Dagur - 02.07.1919, Page 3

DAOUR.
5Q
3. Vinnuvjelar og verkfæri.
4. Innlend búnaðarvísindi.
5. Framkvæmdakerfi.
6. Fóðurbætis- og áburðarkaupafjelög.
7. Fóðurbyrgðamálið.
8. Búfjártryggingar.
9. Raflýsing og rafhitun.
10. Vinnulaun.
Um einstök atriði þessara mála er ekki tími eða
rúrn til að fara fleiri orðum hjer, að þessu sinni.
Hinum vanalegu fundarstörfum var lokið um kl.
5 síðdegis þann 21.
Eftir það voru nokkrir fyrirlestrar fluttir.
Var þá fundurinn fluttur úr kirkjunni, því nú var
komið svo margt gesta, að hún rúmaði þá ekki
nema að nokkru leyti. Síðustu klukkutímana sátu
menn því að fundarstörfum undir beru lofti, í hinu
besta og blíðasta veðri, er komið hafði þá um lang-
an tíma. Mátti þar sjá fríðan hóp saman kominn,
og éftir því sem næst varð komist, voru þar saman
komnir 450 manns, eða vel það.
Fyrirlestrana fluttu þessir menn:
1. Sigurður Sigurðsson, kennari á Hólum: *
Ræktun lands og lýðs.
2. Gísli Magnússon, Frostastöðum:
Dagskrá bænda.
3. Sigurður Baldvinsson, Kornsá:
Mentun bænda.
4. Loftur Rögnvaldsson, Hlíðarenda:
Vatnsrækt.
5. Eiríkur Guðmundsson, Vallhoiti:
Ættjarðarást.
Auk þess söng »Bændakórinn« Skagfirðinga, á
milli þess er fyrirlestrarnir voru fluttir, og var það
bin besta skemtun. — Gísli Ólafsson, Eiríksstöðuni
flulti lcvæði að fyrirlestrunum loknum.
Ræktunarfjelagið veitti öllum gestum kaffi, og geta
menn best sjeð á því, hvernig að undirbúningur
undir móttöku fundarmanna hefir verið, þar sem
öllum þessum fjölda var veittur beini á tæpum
tveim tímum.
Enda var öll móttaka húsráðendum til hins mesta
sóma, og mun það ekki síöur hjer eftir en hingað
til eiga við góð rök að styðjast, að ekki sje ofsög-
um sagt af gestrisni og höfðingshætti á Víðimýri.
Yfirleitt var fundurinn liinn ánægjulegasti, og
munu margir þeirra, er þangað sóttu, Iengi minnast
þess tíma með óblandinni ánægju,
Menn sýndu og þakklæti sitt til fjelagsins, með
því að votta því fylgi sitt, og ganga í það í svo
stórum hóp, að slíkt hefir ekki komið áður fyrir á
einum fundi, því á fundinum bættust við 42 nýir
æfifjelagar.
Víðimýri er, sem kunnugt er, gamall sögustaður,
og þá trú og von el jeg í brjósti, að takist að
hrinda þeim hugsjónum til framkvæmda er fyrst Ijetu
á sjer bera sunnan undir bænum á Víðimýri þann
21. júní 1919, þá verði staðurinn festur með ólíkum
tilfinningum á söguskjöld nútíðarinnar, við það sem
hann er frá Sturlungatímunum.
»Ræktun lands og lýðs« ætti að vera kjörorð
uppvaxavdi kynslóðarinnar íslensku.
Akureyri 1. júlí 1919.
Einar ]. Reynis.
Gröðurreiturinn við kirkjuna.
Eins og kunnugt er, er blómlegur trjágarður sunn-
an við kirkjuna hjer í bænum. Allir, sem komið hafa
inn í þann garð munu vera á einu máli um það,
að þar sé fagurt um að litast og blátt áfram yndis-
legur dvalarstaður, þegar veður er gott, og garður-
inn stendur í fullum blóma. En þessi fegurð er nú
sem lokuð bók fyrir öllum almenningi, því garður-
inn er aldrei opinn til almennrar umferðar, og eng-
inn fær þar inn að koma, nema rneð sjerstöku leyfi,
og verður þá að sækja leyfið og lykilinn suður í
Gróðrarstöð. Má geta nærri, að þeir verða fáir, sem
garðsins njóta með þessu móti. — Væri ekki full
ástæða til að breyta þessu til batnaðar? Fáum mun
blandast hugur um, hve hressandi og göfgandi það
er, að geta kotnið á slíkan stað við og við. Og ekki
er ólíklegt, að það mundi vekja löngun margra og
áhuga á því, að gróðursetja eitthvað til ánægju og
prýðis heima við húsin og bæina, ef þeir fengju að
sjá og skoða blómlegan gróðurreit. En til hvers eru
almennir gróðurreitir, ef þeir fá ekki að hafa slík
uppeldisáhrif á fólkið? Garðurinn hjá kirkjunni er
elsti og blómlegasti gróðurreitur þessa bæjar, og má
ætla að ýmsum fyndist þar lærdómsríkt um að litast.
