Alþýðublaðið - 15.10.1967, Blaðsíða 9

M. 1967 Sunnudags AlþýðublaSið — 15. okt. 1967
5

til útgáfu í smáum stíl en stór-
um, og þar við bætist flutnings-
kostnaður á öllu bókagerðarefni;
ýmis konar stofnkostnaður í
bókaútgáfu er hins vegar hina
sami hvort sem upplög eru stór
eða smá; og minnsta kosti sumir
þættir bókagerðar eru óhæfilega
dýrir hér á landi. Og bókagerð
nýtur enganveginn sömu fyrir-
greiðslu af opinberri hálfu og
fannar ii[naður. Bókaútgefendur
þreytast ekki að kæra það hátt
og í hljóði að tollar skuli lagðir
á allt efni til bókagerðar innan-
lands meðan erlendar bækur eru
fluttar tollfl-jálst inn í landið;
það er krafa þeirra sem oft er
höfð í frammi að þessir tollar
verði afnumdir hið fyrsta svo
þeir fái jafna aðstöðu við erlenda
keppinauta ó bókamarkaði hér og
innflytjendur bóka. í þessu máli
tekur Ragnar í Smára aðra af-
stöðu en bókaútgefendur tíðka,
— segir minnsta kosti opinskátt
það sem aðrir láta sér nægja að
hugsa í hljóði:
— Ég sé enga ástæðu til að
pappír og bókbandsefni sé und-
anþegið tolli frekar en önnur
vara — meðan yíirleitt er talin
þörf á toilum. Og ég héld það
hefði ekki teljandi áhrif á bóka-
verð þótt tollar væru felldir nið-
ur á bókagerðarefni; annar út-
gáfukostnaður er svo miklu meiri
að þetta munaði svo sem engu á
eintakið. En það er líka sjálf-
sagt að leggja sambærilegan toll
á' innfluttar erlendar bækur: það
er bein árás á íslenzka bókaút-
gáfu ef við höfum flækt okkur
í einhverja alþjóðasamninga um
að bækur skuli vera tollfrjálsar.
Og hvers vegna skyldum við ekki
leggja toll á bækur? Kvikmynd-
ir eru skattlagðar með skemmt-
anaskattinum, og hár tollur er
lagður á hljómplötur. Ég sé enga
ástæðu til að flytja Goethe inn
tolifrjálst meðan 80% tollur er
lagður á Beethoven. Eftirprent-
anir íslenzkra listaverka sem
Heigafeii lætur gera erlendis eru
líka í háum tollflokki, tollur og
söluskattur samanlagt tvöfalda
verð þeirra. Kosti eftirprentun
1000 krónur má gera ráð fyrir
að 500 krónur séu fyrir ramman-
um, 250 krónur séu opinber
gjöld, en verð myndarinnar
sjálfrar 250 krónur. Auðvitað á
að láta eitt ganga yfir bækur og
anhan hliðstæðan varning.
- En mætti ekki koma við ó-
dýrri bókaútgáfu og lækka þannig
bókaverð!
— Ég var lengi að velta fyrir
mér útgáfu bóka sem menn
keyptu einvörðungu til að lesa
þær. Og fyrir nokkrum árum
gerði Helgafell. tilraun með að
gefa út bækur í vasabroti, mjög
ódýrri útgáfu. Þetta var einkum
gert fyrir skólana, að tilmælum
kennara, og bækurnar voru seldar
i skólum; þannig gáfum við út t.
d. ljóðmæli Jónasar Hallgríms-
sonar og Gerplu Halldórs Lax-
ness. Þetta gekk vel: við seldum
Gerplu t. d. i 15000 eintökum. Og
ég held að það sýni að þarna höf-
um við fundið raunverulegan
markað því að Gerpla er líka sú
bók Laxness sem hefur selzt í
stærstu upplagi í frumútgáfunni.
