Alþýðublaðið - 18.12.1968, Page 8

................................................................................„........................................„I................................................................................................................................................ .................................................................
8 ALÞÝÐUBLAÐIÐ 18. desember 1968
tlllllllllllllllllllllllimilllllllllMllllllllllllimilllimillimilllllllllllllllIlllllllllllllimillllllllllllllllllimiilllilllllllllillliiilMlii l>HIIIIIMMIIIIIMIIIMIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIMIIIMMIIIIIIIIimimiMIMIIIIIIIIIIMMMIIIMIIMMIMIIIIIIIIMIIIMMIIIMMIIIIIIIIMIinMIIIIIIIIIIIIIIIIMIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIMMIIMIIIIIIMIMUUMIimi
Fyrir skömmu var í London kynni ný gerð af skemmtibát. Vöru
heitið er Toocan. í bátnum er engin vél heldur er hann fótstiginn
eins og reiðhjól. Með tveimur „pedala” settum sem eru í sam-i
bandi við skrúfu, er hægt að ná talsverðum hraða á bátnum, semi
vegur aðeins 75 kg. Stúlkan, sem er að sýna hvernig eigi aö
sigla bátnum. er norsk. ,
ritð úr iandi
Bréf og handrit eftir Joseph
Conrad, William Butler Yeats,
T. E. Lawremce og Kingsl.ey
Amis voru fyrir skömmu seld
amerískum höndlurum. í Bret-
landi krefjast menn í æ ríkara
mæli, að gefnar séu fullar gæt-
ur slíkum úfflutningi til USA
Skja'laverðir og sagnfræðing-
ar í Englandi hafa lagt á það
áherzlu við ríkisstjórnina. að
betra eftirlit verði haft me'ð
útflutningi sögulegra handrita
til Bandaríkjanna.
Því var mótmælt, að skjöl
varðandi fjögur fyrstu starfsár
PEN í Englandi, voru seld í
Texasháskóla fyrir 12.000 doll-
ara. í skjölunum eru meðal ann
ars bréf frá mönnum eins • og
John Gals\yorthy.
Þeji’, gem standa í sambandi
við það, sem the Times Liter-
ary Supplement kallar ,,hinn
eftirsjárverða útflutning á nú
tíma bókmenntaverðmætum
okkar” til Biandariíkjanna
ibíður nú eftir nýjum reglu-
gerðum frá íþeirri nefnd
ríkisstjórnarinnar, sem á að
endurskoða útflutning á lista-
verkum.
Það er viðurkennt, að ame-
rískir háskólar hafa af svo til
ótakmörkuðu fé að taka til
kiaup ó verðmætum skjölum.
Samt sem áður ætti ríkisstjórn
in að sjá til þess, að halda
heimildum þessum eftir, þar
sem þær eru ríkur þattur
'brezks. þjóðiararfs. Efcnnig er
æskt aukins fjárstyrks frá rík
isstjórninni, svo að ekki þurfi
að flytja heimildirnar út.
Það sem síðast var selt úr
landi af slíkum heimildum, inni
'héit aðallega efni frá 19. öld,,
allt frá bréfum Josephs Conrad
til vélritaðra handrita smá
sagna eftir Kingsley Aniis. —
Kvætti Yevgeny Yevtusihenko,
„Babi Yar“, var einnig selt.
Það fjallar um fjöldamorð á
rússneskum Gyðjngum, sem
nazistar frömdu. Handritið, sem
er ritað með skáldsins eigin
hendi, er talið iþað fyrsta eftir
rússnerkt skáld, sem kemur til
uppboða í hinum vestræna
heimi. Það var selt á 768 doll
ara, en ekki var látið -uppi um I
uppruna þess.
Sem stendur má flytja hand
rit út lir Bretlandi án nokkurra
hafta ef það er yngra. en 100
ára. Ef það er eldra og metið
til meira en 120 dollara, verð
ur að fá út.flutningsleyfi með
ýmsum kvöðum.
Talið er, að nefnd ríkisstjórn
■arinnar muni leggja til, að haft
verði útflutningseftirliit með
nútímahandritum, sem metin
eru á 24 000 dollai'a eða meira.
En skjalaverðir og sagnfræð
ingar sætta sig ekki við þetta
og segja takmörkunina allt of
háa. Þeir færa líka fram þau
rök, að jafnvel þótt hún væri
lægri, mundi það leiða af sér
meiri spákaupmennsku í smærri
stíl.
