Dagblaðið Vísir - DV - 24.09.1992, Side 15

FIMMTUDAGUR 24. SEPTEMBER 1992.
15
Fasteignamat
í miðborg
Reykjavíkur
Afdrif miðbæjarins eru þungt
áhyggjuefni allra þeirra sem láta
sig varða málefni borgarinnar.
Auðir gluggar með sölu- og leigutil-
kynningum eru algeng sjón þar
sem áður gaf að líta blómlega versl-
un. Sú þjónusta sem áður þreifst í
miðbænum hefur að stórum hluta
flutst yfir í Kringluna, og eftir því
sem verslun blómstrar betur þar,
því dauflegri verður vistin við
Laugaveg og Austurstræti. Að
sama skapi hefur fasteignaverð í
miðborginni tekið umtalsverðum
breytingum hin síðari ár. Lóðir og
eignir, sem eitt sinn voru eftirsókn-
arverðar, hafa fallið í verði þar sem
eftirspurn eftir þeim er ekki svipur
hjá sjón. Fjárfestingar borgarinnar
á svæðinu hafa hins vegar myndað
falska eftirspurn sem nú um stund-
ir heldur verðlagi fasteigna í mið-
borginni uppi.
Ofmetnar fasteignir
eða vanmetnar?
Kjömir borgarfulltrúar hafa
lengi alið þann draum í brjósti að
glæða slagkraft hins gamla mið-
borgarhjarta sem á sér langa sögu
og var í reynd fyrsti vísirinn að
borgarmyndun Reykjavíkur.
Eitt af því sem hugsanlega gæti
hleypt nýju lífi í verslUn og þjón-
ustu miðborgarinnar er endurmat
fasteigna því ýmsir eru þeirrar
skoðunar - þar á meðal borgarfull-
Kjallarinn
Ólína Þorvarðardóttir
borgarfulltrúi Nýs vettvangs
Árið 1989 sendu borgaryfirvöld
Fasteignamati ríkisins bréf þar
sem þess var óskað aö eignir í eldri
hverfum borgarinnar yrðu endur-
metnar. Var á það bent að endur-
stofnverð fasteigna í borginni nam
um 277 milljörðum króna áramótin
á undan, en mat húseigna til
brunabóta var á sama tíma um 322
milljarðar króna. Sá munur er
vissulega óeðlilegur - og hafa menn
dregið af því þá ályktun að eignir
í eldri hverfum séu of lágt metnar.
Borgarfulltrúar Nýs vettvangs
benda hins vegar á að ekki er allt
sem sýnist í miðborginni, þar sem
sjálf borgaryfirvöld halda uppi
falskri eftirspurn eftir húsnæði
með eigin fjárfestingum. Hvað sem
því líður ætti það að vera jafn brýnt
fyrir borgaryfirvöld og eigendur
„Nú hefur borgarráð enn séð ástæðu
til þess að fara þess á leit við Fasteigna-
mat ríkisins að endurmeta fasteignir í
miðborg Reykjavíkur.“
trúar Nýs vettvangs - að fasteignir
í miðborg Reykjavíkur séu of hátt
metnar. Um þetta er þó áhtamun-
ur.
fasteigna að matið sé réttilega
skráð. Sá grunnur sem fasteigna-
matið byggist á er enda nokkuð
kominn til ára sinna en matið mið-
Höfundur telur að eitt af þvi sem hugsanlega gæti hleypt nýju lifi í versl
un og þjónustu í miðborginni sé endurmat fasteigna þar.
ast að mestu við grunntölur frá
árinu 1970.
Borgin ekki virt viðlits
Það er skemmst frá því að segja
að erindi borgarinnar til Fasteigna-
mats ríkisins árið 1989 bar engan
árangur. Því var það að síðla árs
1990 flutti Nýr vettvangur um það
tillögu í borgarstjóm Reykjavíkur
að borgin beitti sér fyrir endurmati
á eignum í miðbænum. Að fenginni
umsögn borgarritara var Fast-
eignamati ríkisins aftur sent erindi
þar sem þess var óskað að matið
yrði endurskoðað. Þar er vakin at-
hygli á því hve fasteignamats-
grunnurinn er gamall orðinn og
höfðað til þeirra augljósu hags-
muna hlutaðeigandi aðila „að fast-
eignamat sé hverju sinni skráð sem
réttast miðað við gildandi ákvæði
laga“, eins og segir orðrétt.