Það er líklegt að ýmsir sem
kynntust henni fyrst í vasabók
hafi síðan viljað eignast Gerplu
í varanlegri bók. Og við gáfum
ll|ka út nýjar skáldsögur með
þessum hætti, jafnhliða í vasa-
bók og venjulegri útgáfu. En öll
þessi útgáfa gekk með halla,
enda var verð bókanna sem sagt
mjög lágt, einar tuttugu krónur
bókin. .. Þrátt fyrir alla söluna
þurfti ég að gefa 80 þúsund krón-
ur með GerpJu. Reynslan sýnir
líka þegar bækur eru gefnar út
bæði heftar og í bandi að kaup-
endur viJja næstum undantekn-
ingarlaust fá þær innbundnar —
sama þó muni allt að tvö hundr-
uð krónum á verðinu. Hér meta
menn bækur mikils, bera til þeirra
ástuð og virðingu, og vilja að
þær séu varanlegar. Nú orðið
finnst mér engin ástæða til að
gefa út ódýra vasabók — nema
um sé að ræða bók sem manni
finnst að eigi erindi beinlínis við
alla, einnig fólk sem aldrei mundi
kaupa venjulega bók.
M
■ *ér finnst að í bókagerð sé
farið að gæta sömu sjónarmiða
og spítalabyggingum og barna-
skólum, sagði Ragnar Jónsson;
þessi hús þurfa að vera svo fín
að þau kosta minnst milljón á
hvern krakka og hvern sjúkling.
Bækur eru ekki til þess gerðar
fyrst og fremst að gleðja augu
smekkvísra manna á grafíska list
heldur vegna innihaldsins, þær
eru til að lesa þær. Og ég lield
að eitt hlutverk bókaútgáfu hér
hjá okkur sé um þessar mundir
að reyna að vekja fólk til þjóð-
fegha tilf/inninga, endurviekja
Jestur þjóðlegra bókmennta. Það
er til skammar að ljóðmæli Jón-
asar og Heimskringla séu ekki
ævinlega fáanleg á íslandi — og
ég verð oft var við að ungt fólk
saknar þess að klassískar bók-
menntir okkar skuli ekki fást í
aðgengilegum bókum. Þetta fólk
mundi kaupa og lesa þær, ef bæk-
urnar væru til. Helgafell er nú
að undirbúa litla tilraun í þessa
átt: við ætlum næsta haust að
hleypa af stað nýjum bókaflokki
með klassískum íslenzkum bók-
menntum ' í myndskreyttum út-
gáfum. Fyrstu bækurnar verða
nýjar útgáfur á Heimskringlu
með myndum norskra listamanna,
sem oft er spurt um, verkum
Jónasar Hallgrímssonar í útgáfu
Tómasar Guðmundssonar, Grett-
is sögu í útgáfu Halldórs Lax-
ness með myndum Þorvaldar og
Schevings; Jón Helgason ætlar
að gefa út Konungsskuggsjá fyrir
okkur, Hringur Jóhannsson er að
gera myndir í Eyrbyggju, og í
þessum fiokk á einnig að koma
stórt þjóðsagnasafn myndskrevtt.
Þessar bækur verða fyrst og
fremst ætlaðar ungu fólki; þær
eiga að verða okkar tillag til
þeirrar þjóðlegu endurreisnar
Framhald á 14. síðu.
Ný bók
MINNINGAR STEFÁNS JÓHANNS
STEFÁNSSONAR,
fyrrv. forsætisráðherra og sendiherra íslands
í Kaupmannahöfn. Síðara bindi.
Fyrsta bindið komið út 1966.
Bókaverzlun Stefáns Stefánssonar,
Laugavegi 8. — Sími 19850.
Sovézk bóka-
sýning
Sýning á sovézkum bókum að Laugavegi 18
dagana 17. — 30 október.
Mál og menning
Mezhdunarodnaja Kniga.
Ensk gólfteppi
Enskir teppadreglar
Gangadreglar
íeppafílt
Gólfmottur
Plastmottur
Nýkomið í mjög f jölbreyttu úrvali.
TEPPADEILDIN.
KAUPIÐ OG LESIÐ