Dagblaðið Vísir - DV - 03.03.1992, Qupperneq 10

10
ÞRIÐJUDAGUR 3. MARS 1992.
Útlönd
Sænskir spæjar-
^medaA119
Sænska öryggislögreglan, Sapo,
hefur hafiö samstarf vlð banda-
rísku leyniþjónustuna, CIA, og
aðrar sambærilegar stofiianir um
að koma í veg fyrir aö kjarnavopn
fyrrum Sovétrikjanna komist í
óæskilegar hendur.
Mats Börjesson, yfirmaður
Sápo, sagöi í viðtali við Svenska
Dagbladet að um værí að ræða
skipti á upplýsíngum um farma
sem þættu grunsamiegir.
Sænska lögreglan hefur meira
að segja fengiö fyrirspurn frá því
sem áöur hét KGB um hvort hún
vilji efna til samstarfs. Málinu
hefur verið skotið til rikisstjóm-
arinnar.
Picassoekki
Tvö viövörunarkerfi og vakt
ailan sólarhringinn dugöi ekki til
aö koma í veg fyrir að þjófar
stælu málverki eftir Pablo Pic-
asso úr skrifstofubyggingu í Suð-
ur-Frakklandi.
Lögreglan sagði að málverkinu
„Hidalgo meö dúfur" heföi verið
stolið á fóstudag og ekki væri
hægt aö segja neitt til um hvernig
þjófamir komust inn í bygging-
una við borgina Antibes.
Það var Jacqueline, ekkja Pic-
assos, sem gaf myndina fyrir tólf
árum. Málverkíð er metiö á rúm-
ar sextíu milJjónir króna.
Þetta var þriöjistóri listaverka-
þjófnaðurinn á Miðjarðarhafs-
strönd Frakklands á undanförn-
um sex vikum.
lögum um
föstureyðingar
Tveir írar af hverjum þremur
vilja aö breytingar verði gerðar á
algem banni við fóstureyðingum.
Þetta eru niðurstöður skoðana-
könnunar sem bírtist í blaðinu
Irish Times í gær.
Miklar deiiust spunnust á ír-
landi á dögunum þegar 14 ára
stúlku, sem varö þunguö eftir
nauögun, var meinað aö fara til
Englands í fóstureyðingu. Hæsti-
réttur aflétti farbanni á stúlkuna
í síðustu viku.
Albert Reynolds forsætisráð-
herra er þó iítt hrifiim af því að
halda aðra þjóðaratkvæða-
greiðslu um máliö þar sem það
olii djúpstæðum kloftúngi meðal
þjóðarinnar áríð 1983 þegar fóst-
ureyðingabann var sett í stjóm-
arskrá frlands.
Pa varotf i vill ckki
ilmblömnærrisér
ítalski óperusöngvarinn Luc-
iano Pavarotti hefur lagt blátt
bann viö þvi aö ilmsterk blóm
verði 1 hótelherbergi hans í Skot-
landi þar sem fijókomin úr þeim
gætu eyðilagt í honum röddina.
„Það mega ekki vera nein ilm-
sterk blóm vegna ftjókomanna
og heldur ekki sterk hreinsiefní,"
sagði talsmaöur hótelsins þar
sera Pavarotti dvelur.
Blaðamenn, sem veröa á blaða-
mannafundi söngvarans, sem
halda á í dag, veröa að vera 1
minnst tveggja metra fjarlægð frá
honum til aö koma í veg fyrir að
veirur berist á milli. Annars er
jú hætta á aö Pavarotti fái
slæmsku í hálsinn.
Pavarotö dvelur á lúxushóteii
viö Loch Lomond, einhvem feg-
ursta stað Skotlands. Hann held-
ur tónleika i Giasgow á morgim.
rr og Heutcr
Gísli Guðjónsson sálfræðingur umtalaður í Bretlandi:
Hrekur dóma
sem allir aðrir
töldu trausta
- lífstíðarföngumersleppteftirrannsóknirGísla
Stefan Kiszko var á dögunum lát-
inn laus í Bretlandi eftir að hafa set-
ið inni í 16 ár dæmdur fyrir að myrða
11 ára gamla stúlku.
Stefan játaði á sig moröið og enginn
efaðist um að hann segði satt þar til
Gísh Guðjónsson, sálfræðingur og
yfirmaður réttargeðdeilar lögregl-
unnar, tók málið upp.
Gísli sýndi fram á að Stefan heföi
játað á sig morðið vegna þess að hann
stóðst ekki yfirheyrslur lögreglunn-
ar. Önnur gögn i málinu bentu til aö
hann gæti ekki veriö morðinginn.