Enn leið og beið - og ekkert gerð-
ist.
Lokahnykkurinn?
En allt er þá þrennt er. Nú hefur
borgarráð enn séð ástæðu til þéss
aö fara þess á leit við Fasteignamat
ríkisins að endurmeta fasteignir í
miðborg Reykjavíkur. Hvatinn að
þeim tilmælum er erindi Þróunar-
félags Reykjavíkur þar sem m.a.
kemur fram að ....árið 1970 var
fasteignaverð í Kvosinni hið hæsta
í borginni og lóðaverð einnig. Síðan
hefur markaðsverð verslunarhús-
næðis í þessum borgarhluta lækk-
að mikið samanborið við verð
verslana almennt".
Er það von okkar sem berum hag
miðborgarinnar fyrir bijósti að
Fasteignamat ríkisins verði nú loks
við tilmælum borgaryfirvalda og
endurmeti fasteignir í miðborginni.
Þessi gamli og sögulegi verslunar-
kjarni höfuðstaðarins má ekki
deyja drottni sínum fyrir augum
yfirvalda, án þess að nokkuð verði
að gert. Okkur ber að varðveita og
efla þá möguleika sem miðbærinn
býður upp á, og einn vísasti vegur-
inn til þess er sá að gera fjárfesting-
ar í miðborginni eftirsóknarverð-
ari en nú er. Hátt fasteignamat
fælir menn skiljanlega frá því að
reka og kaupa eignir í miðbænum
- eins og sannast best á tómum
búðargluggum.
Borgaryfirvöld geta því miður
ekki betur gert en að fara bónarveg
að Fasteignamati ríkisins. Þar á bæ
hafa menn bins vegar ekki látið svo
lítið að svara ítrekuðum erindum
borgarinnar - sem þó væri ekki
nema sjálfsögð kurteisi þegar jafn
augljóst hagsmunamál er í húfi og
framtíð miðborgarinnar.
Ólína Þorvarðardóttir
EES og sjálfstæðishugsjónin
íslenska þjóðin stendur nú frammi fyrir því að þurfa að treysta þing-
mönnum sínum til að taka afstöðu til EES, þannig að þjóðarheill sé i
fyrirrúmi.
Það er svo undarlegt að þau
vandamál, sem blasa helst við okk-
ur í stjómmálum, em skortur okk-
ar á ímyndunarafli og víðsýni tíl
að meðtaka þá framtíðarsýn sem
er þegar að verða að veruleika. En
þar á ég við breytta veröld þar sem
landamæri þjóðríkja skarast, eins
og lagt er til með EES- og EB-aðild.
Hefðin tekur tíma
Það þarf enginn að skammast sín
þótt honum þyki vegið að þjóðern-
islegri sómakennd sinni þegar rætt
er um að selja hluta af sjálfstæði
íslands í hendumar á fjölþjóðaráði
Evrópska efnahagssvæðisins. Þar
eð það tók langan tíma aö þroska
með okkur traust á og tryggð við
sjálfstæðishugsjónina í núverandi
mynd hlýtur viðtaka hinnar nýju
hugsjónar einnig að taka sinn tíma.
Við emm nú á þeim tímamótum
að við þurfum að brynja okkur
gegn þeim ótta að þurfa að treysta
alþingismönnum okkar fyrir
stærra verkefni en við höfum áður
þurft að treysta þeim fyrir, þ.e. að
taka afstöðu til EES þannig að þjóð-
arheill sé að. Fyrst eftir að þaö mál
er í höfn er hægt fyrir okkur að
þroska nýja sjálfstæðishugsjón.
Hefðbundna
sjálfstæðishugsjónin
Um aldamótin síðustu stefndu
íslendingar að sjálfstæði sem fól í
sér óskorað yfirráð yfir íslensku
landi og landhelgi. Þetta var rök-
rétt viðhorf fyrir þann tíma, því þá
skipti mestu að eiga hráefnin tíl
lands og sjávar og að hafa atvinnu
af vinnslu þeirra. Hluta kjötsins og
Kjallariim
Tryggvi V. Líndal
þjóðfélagsfræðingur
fisksins neyttum við síðan sjálfir
og unnum fatnað og annað, en
hluta fluttmn við út til að afla lítils
háttar viðbótamauðsynjá sem til
þessa búskapar þurfti, svo sem
landbúnaðartæki, fiskiskip og
korn. En meginundirstaða sjálf-
stæðisins var óskoruð yfirráð yfir
auölindum landsins.
