Dagblaðið Vísir - DV - 20.10.1989, Síða 2

2
FÖSTUDAGUR 20. OKTÓBER 1989.
Fréttir
Fækkun og stækkun ferðaskrifstofa:
Leiðir örugglega
til verðlækkunar
- segir Helgi Jóhannsson, forstjóri Samvinnuferða
Eins og skýrt hefur veriö frá í
DV stefnir nú í að tvær stórar
ferðaskrifstofur ráði ferðinni á
markaðnum hér á landi. Eftir sam-
einingu Úrvals og Útsýnar eru
þessar tvær ferðaskrifstofur með
16,4 prósent af allri flugfarmiðasölu
í landinu en Samvinnuferðir eru
með 21,2 prósent. Og þar sem talið
er líklegt að einhveriar af hinum
svokölluðu meðalstóru ferðaskrif-
stofum sameinist Úrvali-Útsýn
gæti slík sameining leitt til þess að
þessar sameinuðu ferðaskrifstofur
færu alveg upp að hliðinni á Sam-
vinnuferðum. í sólarlandaferðum
yrðu þessar tvær ferðaskrifstofur
með mikinn meirihluta markaðar-
ins og réðu algerlega ferðinni.
„Ég tel engan vafa leika á því að
ef tvær stórar ferðaskrifstofur ráða
ferðinni á markaðnum muni það
leiða til verðlækkunar. Það er eng-
inn vafi á því að sú þróun, sem hér
hefur átt sér stað undanfarin ár,
að margar litlar ferðaskrifstofur
séu að beriast á svo litlum markaði
sem ísland er, hefur leitt til hærra
verðs á ferðunum," sagði Helgi
Jóhannsson, forstjóri Samvinnu-
ferða í samtali viö DV.
Hann sagðist aftur á móti óttast
að ef Flugleiðir hf. næðu undir sig
stærri hluta ferðaskrifstofumark-
aðarins en orðið er yrði það ekki
til góðs fyrir ferðamenn hvað verð
snertir. Astæðan fyrir því er sú hve
stóran hluta flutninganna fyrir
ferðaskrifstofumar Flugleiðir
hafa. Fyrir almenning væri heppi-
legast að tvær álíka stórar ferða-
skrifstofur kepptu á markaðnum.
Slíkt hlyti að leiða til verðlækkun-
ar. -S.dór
Bjöm Bjömsson bankastjóri:
Uppsögnin
ekki mál
„Já, honum var sagt upp störfum.
Þetta er mál okkar á milli og á ekki
heima í fjölmiðlum. Ég get ekkert
frekar sagt um þetta," sagði Björn
Bjömsson, bankastjóri Alþýðubank-
ans.
Forstöðumanni erlendra viðskipta
við bankann var sagt upp störfum í
gær. Bjöm vildi alls ekki ræða ástæð-
ur uppsagnarinnar.
- Nú varð starfsfólk Alþýðubankans
útundan þegar ráðiö var í helstu
stöður íslandsbanka.
„Við skulum sjá til með það.“
- Náið þið því upp þegar útibússtjór-
ar verða ráðnir?
„Það verður gengið frá þvi eftir
helgi og þar til vil ég ekkert um það
segja,“ sagði Bjöm Bjömsson.
-sme
Davið Oddsson borgarstjóri:
Borgarleikhúsið verður ekki
látið drabbast niður
„Borgarleikhúsið er vandað verk
og verður ekki látið drabbast niður
eins og önnur ónefnd bygging. Húsið
er þægilegt í viðhaldi, t.d. vegna frá-
gangs þakkantanna. Ég býst við
hærri rekstrarstyrk til Leikfélagsins
en áður - hann verður þó hlutfalls-
lega minni en í Iðnó,“ sagði Davíð
Oddsson borgarstjóri í gær.
Leikhúsið kostar 1.573 milljónir á
verðlagi 1. október sl. í upphæðinni
felast einnig þau 6% af verkinu sem
enn er eftir. Kostnaður vegna sviðs-
búnaðar og leikhústækni var 364
milljónir. Húsið var 14 ár í byggingu
en röskum 444 milljónum er varið til
þess í ár. Davíð sagöi að til saman-
burðar verði Ráöhúsið aðeins helm-
ingur af stærð Borgarleikhússins að
grunnfleti.
