Dagblaðið Vísir - DV - 28.08.1992, Blaðsíða 15

FÖSTUDAGUR 28. ÁGÚST 1992.
15
Atvinnuuppbygg-
ing krefst aðgæslu
„Fjárfesting i landbúnaði hefur yfirleitt skilað litlum arði í þjóðar-
búið ..." segir m.a. í greininni.
I viðtali DV hinn 31. f.m. við for-'
seta íslands, frú Vigdísi Finnboga-
dóttur, í tilefni þess að hún hefir
nú hafið sitt fjórða kjörtímabil
kemst hún svo að orði: „Mér er það v
engin launung að mér hefir stund-
um fundist erfitt hversu lengi við
erum að taka við okkur varðandi
uppbyggingu á öðrum atvinnuveg-
um samhliða sjávarútvegi sem er
sveiflukenndur.
Ástæða þess er vitaskuld íjár-
magnsleysi og fámenni þjóðarinn-
ar.“ Forseti drepur þama á mál,
sem ekki hefir verið gefinn nægur
gaumur, en ástæða þess er þó
naumast fámenni né fjármagns-
leysi þjóðarinnar.
Fáar hugmyndir
Þjóðin hefir notið uppgripa í fisk-
veiðum og ekki viljað viðurkenna
og gerir naumast enn að fara verð-
ur með mikilli gát ef ekki á að
ganga of nærri fiskistofnunum. Þó
ekki hafi ríkt nægur skilningur á
nauðsyn nýrrar atvinnuuppbygg-
ingar utan sjávarútvegs hefir ýmis-
legt veriö reynt þótt eftirtekjan
hafi ekki reynst sem skyldi.
Löggjafmn hefir sýnt málinu
nokkurn skilnirfg. Meö lögum nr.
69/1985 var ákveðiö að ríkið skyldi
beita sér fyrir stofnun hiutafélags
til að örva nýsköpun í íslensku at-
vinnulífi og efla arðsama atvinnu-
starfsemi.
í samræmi við lagaheimild þessa
var ákveðið að ríkissjóður legði
fram 100 milljóna króna hlutafjár-
framlag til félagsins. Stofnfundur
var síðan haldinn í nóvember 1985
KjaUarinn
Ólafur Stefánsson
viðskiptafræðingur
og nafn félagsins ákveðið Þróunar-
félag íslands h/f. Ymsir aðilar
gengu til liðs við félagið og nam
eigið fé þess 618 millj. kr. um sl.
áramót.
Ríkið hefir nú ákveðið að selja
sinn hiut. I skýrslu stjórnar og
framkvæmdastjórnar fyrir sl. ár
segir að félagið muni í náinni fram-
tíð einbeita sér að fjárfestingum í
fyrirtækjum sem byggja á tækni
og hugviti öðru fremur auk þess
sem arðvænlegir fjárfestingarkost-
ir komi til skoðunar. Margir sækja
um fyrirgreiðslu félagsins en að-
eins fáar hugmyndir eru taldar
vænlegir fjárfestingarkostir og enn
færri reynast það í raun.
Niðurskurður
- minni skatttekjur
Eitt besta dæmið um atvinnuupp-
byggingu í öðru en sjávarútvegi var
samningurinn um álveriö í
Straumsvík, enda þótt nauðsynlegt
hafi veriö að selja rafmagnið á
lægra verði en það var selt til inn-
lends iðnaðar, hvað olli mikilli
gagnrýni, en við verðum aö átta
okkur á því að eina leiöin til aö fá
erlend fyrirtæki til að fjárfesta í
landinu er að þau sjái sér fjárhags-
legan ávinning af því.
Aðrar tilraunir til að laða hingað
erlent einkafjármagn hafa flestar
runnið út í sandinn, sbr. bygging
magnesíumverksmiðju við Reyðar-
fjörð, sem ekki reyndist grundvöll-
ur fyrir, og fjárfesting í járnblendi-
verksmiðjunni við Hvalfjörð hefir
ekki reynst sú gullnáma sem von-
ast var eftir þótt hún/hafi skapað
atvinnu.
