Alþýðublaðið - 18.12.1968, Qupperneq 5

18. desember 1968 ALÞÝÐUBLAÐIÐ 5
Péturs Ottesens minnzt
í sameinuöu þingi í gær
f Funchir var haldinn í Sameinuðu þingi í gær,
[ og minntist forseti, Birgir Finnsson þar Péturs
Ottesens fyrrum alþingismanns, sem lézt í
/ fyrradag. Fórust forseta orð á þessa Ieið:
Pétur Ottesen var fæddur á
Ytra-Hólmi á Akranesi 2. ágúst
1888. Foreldrar hans voru Odd-
geir bóndi og kaupmaður þar
Pétursson Ottesen dannebrogs.
imanns á Ytra-Hólmi Lárusson-
ar og kona hans, Sigurbjörg.Sig
urðardóttir bónda á Efstabæ í
Skorradal Vigíússonar. Hann
átti heima á Ytra-Hólmi alla
®evi, ólst þar upp hjá foreldrum
sínum, varð bóndi árið 1916,
rak stórbú um áratugi, en lét
búsforráð að miklu leyti í hend-
ur syni sínum þegar aldur færð-
ist yfir.
Pétur Ottesen komst ekki hjá
því, að honum væri jafnframt
þúrekstri falin margvísleg trún
aðarstörf í þágu sveitar sinnar
og héraðs, stéttarsamtaka bænda
Og þjóðarinnar allrar Haustið
1916 kusu sýslungar hans hann
til setu á Alþingi, 28 ára að
aldri, og var hann síðan fulltrúi
á Alþingi, meðan hann gaf á
því kost, en hann lét af þing-
mennsku vorið 1959. Hann var
því þingmaður i nær 43 ár sam-
fleytt, lengur en nokkur maður
annar, frá því er Alþingi var
endurreist 1845, og sat á 52
þingum alls. Hann átti lengi
sæti í hreppsnefnd og var
hreppstjóri frá 1918 til dánar
dags. Hann var í sýslunefnd 51
ár samfleytt og átti sæti í fast-
eígnamatsnefnd. í stjórn Slátur
félags Suðurlands var hann frá
1929, formaður þess frá 1948,
í stjórn Búnaðarfélags íslands
frá' 1942, átti um skeið sæti í
framleiðsluráði landbúnaðarins
og var í stjórn Fiskifélags ís.
lands 1945—1966. Hann áttisæti
í Landsbankanefnd 1928—1930
og 1938—1945 og var í stjórn
Sementsverksmiðju ríkisins.
Pétur Ottesen átti ættir að
rekja til athnfnasamra búhölda
og frábærra gáfnamanna í Borg
arfjarðarsýslu. Hann stundaði á
unglingsárum sjóróðra jafnframt
landbúnaðarstörfum, kynntist
gjörla atvinnuháttum þjóðar
sinnar til lands og sjávar, vann
alla ævi jöfnum höndum að
bættum hag landbúnaðar og
sjávarútvegs og naut þess trausts
að verða kjörinn forustumaður
í landssamtökum þessara tveggja
höfuðatvinnuvega landsmanna
um langt skeið. Ekki hefur hann
þó látið hlut sinn eftir liggja,
þegar unnið hefur verið að efl-
ingu iðnaðar í landinu. Hann
var til dæmis ötull hvatamaður
að stofnun sementsverksmiðju,
sem reist var í kjördæmi hans,
og gegndi þar stjórnarstörfum.
Pétur Ottesen naut mikilla
persónulegra vinsælda og trausts
í kjördæmi sínu. Hann áttj jafn-
an vísan stuðning mikils meiri
hlutn kjósenda í alþingiskosn-
ingum, þótt við mæta og mikil
hæfa andstæðjnga væri að etja,
og fyrir kom, að hann værj sjálf
kjörinn án mótframboðs til
þingsetu. Hann brást ekki held-
ur trausti kjósenda sinna, hafði
náin kynni af sýslungum sínum
öllum, þekktj vilja þeirra og
óskir og vann ötullega að því,
að hlutur þeirra yrði ekki fyrir
borð borinn á sviði hvers konar
verklegra framkvæmda.