„Draumurinn er að rætast en við
ætlum okkur ekki um of á fyrsta leik-
árinu - við ætfum að ráða vel við það
sem við erum aö gera og láta þarfirn-
ar ráða,“ sagði Hallmar Sigurðsson
leikhússtjóri í samtali við DV.
„Það hefur gengið vel að aðlagast
húsinu þar sem leikarar hafa verið
í nánum tengslum við byggingu
hússins," sagði Hallmar.
Sýningar hefjast á litla sviðinu á
þriðjudaginn en á miðvikudag á
stóra sviðinu. Verkið Ljós heimsins
verður á litla sviðinu - það unnið úr
fyrsta hluta Heimsljóss Halldórs
Laxness. Höll sumarlandsins er ann-
ar hluti Heimsljóss sem verður sýnt
á stóra sviöinu. Hallmar sagði að
sýningamar hefðu báðar sjálfstæða
byijun og endi og þyrfti því ekki að
sjá verkin í samhengi. „Ef fólk vill
sjá bæði verkin er æskilegra að sjá
þau í réttri röð,“ sagði Hallmar.
-ÓTT
Offjárfestingar ríkisfyrirtækja:
Fjárfest fyrir 740 mill-
jónir umfram heimildir
- óviöunandi, segir Ríkisendurskoðun
Fyrirtæki og stofnanir í B-hluta
ríkisreiknings vörðu rúmlega 740
milljónum króna til fjárfestinga um-
fram heimildir á árinu 1988. Það sam-
svarar 41,5% framúrakstri sem Rík-
isendurskoðun og yfirskoðunar-
menn ríkisreiknings telja „óviðun-
andi“.
Ríkisfyrirtæki í B-hluta ríkisreikn-
ings tjárfestu fyrir 2.528,5 milljónir
króna en á fiárlögum var áætluð fiár-
festing 1.787,2 milljónir króna. Má
þar nefna að Byggðastofnun fiárfesti
fyrir 7,3 milljónir en átti ekkert aö
fiárfesta. Háskólabíó fiárfesti fyrir
41,3 milljónir en í fiárlögum var ekki
gert ráð fyrir neinum fiárfestingum.
Fríhöfnin fiárfesti fyrir 4,7 milljónir
umfram heimild.
Til framkvæmda við Leifsstöð fóru
109 milljónir umfram heimildir.
Áburðarverksmiðjan fór 67,2 millj-
ónir fram úr heimildum við fiárfest-
ingar. Ejárfestingar ÁTVR voru 73,2
milljónir umfram heimildir. Póstur
og sími fór 37,9 milljónir fram úr
heimildum við fiárfestingar sínar.
Þá fiárfesti Vegagerö ríkisins í
áhaldahúsum sínum fyrir 99,1 millj-
ónir umfram heimildir. Skipaútgerð
ríkisins fiárfesti fyrir 9,4 milljónir
króna umfram heimildir. Vitamála-
stjórn fiárfesti fyrir 12,8 milljónir en
átti ekki að fiárfesta neitt. Þá fór
Sementsverksmiðja ríkisins 48,3
milljónir fram úr heimiluðum fiár-
festingum. Fjárfestingar RARIK
námu 370,7 milljónum og þar af
greiddir RARIK 215,7 milljónir en
aðrir 155. Samkvæmt fiárlögum átti
RARIK að fiárfesta fyrir 210 milljón-
ir. -SMJ
2,5 »1 3,5 prósent
læjpi vextir á íslandi
- en í nágrannalöndunum
Samkvæmt útreikningum Seðla-
bankans voru raunvextir á verð-
tryggðum útlánum í bankakerfinu
um 4,7 prósent á fyrstu níu mánuð-
um ársins. Vextir á óverðtryggðum
skuldabréfúm voru enn lægri eða um
2,5 prósent. Vextir á Víxlum og van-
skilalánum voru eilítið hærri en á
skuldabréfunum.