Fjárfesting í landbúnaði hefur
yfirleitt skilað litlum arði í þjóðar-
búið, enda þótt fáir vilji leggja hann
niður, en segja má að „handafli“
sé beitt við framleiðslustýringuna
í stað þess að láta markaðinn ráða.
Ekki hefir reynst á vísan að róa
með uppbyggingu fiskeldis né loð-
dýraeldis þótt ekki sé vonlaust að
eitthvað rætist úr, a.m.k. hvað fisk-
eldi varðar.
Möguleikar í ferðaþjónustu virð-
ast vænlegir og sjálfsagt væri hægt
að auka afrakstur þeirrar atvinnu-
greinar, t.d. með því að reisa ráð-
stefnu- eða heilsuhótel og þá gjarn-
an í samvinnu við erlenda aðila.
Iðnaðarframleiðsla til útflutn-
ings úr erlendum aöfóngum virðist
varla vænlegur kostur vegna fjar-
lægðar frá hráefnum annars vegar
og mörkuðum hins vegar nema um
orkufrekan iðnað sé að ræða.
Stjórnvöld verða að skilja að af-
koma ríkis og sveitarfélaga verður
ekki bætt með því að draga úr opin-.
berum framkvæmdum á samdrátt-
artímum. Slíkt leiðir einungis til
atvinnuleysis og þar með minni
skatttekna.
Ólafur Stefánsson
„Iðnaðarframleiðsla til útflutnings úr
erlendum aðföngum virðist varla væn-
legur kostur vegna fjarlægðar frá hrá-
efnum annars vegar og mörkuðum
hins vegar nema um orkufrekan iðnað
sé að ræða.“
Þýski miðbankinn
og fasteignin Frón
.....með aukinni tækni væri i framtiðinni hægt að hafa sólarhrings sigl-
ingu inn á vegakerfi Evrópu,“ segir m.a. i greininni.
Flestir menn kunna eitthvað að
spila á spil. Það fylgir regla hveiju
spili og menn komast ekki upp með
að svindla í spilum nema þegar
þeir leggja kapal, enda gildir þá
einu hvemig þeir hafa ofan af fyrir
sér einum.
í okkar almenna lífi erum við aö
reyna að spila eftir reglunum en
við tökum ekki eftir því að sumir
spilafélagamir eru alltaf að svindla
í spilinu, þeir breyta reglunum sér
í hag. Ríkisstjórnir eru iðnar við
slíka iðju. Þegar lyíjakostnaður
þótti of mikill þá var reglunum
breytt, e.t.v. ekki óeðlilega en þó
með svo afgerandi hætti að það leit
út eins og svindl.
Og nú eru heildsalar lyfja að
benda á þetta nýja svindl í spilum.
Hér er ekki nenna til að skipta sér
af því, einungis er veriö að sýna
með dæmi hvað gerist ef reglum
er breytt. Það er gert vegna þess
að verið er að selja ísland fyrir
shkk.
Reglur þýskra banka
Þýski seðlabankinn ræður mestu
um efnahagslíf Evrópu. Þegar
Þýskaland var sameinað brást
bankinn við með mikilli hörku til
að veija þýska markið, enda var
verið að taka við vanþróuðu efna-
hagskerfi austurhlutans. Það er
gert með því að minnka peninga-
magn í umferð til aö veija markið
gegn skyndilegri neyslu Austur-
Þjóðveija við aö þeir fengu hver
sinn skammt til að skipta verðlaus-
um austurmörkum í vesturmörk.
Atvinnuleysi jókst í kjölfarið en
þýsku bankamir vita hvað verið
Kjallarinn
Þorsteinn Hákonarson
framkvæmdastjóri
er að gera, það sama og gert var í
vesturhlutanum eftir stríðið; að
gefa ekki út of mikið af peningum.
En Þýskaland nær sér fljótlega.