Pétur Ottesen hóf starf sitt
á Alþingi á þeim árum, þegar
náð var mikilvægum áfanga í
sjálfstæðisbaráttu þjóðarinnar,
og stefnt að algjöru sjálfstæði.
Er landslýð i fersku minni, er
hann fyrir rúmum tveimur
víkum rifjaði upp í áheyrn al-
þjóðar ýmsa viðburði frá loka
stigi þess áfanga í tilefni af
hálfrar aldar afmæli fullveldis-
ins. Hann var jafnan í hópi
þeirra, sem fylgdu fast fram
kröfum um sjálfstæði þjóðar-
innar, barðist fyrjr endurheimt
íslenzkra handrita úr höndum
Dana og vildi standa fast á
rétti íslendinga t;l Grænlands.
Friðun fiskimiðanna umhverfis
ísland og réttur islenzku þjóð-
ar'nnar til þeirra var honum
mikið áhuga. og baráttumál.
Hann unni þjóðlegum fróðleik
og var einn af forustumönn-
um Rímnafélagsins. Hann var
bindmdismaður og ötull liðs-
maður í félagi góðtemplara.
Pétur Ottesen var mikill
el.iumaður og ósérhlífinn, hvort
sem hann vann heima á búi
sínu, s:nnti félagsstörfum eða
sat á Alþjngi. Hann sóttist
ekki eftir vegtyllum, skoraðist
að sögn undan miklum virðing
arstöðum, sem voru í boði af
hálfu flokksbræðra hans, og
sat lengi vel hér í þingsalnum
að eigin ósk í sæti frammi við
dyr. Hann var mælskumaður,
talaði hátt og snjallt, sagði
skoðanir sínar afdráttarlaust
og einarðlega. Hann var hrein
lundaður skapmaður, en naut ,
trausts og vinsælda vegna skap |
festu, grandvarleika og vilja
til að leggja góðum málum lið
og leysa vandræði manna.
Hann var e!nn af mestu þing
skörungum íslendinga, svipmik
ill og sjálfstæður.
Sðfn til sögu
Reykjavík — St.S.
Kaupstaður í hálfa öld er ein þeirra bóka, sem auffveldar fróð*
leiksúsu fólki lífiff. Hún hefur aff geyma frumheimildlr í máli og
myndum um sögu íslenzku höfuðborgarinnar. Bókin er fyrsta
bindiff af Safni til sögu Reykjavíkur (Acta Civitatis Reykiavicens^
is) og gcymir úrtak úr skjölum kaupstaffarins frá tímabilinu 1786t
— 1836. A5 útgáfunni standa Sögufélagiff og Reykjavíkurborg,
Lýöur Björnsson, sagnfræffingur, sá um útgáfu Kaupstaffar í hálfa
öld.
Kaupstaður í hálfa öld er ó-
mjssandi þeim, sem láta sig
sjálfstæðisbaráttuna varða og
íslenzka verzlunar- og málsögu,
en hún spannar yfir danska tíma.
bilið í sögu Reykjavíkur.
Hugmynd að verkinu á Lárus
Sigurbjörnsson, fyrrv, skjala-
vörður, en Páll Líndal, borgar-
lögmaður, tók málið síðar upp
við borgarstjórn. í fyrra var
tekin upp fjárveiting til útgáf-
unnar og samningar tókust milli
borgarinnar og Sögufélagsins
um samvínnu við útgáfuna.
Nefnd, skipuð fulltrúum beggja
aðila, hefur haft yfirumsjón með
verkínu, en í lienni á' m.a. sæti
Björn Þorsteinsson, sagnfræðing
ur, forseti Sögufélagsins.
í ráði er, að í kjölfar þessa
fyrsta bindis Safns til sögu*
Reykjavíkur siglj fundargerðir
borgarstjórnarinnar a.m.k. fram
til 1908, svo og mann-tölin og
vaktarskjölin. Þessar heimildir
munu fylla 4—5 bindi; í þeim
kemur ýmislegur menningar-
sögufróðleikur fram. Þar greinir
frá lestrarkunnáttu manna, bóka
eign og persónufræðum ýmsum.
Á fundi, sem haldinn var með
fréttamönnum, í tilefni af út-
komu ritsins, náðum við tali af
Lýð Björnssyni, sem bjó Kaup-
stað í hálfa öld til prentunar,
og inntum hann eftir vjnnu
hans við ritið.