Eins og sjá má af þessum tölum eru
raunvextir mun lægri á íslandi en í
nágrannalöndunum. Samkvæmt
upplýsingum OECD voru raunvextir
allra bestu kjara í OECD-ríkjunum
um 5,3 prósent í vor. Ofan á þá tölu
er óhætt að bæta um 1 til 1,5 pró-
senti til þess aö fá út algenga út-
lánsvexti. í vor voru raunvextir því
um 6,3 til 6,8 prósent í þeim löndum
sem viö viljum helst bera okkur sam-
an við. Síðan þá hafa vextir farið
hækkandi í flestum löndum.
Við raunvaxtaútreikning sinn not-
ar Seðlabankinn nú framfærsluvísi-
tölu. í síðasta hefti Hagtalna mánað-
arins sýndi hann hins vegar raun-
vexti á útlánum bankakerfisins miö-
að við gamlan grunn lánskjaravísi-
tölunar, sem hafði ekki launavísi-
töluna innanborðs. Ef miðað er við
hana verða raunvextir enn lægri eða
1,4 prósent á óverðtryggðum
skuladabréfum og 3,2 prósent á verð-
tryggðum. Á þessum tíma voru
skráðir vextir á verðtryggðum
skuldabréfum hins vegar um 7,8 pró-
sent.
- En hvers vegna hafnár Seðlabank-
inn nýju lánskjaravísitölunni sem
grunni að mælingu raunvaxta?
„Það þýðir ekkert að bera saman
raunvexti á grunni nýju vísitölunn-
ar. Annaðhvort veröur að nota fram-
færsluvísitölu eða samvegna verð-
lagsvísitölu. Þaö notar enginn laun
inn í mat á þessu,“ sagði Bjarni Bragi
Jónsson, aöstoðarbankastjóri Seðla-
bankans. -gse
Geymslur og vinnuaðstaða baksviðs eru mjög rúmgóðar í Borgarleikhús-
inu. Fyrir ókunnuga er auðvelt að villast þegar ragnhalar hússins eru þrædd-
ir. Miklum fjármunum og vinnu hefur verið varið til brunavarna.
DV-mynd KAE
Þingmenn 1 eigin vegaframkvæmdum:
Lofa að útvega
peninga síðar
- harðlega gagnrýnt af Ríkisendurskoöun
Um nokkum tíma mun það hafa
tíökast að Vegagerð ríkisins flýtti
framkvæmdum samkvæmt
ákvöröunum alþingismanna í ein-
stökum kjördæmum. Eru þá tekin
bráðabirgðalán í lánastofnunum
eða hjá viðkomandi verktökum til
að fiármagna framkvæmdimar.
Fyrr á þessu ári kom til bréfa-
skiifta á milli Rikisendurskoðunar
og Vegagerðarinnar út af þessu
máli og þar kom eftirfarandi fram
í bréfi Vegagerðarinnar frá 21. fe-
brúar síöastliönum:
„Öll lán til nýbygginga eru tekin
samkvæmt áikvörðun alþingis-
manna viðkomandi kjördæma eða
með samþykki þeirra. Þar sem fiár-
veitingar eru ekki fýrir hendi í gild-
andi vegaáætlun hafa þingmenn
jafnframt heitið því að beita sér
fyrir að fiárveifingar veröi teknar
upp í vegaáætlun eins fljótt og unnt
er til endurgreiöslu lánanna.“
Ríkisendurskoðuðun svarar
þessu 16. mars: „Það er álit Ríkis-
endurskoðunar að Vegagerð ríkis-
ins sé ekki heimilt að fara út í aðr-
ar framkvæmdir en þær sem rúm-
ast innan fiárlaga og vegaáætlunar
hvers árs. Afskipti einstakra þing-
manna breyta þar engu um.“
Þessar lántökur hafa aukist
nokkuð á undanfomum árum og
var staðan þannig um síðustu ára-
mót að heildarupphæð lána var um
382 milljónir króna. Þaö er 31% af
því fé sem verja á í vegagerð á
þessu ári. Sunnlendingar eru
drýgstir í þessu en þar er búið að
fá 147 milfiónir að láni með þessum
hætti um síöustu áramót. Vestlend-
ingar höfðu fengið 93 miUjónir lán-
aðar. Reyknesingar 40 mfifiónir og
Vestfirðingar 39 milfiónir.
-SMJ