Dagblaðið Vísir - DV - 18.01.1989, Qupperneq 24

24
MIÐVIKUDAGUR 18. JANÚAR 1989.
Lífsstm
Óþægindi frá hreyfi- og stoðkerfinu:
Kosta tugi
milljóna
króna árlega
V
Óþægindi frá hreyfi- og stoðkerfínu
eru mun algengari meðal fólks hér
á landi en áður var talið. Algeng-
ustu óþægindin, sem fólk kvartar
um, eru óþægindi í neðri hluta baks
og eymsli í hálsi og hnakka. Þetta
má meðal annars lesa út úr nýlegri
könnun sem Vinnueftirlit íslands
geröi.
í úrtakskönnuninni, sem miðaði
að því að fá almennt yfirlit, kom
t.d. í ljós að 17,6% karla töldu óþæg-
indi frá neðri hluta baks hafa kom-
ið í veg fyrir að þeir gætu stundað
dagleg störf síðustu 12 mánuöi áður
Heilsa
en spurt var. Meira en 40% kvenna
í úrtakinu töldu sig hafa haft óþæg-
indi frá hálsi eða hnakka og herð
um eða öxlum síðustu 7 sólarhring-
ana og rúmlega 20% karlanna.
Styður það niðurstöður ýmissa
annarra kannana sem gerðar hafa
verið hér á landi og sýnt hafa að
Bakverkur og vöðvabólga eru mjög algengir sjúkdómar meðal vinnandi stétta á íslandi og stafa meðal ann-
ars af rangri likamsbeitingu við vinnu.
hér er um umfangsmikið'vandamál
að ræða.
Frjálst,óháö dagblað
Askrifendur
Létlið blaðberunum störfin og sparið þeim sporin.
VISA
Notiö þjónustu DV og kortafyrirtækjanna.
Greiðið áskriftargjaldið með greiðslukorö.
Meðþessum
boðgreiðslum
vinnstmaigb
# Þær losaaskrifendur
vlðónæðivegnalnn-
# Þærenjþægilegur
grelðslumátísem
bygglrskiMsar
greiðslurþráttfyrir
annlreðafjarvistir.
e Þær lótta blaðberan-
um stórfln en hann
heldurþóóskertum
tekjum.
e Þæraukaöryggi.
Blaðberarerutll
dæmisoftmeðtólu-
verðar fjartueðlr sem
getaglatast
Hafið samband
við afgreiðslu DV
kl. 9-20 virka daga,
laugardaga kl. 9-14
í sima 27022
eða við umboðsmenn okkar
ef óskað er nánari
upplýsinga.
Ami og þjáningar
Auk ama og þjáninga, sem óþæg-
indi eins og vöðvabólga og shtsjúk-
dómar valda, fylgir þeim kostnaöur
fyrir þjóðfélag og fyrirtæki. Kostn-
aðurinn felst í fjarvistum frá vinnu
vegna veikinda, þjálfun nýrra
starfsmanna, tryggingargjöldum
og kostnaði innan heilbrigðiskerf-
isins.
Tæpir
flmm milljarðar
Frændur vorir Danir hafa reynt
að slá á þennan kostnað og í nýlegu
yfirhtsriti frá danska vinnueftirlit-
inu er áætlaö að kostnaður vegna
einkenna frá hreyfi- og stoðkerfmu
nemi um 14 milljörðum danskra
króna á ári. Ekki liggja fyrir neinar
tölur um sambærilegan kostnað
hér á landi en ef notaðar eru sömu
reiknikúnstir og Danirnir gera ætti
sambærilegur kostnaður aö nema
4,9 milljörðum króna hér á landi á
ári.
Hægt væri að draga verulega úr
slíkum kostnaði með góðum að-
búnaði á vinnustöðum og fræðslu
um réttar vinnustellingar.
Hreyfi-
og stoðkerfið
Hreyfi- og stoðkerfiö saman-
stendur af beinagrindinni með liöa-
mótum annars vegar og vöðvum
hins vegar. Þessir þættir mynda
samhangandi kerfi. Verði breyting
á einum stað þess hefur það áhrif
á aðra hluta þess. Stirðun liðamóta
getur því orðið til þess að vöðvar,
sem tengjast liðamótum, rýrna og
viðkomandi bein og liðfletir þeirra
breytast.
í könnuninni var athugaö hvort
einstaklingar, sem höfðu haft ein-
kenni frá hálsi, hefðu einnig fundið
til eymsla frá öðrum líkamssvæð-
um. í ljós kom að fylgni var á milli
eymsla í hálsi og verkja í höfði,
herðum, neðri hluta baks og herð-
um/neðri hluta baks, einkum hjá
konum.
Sem dæmi má nefna að meiri-
hluti kvenna, sem höföu óþægindi
frá herðum, höfðu einnig haft
óþægindi frá hálsi. Þetta styður
tölfræðilega þá reynslu sem lækn-
ar og hjúkrunarfólk hefur, að
fylgni sé milli einkenna frá ýmsum
hlutum hreyfi- og stoðkerfisins.
Ekkert í rannsókninni skýrir
ástæður þessa vandamáls hér á
landi. Niðurstöðumar gefa einung-
is vísbendingu um umfang van-
dans. Hægt að leiða getum að or-
sökunum sem að öllum líkindum
eru margþættar; svo sem langur
vinnudagur, slæmar vinnuaðstæö-
ur, streita og köld veðrátta.
Forvamarstarf
Á undanförnum mánuðum hefur
Vinnueftirhtið kostað verulegu fé
til forvama á atvinnusjúkdómum.
Meðal annars hefur verið gefin út
bæklingur er ber nafnið „Rétt lík-
amsbeiting" og er í honum að finna
leiðbeiningar um rétta líkamsbeit-
ingu við vinnu og hreyfingu yfir-
leitt.
Einnig hefur tekist samstarf með
Fræðsluvarpi og Vinnueftirlitinu
um að sýna í sjónvarpi þætti um
bakið. í þessum þáttum verður
fjallað um uppbyggingu hryggjar-
ins, um rétta líkamsbeitingu við
vinnu og á heimilum, um hvíld og
þjáifun og hvernig hægt er að koma
í veg fyrir bakverk.
Einnig munu á næstu mánuðum
á milli 25 og 30 sjúkraþjálfarar í
öllum landsfjórðungum aöstoða
við ráðgjöf á vinnustöðum og í skól-
. um sé þess óskað. Sjúkraþjálfari
Vinnueftirhtsins mun vinna í nánu
sambandi við þá og getur leiðbeint
starfshópum, félögum og fyrirtækj-
um um hvar aðstoð og leiðbeining-
ar um þetta efni er að fá.
Síðustu árin hafa umræður um
vinnuvernd og forvarnir gegn at-
vinnusjúkdómum aukist mjög hér
á landi. Árangur forvarnaraðgerða
kemur ekki alltaf strax í ljós. En
ef þekkingu á líffræði og lífeðlis-
fræði mannslíkamans ásamt verk-
fræði- og tækniþekkingu er beitt til
þess að ná góðri samhæfingu
manns og starfa verður vonandi
síðar hægt að sjá jákvæðan árang-
ur í auknum afköstum og betri líð-
an fólks.
(Heimildir: Eyjólfur Sæmundsson,
Vinnuvistfræði, Læknablaðið 1988; 74,
greinin Einkenni frá hreyfi- og stoð-
kerfi, Heimilislæknirinn II. bindi, og
fleiri)
-J.Mar