— Ég hef unnið við þetta
síðan í apríl ’67, en þá hafði
Lárusi Sigurbjörnssyni verið fal-
in skipulagning bókarinnar og
vnr þegar byrjað afrit af skjöl-
um.
— Sérð þú um næsta bindi
af Safni tjl sögu Reykjavíkur?
— Já, og kannski fleiri
Næsta bindi er talsvert á veg
komið, afritun langt komin. Það
kemur líkast til út fyrir næstu
jól.
— Þú grúskar við þetta á
Skjalasafni Reykjavíkurborgar?
— Já, það eru margir guln-
aðir pakkar bak við þetta verk.
Þess má geta, að hjá Sögu-
félagínu er í undirbúningi rit.
gerðasafn um reykvísk fræði og
er með því vonazt til að það
vekj menn til rannsókna á fjöl-
þættum sviðum reykvískrar
mennta, atvinnu- og hagsögu.
Aðalumboð Sögufélagsins í
Reykjavík er hjá Ragnari Jóns.
syni hrl., Hverfisgötu 14. —
sími 17752, en heildsölu á bók-
um þess annast Bókaverzlun ísa-
foldar.
Matreiðslubók Náttúru-
lækningafélagsins
Matre'ffslubók Náttúrulækn
ingafélags íslands. sem um
skeiff hefir verjff uppseld, er
komin út aftur í nýstárlegu
formi, þ.e.a-s. sem lausblaffa
bók. Eigendum bókarinnar ér
geí'inn kostur á að fá send'ar
ókeyp's viðbætur, sem ætlunin
er að gefa út árlega og hægt
er að skjóta inn í hana á við
ejgandi stöðum.
Bókinni fylgja ennfremur
auð blöð; ef menn kynnu að
vilja koma inn í hana skrif-
uðum viðaukum. Hún hefst á
ágripi af næringarfræffi og
margvíslegum leiffbeiningum
varffand' mataræði og með
ferff matvæla og síðan koma
um 200 uppskíriftir. í bókinni
eru litmyndir af ýmsum rétt
um, og m'appan er nægilega
þykk til að rúma marga við
auka.
Góðar gjafa-
bækur 1968
Bækur !
eftir
Anitru
— norski rithöfundurinn, sem
vinsæll er orffinn hér á landi
m.a. af útvarpssögunnj
„Silfurbeltið.“
Olfur og Rannvelg
jólabók 1968, kr. 295:65
CJlfur oé Helgi
1966. kr. 236,50
Gúró og Mogens
1965, kr. 204,55
Gúró
1963, kr. 204,25
Herra^arðslíf
1962, kr. 180,00
Sílkislæðan
1961, kr. 172,00
GARBAGRÓÐUR, 2. útg. eftir
Ingólfur Davíffsson og Ingunar
Óskarsson. í þessari bók eru
hátt á fjórffa hundraff myndir,
þar af fjölmargar litmyndir.
Verff kr. 774,00.
MATUR OG DRYKKUR, eftir
Helgu S'gurffardóttur. Falleg-
asta og nytsamasta bókin á mark
affnum, sjálfsögff jólabók handa
eiginkonunni og kærustunpi,
Verff 994,40. ,
SVIPUR REYKJAVÍKUR, þætt-
ir úr sögu Reykjavíkur, eftir
Árna Óla. Sjötta Reykjavíknr-
bók Árna Óla og sú síffasta.
Verff kr. 473,00.
HEKLUELDUR, eftir dr. Sigurð
Þórarinsson. (S’gufélagsbók).
Verff kr. 698,75. Heft verff kr.
537,50.
UPPI VAR BREKI, þjóðlífs-
þættir úr Eyjum, eftir Sigíús
M. Johnsen. Skáldsaga byggff á
sönnum þjófflífsmyndum. Breki
er blindsker, hin mikla vá sjó-
farenda við Eyjar. Verff kr.
446,15.
JÓNS SAGA JÓNSSONAR, frá
Vcgum Mývatnssveit, Harald
ur Hannesson þýddí. Sérstæff
ævisaga íslenzks bónda skrifuff
á ensku off útgefjn í Englandi
áriff 1877. , Sjálfsævisaga nú-
tima íslendings". Verff kr.
295,65.
ÍSAFOLD