Dagblaðið Vísir - DV - 19.03.1994, Page 29

LAUGARDAGUR 19. MARS 1994
41
Nemendumir eru
mín fjölskylda
- rætt við Rögnu Lorentzen fálkaorðuhafa sem fæst meðal annars við að kenna íslensku í ellinni
„Þegar Guörún Halldórsdóttir,
skólastjóri Námsflokkanna, kom til
mín og sagöi aö Kristján Eldjárn for-
seta langaði aö finna mig várð ég
alveg hissa því ég hafði ekki gert
neitt af mér,“ segir Ragna Lorentzen,
84 ára gömul dönsk kona sem árið
1980 fékk fálkaorðuna fyrir störf að
kennslumálum. Ragna er mjög ern
og þó að fjórtán ár séu liðin frá því
hún fór á eftirlaun þá fæst hún enn
við kennslu. Meðal nemenda hennar
núna er eiginkona sendiherra ír-
lands á íslandi en hann situr í Kaup-
mannahöfn.
Ragna fékk snemma áhuga á landinu
og lærði íslensku og norræn fræði við
Hafnarháskóla snemma á öldinni.
Lærði hjá Sigfúsi Blöndal
og Jóni Helgasyni
„Ég læröi íslensku hjá Sigfúsi
Blöndal í Hafnarháskóla. Hann var
kvæntur Björgu Þorláksdóttur en
þau sömdu fyrstu íslensk-dönsku
orðabókina. Eftir að því verki lauk
skildu þau og Björg hélt til náms í
París og varð fyrsta íslenska konan
sem lauk doktorsprófi. Jón Helgason,
skáld og prófessor, kenndi mér þarna
líka norræn fornmál, íslendingasög-
urnar og norræn fræði,“ segir Ragna.
Hún segi að sér hafi líkað vel bæði
við þá Jón og Sigfús. „Ég og Kristjan
Vestergaard Nielsen, nú prófessor í
Árósum, vorum einu nemendurnir í
norrænum fræðum sem fengum sér-
staka tíma í að skoða handritin. Sú
kennsla fór fram í gamla Ámasafninu
hjá Jóni Helgasyni og þeir tímar voru
mjög áhugaverðir og skemmtilegir.“
Áíslandiíhálftár
fyrir níu hundruð krónur
Eftir nám við Hafnarháskóla lá
leiðin til íslands þar sem Ragna sett-
ist í Háskóla íslands árið 1933. „Ég
lærði norræn fræði í hálft ár hjá Sig-
urði Nordal og Alexander Jóhannes-
syni en eftir það lá leiðin vestur í
Lundarreykjadal þar sem ég dvaldi
á bóndabænum Oddsstöðum í tvo
mánuði. Ég var þarna sem nokkurs
konar vinnukona en fékk sérstakt
herbergi og var mjög fegin því.
Það sem gerði það mögulegt fyrir
mig að dvelja á íslandi var að ég fékk
600 króna styrk frá Hafnarháskóla
til að læra norræn fræði á íslandi og
eins gaf pabbi mér 300 krónur. Þama
var ég á íslandi í hálft ár fyrir 900
krónur," segir Ragna. Hún talar mjög
góöa íslensku og það er gaman að
heyra hvað allar beygingar em réttar
og orðaforðinn góður.
Ragna hóf starfsferil sinn með því
að kenna við menntaskóla í Kaup-
mannahöfn og hún er stolt þegar hún
segir frá því að á meðal nemenda henn-
ar þaðan séu meðal annarra biskupinn
yfir Kaupmannahöfn og leikhússtjór-
inn í Konunglega danska leikhúsinu.
Til dönskukennslu á
íslandi á hverju sumri
Eftir 20 ára kennsluferil við
menntaskóla fór Ragna að kenna við
Kennaraháskólann í Kaupmanna-
höfn, Danmarks Lærerhojskole.
Þangað sækja margir íslenskir kenn-
arar sem eru í framhaldsnámi og það
kom af sjálfu sér að Ragna var sett
í það embætti að vera nokkurs konar
aðstoðarmanneskja eða tengiliöur
fyrir þá þar sem hún hafði haft tengsl
við ísland og eins hafði hún með
dönskukennslu að gera við skólann.
Meðan Ragna kenndi við kennara-
háskólann kom hún á hverju sumri
til íslands og hélt námskeið í Reykja-
Ragna Lorentzen stillti sér upp til myndatöku og féllst á að skreyta sig með orðunum í tilefni af því. íslenska
fálkaorðan er ofar. Ragna er á níræðisaldri en fæst enn við kennslu.
