hrossum um afrek
sauðfjár hefur einnig verið reynt að skella skuldinni á
jeppa, flórhjól og jafnvel vélsleða. Er þó hreinn og beinn
eðlismunur á útlitsmengun, sem getur fylgt þessari
tækni, og á hreinni landeyðingu, sem leiðir af sauðfé.
Undanbrögð af ýmsu því tagi, sem hér hafa verið
rakin, eru sett fram til að drepa málinu á dreif, svo að
sauðfjármenn geti haldið áfram hinni þjóðlegu iðju að
láta kindur sínar éta upp landið. Ofbeitin var líka skilj-
anleg áður, þegar þjóðin átti varla málungi matar.
Nú eru hins vegar aðstæður slíkar, að hvarvetna
þarf þjóðfélagið fólk til starfa í alvöru atvinnugreinum.
Ennfremur mundi lausum störfum fjölga, ef þjóðfélagið
þyrfti ekki lengur að borga árlega stórfé í styrki, upp-
bætur og niðurgreiðslur til að halda uppi ofbeit.
Dæmi þessa sumars eru enn ein sönnun þess, að brýn-
asta mál lands og þjóðar er að fækka sauðfé með því
að afnema hvers konar stuðning við ræktun þess.
Jónas Kristjánsson
„Góðkunningi Gorbatsjofs, heims-
maðurinn Steingrímur Hermanns-
son, áhrifamaður í alþjóðasamtökum
framsóknarmanna og síðast en ekki
síst maður sem náð hefur stórkost-
legum árangri í efnahagsmálum, svo
gott sem skapað þjóðinni góðærið
eigin hendi.“
„Flunkuný íburðarmikil flugstöð,
opnuð með pomp og prakt nokkrum
dögum fyrir kosningar, rétt svona
afhent þjóðinni af utanríkisráðherra
Sjálfstæðisflokksins og ffambjóð-
anda á Reykjanesi og ekki minnst á
kostnað.“
Nokkrum mánuðum síðar:
Verðbólga er um eða yfir 30%, rík-
issjóður rekinn með margra millj-
arða halla, viðskiptahalli er
ískyggilegur og erlendar lántökur
gríðarlegar, vextir hækkandi o.s.frv.
Hvað hefur gerst? Hefur kreppan
mikla heldið innreið sína á nýjan
leik? Er íslenskt efnahagslíf svona á
sig komið eftir langvarandi aflabrest
og harðindi? Svarið er nei, staðið
hefur og enn stendur mesta góðæris-
skeið í sögu lýðveldisins, en það er
búið að kjósa.
Átta þúsund milljónir fram úr
áætlun
í ljós kemur að útgjöld við bygg-
ingu hinnar miklu flugstöðvar við
Keflavíkurflugvöll, sem sjálfstæðis-
menn á Reykjanesi notuðu sem
vörumerki í kosningunum, hafa farið
litlar eitt þúsund milljónir króna
fram úr áætlun. Kostnaður íslenska
ríkisins, sem var áætlaður 22 millj-
ónir dollara, óx um 28 milljónir eða
í 50 milljónir og skakkar þar ófáum
prósentum.
Fáar verða þær krónur í þessum
samanburði sem fræðslustjóri einn
norður í landi var sakaður um að
„Öll rök mæla með þvi að byggja hefði mátt hagkvæma flugstöð með
mun minni stofn- og rekstrarkostnaði sem þjónað hefði sinu hlutverki
sem „íslensk flugstöð fyrir millilandafiug" með sóma.“
Kosninga-
víxlarnir falla
hafa eytt umffarn heimildir í sér-
kennslu bama. Ekki hefúr þó
Matthías beðist lausnar, Sverrir
Haukur verið rekinn aða hróflað við
Jóni Böðvarssyni. Það er enda búið
að kjósa og sitt hvað fyrir sjálfstæða
þjóð, sérkennsla bama á Norður-
landi og fín flugstöð byggð í sam-
vinnu við herinn. Bygging hönnuð
af slíkri nákvæmni að meira að segja
hlandskálamar skulu vera sam-
kvæmt amerískum stöðlum svo
hermann Sáms ffænda kunni þar til
verka og geti athafnað sig ef þeim
þóknast að yfirtaka bygginguna.
Hvað það hefur kostað íslenska rík-
ið að uppfylla þvílíkar kvaðir eða
þá hvað það hefur kostað aukalega
að láta herskara iðnaðarmanna
leggja nótt við dag til að geta opnað
fyrir kosningar, tveimur mánuðum
fyrir upphaf aðalferðamannatímans,
hefur ekki verið upplýst.
Né hefur komið fram hvað mun
fara í vexti og afborganir og rekstr-
arkostnað báknsins þegar að skulda-
dögunum kemur.
Flugstöð miðuð við íslenskar
þarfir
Á sínum tíma fluttum við nokkrir
þingmenn Alþýðubandalagsins til-
lögu um að hanna og reisa minni
og hagkvæmari flugstöðvarbygg-
ingu fyrir millilandaflug, miðað við
íslenskar þarfir og íslenska staðla.
Erlendis er alsiða, af augljósum hag-
kvæmnis- og skynsemisástæðum, að
leggja til grundvallar við hönnun
flugstöðva að auðvelt sé að áfanga-
skipta framkvæmdum og auka
húsrými og aðstöðu eftir þörfum. Öll
KjaUarinn
Steingrímur J.
Sigfússon
alþingismaður fyrir
Alþýðubandalagið
rök mæla með því að byggja hefði
mátt hagkvæma flugstöð með mun
minni stofa- og rekstrarkostnaði sem
þjónað hefði sínu hlutverki sem „ís-
lensk flugstöð fyrir millilandaflug"
með sóma.
Morgunblaðið hélt að sjálfsögðu
opnunardag nýju flugstöðvarinnar
hátíðlegan sl. vor og sparaði þá ekki
háðsyrðin um þá sem á sinni tíð
vildu fara aðrar leiðir og vöruðu við
annmörkum og óhóflegum kostnaði
sem kassanum með gróðurhúsinu
yrði samfara. Það hefur minna farið
fyrir breiðsíðum um flugstöðvarmál-
ið í Morgunblaðinu að 'undanfömu
en e.t.v. er þingfréttaritarinn að und-
irbúa vandaða og hlutlausa úttekt á
málinu.
Og þó, Matthías er ekki lengur
utanríkisráðherra og Steingrímur er
hættur í forsætisráðuneytinu þannig
að flugstöðvarbygging og yfirstjóm
efaahagsmála heyra nú undir aðra
menn. Hver sýtir það þó tveir kosn-
ingavíxlar falli?
Steingrímur J. Sigfússon
„Er íslenskt efnahagslíf svona á sig kom-
ið eftir langvarandi aflabrest og harð-
indi? Svarið er nei, staðið hefur og enn
stendur mesta góðærið í sögu lýðveldis-
ins, en það er búið að kjósa.“