Dagblaðið Vísir - DV - 19.03.1994, Blaðsíða 15

LAUGARDAGUR 19. MARS 1994
15
Aðalleikararnir i þeim slag sem fram undan er vegna borgarstjórnarkosninganna í Reykjavík, Arni Sigfússon, borgarstjóri og efsti maður á lista Sjálfstæðisflokksins, og Ingibjörg
Sólrún Gísladóttir, borgarstjóraefni R-listans, sem situr i baráttusæti listans. DV-mynd GVA
Barist um persónur
Það má Mcirkús Öm Antonsson
eiga að hann hleypti nýju blóði í
baráttuna vegna borgarstjómar-
kosninganna í Reykjavík í vor. Af-
sögn hans og brotthvarf úr borgar-
málum em stórpóbtísk tíðindi. Eft-
ir þetta þarf að meta stöðuna upp
á nýtt og úrsbt kosninganna em í
meiri óvissu en áður var.
R-bstínn, sameiginlegur listí nú-
verandi minnihlutaflokka í borgar-
stjóm Reykjavíkur, var tabnn nær
ömggur um sigur í vor. Abar skoð-
anakannanir bentu tíl yfirburða-
stöðu hans. Sjálfstæðisflokkurinn í
Reykjavík, undir forystu Markúsar
Arnar Antonssonar borgarstjóra,
var vængbrotínn. Séð var að helsta
vigi Sjálfstæðisflokksins var að
faba. Þetta var að gerast áður en
kosningabaráttan byrjaði í raun.
Listamir vom ekki frágengnir en
staðan virtíst engu að síður ljós.
Auðvitað er ekki hægt að segja
hvað hefði gerst með óbreyttri
Reykjavíkurforystu Sjálfstæðis-
flokksins fram að kosningum en
flokkurinn hafði fengið á sig svip
þess sem dæmdur er til að tapa.
Skoðanakannanir
Skoðanakannanir hafa leikið
stórt hlutverk í þessu drama sem
undirbúningur borgarstjómar-
kosninganna er orðinn. Það vom í
raim skoðanakannanir sem opn-
uðu augu minnihlutamanna. Sam-
einaðir áttu þessir flokkar mögu-
leika á að feba meirihluta Sjáif-
stæðisflokksins. Væm þeir bomir
fram hver og einn var áhugi manna
minni. Þá kom og í ljós, strax í
fyrstu könnunum, að Ingibjörg
Sólrún Gísladóttir alþingismaður
naut meira fylgis en sitjandi borg-
arstjóri, Markús Örn Antonsson.
Markús Öm mat stöðu sína síðan
svo, eftir ítrekaðar skoðanakann-
anir, að baráttan væri vonbtil
nema með breyttri forystu. Það
urðu borgarstjóranum sérstök
vonbrigði að kannanir eftir próf-
kjör Sjálfstæðisflokksins í janúar-
lok virtust standa óhaggaðar. Þar
hafði R-listinn yfirburðastöðu eftír
sem áður.
Ástæður fylgishruns
Margt hefur vafalaust áhrif á það
hvemig komið var fyrir Sjálfstæð-
isflokknum og Markúsi Emi sem
leiðtoga hans í Reykjavík. í fyrsta
lagi stýrir Sjálfstæðisflokkurinn
ríkisstjórn á erfiðum tímum. Ríkis-
stjómin er óvinsæl, eins og marg-
oft hefur komið fram í könnunum.
Þessar óvinsældir bitna á Sjálf-
stæðisflokknum í borgarstjórn.
Mörg dæmi eru um þessa stöðu
fyrr og það frægasta er þegar borg-
arstjómarmeirihluti Sjálfstæðis-
flokksins féU árið 1978. Þá sat ein-
mitt btt vinsæl ríkisstjórn undir
forystu Sjábstæðisflokksins.
En fleira kemur tíl. Davíð Odds-
son, sem leiddi Sjálfstæðisflokkinn
í Reykjavík tíl stórsigurs í síðustu
borgarstj órnarkosningum, kaus að
skipta um vettvang. Sem formaður
Sjábstæðisflokksins varð hann for-
sætísráðherra í samsteypustjórn
Sjábstæðis- og Alþýðuflokks. Borg-
arstjómarflokkur sjábstæðis-
manna náði ekki samstöðu um arf-
taka Davíðs sem borgarstjóra.
Lausnin var sú að kaba tilutanað-
komandi mann, Markús Öm Ant-
onsson, þáverandi útvarpsstjóra,
til þess að höggva á hnútinn. Þetta
var brot á hefðum í Sjábstæðis-
flokknum. Á löngum valdaferb
flokksins í Reykjavík hafa menn
nefiúlega gætt þess að hafa krón-
prins tilbúinn. Sá krónprins var að
visu í sjónmáh þegar Davíð fór frá,
nefnUega Ámi Sigfússon. Hann var
á réttum aldri miðað við söguna
og hafði flest það til að bera sem
fyrri borgarstjórar gátu státað af.
En fleiri vUdu hreppa hnossið en
Ámi svo hann varð að bíða. Því er
svo ósvarað núna hvort sú bið varð
of löng.
Markús Örn Antonsson er án efa
hinn ágætastí maður og hefur í
raun verið tiltölulega farsæb í
starfi sínu sem borgarstjóri. Það
felíir hann þó að hann er fremur
Utlaus og hefur ekki þann póbtíska
afsögn er þvi rétt, séð með hags-
munagleraugum Sjálfstæðisflokks-
ins. Ákvörðunin er án efa tekin
eftir kalt mat á stöðunni. Leikurinn
var að tapast og því bráðnauðsyn-
legt að hvíla hinn þreytta og fá
baráttuglaðan kappa inn á í þeirri
von að breyta stöðunni.