Það er vegna þess aö hátt verð á
þýsku marki lækkar verð á inn-
fluttum aðfóngum eins og matvæl-
um frá t.d. Bandaríkjunum og as-
ískri rafeindavöru. Aukið atvinnu-
leysi er smámál miðað við þann
hagnað viö uppbyggingu Þýska-
lands. Þjóðveijar era vanir að
bregðast viö shkum breytingum
eins og við við verðbólgu. Þeir
koma við enn frekari framleiðn-
iaukningu til þess að missa ekki
markaðshlutdeild, þeir skilja hver
annan í þeirri viðleitni og það er
ekki vandamál að fjármagna fram-
leiðniaukningu, enda miðast veð-
hæfni fyrirtækja þar ekki við hvað
fæst fyrir þau á uppboði. Það sem
hér er ætlunin að segja er að samn-
ingur við Evrópubandalagið er
ekki samningur við þýska mið-
bankann og þýski miöbankinn sér
til þess aö ísland verði keypt upp
af mörgum ástæðum en fyrst og
fremst vegna þess aö honum er
stjómað af mönnum sem eru alveg
eins og við sjálfir.
Fasteignin Frón
Hundrað þúsund ferkílómetrar
lands, átta hundruð þúsund fer-
kílómetra efnahagslögsaga og lík-
lega tólf hundruð þúsund ferkíló-
metrar sjávarbotns eða meira eru
eigur okkar. Hér má virkja vind
þúsund sinnum meira en Danir
gera á Jótlandi, það er raforka sem
samsvarar núverandi neyslu 500,
ég endurtek, fimm hundruð millj-
óna manna fyrir utan fallvötn og
varma. Hér er eitt af fáum svæðum
sem eftir era með ómengað grunn-
vatn og hágæöavatn. Hér era 400
hektarar á íbúa af yfirboröi jarðar,
í Þýskalandi eru 0,33 hektarar á
mann. Hér er hægt að koma við
gróðurhúsarækt, ekki minni en í
Hohandi og með aukinni tækni
væri í framtíðinni hægt að hafa
sólarhringssiglingu inn á vegakerfi
Evrópu.
Nú, ef við sætum í stjórn þýskra
banka og við næðum EES-taki á
Frón-fasteigninni þá gætum við
einfaldlega prentaö mörk og rétt
þessum fáu hræðum sem sitja á
henni og eignast hana í gegnum
milliliði og þýska banka. Ef við
gerðum það ekki værum við'fífl,
eins og komið er landamálum
Þýskalands.
Á eftir stæði eignin fyrir útgefn-
um mörkum og við hefðum gert
besta díl í viðskiptum fyrr og síðar.
Þyrfti ekki einu sinni glerperlur
heldur pappírssnepla. Ef hins veg-
ar á að selja fasteignina Frón hvort
eð er, vegna þess að aldalöng inn-
ræting um að útlendir menn séu
miklir, ef ásókn í viröingu útlend-
inga er svo mikh að við þykjumst
þurfa að selja, þá eigum að setja
Frónið á fasteignasölu en ekki í
utanríkisráöuneytið, enda hefur
Jón Baldvin ekki einu sinni fast-
eignasöluleyfi.
Við getum fengið 260 milljarða
dohara fyrir, greitt á næstu 20
árum en haldið persónulegum eig-
um öðrum en stóram óræktuðum
löndum. Þrír kaupendur koma til
greina, Japanir, Bandaríkjamenn
og Efnahagsbandalagið. Síðan
skiptum við jafnt á þegar fæddra
íslendinga og færam okkur á betra
veðursvæði ef okkur sýnist svo.
Það er miklu betri kostur en að
selja þýskum bönkum fyrir prent-
aða peninga og slikk.
Þorsteinn Hákonarson
„ ... samningur við Evrópubandalagið
er ekki samningur við þýska miðbank-
ann og þýski miðbankinn sér til þess
að Island verði keypt upp af mörgum
ástæðum en fyrst og fremst vegna þess
að honum er stjórnað af mönnum sem
eru alveg eins og við sjálfir.“