Alþýðublaðið - 28.05.1967, Blaðsíða 5

Alþýðublaðið - 28.05.1967, Blaðsíða 5
AlþýðublaBið Sjómannadagur — 28. maf 1967 5 Sjóslys við Eyjar hann, hvort hann sjái ekki bát- inn, sem sé að koma til þeirra. „Nei,“ svarar Magnús. „Ég sé engan bát.“ „Hvað er þetta eiginlega?“ segir Ólafur. „Ég skil þetta ekki. Sko, nú er hann Eyjólfur Sig- urðsson að henda út „baujunni“ og Guðleifur er í stýrisgatinu. Sjáið þið ekki „íslendinginn?" Hann er hér rétt við borðstokk- inn hjá okkur.“ En enginn hinna aðspurðu sá' neitt' til bátsins. Ólafur varð mjög undrandi, Guðjón Jónsson, formaður á Sandfelli. að félagar hans skyldu ekki sjá bátinn við borðstokk þeirra. „Ég er alveg hissa,“ sagði hann, „Ég horfi á bátinn hér alveg hjá okk- ur, og sé hann eins vel og ykk- ur.“ Sá Ólafur síðan bátinn allt þar til hann hvarf i hafmóðuna. Virtist allt vera með eðlilegum hætti varðandi háttalag báts- ins og framkomu bátsverjanna. Aldrei komu a'ðrir skipverjar á „Enok I.“ auga á „íslending." Féllu síðan samræður um bát- inn niður, en Ólafur hugsaði með sér, að gæta að því hvort „íslendingur" lægi við festar sínar á' höfninni, er þeir kæmu að landi. Luku þeir félagar við að draga línuna, og að því búnu héldu þeir heim á leið. Það fyrsta, sem Ólafi Ingi- leifssyni varð fyrir, þegar heim á höfn kom, var að athuga hvort „íslendingur" lægi þar við fest- ar. Reyndist svo vera. Hann lá við festar sínar á Botninum, eins og aðrir bátar. Fannst Ólafi þetta einkennilegt og ekki með eðlilegum hætti. Kom honum sitt hvað í hug, í sambandi við þennan einkennilega atburð, en ræddi ekki frekar um þetta við skipsfélaga sína. Ákvað hann að vera minnugur þessa atviks og bíða og sjá hverju fram færi. Leið svo vertiðin, að ekkert kom fyrir. Síðan leið sumarið og haustið, allt fram til á'ramóta. Guðleifur Elísson var ráðinn aft ur formaður á „íslending" ver- tíðina 1916, en Ólafur Ingileifs- son ráðlnn formaður á „Ásdísi,” sem Gísli J. Johnsen áttl. „Ás- dís” kom til Vestmannaeyja ár- ik 1908 og var tæplega 14 smá- lestir að stærð. Þótti báturinn þá svo stór, að hann var aðallega notaður til flutninga, og ekki tekið að nota hann til fiskveiða fyrr en árið 1911. Þessa vertíð, þ.e. árið 1916 var ráðinn formað- ur á „Happasæl" Árni Finnboga son í Norðurgarði. Var hann dug mikill sjómaður og aflamaður góður. Vertíðin 1916 hófst strax um átamótin. Að morgni hins 5. jan- úar var sjóveður gott og réru þá flestir bátar. Um klukkan fjögur tók að hvessa af suð-austri, en um það leyti voru bátamir sem óðast að koma að landi. „Happa- sæll“ og „íslendingur" voru þá báðir komnir. Um klukkan sex kom vélbáturinn „Gnoð“, en for maður á honum var Helgi I. Balkmann. Hann hafði þær frétt- ir að færa að „Sæfari,” sem áð- ur er nefndur væri með bilaða vél og lægi fyrir akkeri vestan undir Ofanleitishamri. Var eig- endum „Sæfara,1 skýrt frá þessu og fóru þeir þá þess á leit við Árna Finnbogason, að hann færi á „Happasæl” til að sækja „Sæ- farann". Tók Árni beiðni þeirra mjög vel og kvaðst myndi fara. Ennfremur var ætlunin að fá einnig til þessarar farar