Frænkurnar Guðlaug Eiriksdóttir, t.v., og Guðrún Óttarsdóttir litu inn til
Rögnu á dögunum en Óttar Einarsson, faðir Guðrúnar, var nemandi Rögnu
og Eiríkur Jónsson, faðir Guðlaugar, kynntist Rögnu er hann var við fræði-
störf í Kaupmannahöfn árið 1977. Ragna reyndist nemendum sínum og fjöl-
skyldum þeirra afar vel og þar voru nemendur frá íslandi engin undantekn-
ing.
vík. „Ég var að kenna íslendingum
dönsku því það er það sem ég kann
best,“ segir hún. En hún fékkst við
fleira því hún þýddi tvær af bókum
Hjálmars R. Bárðarsonar, Fuglar ís-
lands og ís og eldur, yfir á danska
tungu.
Ragna býr ein í íbúð á annarri hæð
við Soborg Torv, um hálftíma akstur
frá miðborg Kaupmannahafnar. Hý-
býli hennar bera þess merki að þar
býr fræðimanneskja meö íslands-
áhuga. Margir veggir eru þaktir
bókahillum og þar taka íslenskar
bækur mikið pláss. Meðal annars
má þar sjá verk Guðbergs Bergsson-
ar, Þórbergs Þórðarsonar og að sjálf-
sögðu Halldórs Laxness og er þá að-
eins fátt eitt talið. Margar myndir
prýða veggi heimilisins og þar eru
Islandsmyndir og -málverk í önd-
vegi. í tilefni af því að Ragna átti von
á gestum frá íslandi klæðist hún ís-
lenskum prjónakjól og á borðið hefur
hún lagt dúk með ísaumuðum mynd-
um af Gullfossi, Geysi, Heklu og fleiri
merkisstöðum á landinu.
Danski riddara-
krossinn sendur í pósti
Fyrir störf sín við dönskukennslu
hiaut Ragna sem fyrr segir íslensku
fálkaorðuna árið 1980. „Ég held að
það hafi verið með síðustu embættis-
verkum Kristjáns Eldjárns að veita
mér fálkaorðuna, það var á fimmtu-
degi, en Vigdís var kosin á laugar-
degi,“ segir Ragna. Við aíhendingu
orðunnar lét herra Kristján Eldjám
svo ummælt að enginn hefði unniö
jafn gott starf í þágu íslendinga af
Dönum varðandi kennslumál sem
Ragna. „Ég set orðuna upp við hátíö-
leg tækifæri, til dæmis á áttræðisaf-
mælinu mínu,“ segir Ragna, aðspurð
um hvort hún skarti ekki stundum
orðunni. Og hún segir að íslenska
fálkaorðan sé það fallegasta sem hún
á og ber það vott um þann hlýhug
sem hún ber til landsins því margir
sem ekkert þekkja til myndu líklega
segja að danskur riddarakross sem
Ragna fékk fljótlega á eftir íslensku
orðunni væri mun fallegri. „Stuttu
eftir að ég fékk íslensku oröuna fékk
ég danska riddarakrossinn sendan í
pósti - það var fyrir störf að kennslu-
málum - en vissulega var sú orðu-
veiting ekki eins persónuleg og á ís-
landi,“ segir Ragna.
Sendiherrafrúnni
þykir málfræðin flókin
Eftir að Ragna hætti kennslu árið
1980 hefur hún tekið lífinu með meiri
ró. Hún kennir þó ennþá, tekur nem-
endur í einkatíma, og hún segir að
margir af gömlu nemendunum henn-
ar sendi til sín fólk sem hún kennir
dönsku. En hún kennir líka íslensku
því á meðal nemenda hennar er sem '
fyrr segir sendiherrafrú írlands, frú
Hanne O’Rourke, en hún er dönsk.
„Þau hjónin eru boðin á lýðveldishá-
tíðina í sumar og hana langar að
kunna svolítið í íslensku þegar þar
að kemur. Hún er mjög iðin við nám-
ið en henni þykir málfræðin erfið,"
segir Ragna.
Ragna gerir þónokkuð að því að
fara út á meðal fólks, bæði í búðir og
í matarboð. Hún kveðst lesa mikiö
af bókum en hún fær líka til sín fiölda
gesta, þar á meðal gamla nemendur
sem halda margir mikilli tryggð við
Rögnu. Þar eru íslendingar drjúgur
hluti því sjá má á gestabók gömlu
konunnar að þeir hafa verið ólatir
að heimsækja Rögnu þegar þeir hafa
verið á ferð í borginni. Það er eins
og Ragna ségir sjálf: „Nemendurnir
eru eins og börnin mín og hafa reynst
mér ákaflega tryggir og góðir. Þeir
eru mín fiölskylda."
Texti og myndir: Jón Þórðarson
Aarir
Fram—koma
\tíð
Ný námskeið að hefjast
John Casablancas
Sími 677799
Pantið viðtalstíma
MODELING S CAREER CENTER