Abraham Bosenberg, læknir
Framhald á bls. 12.
V
Japanar ætla að geyma
olíuna neðansjávar
Japönsk nefnd, sem hefur
það verkefni að rannsaka mögu
leika á geymslu olíu neðansjáv-
ar, sýndi' nýlega líkan af neð-
ansjávar olíutank. Líkanið er
1/10 af fyrirhugaðri stærð, og
tilraunir með hann hafa verið
gerðar bæði á landi og hafs-
botni.
Notkun Japana á benzíni
eykst með árj hverju, jafnframt
því, sem reynt er að minnka
notkun þess en auka aftur notk
un á öðrum eldsneytistegund-
um. Þar sem Japanir eru ekki
sjálfum sér nógir í olíufram-
leiðslu, verða þeir að flytja
hráolíu frá Mið-Asíu og víðar,
og geyma hana í olíugeymum
til þess að alltaf sé til nóg
benzín.
Upp á síðkastið hefur reynzt
erfitt að koma olíugeymum fyr-
ir nálægt þeim stöðum, sem
mesta þörfina hafa fyrir benzín
ið, sökum skorts á landrými og
sprengjuhættu á þéttbýlum
svæðum.
Olían verður geymd í slíkum belgjum og myndin er af.
Til að leysa þetta vandamál,
var farið að athuga möguleika
á því að sökkva olíut.önkum í
sjó, en það er mjög hagkvæmt
vegna þess að Japan er umlukt
sjó.
Allir stærstu olíunotendurnir
sameinuðust um að leysa Iþetta
vandamál, og eftir miklar rann-
sóknir komust þeir að raun um,
að það hefur marga. kosti í
för með sér að geyma olíu í
sjó. Þar er engin brunahætta,
jarðskjálftar .hafa engin áhrif á
geymana, og það er auðvelt að
koma þeim á sinn stað og flytja
þá . til.
Tilraunirnar með geyminn
fóru fram í Chiba-höfninni í
Tokyo. Geymirinn er í laginu
eins og fljúgandi diskur,
Þriggja metra hár, fimm metr-
ar í þvermál og tekur 40.000
lítra. Neðri hlutj geymisins er
úr stáli, en efri hluti hans er
úr olíuheldu, „syntetisku"
gúmmíi.
Þegar þessí neðansjávargeym
ir er fylltur með olíu, þenst
gúpimíhluti. hans út -eins og
blaðra, en þegar hann er tæmd
ur leggst hann saman, þannig
— að gúmmíið leggst að stálinu.
Fyrst var gerð tilraun á til-
raunageyminum sem átti að
leiða í ljós, hvort samskeytin á
milli gúmmísins og stálsins
væru alveg þétt. Síðan voru
festir við hann steinsteypu-
klumpar og honum sökkt á 15
m. dýpi. Þá var hann fylltur
með lituðu vatni í stað olíu,
sem síðan var dælt ut í gegn-
um inntakið til þess að athuga,
hvort samskeytin lækju.
Fyrstu tilraunirnar tókust
m.jög vel og stóðust áætlun full-
komlega. Áætlaðar eru fleiri
tiiraunir, þar sem á að athuga
áhrif. þrýstings, straums o. s.
frv. Ætlunin er að smíða geymi
næsta vor, sem tekur 100
niiiljón lítra, og á að sökkva
honum á 8—100 m dýpi og
verður olíunni dælt í hann
smám saman.
Nú er unnið í mörgum lönd-
um að.smíði neðansjávargeyma,
þar sem á að geyma ýmiss kon
ar efni, sem geta verið hættu
.leg umhverfi sínu. Verða þessir
japönsku geymar áreiðanlega
mjög mikilsverðir í þróun þess
ara mála.
IIIIII<IIIIIIIIMIMMIIMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMIMMMMMMMMMMMMMMMUMMMMMMIMII •IIIIMIIMMMMMMI.MIMMMMIII>IMMMMMMMMMIMI.II|IIIIIIIIMMMMMMIIMIIIMIIIMIIIIMIIMMMMMMMMMMMMMMMMIMI|IMMIMMIM|I milMIMMIIIMIIIIIIIIMIMIIUItlirrmillMIIMIIMIMIIIIIIIIIII