Væriiþví full ástæða til að halda, að þeir sem reitn-
um ráða, hjeldu honum ekki einungis opnum fyrir
almenning á ákveðnum tímum, heldur meira að segja
gerðu eitthvað til að beina athygli manna að garð-
inum og laða þá til að koma þangað. Rað mun vera
Ræktunarfjelag Norðurlands, *sem umráðin hefir, en
engum ætti fremur að vera hugleikið að opna augu
almennings fyrir þeirri fegurð/sem hægt er að gróð-
ursetja í íslenskri mold.
Búast má við að því verði svarað, að ekki megi
opna slíkan reit fyrir almenningi, því þá verði hann
troðinn niður og eyðilagður á skömmum tíma. Retta
mun ekki vera með öllu ástæðulaust. En hvernig
stendur á því, að hvarvetna þykir sjáifsagt og reyn-
ist óhætt, að leyfa óhindraðan umgang um skemtigarða
í öðrum löndum? Par eru menn orðnir svo vanir
að ganga um gróðurreiti, að engum dettur í hug að
skernma. Er ekki liægt að venja íslendinga á hið
sama? Því verður reynslan að svara. En svo mikið
er víst, að þeir Iæra aldrei að ganga um friðhelgan
reit, meðan hann er lokaður. Að sjálfsögðu þyrfti
eftirli*, einkum fyrst framan af. En ctrúlegt er það,
að vaninu geti ekki kent okkur, eins og öðrum, að
hlífa því, sein fagurt er og friðheilagt. Pað verðum
við að læra, ef við eigum að geta talist siðuð þjóð.
»En eftirlitið kostar eitthvað,« muru menn svara
»og hvar á að taka fjetilþess? »Já, Iíklega er ekki að
búast við, að Ræktunarfjel/geti lagt á sig aukinn kostn-
að við það. Pað hefir í svo mörg horn að líta. En
þess ætti ekki að þurfa. Sjálfsagt væri að selja inn-
ganginn í garðinn fyrir nokkra aura, ætti kostnaður-
inn að hafast upp með því. Bót væri mikil að því,
að hafa garðinn opinn á sunnudögum, síðari hluia
dagsins. En þegar misjafnt er veður, þyrfti þess
alls ekki. Spjald ætti að 'setja við veginn, ef til vill
víðar í bænum, sem minti menn á garðinn og hve-
nær hann væri opinn. Ef það gæfist vel, og aðsókn
yrði góð, ætti að opna garðinn á hverjum degi, svo
ferðamenn, sem til bæjarins koma, gætu notið hans.
Hver veit nema að sveiíamenn vöknuðu til áhuga á
trjárækt og blómarækt. heima við bæina sína, við það
að virða fyrir sjer það, sem þarna er að sjá.
— Já, það yrði vafalaust bæði gagnlegt og skemti-
legt fyrir almenning, að fá frjálsari og greiðari að-
gang að þéssum reit en nú er.
Utan úr heimi.
Friðarsamningarnir voru uudirskrifaðir í
Versölum á laugardaginn var. Þá voru rjeít
5 ár liðin frá því morðin voru framin í
Sarajewo, sem urðu til þess að stríðið hófst
þá. Fyrir hönd þjóðverja skrifuðu þeir
undir samningana, Miiller utanríkisráðherra
og Bell samgöngumálaráðherra.
(Frjetlariiari Dags, Rvik.)
Af vangá
hafði jeg sett orðið »sjóveg« inn í fréttaskeyíið úr
Reykjavík í síðasta blaði. Fanst mjer við fljótan yfir-
lestur, að átt væri við, að menn kæmu til Rvíkur, og
vissi að sumir fóru þangað sjóveg.
