Alþýðublaðið - 03.02.1968, Blaðsíða 3

Bær brennur
til kaldra kola
Bærinn Dísukot í Þykkvabæjarhrcppí brann til kaldra kola í gær-
morgun. Á Dísukoti bjó bóndinn Ársæll Markússon ásamt fjölskyldu
sinni. Lítilsháttar af innanstokksmunum varð bjargað. Húsið sem
var gamalt timburhús fuðraði upp á skömmum tíma, en útihús sem
stóðu í fjögurra metra fjarlægð frá íbúðarhúsinu. tókst að verja.
Engann mann sakaði í brunanum.
KL. 7.30 í gærmorgun var hringt
til bjfreiðaverksíæðis Kaupfélags
Rangæinga á Hvolsveili, en sfarfs-
nienn verkstæðisins reka þar slökk
Handrita-
málinu
frestað
Ntb. í dag' átti að hefjast mál
flntningur í skaðabótakröfu
4.rna Magnússonar-stofnunar.
innar á hendur danska ríkinu.
Afhending handritanna til
íslands var staðfest af hæsta-
rétti Danmerkur 22. nóvember
1966. Nú liefur komið í ljós að
ýmis gögn vantar, sem nauð-
synleg eru til þess að taka
skaðabótakröfu Árna Magnús-
sonarstofnunarinnar til með-
ferðar. Málinu hefur þess
vegna verið frestað til 29
marz n.k.
vistöð fyrir 7 hreppa í sýslunni.
Var tilkynnt að eldur hefði brot-
izt út í íbúðarhúsinu að Dísukoti
í Þykkvabæjarhreppi. Slökkvilið-
ið brá skjótt við, en þegar á bruna-
stað var komið var húsið alelda
og eldur kominn upp úr þaki
þess. Sýnt þótti að ekki tækist
að slökkva eldinn í íbúðarhúsinu,
en hins vegar tókst að bjarga
lítils háttar af innanstokksmunun-
upa. Útihúsin á bænum stóðu í
fárra metra fjarlægð frá íbúðar-
húsinu, en slökkviliðinu tókst að
verja þau.
í Þykkvabæ hefur nýlega verið
komið upp nýrri vatnsveitu með
brunahönum. Er slökkviliðsmenn
hugðust notfæra sér veituna, kom
í ljós að mjög lítið vatn var þar
fyrir hendi, og varð því að grípa
til þess ráðs að nota vatn úr skurð-
um í nágrenninu. Tafði þetta sem
að líkum lætur nokkuð brunaslarf-
ið. Við þetta bættist að veður var
vont, 14 stiga frost og stinnings-
kaldi af norð-austan. Myndaðist
íshröngl í slöngum slökkviiiðs-
manna og stíflaði slöngurnar.
Skömmu áður en eldurinn kom
upp í Dísukoti, vildi það óliapp
til, að rafmagn leiddi út í vatiis-
Framhald á bls. 11.
FLOKKSSTARFIÐ
Afmælishátíð
Kvennfélag Alþýðuflokksíns í Reykjavík minnist 30 ára afmælis síns
með skemmtun í Átthagasal Hótel Sögu fimmtudaginn 8. febrúar kl. 8.30
Skemmtiatriði verða:
Frú Soffía Ingvarsdóttir rekur sögu fólagsins.
Óperusöngvararnir Sigurveig Hjaltested og Guðmundur
Guðjónsson syngja.
Leikararnir Gunnar Eyjólfsson og Bessi Bjarnason flytja
gamanþátt.
Kaffidrykkja og ffeira.
Þáttaka tilkynnist til Katrínar Kjartansdóttur síma 14313, Aldísar KrTstj
ánsdóttur sími 10488, Kristbjargar Eggertsdóttur sími 12496 eða Skrif-
stofu flokksins sími 16724.
NEFNDIN.
Bridge
Spilum bridge í Ingólfskaffi í dag 3. febrúar kl. 2 e.h.
Stjórnandi: Guðmundur Kr. Sigurðsson.
Allir velkomnir. Gengið inn frá Ingólfsstræti.
Alþýðuflokksfélag Reykjavíkur.
dr. Gylfí Þ. Gíslason ráðherra:
Hlaut bankakerfið
„gengishagnað"?
GYLFI Þ. GÍSLASON svar-í
aði á miðvikudag á Alþingi
fyrirspurn um gengishagnað:
bankanna. Svar hans var á
þessa leið :
„Þegar gengi króunnar var
iækkað í nóvember síðastliðn-;
um og gengi alls erlends gjald-:
eyris hækkaði, varð að rjálf-;
sögðu að endurmeta eignir
gjaldeyrisbankanna í erlendum
gjaldeyri í samræmi við hækk-
að verð hans. Ilækkaði verð
gjaldeyrisforðans í íslenzkum
krónum um 236.5 milljónir
króna við þetta endurmat. Við
gengislækkunina 1961 hækk-
aðí verð gjaldeyriseignarinnar
þá um 6.5 milljónir króna, en
þegar gengið var lækkað 1960,
skulduðu bankarnir erlendis,
og hækkuðu skuldirnar þá um
190.4 millj. kr. Þá upphæð hef-
ur Seðlabankinn síðar verið að
smáiækka, og stóðu eftir af
henni 33 millj. kr„ þegar geng-
ið breyttist í nóvember síðast-
liðnum. Eru þessar upphæðir
nú í einum reikningi í Seðla-
bankanum og standa nú í hon-
um 210 milljónir króna.
