Alþýðublaðið - 04.05.1968, Blaðsíða 2

ÍRitstjórar: Kristján Bersi Ólafsson (áb.) og BenediKt Gröndal. Simar: 14900 —
14903. - Auglýsingasími: 14906. — Aðsetur: Alþýðuhúsið við Hverfisgötu,
Reykjavík. — Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Sími 14905. - Áskriftargjald kr.
120,00. — I lausasöiu kr. 7,00 eintakið-Útgefandi: Nýja útgáfufélagið hf.
FORSET AKOSNINGAR
Eftir nokkra mánuði fara fram
í Bandaríkjunum forsetakosning
ar. Er það til marks um lýðræð-
ið, hvort sem mönnum þykir það
kostur eða löstur, að í dag verð-
ur ekki með vissu sagt, hverjir
verði í kjöri, hvað þá hver vinni
kosninguna.
Bandaríkjamenn hafa sett þau
takmörk æðstu valdamö'nnum sín
um, að enginn skuli sitja í for-
setastóli nema tvö' kjörtím'abil.
Lyndon B. Johnson hefði getað
sétið enn eitt kjörtímabil, ef
hann hefði náð kosningu. Hann
hefur valið þann kost að bjóða
sig ekki fram aftur, og kann að
vera, að hann hafi þarmeð gert
þjóð sinni mikinn greiða, ef nýj
um mönnum auðnast að marka
nýja stefnu í utanríkismálum og
forðast ófrið eins og geisað hef-
ur í Vietnam.
Margir frambjóðendur eru um
starf Johnsons. Tveir þeirra, Mac
Carthy og Kennedy, hafa gert and
stöðu gegn ófriðnum að megin-
atriðií baráttu sinnar, án þess að
segja, hvernig þeir telji sig geta
bundið endi á stríðið í Vietnam.
Hefur forsetinn raunar tekið all
'an vind úr seglum þeirra með því
að hætta loftárásum á Norður-
Vietnam og bjóða til samninga.
Er þess nú aðeins beðið, að sam-
kamulag verði um, hvar slíkur
samræður skuli fara fram, og
verður að telj'a víst, að samið
verði um frið, þótt það taki sinn
tíma.
Varaforseti Johnsons, Hubert
Humphrey, hefur gefið kost á
sér sem forsetaefni við kosning-
arnar í haust. Verður að telja
hann ha-fa mikla möguleika, enda
er hann einn af fremstu leiðtog-
um Bandaríkjanna í dag.
Humphrey er frjálslyndur mað-
ur. Hann hefur tekið þátt í fund
um jafnaðarmanna í Vestur-Evr-
ópu, og á tvímælalaust heima í
þeim hóp. Hefur hann barizt
fyrir margvíslegum umbótum á
þjóðfélagitiu og mun án efa halda
þeirri baráttu áfram.
Sú var tíðin, að Humphrey
þótti helzt til róttækur. Voru til
dæmis suðurríkj'amenn ekki hrifn
ir af honum, enda var hann einn
af fremstu baráttumönnum fyrir
réttindum blökkumanna. Nú er
hins vegar svo komið, að Suður
ríkin munu styðja Humphrey og
verkalýðshreyfingin um allt land
ið fylkir sér um hann.
Hið annálaða tveggja flokka
kerfi Bandaríkjanna er í raun og
veru þannig, að innan beggja
flokka er mikil skipting frá
vinstri til hægri. Þess vegna er
Rockefeller, hinn frægi milljóna
mæringur, lengra til ivinstri en
Wallace, suðurríkjamaðurinn,
sem telur sig demókrata. Nixon
er óútreiknanlegur hægrimaður,
en Rockefeller er nútíma frjáls
lyndur stjórnmálamaður. Það
verður fróðlegt að sjá hverjir
verða í framboði og hvað banda-
ríska þjóðin velur.
Ungt tónskáld: Oliver Knussen
Það þykir tíðindum sæta, er
undrabörn í hljóðfæraleik- koma
fram á sjónarsviðið, en enn fá
gætara er, að unglingur vart
kominn af bernskuskeiði sýnir
veruleg tilþrif í samningu tón-
yverka. Það vakti því athygli, er
Englendingur, Oliver Knussen
stjómaði frumflutningi á fyrstu
synfóníu sinni í síðasta mánuði,
aðeins fimmtán ára að aldri.
Hljómsveitarstjórinn Istvan
Kertesz átti að stjórna LSO á
'hljómleikunum, þegar flytja átti
synfóníu þiltsins, en veiktist
skyndilega rétt áður, og sneru
því ráðamenn hljómsveitarinn-
ar sér til tónskáldsins og spurðu
hann, hvort hann vildi taka að
sér stjórnina á tónleikunum.