Enn er of snemmt að segja tíl um
hvernig leikar fara. Kosningabar-
áttan er varla hafin með formleg-
um hætti, þ.e. kappræðum og fund-
um. Sjálfstæöisflokkurinn var
enda að ganga frá sínum Usta í vik-
unni og R-bstamenn kynna bsta
sinn og málefni í dag. Þó má þegar
greina nokkra breytingu frá því
sem áður var. í fyrstu skoðana-
könnun eftír tbkynninguna um
borgarstjóraskiptin, í DV á mið-
vikudag, kom í ljós að Sjábstæðis-
flokkurinn hafði unnið svolítíð á,
var kominn með 6 fulltrúa gegn 9.
Þetta var breyting frá öllum síð-
ustu könnunum sem höfðu sýnt
stöðuna 10-5 fyrir R-bstamenn. í
Skáís-könnun, sem vikublaðið Ein-
tak birti degi síðar, var staðan 8-7
fyrir R-bstamenn.
Skoðanakannanir sýna tilhneig-
ingu. Samkvæmt þessum könnun-
um er Sjábstæðisflokkur að bfna
við undir forystu nýs borgarstjóra
eftir ótrúlega yfirburðastöðu and-
stæöinganna að undanförnu.
Persónuleg barátta
Áma og Ingibjargar
Sólrúnar
Kosningamar í Reykjavík í vor
koma til með að snúast um persón-
ur. Um það er ekki debt að Ingi-
björg Sólrún Gísladóttir, borgar-
stjóraefni R-bstans, gerði flokkun-
um klebt að sameinast. Fylgið sem
hefur mælst í skoðanakönnunum
er persónufylgi hennar miklu frek-
ar en fylgi annarra á Ustanum.
Ingibjörg Sólrún hefur verið skel-
egg, málefnaleg og þótt koma vel
fyrir. Hún dregur vagninn. Borgar-
stjórnin, undir forystu vinstri
manna kjörtímabihð 1978-82, þótti
hábmislukkuð. Það mynstur hefur
ekki freistað kjósenda í Reykjavík.
Vafalaust hafa andstæðingar Sjáb-
stæðisflokksins lært af þeirri
reynslu. Því bjóða þeir fram ákveð-
ið borgarstjóraefni og sameinaðan
bsta þannig að kjósendur viti fyrir-
fram aö hverju þeir ganga.
Árni Sigfússon, hinn nýi borgar-
stjóri í Reykjavík, stendur nær
Ingibjörgu Sólrúnu í skoðunum en
forveri hans. Fyrstu yfirlýsingar
hans um áhersluatriði, fjölskyldu-
mál, atvinnumál og skólamál,
benda til þess að hann ætb sér að
höggva í raðir félagshyggjufólks.
En kosningarnar munu ekki síður
snúast um hann sem persónu, fjöl-
skyldu hans ekki síður en fiöl-
skyldu Ingibjargar Sólrúnar. Jafn-
ræði er að sjá með keppinautunum
þar. Þau eiga bæði maka sem koma
vel fyrir og börn sem fullkomna
fiölskyldumyndina. AUt hefur
þetta mikið að segja í kosningum.
Þetta vita frambjóðendurnir.
Spennandi tíð
í vændum
Það hefur komið í ljós að Ingi-
björg Sólrún selur vel. Fyrstu
kannanir benda til þess að Árni
selji betur en Markús Örn. Við eig-
um því í vændum mjög spennandi
kosningabaráttu í Reykjavík. Val-
kostirnir eru skýrir. Ef rétt er
munað fagnaði Markús Örn Ant-
onsson, þáverandi borgarstjóri,
þeim vísi að tveggja flokka kerfi
sem nú hefur myndast í Reykjavík.
Vinstri flokkamir leggja nú abt
undir er þeir í fyrsta sinn í langan
tíma gera sér raunverulegar vonir
um meirihluta í Reykjavík. Nái
hinn nýi borgarstjóri hins vegar
að halda borginni undir stjórn
Sjábstæðisflokksins verður staða
hans gburlega sterk og hann nán-
ast tabnn kraftaverkamaður. Tapi
flokkurinn borginni verður staða
Áma Sigfússonar óvissari. Hann
tekur því mikla póbtíska áhættu
meö því að taka við leiðtogahlut-
verkinu á síðustu stundu.
karakter að geta hrifið fólk með sér
þegar nauðsyn krefur. Hann vant-
ar karisma, ef nota má útlenskt
orð. Hann er ekki póbtískur sjarm-
ör. Spurningin er svo sú hvort
borgarfulltrúar meirihlutans hafa
staðið nógu þétt við bakið á honum
þegar á reyndi. Það var að vísu
samstaða um það að hann fengi
fyrsta sætið í prófkjöri flokksins
en vitað var að fleiri gengu með
borgarstjórann í maganum. Það
sýndi sig líka í orlofi borgarsfiór-
ans, fljótiega eftir prófkjörið, að
sumir fubtrúanna tóku ákvarðanir
sem beinlínis stbltu borgarsfióra
upp viö vegg þegar hann kom tb
starfa á ný. Afstaða manna tb
SVR-debunnar er tb marks um það.
Þá verður að draga það í efa að
forysta Sjábstæðisflokksins hafi
stutt borgarsfiórann hebs hugar
þegar sýnt mátti vera að hann væri
að tapa borginni í hendur óvin-
anna.
Rétt ákvörðun
Ákvörðun Markúsar Arnar um
Laugardagspistill
Jónas Haraldsson
fréttastjóri