Alþýðublaðið - 04.05.1968, Blaðsíða 5

UMFERÐARNEFND
REYKJAViKUR
LÖGREGLAN í
REYKJAVIK
,GLEYMDI' BEYGJUNNI - TJÖNIÐ UM 70.000 KR.
Á SÍÐUSTU tveimur árum
hafa ökumenn í fjölmörgum til
fellum orðið að endurgreiða
tryggingafélögum fjárupphæð-
ir vegna tjóna, sem þeir hafa
valdið, en tryggingafélögin
greitt bætur fyrir. Trygginga
félögin hafa hér stuðzt við 73.
grein umferðarlaga frá 1958,
en þar segir, að hafi ökumað
ur valdið tjóni eða slysi af á-
setningi eða stórkostlegu gá-
leysi eigi viðkomandi trygginga
félag endurkröfurétt á hendur
þeim ökumanni.
í umferðariögunum frá 1958
segir einnig, að stofna skuli
nefnd, endurkröfunefnd," sem
fjalla skuli um endurkröfur, og
úrskurða um hvort skilyrði til
endurkröfu á hendur ökumanni
séu fyrir hendi. í endurkröfu-
nefnd skuli sitja: Formaður,
serii skipaður er af dómsmála-
ráðherra, einn fulltrúi frá FÍB
og einn fulltrúi frá hverju
tryggingafélagi. Um hvert ein
stakt mál fjalla þrír nefndar-
menn, formaðurinn, fulltrúi
FÍB og fulltrúi viðkomandi
tryggingafélags. Endurkröfu-
nefndinni var síðan komið á
fót 1966, og hefur hún tekið
fyrir mörg mál, og skilyrði til
endurkröfu á hendur öku-
mönnum hafa verið til staðar
í langflestum tilfellum.
Hafi ökumaður undir- áhrif-
um áfengis valdið tjónj eða
slysi, er liann í öllum tilfellum
endurkrafinn um fjárhæð þá,
sem tryggingafélagið hefur
orðið að greiða vegna tjónsins.
það föst venja sem skap
azt hefur. Aðrar helztu orsak-
ir fyrir tjónum eða slysum,
sem ökumenn hafa valdið,
tryggingafélög greitt bætur fyr
ir, en endurkrafið ökumennina ,
um, eru t. d. ónógur hemla-
búnaður, með vitund öku-
manns, lítiil sem enginn búnað
ur á bifreiðinni vegna ísingar
eða hálku á götum og vegum,
vítaverður akstur, réttindaleysi
o. s. frv.
Ökumenn, sem tryggingafé
lögin hafa endurkrafið, semja
yfirleitt við þau um endur-
greiðslur. í mörgum tilfellum
er hér um verulegar upphæðir
að ræðav Hér getur því oft
verið um að ræða þungan fjár
hagslegan bagga fyrir viðkom
andi ökumann, og er vissulega
tímabært, að ökumenn kynni
sér þær greinar umferðarlag-
ánna, sem fjalla um þessi at-
riði, 70.-78. gr. Þess skal get-
ið, að lækka má endurkröfuna
með hliðsjón af sök tjónvalds,
efnahag lians, f járhæð tjónsins
og öðrum atvikum.
Til að skýra enn betur í hvers
konar tilfellum endurkrafið er.
birtum við hér samántekt um
eitt tiltekið raunhæft tilfelli,
þar sem ökumaður hafði valdið
tjóni eða slysi.
Bifreiðastjóri var á leið til
Reykjavíkur í bifreið sinni, en
þessa leið er hann vanur að
aka og þekkir því leiðina vel.
í umrætt sinn kveðst bifreiða
stjórinn hafa ekið hratt, „og
ekki munað eftir, hversu hættu
leg beygja er þarna á veginum,
þrátt fyrir það að hann fer
rrijög oft um þennan veg“. Þeg
ar hann kemur í beygjuna, þá
er hraðinn svo mikill á bifreið
inni, að hann fær ekki við neitt
ráðið og missir stjórn á bif
reiðinni, sem he.idist áfram og
þvert yfir veginn og var stönz
uð á vinstri vegarbrún. Af
þessum akstri hlauzt tjón á bif
reiðinni er var ekið á, og var
það metið á kr. 70.000.00. Bif
reiðastjóranum, sem svo gálaus
lega hafði ekið á ofsaferð
þessa mjög svo kröppu beygju,
sem hann þekkti mætavel, var
gert að endurgreiða helming
tjónsins.
BJARNI ANDRÉSSON:
LANDSPRÓF
Talsverðar umræður og skrif
hafa að undanförnu orðið um
landspróf miðskóla og ólík sjón
armið komið fram. Margt hyggi
lega sagt, en sumt miður ígrund
að.
Flestir eru sammála um að
þau réítindi, sem prófið veitir
hafi jafnað aðstöðu ungmenna
til menntaskólanáms. Sérstak-
lega er riðstaða unglinga í dreif-
býlinu betri en áður var. Ég
hygg að_umræður um landspróf
ið yrðu en hvassari, ef það yrði
fellt niður og tekið upp inntöku
próf í menntaskólana. Vona ég
að bæðj dreifbýlis og þéttbýlis-
menn geti verið sammála um
það.