Þetta er eitt af mörgu málum sem
hafa valdið uppnámi í breska réttar-
kerfinu því svo viröist sem fjölmarg-
ir menn þar hafi verið dæmdir á
grundvelli játninga sem ekki áttu sér
stoö í raunveruleikanum.
Gísli segir frá hugmyndum sínum
um játningar af þessu tagi í viðtah
viö breska blaðið Indipendent en
hann hefur vakiö verulega athygh í
Bretlandi á síðustu mánuðum fyrir
að frelsa fanga sem hafa veriö rang-
lega dæmdir.
Tók ímyndunarveikan tösku-
þjóf í Reykjavík
Hann segist fyrst hafa fengið áhuga
á málum af þessu tagi þegar vann
hjá lögreglunni í Reykjavík. Hann
handtók eitt sinn mann grunaðan
um aö hafa stohö veski af konu.
Maðurinn játaö þjófnaöinn á sig og
máhö taldist upplýst þar til konan
hafði samband við lögregluna og
sagöist hafa fundið veskið. Það hafði
lent bak við sófa en ekki veriö stohð.
Þetta mái verður þó að teljast smá-
vægilegt samanborið við þau mál
sem Gísh hefur fengist við í Bret-
landi. Hann tók að sér að kanna mál
sexmenninganna frá Birmingham en
þeir voru dæmdir á grundvelh játn-
ingar á sprengjutilræði þar í borg-
inni. Eftir 15 ára fangavist var þeim
sleppt seint á síðasta ári. Gísh hafði
sýnt fram á að játningamar voru
marklausar.
Svipaða sögu er að segja af hópi
sem í Bretlandi er kallaður Guild-
ford-fjórmenningarnir. Fólkið var
dæmt fyrir sprengjutilræði en náðað
árið 1989.
Úr þessum hópi er kona að nafni
Carole Richardson. Rannsókn Gísla
leiddi í ljós að hún hafði sterka til-
hneigingu til að forðast átök og ill-
indi og játaði því aöild að glæpnum
á sig við yfirheyrslur hjá lögregl-
unni. Það gerði hún til aö fá frið.
Játningin var því marklaus og kon-
unni sleppt.
Sjúkleg þörf fyrir refsingu
Gísh segir í viðtalinu við Indipend-
ent að einkum hggi þrjár ástæður til
þess að fólk játar á sig glæpi sem það
hefur ekki framið.
í fyrsta lagi er fólk sem haldið er
sjúklegri sektarkennd. Það ímyndar
sér að það geti losnaö við sektar-
kenndina með því að vera refsað
opinberlega. Þetta fólk gefur sig oft
fram við lögregluna og játar á sig
ótrúlegustu glæpi, sérstaklega ef
mikiö hefur verið fjallaö um þá í
fjölmiðlum.
í öðra lagi er fólk með brenglað
veruleikaskyn. Það trúir því sjálft að
það hafi framið glæpi sem það kom
hvergi nærri. Gísh segir sögu af gam-
alli konu sem gaf sig fram við lögregl-
Gísli Guðjónsson sálfræðingur hefur rannsakað játningar dæmdra morð-
ingja og tilræðismanna en sýnt fram á að orð sakborninganna voru mark-
laus. Aðferðir Gisla eru raktar í breska blaðinu Indipendent og sagt frá
fólkinu sem hann hefur fengið laust úr fangeisi.
Carole Richardson játaði af því að
hún hræddist lögregluna.
Stefan Kiszco sat inni í 16 ár fyrir
morð sem hann framdi ekki.
una og játaði á sig morð. Við rann-
sókn kom í ljós að konan var geð-
klofi og trúöi að hún sætti ofsóknum.
Hún ímyndaði sér að hún hefði hefnt
sín á ofsækjendunum með því að
myrða þá.
Játa glæpi til aö vekja á sér
athygli
í þriðja lagi eru þeir sem telja sig
geta unnið sig í áht hjá öðrum með
því að játa á sig afreksverk á glæpa-
brautinni. Þessu fólki finnst það öðl-
ast virðingu ef það hefur gert eitt-
Hugh Callaghan, einn Birmingham-
sexmenninganna, sat inni í 15 ár en
var sýknaður á siðasta ári. Játning
hans stóðst ekki.
hvað eftirtektarvert.
í Bretlandi er til dæmi um mann
sem játaði á sig átta morð og var á
endanum sakfelldur fyrir tvö þeirra.
