Dagblaðið Vísir - DV - 24.07.1991, Qupperneq 12

12
MIÐVIKUDAGUR 24. JÚLÍ1991.
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÖLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÖNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÚNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFANSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11,105 RVlK.SlMI (91 )27022 - FAX: (91 )27079
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJALSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ARVAKUR HF. - Askriftarverð á mánuði 1100 kr.
Verð í lausasölu virka daga 105 kr. — Helgarblað 130 kr.
Fáránleg tillaga
Varla þarf að taka fram að ef tillaga fiskifræðinga
gengur eftir um samdrátt í afla munu tekjur útgerðar,
sjómanna, fiskverkunarfólks ogþjóðarinnar allrar drag-
ast saman svo um munar. Það er að segja ef ekkert er
gert til að mæta skerðingunni. Aflasamdrátturinn á hins
vegar að geta orðið hvatning til útgerðar og fiskvinnslu-
fyrirtækja að nýta betur þann fisk sem dreginn er úr
sjó, einkum með fækkun skipa og samruna fiskvinnslu-
húsa. Miklu skiptir sömuleiðis að sem best verð fáist
fyrir hráefnið og ljósglætan í þeim efnum er einmitt sú
að íslendingar fái tollfrjálsan aðgang að evrópsku efna-
hagssvæði sem þýðir að hægt er að leggja meiri áherslu
á fullnýtingu fisksins hér heima. Verðmætasköpun af
því tagi er okkar svar við aflasamdrættinum og ómetan-
leg búbót fyrir framtíðina. Er það með endemum að
skynibornir menn sjái ekki þann stórkostlega hag sem
við höfum af slíkum markaði og hafi á móti þeim tilraun-
um sem gerðar eru til að ná þeim samningum.
En meðan beðið er eftir árangri af viðræðum við
Evrópubandalagið er sannarlega hægt að taka til hendi.
Fyrirsjáanlegur aflasamdráttur gerir þá kröfu til hags-
munaaðila í atvinnugreininni að draga úr yfirbyggingu,
ofQárfestingu og fækka þeim dragbítum sem gera öll
meðaltöl óhagstæð. Útgerðin segist tapa þegar hún hefur
reiknað út afkomu sína með vonlausa togaraútgerð í
dæminu. Fiskvinnsluhúsin segjast tapa þegar meðaltal
á rekstri alltof margra fiskvinnsluhúsa er reiknað út.
Aldrei er spurt hvort ekki megi leggja niður þá útgerð
og þá fiskvinnslu sem dregur meðaltalstölurnar niður
fyrir mínusstrikið. Aldrei er tekið með í dæmið að það
eru of mörg skip um of lítinn afla og það eru of mörg
hús sem vinna úr aflanum.
Ef svo heldur fram sem horfir stefnir allt í það að
sjávarútvegurinn verði víða um landið nokkurs konar
atvinnubótavinna í líkingu við landbúnaðinn. Tapið er
bætt upp með gengisfellingum, óafturkræfum afurða-
lánum og efnahagsráðstöfunum sem meðal annars
koma í veg fyrir eðlilegan kaupmátt og betri lífskjör.
Launþegar skulu átta sig á því að erfiðleikar við gerð
kjarasamninga í haust munu fyrst og fremst stafa af
því að sjávarútvegurinn sem undirstöðuatvinnugrein á
íslandi segist ekki geta greitt hærra kaup vegna þess
að afli dragist saman. Og af hverju getur sjávarútvegur-
inn ekki greitt hærra kaup? Vegna þess að sífellt er
verið að taka tillit til lökustu fyrirtækjanna; fyrirtækj-
anna sem hvort sem er er ofaukið.
Samtök fiskvinnsluhúsa hafa lagt til að útflutningur
á ferskum fiski verði bannaður. Leggst þar lítið fyrir
kappana. Áfram á að vera við sama heygarðshornið,
vísa til 5% taps á rekstrinum og einblína á eigin hags-
muni. Þetta er fáránleg og eigingjörn hugmynd.
Öllum er ljóst að útflutningur á ferskum fiski hefur
bætt kjör sjómanna og útgerðar, aukið þjóðartekjurnar
og styrkt lífskjörin. Það er út í hött að banna mönnum
að fá hærra verð fyrir sjávarafla og gera þeim skylt að
leggja fiskinn upp hjá fyrirtækjum og fiskvinnsluhúsum
sem bjóða upp á lakari kjör. Það er ávísun á lífskjara-
skerðingu, einmitt á þeim tíma þegar öllu skiptir að fá
sem besta nýtingu og hæst verð fyrir minnkandi afla.