vélbát- inn „Láru” þar eð öruggara þótti að tveir bátar færu til þessa Sveinn Jónsson, formaður á mb. Sœfara. björgunarstarfs. Formaður á „Láru“ var Finnbogi í Norður- garði, bróðir Árna formanns á „Happasæl". En þegar til hans átti að taka, fannst hann ekki nógu skjótt og báðu þá eigend- ur „Sæfara" Guðleif Elísson á „íslendingi" að fara með „Happa sæl“ og sækja „Sæfarann", en Guðleif hittu þeir, þar sem hann var á gangi niður við höfn. Tók Guðleifur beiðni mannanna mjög vel, og kvað sér ekkert að vanbúnaði. Skömmu síðar lögðu þeir „Happasæll“‘ og „íslendingur“ lit úr höfninni. Gekk ferð þeirra vel út Leiðina og vestur með Heimaey, enda þótt þá væri veð- ur orðið mjög Vont, stormur mik- ill og haugasjór af suð-austri Auk formannanna á bátum Árni Finnbogason, formaður, í Norðurgarði. þessum, sem áður eru nefndir, var áhöfn þeirra þessir menn: Á „Sæfara" voru: Tómas Þórð arson í Vallnatúni vélamaður, Jón Eyjólfsson í Mið-Grund, síð ar bóndi þar og Torfi Einarsson í Varmahlíð, síðar formaður í Eyjum. Á „Happasæl“ voru: Björn Bjarnason í Bólstaðahlíð véla- maður, Þorsteinn Helgason í Steinum, en hann féll fyrir borð af sama bát 3. jan. 1918 og drukknaði og Páll Einarsson frá Nýjabæ undir Eyjafjöllum. Hann drukknaði af vélbátnum „Ad- olf” 3. mars 1918. Þegar komið var vestur undir Ofanleitishamar, þar sem „Sæ- farinn" lá, varð samkomulag um það, að „Happasæll" skyldi taka „Sæfarann" í eftirdrag, en „ís- lendingur" skyldi vera þeim sam síða. Skömmu eftir að lagt var af stað kom í ljós að „HappasælT dró ekki með bátinn móti veðri og sjó. Var þá komið dráttar- taug í „íslending" og hófu báð- ir bátarnir að draga „Sæfarann". Fór ,,íslendingur“ fyrir þessum óvenjulega flota, og gekk nú allt að óskum, þrátt fyrir þann veð- urofsa og stórsjó, sem kominn var. Þegar komið var austur með Heimakletti, móts við svonefnt Lögmannssæti, gaf Sveinn for- maður á „Sæfara" til kynna með Guðjón Jónsson, formaður, { Heiði. ljósmerki, að hann teldi ófært að fara fyrir klettinn, þ.e. Ysta- klett, vegna veðurofsa og sjó- gangs. Taldi hann að Leiðin inn á höfnina myndi vera ófær. Þá sneru „íslendingur" og „Happa- sæll“ við með „Sæfarann“ í eft- irdragi. Héldu þeir inn fyrir Heimaklett og lögðust þar und- ir Kambinn, sem kallaður er. Gekk ferð þeirra þangað vel. Þegar undir Kambinn kom, slepptu skipverjar á „Happasæl" dráttartauginni, sem lá í „ís- lending" og drógu skipverjar á „íslendingi” hana inn í bátinn. Það sáu þeir „Happasæls“menn síðast til „íslendingsins". Skömmu síðar hóf „Happa- sæll“ að draga „Sæfarann" vest- ur með Eiðinu. Gerðu bátsverjar ráð fyrir að „íslendingur“ myndi koma í kjölfar þeirra vestur með Heima ey, en svo varð þó ekki. Þegar hér var komið sögu var veður orðið mjög hart og stórsjór. Mun vindur þá hafa verið orðinn allt að 12 vindstigum. Árni formaður á „Happasæl“ ætlaði sér að fara með „Sæfar- ann“ vestur undir Ofanleitis- hamar aftur, og leita þar vars, en svo var veðrið orðið mikið, að honum tókst ekki að komast þangað og rak báða bátana vest- ur úr Smáeyjasundi undan veðri og