Nú er hins vegar svo komið að
þótt landbúnaðurinn og sjávarút-
vegurinn séu enn meginstoðir vel-
farnaðar okkar sem þjóðar, er
komin þriðja stoðin líka, sem er
alþjóðaviðskiptí. Slíkt var einnig til
um síðustu aldamót, en þá fyrst og
fremst sem skiptí á hráefnum og
náttúraafurðum fyrir einfaldan
tækjakost. Stærri þjóöimar, sem
höfðu því úr meira auðmagni að
spila, gátu leitað víðar fanga eftir
hráefnum og þekkingu til að skapa
iðnað til útflutnings, svo sem Bret-
ar, en minni þjóðirnar, eins og ís-
lendingar, studdust við útflutning
hráefnis í skiptum fyrir tækni.
Þriðja aflið: Alþjóðaviðskipti
Nú er sú breyting orðin á að al-
þjóðaviðskiptin hafa vaxið í mikil-
vægi. Enn er jafnmikil þörf fyrir
landbúnað og sjávarafuröir til að
lifa af. En við viljum nú miklu
meira en bara að lifa af. Við njótum
alls konar nútíma vélakosts sem
gerir lífið miklu þægilegra en áður.
Þó fylgir böggull skammrifi: Þróun
þessarar tækni, svo sem tölvur og
fjölmiðlar, auk efnaiðnaðar og
slíks, byggir æ meir á samvinnu í
rannsóknum. Til að ná sem mestri
samvinnu í rannsóknum þarf að
hafa einnig sem mesta samvinnu í
viðskiptum. Dæmi: Lyfjafyrirtæki,
sem þarf að hafa rannsóknarfólk í
mörgum fógum í mörgum löndum,
þarf einnig að hafa víðtækt samn-
inga- og sölunet til að fjármagna
rannsóknimar til að verða ekki
undir í samkeppninni um að færa
neytendum ódýra og fjölbreytta
vöra.
Þetta lyfjafyrirtæki yrði þá
kannski að ná yfir alla Evrópu til
að geta keppt við fyrirtæki sem
næði yfir alla N-Ameríku.
Þannig er orðin sú staða að heim-
ur alþjóðaviðskipta krefst eins
mikillar samvinnu og krafist var
innan landamæra þjóðríkis áður
fyrr. Þetta þurfum við að skilja,
ekki bara með huganum heldur
líka með hjartanu.
Tilraun með nýjabrum
EFTA-þjóðin Svisslendingar lítur
svo á að í heimi nútímaviðskipta
sé svo margt að gerast að hlutlaust
Sviss sé nú að verða líkara fangelsi
en virki. Því þurfi Svisslendingar
nú að ganga í EES. Þeir líta svo á
að þótt þeir leggi eitt af fjöreggjum
sjálfstæðis síns í hendur öðram
þjóðum með EES, fái þeir þess í
stað að höndla þeirra fjöregg. Og
þó að þeir kasti þannig fjöreggjun-
um á milli sín eins og tröllin forð-
um, þá á hver þjóð samt sem áður
sitt egg.
Svisslendingar segja því sem svo: ■
Meginhluti sjálfstæðisins verður
samt í þeirra höndum, þrátt fyrir
EES, og því sé það sá bróðurpartur
sem skiptir mestu, þjóðernislega,
efnahagslega og lagalega. Og aö
hinar aðildarþjóðimar séu að
veikja sig einnig, svo að vonandi
standi eftir hópur þjóðríkja í svip-
uðum styrkleikahlutfóllum og áð-
ur. Þjóðríki sem standi á gömlum
merg, en deili með sér nútímaleg-
ustu viðskiptaháttum.
Tryggvi V. Líndal
„Nú er sú breyting orðin á að alþjóða-
viðskiptin hafa vaxið 1 mikilvægi.“