Aukin verðmætasköpun í sjávarútvegi felst ekki í
bönnum og boðum. Hún felst í því að útgerð og fisk-
vinnsla taki sig í endurhæfmgu, lagi sig að breyttu sam-
félagi, mörkuðum og neyslukröfum.
Ellert B. Schram
Með aðild að evrópsku efnahags-
svæði framseljum við mikinn hluta
fullveldis okkar til útlendinga,
meiri hluta en nokkurt fé fær bætt.
í DV þann 12. júlí sl. birtist stutt
kjallaragrein eftir Jón Kristjáns-
son, þingmann Framsóknarflokks-
ins. I þessari grein hélt hann því
fram að EES væri í grundvallarat-
riðum frábrugðið EB. Jón heldur
því fram að það geti þjónað hags-
munum íslendinga að gerast aðilar
að EES samningnum ef ákveðnir
fyrirvarar halda. Þetta sé stefna
Framsóknarllokksins og því hæpið
að setja stafina sína á pappír áður
en umræða fer fram á Alþingi um
samninginn.
Viðvitum nóg til
að hafna EES og EB
Aðild að EB fellur strax á fyrsta
„Það er óþolandi að Hæstiréttur skuli ekki lengur verða æðsti dóm-
stóll islendinga," segir m.a. í grein Bjarna.
ÁEESogEBer
bara stigsmunur
og einfaldasta prófinu. 250 þúsund
manna þjóð getur ekki gerst aðili
að þjóðasamfélagi með yfirþjóðlegu
valdi, þar sem atkvæðisréttur og
þar með áhrif fara eftir íbúafjölda.
Við þær aðstæður yrðum við
áhrifalaus um eigin örlög, ósjálf-
stæð þjóð sem fljótt myndi hverfa.
EES fellur einnig á einföldu prófi.
Prófið, sem fellir EES, er afsal full-
veldis. Þvi til viðbótar kemur að
hkur eru á að EES sé aðdragandi
EB aðildar. Þetta er mikil áhætta.
Framsal löggjafarvalds og
framkvæmdavaids
Löggjafarvald er réttur til að setja
lög, til að breyta þeim og til að af-
nema þau. Með EES samningnum
verður Alþingi að taka á móti nýrri
Jámsíðu með um 1400 lagabálkum.
Alþingi verður að taka við lögum
þessum án þess að hafa nokkum
tíma rétt á aö breyta þeim. Alþingi
getur ekki fellt lög þessi úr gildi.
Islensk lög skulu víkja fyrir þess-
um lögum en þau útlendu ríkja.
Þetta er mikil skerðing á löggjafar-
valdi Alþingis.
íslensku ráðherrarnir eru valda-
mikhr menn. Hver ráðherranna er
æðsti framkvæmdastjóri síns
sviðs. í EES ber honum að fram-
kvæma fjórfrelsin, ekki eins og
landi hans eða honum hentar, held-
ur eftir útlendri áætlun og undir
eftirUti útlendra manna. í sumum
tilvikum felur útlenda áætlunin í
sér meginhluta verkefna íslensks
ráðherra, í öðrum lítinn hluta. Þró-
un þjóðfélags okkar er ekki nema
að hluta í höndum okkar sjálfra.
Þetta er Uka mikil skerðing á full-
veldi íslands.
Framsal dómsvalds
Sérstakur EES dómstóll, sem
samt er hluti af EB dómstólnum í
Luxemburg, hefur dómsvald yfir
því hvort við förum rétt að í með-
ferð hinna aðsendu laga. Utanríkis-
ráðherra leggur mikla áherslu á
það hlutverk þessa dómstóls að
vemda hagsmuni íslenskra aðila
gagnvart útlendingum en nefnir
ógjama þetta hlutverk. - Munið þið
aumingja Danina og Stórabeltis-
brúna? Eða núna það nýjasta, hót-
un skoskra viskíframleiðenda um
að kæra Svía fyrir áfengislöggjöf-
ina þeirra, sem er mjög áþekk lög-
gjöf okkar!
Ef íslensk fyrirtæki eða íslensk
stjórnvöld fara út fyrir ramma
hinnar nýju Jámsíðu mun þessi
útlendi dómstóll skera úr og jafn-
vel dæma fyrirtæki eða stjórnvald,
því þessi dómstóll hefur fuUnæg-
ingarvald á bak við sig. Þetta líkist
ekki Mannréttindadómstólnum 'í
Strassburg. - Þar eiga íslendingar
alltaf dómara og dómar hans era
álit.
Fullnægingarvald er ekkert ann-
að en að vitna til skuldbindinga
aðildarríkja. Víst er það mjög al-
KjaUarinn
Bjarni Einarsson
aöstoðarforstjóri
Byggðastofnunar
varleg skerðing á valdi íslenskra
dómstóla og þar með skerðing full-
veldis að útlendur dómstóll skuli
geta dæmt íslendinga og jafnvel
íslensk stjórnvöld. Það er óþolandi
að Hæstiréttur skuli ekki lengur
verða æðsti dómstóll íslendinga.