Rétt er að vekja sérstaka at-
hygli í því, að í raun og veru
er villandi að tala um „geugis-
Vh a g n a ð ” hjá bankakerfinu
í sambandi við gengisbreyting-
una í nóvember. Gjaldeyris-
bankarnir eru opinber fyrir-
tæki, ríkiseign, og þjóðarbú-
skapurinn í heild hagnast ekki
neitt á þeirri stundu, sem gengi
íslenzkrar krónu er breytt gagn-
vart erlendum gjaideyri, staða
íslands gagnvart umheiminum
batnar ekki neitt. Fyrir er-
lenda gjaldeyrinn getur þjóð-
in ekki keypt fleiri bíla af mat-
vöru en áður, ekki fleiri metra
af vefnaðarvöru, ekki meiri
hráefni, ekki fleiri skip. Þa3 er
bókhaldsatriði innanlands,
hversu margar krónur við telj-
um í hverjum dollar eða hverju
sterlingspundi. Þótt við aukum
krónutöluna í hverjum dollar
og hverju sterlingspundi, eyk-
ur það ekki kaupmátt. okkar í
útlöndum, því að þau greiðum
við með dollurum og pundum,
en ekki krónum. Hitt er svo
annað mál, að breyting ó krónu-
tölunni í hverjum dollar og
pundi, þ. e. gengisbreyting, get-
ur haft hagstæð áhrif á þjóðar-
framleiðsluna þegar frá iíður
og þannig bætt stöðu þjóðarinn-
ar framvegis. Það tekur tíma
og það er auðvitað tilgangur
sérhverrar gengisbreytingar. í
því er fólginn raunverulegur
hagnaður af h.enni, ef hún
heppnast. En á þeirri stundu,
sem hún er framkvæmd, mvnd-
ast enginn hagnaður, þótt þjóð-
in eigi erlendan gjaldeyri, —
og ekki verður heldur neitt
tap hjá þjóðarheildinni, þótt
hún skuldi í erlendum gjald-
eyri. Raunveruleg byrði skuld-
arinnar er óbreytt.
Einstaklingur tapar hins veg-
ar að sjálfsögðu, ef hann skuld-
ar erlendis, þegar gengi erlends
gjaldeyris hækkar, eins og ein-
staklingur græðir undir sömu
kringumstæðum, ef hann á er-
lendan gjaldeyri. Hér verður að
greina skýrt og ljóst milU á-
hrifa gengisbreytingar á hag
einstaklinga annars vegar og
þjóðarbúsins hins vegar: þar eð
gjaldeyrisbankarnir hér á iandi
eru ríkiseign er hagur þeirra i
að þossu leyti hagur þjóðarbús-
ins. Hjá einkabanka væri hins
vegar með réttu hægt að tala
um hagnað eða tap i sambandi
við erlendar inneignir eða
skuldir, þegar gengisbreyting ,
verður.
Rétt er að velcja sérstaka at- i
hygli á því, að í nóvember
breyttist ekki aðeins gengi ís- >
lenzku krónunnar gagnvart er-
lendum gjaldeyri, heidur >
breyttist einnig sterlingspundið
og nokkrar aðrar gjaldeyristeg- i
undir gagnvart öðrum gjald-
eyri, sem notaður er í heims- ^
verzluninni. Kaupmáttur sterl-
ingspunds og fleiri gjaldeyris- .
tegunda í heimsviðskiptunum
minnkaði þess vegna skyndi-
lega. Mjög erfitt er að meta
nákvæmlega hver þessi kaup-
máttarrýrnun pundsins og
þeirra mynta, sem því fylgdu,
er raunverulega. Það er komið
undir áhrifum breyttrar sam-
keppnisaðstöðu í heimsviðskipt-
unum á verðlag í heiminum. En
það er auðvitað óumdeilt, að
gildi pundsins og þeirra mynta,
sem því fylgdu, hefur minnk-
að. Allar þjóðir, sem áttu sterl-
ingspund, urðu því fyrir nokkru
tjóni við gengisiækkun punds-
ins. Um það bil helmingur
gjaldeyriseigna íslendinga var
og er í pundum. Af þeim sökum
hafa íslendingar orðið fyrir
tapi, gengistapi, — ekki vegna
gengislækkunar krónunnar,
heldur vqgna gengislækkunar
pundsins. Á móti því tapi kem-
ur liins vegar það, að Seðla-
banki hefur fengið mun hærri
vexti af pundaeign sinni en
dollaraeign svo að erfitt er að
dæma um, hvort hagkvæmara
hefðj verið að eiga allan
gjaldeyrissjóðinn í t- d. dollur-
um. Fyrir fram hlaut slíkt að
sjálfsögðu að teljast mjög ó-
víst.”
BUTASALAN ER I FULLUM GANGI
AXMINSTER GRENSÁSVEGI 8
SÍMI 30676
3. febrúar 1968 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ 3*