Kynni mín, sem kennara, af
þessu margumdeilda prófi eru
þau, að í upphafi var það í sum
um greinum smásmugulegt,
meira lagt upp úr lítilsverðum
minnisatriðum, en haldgóðum
skilningi á námsefninu. Prófið
var í flestum greinum líkt frá
ári til árs, og kennarar freistuð
ust til að miða kennslu sína ein-
vörðungu við þetta afdrifaríka
próf, hvort sem þeim iíkaði bet
ur eða verr. Mörgum fannst illa
farið með tímann, ef farin var
önnur leið í kennslunni en sú
sem prófið markaði. Hygg ég að
fáir hafi gert það. Okkur kenn-
urunum fannst sem við værum
að stela tíma og auka líkurnar
fyrir því að nemendur okkar
féllu ef við leyfðum okkur ein-
hverja útúr dúra.
Þannig markaði prófið áreið-
anlega stefnuna í kennslunni.
Því miður fannst manni oft og
tíðum árangursríkast að leggja
mesta áherzlu á aukaatriðin til
þess að nemandi fengi góða eink
unn á landsprófi.
Þetta var kvöl, bæði fyrir
kennara og nemendur og átti
drjúgan þátt í óvinsældum prófs
ins. Mér býður í grun að þessi
eltingarleikur við spurningar og
oft og tíðum þýðingarlítil minn-
isatriði hafi valdið því, að kenn
urum menntaskólanna þótti und
irbúningur nemenda ekki góður
og mörgum nemanda var það eld
raun að komast klakklausf upp
úr 1. bekk menntaskólans. Marg.
ir stóðust ekki þá raun og féllu.
Mér finnst varla umtalsvert að
falla á landsprófi miðað við það.
Mörgu ungmenni hefði verið
forðað frá þvi, ef landsprófið
hefði frá upphafi markað þá
stefnu að aðalatriði hverrar
námsgreinar væru vel lærð en
minna skeytt um yfirferð.
Þess sjást glögg merki nú að
prófið er að marka jákvæðari
stefnu og það tel ég þakkarvert
og miða í rétta átt.
Allir viðurkenna, sem til
þekkja að námsefnið, sem lesa
þarf undir prófið, sé óhóflega
mikill skammtur í einu, og ligg
ur við borð, að það prófi frem
ur líkams þrek og lestrarþol, en
skarpskyggni og námshæfileika.
Þessi Maraþonlestur hefur
drepið námslöngun margra ungl
inga, sem voru ekki nægjanlega
sterkbyggðir líkamlega til þess
að þola hann.
Ég hlustaði á umræðuþátt
þeirra nafna Matthíasar Jo-
hannessen og dr. Matthíasar Jón
assonar í útvarpinu um lands-
prófið.
Ritstjórinn vildi vei, en skorti
yfirsýn yfir vandamálið. Þetta
er of viðkvæmt mál til þess að
gera það að áróðursmáli í á-
heyrn þeirra unglinga sem það
snertir.
Það kom fram á einu kröfu
spjaldi unginennanna sem gengu
hér um bæinn fyrir nokkru, að
gott væri að dreifa námsefninu
á tvo vetur í stað eins. Einnig
kom það fram I málflutningi dr.
Matthíasar Jónassonar, að hann
teldi nauðsynlegt að dreifa náms
efninu á tvo vetur.
Það væri að mínum dómi til
stórra bóta, ef menn telja nauð
synlegt að hafa landspróf í
landafræði og sögu, að þeir ungl
ingar, sem vílja, ættu þess kost
að taka landspróf í þessum
tveimur greinum, vorið sem þeir
taka unglingapróf. Það Iétti af
þeim um 600 blaðsíðna lestri
landsprófs veturinn.
Með 2 tímum á viku bæði í
1. og 2. bekk miðskólans, ef til
vill 3 tímum á viku seinni vetur
inn í þessum greinum ætti að
mega ljúka þeim mcð góðu móti.
Ég tæpti á því fyrr í þessu
greinarkorni að þess sæjust
glögg merki á landsprófunum
frá síðustu árum, að þau væru
að færast í það horf að beina
kennslunni að aðalatriðum og
höfða í ríkara mæli til skilnings
á námsefninu, en þurra minnis
atriða. Vona ég að þeirri stefnu
verði haldið. Prófin eru breyti-
legri frá ári til árs, en áður var.
Það var líka til bóta.
Þá verður hver kennari að
gera upp við sjálfan sig, hvað
hann telur þroskavænlegast að
leggja áherzlu á í hverri náms
grein og haga kennslunni eftir
því, en leggja minni vinnu í að
gizkri á, hvað gæti komið á lands
prófi. Prófin þurfa að vera
glöggt og skýrt orðuð til þesS að
útiloka allan misskilning.
Það er von mín, að þessar un
ræður og skrif leiði til bess aí
endurbætur verði gerðar á próf
inu og urn það fjalli aðallega
góðir menn og batnandi.
- ALÞÝÐUBLAÐIÐ 5
4 maí 1968