Fyrirvarar halda ekki
Fyrirvarar eru ávallt tímabundn-
ir, þeir standa í ákveðið aðlögunar-
tímabil. Auk þess mun utanríkis-
ráðherra þegar hafa fallið frá
nokkram þeirra. Fyrirvararnir,
sem Jón Kristjánsson vill treysta
á, og segir aö við hin eigum líka
að gera, eru ýmist þegar fallnir eða
munu standa í nokkur ár hver.
Að opna ísland
Á undanförnum árum og áratug-
um hefur hagkerfi okkar verið opn-
aö stig af stigi gagnvart hagkerfi
annarra þjóða, hagkerfi heimsins.
Einnig höfum við tekið upp evr-
ópska staðla, svo sem DIN staðla,
eftir því sem við höfum þurft að
gera það. Þegar litið er um öxl sést
að mikið hefur gerst á þessu sviði.
Nýtt og stórt skref eru hin nýju lög
um erlenda fjárfestingu. Þetta höf-
um við gert sjálf án nærvera er-
lendra áætlana og erlends dóm-
stóls. Við höfum gert þetta af eigin
hvötum, í þágu okkar sjálfra, og
við höldum þessu áfram eftir því
sem það hentar okkur.
í EES verðum viö að opna landið
samtímis fyrir erlendu atvinnulífi,
fiármagni og vinnuafli. Að vísu er
ekki líklegt að útlent verkafólk
streymi til landsins í stórum stíl
af sjálfsdáðum, en erlendir verk-
takar, sem fá hér verkefni, munu
aö sjálfsögðu spara sér fé með því
að flytja til landsins verkafólk frá
Suður-Evrópu sem vinnur fyrir
brot af því kaupi sem isíenskt
verkafólk fær. Til þess að standast
samkeppni munu innlendir verk-
takar verða að gera þetta líka. Þetta
mun valda atvinnuleysi á Íslandi
og stöðnun eöa lækkun launa. -
En hvað er þetta allt annað en af-
sal fullveldis?
Land er afar ódýrt á íslandi því
það er svo mikið af því. Hlutfailið
á milli verðs mannvirkja og lands
er allt annað en í Evrópu. Utlend-
um peningamönnum mun finnast
þeir vera komnir á landútsölu
hérna. Þeir eiga auðvelt með að
kaupa stóra hluta af landi okkar
án þess að við fáum rönd við reist
með því að bjóða miklu meira fé
en íslenskur markaður hefur gert.
Það sem m.a. lokkar þá til þessa
getur orðiö jarðhiti og aðstaða til
þess að byggja upp meiriháttar að-
stöðu fyrir ferðafólk.
Ástæður þess að leitað er nú til
þjóðarinnar til þess að reyna að
stöðva EES samningana eða, að
endingu, að reyna að knýja fram
þjóðaratkvæði um þá, er fullveldis-
skerðing, sem er öllum sem nenna
að kynna sér þessi mál augljós.
Félag íslenskra iðnrekenda segir
að við getum fengið 1% aukningu
á ári í landsframleiðslunni ef við
göngum í EES. Ég neita að selja
minn hlut í fullveldinu fyrir þetta
verð, 14.500 kr. tekjuaukningu á
ári, eða fyrir neitt annaö verð.
Ég er mjög hissa á að þingmenn
Framsóknarflokksins geti mælt
með þessu eins og Jón Kristjánsson
gerir. Ég vil að endingu benda hon-
um á gamla hliðstæðu. Árið 1262
afsöluðum við hluta af fullveldi
okkar til konungs Noregs. Viö
gerðum við hann mjög hagstæðan
samning, Gamla sáttmála. Hann
færði okkur svo lögbókina Járn-
síðu. En við þennan ágæta samning
var ekki staðið og um síðir töpuð-
um við bæði fullveldinu og sjálf-
stæðinu. Nú á tímum gerast hlut-
irnir hratt. Það sem gerðist á fiór-
um öldum fyrrum getur nú gerst á
einum til tveimur áratugum. Við
skulum ekki hætta á það, við skul-
um stöðva gerð Nýja sáttmála og
vísa Járnsíðu hinni nýju til heima-
húsanna.
Bjarni Einarsson
„Það sem gerðist á fjórum öldum fyrr-
um getur nú gerst á einum til tveimur
áratugum. Við skulum ekki hætta á
það, við skulum stöðva gerð Nýja sátt-
mála og vísa Járnsíðu hinni nýju til
heimahúsanna.“ .