Knussen sváraði játandi, þótt
hann hefði aldrei stjórnað stórri
hljómsveit áður. Á hljómleikun
um líktgst handahreyfingar hans
oftar meir ,,karate“ höggum en
armsveiflum hljómsveitarstjóra
Massien, sem hið unga tónskáld
bogalistin. En þegar á allt var
litið stóð hann sig furðanlega
vel, og hið nýja verk hans, frjáls
legt og fjörugt í tólftónabygg-
ingu, var áheyrilegt og vakti
hrifningu áheyrenda, sem klöpp
uðu honum lof í lófa í tíu mín
útur, eftir að því var lokið. Þeir
þóttust vissir um að hafa lifað
sér=tæðan og sögulegan atburð.
Knussen er aðeins fimmtán
é'-H að aldri og hóf að semja
synfóníu sína nr. 1 skömmu
fyrir fjórtánda afmælisdag sinn
og lauk henni sex mánuðum síð
ar. Það sem kom fólki almennt,
gagnrýnendum og atvinnumönn
um í tónlist mest á óvart, var
hið mikla sjálfsöryggi, sem fram
kom í tónverkinu, hve það var
nýtízkulegt og laust við afleið-
andi tóna og hve lítið var um
meðvitaða stælingu eldri verka -
þótt það minni óneitanlega dá-
lítið á Mahler stundum - og
Messian, sem hið' unga tónskáld
segir, að ro'd ásláttarhljóðfær-
inn heldur óþyrmilega.
Oliver Knussen stjórnar á æf-
ingu.
Píanóleikarinn og hljómsveit
arstjórinn Daniel Barenboim,
sem er væntalegur með LSO í
hljómleikaferð í Bandaríkjun-
um, gerði þegar í stað ráðstaf
anir til að láta Oliver stjórna
synfóníunni í Carnegie Hall í
New York. Andre Previn var
sýnt verkið, og hann ákvað að
taka það upp á tónverkaskrá
Houstonhljómsveitarinnar næsta
misseri. Haft er eftir honum,
að hann hafi haldið að tónverk-
ið væri eftir fullorðinn mann.
„Ég er alveg undrandi og finnst
það varla einleikið, að það skuli
vera samið af f jórtán ára strák.”
Föður piltsins, Stuart Knuss
eri, aðalkontrabassaleikara hljóm
sveitarinnar var órótt innan-
brjósts, er sonur hans steig upp
á stjórnpallinn. „Ég var logandi
hræddur", sagði hann. „En þeg
ar hann var kominn af stað, var
eins og að þetta væri einhver
annar að stjórna. Ég gat ekki
sett tónlistina eða stjórnina í
samband við litla drenginn
minn".
Oliver Knussen hefur samið
Framhald á 14. síðu.
2 4 maí 1968 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ
> tfiúíUóUÚ'j'Urt — úÓCí :. riflí v
VIÐ
nóT—
HÆLUH
KomiB við
í Klondyke!
Á MÁNUDAGSKVÖLD ræddl
Gísli Sigurðsson, ritstjóri, við
ungan íslenzkan arkitekt, Jón
Haraldsson, í sjónvarps-Syrpu
sinni. Viðtal þetta var merki.
legt fyrir þær sakir, hve hinn
ungi og áhugasami arkitekt var
óhræddur vlð að láta í ljós á-
kveðnar skoðanir sínar. Taldi
hann hina mestu forsmán, hve
sóðaskapur og ringulreið væri
áberandi í sk’ipulagi Reykjavík-
urborgar. Mcð viðtalinu voru
sýndar myndir, er sýndu ótví-
rætt - eins og reyndar margir
gerðu sér grein fyrir áður - að
þetta voru orð að sönnu. KLON
DYKE-BRAGURINN ER AUÐ-
SÆR Á REYKJAVÍK OG EKKI
ÚTLIT AÐ ÞAR VERÐI BREYT
ING Á Á NÆSTUNNI! Hér er
skúrum og verksmiðjubygging
um hrúgað á hæðir og með-
fram „sundum blám”, en íbúð
arhús gjarnan byggð í lægðum
þar sem vart er sól að sjá! Og
annað er eftir þessu!
— O —
ÞÁ DRAP arkitektínn á ann-
að mál af auðsærrS beiskju _
semsé það, að hér séu Iítt lærð
ir teiknarar dubbaðir upp í arkl
tekta með einu pennastrikl
dregnu af ráðherra og síðan sett
ir á bekk með mönnum með
langt og erfitt háskólanám að
baki! Er þetta að sjálfsögðu hin
mesta lineisa, - ef rétt er
hermt, sem ekki er ástæða til
að efa, - og ekki von að hin-
ir háskólamenntuðu sætti sig
Við 'þegjandl og hljóðalaust!
Væri fróðlegt að heyra meira
um þetta, - ekki sízt frá arki-
tektum sjálfum - því að ekki er
ástæða til að þegja um slíka
ósvinnu. Atvinnurcttindi njóta,
eða eiga að minnsta kosti að
njóta, - lagaverndar og ekki ann
að sýnna en tiltæki af þessu tagi
séð hrein stjórnarskrárbrot! Há
skólamenntaðir menn hljóta að
sitja fyrir í sínunr fögum - ann
að eru svik af þjóðfélagsins hálfu
sem teygir þá út á mcnntabraut
með beinum og óbelnum fyrir.
heitum um mannsæmandi kjör
að námi loknu!
G.A.