sjó, og vestur eftir Flóanum. Tvisvar sinnum slitnaði drátt- artaugin milli „Happasæls" og Guðleifur Elísson, formaður, frá Bnínum. „Sæfara" og virtist þá svo, sem ógerningur væri að koma drátt- artaug milli bátanna aftur. Um síðir tókst það þó, í báðum þess um tilfellum. Eins og áður er sagt var komið aftakaveður og varð tæplega við nokkuð ráðið til björgunar, en fyrir harðfylgi, karlmennsku og dugnað skip- verja á báðum bátunum, tókst þó að halda „Sæfaranum" aftan í „Happasæl". Þegar hér var komið hafði bát ana rekið vestur fyrir Álsey, og um stund var auðveldara að halda „Sæfaranum“ aftan í, enda dálítið var af eynni. Engu að síð- ur hafði veðrið harðnað og brim aukist- að mun. Skömmu síðar slitnaði dráttar- taugin í þriðja sinn og horfði þá mjög illa um að takast mætti að koma henni yfir í „Sæfar- ann“ enn á ný. Komst þó „Happa sæll“ að lokum að bátnum, við illan leik. K,allaði þá Sveinn formaður á „Sæfara", að ekki væri um annað að gera en yfir- gefa bátinn, ef takast mætti að koma mönnunum yfir í „Happa- sæl“. Lagði Árni formaður þá* báti sínum að „Sæfara" í mjög mikilli hættu og tvísýnu, en svo tókst vel og giftusamlega til, að öllum mönnunum tókst að kom- ast yfir í bát hans, heilu og höldnu. Var þetta talið undur- samlegt þrekvirki Árna og hans manna, að takast skyldi að ná hinum bátsverjunum í þessum miklu hamförum náttúruaflanna. Síðan var lagt af stað heim á leið, og gekk sú ferð sæmilega vel, eftir þeim aðstæðum, er fyrr ir hendi voru. Heimferðin tók langan tíma, og kom „Happa- sæll“ ekki í höfn fyrr en að morgni hins 6. janúar. Hafði þessi gangtregi bátur orðið að berjast móti veðri og sjó alla nóttina. Var sú nótt mönnunum mjög ströng, erfið og eftirminni- leg. Þegar bátarnir komu inn að höfninni, var veður enn mjög vont, en innsiglingin þó talin fær. Þegar inn á höfnina kom, stöðvaðist vélin í „Happasæl" og hefir þar hurð skollið nærrl hælum, og mikil gæfa, að hún skyldi ekki hafa stöðvast fyrr. Rak bátinn á land upp í Botninn, en þar var eingöngu sandur, og skemmdist báturinn ekkert. En það er af „íslendingnum” að segja eins og áður er sagt, sáu „Happasæls“-menn það síð- ast til bátsins, að skipverjar á honum voru að draga inn drátt- artaugina undir Eiðinu. Skildu leiðir bátanna þar, og það er hið síðasta, sem til bátsins sást. Af honum hefir aldrei neitt spurzt síðan og úr honum hefir aldrei neitt rekið, svo vitað sé. Strax og veður tók að lægja, voru fengnir togarar til að leita bátsins. Einnig tók vélbáturinn „Ásdís“ þátt í leitinni, en með hann var Ólafur Ingileifsson, sem áður er getið. Var leitað all- an þann dag og fram á kvöld, á stóru svæði, en sú leit bar eng- an árangur. Til „fslendingsins" hefur aldrei spurzt og ekkert frá lionum sézt. Ýmsar getgátur voru uppi manna á meðal um afdrif báts- ins, eins og gerist og gengur. Töldu ýmsir sennilegt að hann hefði orðið fyrir vélarbilun og hrakið upp f Smáeyjar, en allar hugleiðingar um afdrif bátsins Framhald á 12. síðu. Ólafur Ingileifsson l Heiðabæ.

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.