Morðsögumar voru helber uppspuni
en „morðinginn" gat lýst hveiju
þeirra í smáatriðum og var mjög
samvinnuþýður í yfirheyrslum lög-
reglunnar.
Manninum tókst líka ætlunarverk
sitt; hann náöi athygli samborgar-
anna. Öll moröin höfðu verið framin
og maöurinn reyndi að upphefia
sjálfan sig með því að játa þau á sig.
í öllum þessum túvikum er um
sjúkleika að ræöa. Þess eru einnig
dæmi að fólk játi á sig glæpi án þess
að vera beinlínis sjúkt. Þetta eru þeir
sem ekki þola harkalegar yfirheyrsl-
ur og játa frekar en að þola harðræði
af hálfu lögreglunnar.
Einn Birmingham-sexmenning-
anna, Hugh Cahaghan aö nafni, greip
til þessa ráðs á sínum tíma. Hann
var með sár í skeifugörn og þurfti
að borða reglulega til að halda sjúk-
dómnum niðri. Lögreglan var hins
vegar ekki á því að sinna þörfum
Hughs og hann játaö á sig glæpinn
til að hða ekki kvahr vegna sjúk-
dómsins.
Tveirhundarátu
altbarn
Lögreglan í Grand Rapids í Mic-
higan i Bandarikjunum hefur
lógað tvehnur hundum eftir að
þeir átu Derrick Goree, tveggia
ára gamalt bara þar í horginni.
Hundarnir eru af tegundinni pit
buil terrier en það kyn hefur
reynst hættulegt mönnum. Er
víða bannað aö eiga shka hunda.
Barnið var í umsjá unglings-
stúlku þegar atburður þessi varð.
Hundarnir sáu til þess aö hún
gæti ekki komið barainu til bjálp-
ar meðan þeir voru að verki. Eig-
andi hundanna verður ekki
ákæröur.
Fengu nærritvo
Yfirvöld í Virginiu í Bandarikj-
unum hafa ákveðið að takmarka
sölu á lottóröðum til einstakra
aöila eftir að ljóst var að hópur
manna hafði keypt miiljónir raða
og unniö á þær sem svarar til
nærrí tveggja mihjarða íslenskra
króna.
Þaö bætir ekki úr skák að sögn
heimamanna að hópur þessi hef-
ur höfuðstöðvar í Ástralíu og ger-
ir þaðan út á lottópotta víða um
heim. Ástralarnír leggja jafnan
mikið undir og hafa oft fengið
stóra vinninga.
Brennimerkti
bæði brjóst
ungrarkonu
Réttarhöld eru hafin í Massac-
husetts í Bandaíkjunum yfir Ric-
hard Leon vegna þess að hann
blekkti unga konu, Susan Rogers
að naftii, til að láta sig hafa 500
þúsund Bandaríkjadali eöa nærri
30 milljónir íslenskra króna.
Susan segir að Richard hafi
sannfært sig um að hann væri
galdramaöur og að hann hafi vigt
hana inn í söfiiuö sinn. Þessu tii
staðfe9tingar hefur hún bent á
brjóst sín sem eru brennimerkt
með galdratákni Richards. Susan
segir að hann hafi náð valdi á hfi
sínu og látið sig gera hvað sem
honum sýndist.
Heimilishjálpin
fékkeinn
milljarð í arf
DómstóU í Rhode Island í
Bandaríkjunum hefur úrskuröað
að erföaskrá Pearl Rose sé gild
þrátt íyrir áköf mótmæli aíkom-
enda hennar.
Pearl átti eignir sem metnar eru
á einn milijarð íslenskra króna
og hún arfleiddi konu sem annaö-
ist hana síöustu ævidagana aö
öllum auðæfunum. Heimilis-
hjálpin var aunars á launum hjá
hinu opinbera.
Málaferli vegna erfðaskrárinn-
ar hafa staðið í þijú ár og sögðu
afkomendur Pearie að hún hefði
veriö blekkt á dánarbeðinu.
Villekki láta
eyðlleggja líffær-
inírafmagns-
stólnum
Ronald Spivey verður tekinn af
lífi í Georgíu í Bandaríkjunum
þann 3. mars næstkomandi.
Hann er ekki sáttur við dauða-
dóminn að því leyti aö hann vill
aö læknir taki sig af lífi svo hann
geti geflð Mæri sín.
Dómarinn heldur hins vegar
fast viö þann úrskurö að Ronald
skuh fara í rafmagnsstóhnn en
þá er útséð um að nokkuð verði
nýtilegt af hinum dauöadæmda.