— »lslendingur« hirti sparðið.
Stþ. G.
Hjeraðsfundur EyjafjarðarprófastsdæriTÍs
var haldinn á Möðruvöllum sunnudaginn 29. júní.
Fundurinn hófst með guðsþjónustu og altarisgöngu.
Sjera Stefán á Völlum stje í stólinn og prjedikaði
út af texta dagsins, en altarisþjónusíu framkvæmdi
próiastur. Á fundinum rnættu, auk prófasts, 4 prest-
ar og 13 safnaðaríulitrúar, var hann því prýðisvel
sóítur. Retta gerðist á fundinurn:
1. Prófastur mælti nokkur inngangsorð, hvatti
sjerstaklega presta og söfnuði til að rækja betur alt-
arisgöngur, og las jafnfraint upp skýrslur um messur,
messuföll og tölu altarisgesta í hverri sólm prófasts-
dæmisins árið 1918.
2. Safnaðarfulltrúi Akureyrarsóknar, Lárus Thor-
arensen kaupin., flutti langt erindi um kirkju og
trúarlífið — skörulegan og góðan fyrirlestur, til efl-
ingar trú og siðgæði. — Prófastur þakkaði fyrir-
lesturinn í nafni fundarmanna.
3. Prestlaunamálið. Út af því spunnust langar og
miklar umræður, og að lokum var svohljóðandi til-
laga samþykt í einu hljóði: • \
»Fundurinn skorar á þing og stjórn, að gera nú
»þegar ráðstafanir til þess, að prestsembætti lands-
»ins verði svo vel launuð, að í þeim haldist og í
»þau fáist r.ýtir og dugandi menn, ekki síður en 1
»önnur embætti landsins.«
Viðaukatillaga: »Eða aðskilja að öðrum kosti
ríki og kirkju«, var feld með 7 atkv. rnóti 3.
4. Fundurinn mælir með, að bæjarstjórn Siglu-
fjarðarkaupstaðar fái keypt prestsetrið Flvanneyri og
kirkjujörðina Leyning, en undanskilið sölunni sé í-
búðarhús prestsetursins, heimatúnið jaar, haglendi
fyrir skepnur prestsins og svarðarafnot eftir þörfum.
5. Lögð fram safnaðaríundargjörð úr Glæsibæjar-
sókn, um niðurlagning kirkjunnar þar, og gaf hjer-
aðsfundur samþykki sitt til þess, að kirkjan verði
lögð niður, með þeirn skilyrðum, sem tekin eru fram
í safnaðaríundargjörðinni.
6. Lagðar frain beiðnir um thækkun kirkjugjalda
í 5 sóknum, allar samþyktar.
7. Prófastur gaf skýrsiu um gjafir til ekknasjóðs-
ins og hvatti menn til að gefa í hann.
8. Samþykt með öllum atkvæðum tillaga um, að
allir menn, sem að dómi sóknarprests og sóknar-
nefndar geti talist andlega vanheilir, sjeu undanskildir
sókuargjaldi.
9. Samþykí með 9 : 2 atkv. tillaga um, að sjer-
hver maður sje gjaldkræfur til sóknargjalds, þar sem
hann dveiur á gjalddaga, nema hann sýni skilríki fyr-
ir greiðslu gjaldsins annarsstaðar.
10. Lagðir fram kirkjureikningar og samþyktir.
Úr Reykjavík.
PingvaJlafundur »Tímans«-manna var settur
í Almannagjá á miðvikudaginn var. Reglulegir fund-
armenn voru 100, úr öllum sýslum landsins, og auk
þess allmargir, er á hlýddu. Eindrægni, fjör og á-
hugi ríkti á fundinum. Umræður voru fjörugar um
flest landsmál, sem nú liggja fyrir, og komu menn
sjer niður á stefnuatriði í mörgum stórmálum. Sig-
urður Nordal prófessor flutti ágætan fyrirlestur á Lög-
bergi hinu nýja og Valtýr Stefánsson annan um land-
búnað. Mikill söngur var um hönd hafður, undir
stjórn Ríkarðar Jónssonar listamanns. Ólafur Briem
frá Álfgeirsvöllum stýrði fundinum. Fundi slitið á
föstudag.
Aðalfundur Eimskipafjelags íslands var háður
á laugardaginn. Var liann vel sóttur. Úr stjórn-
inni gengu: Sveinn Björnsson lögmaður, Halldór
Porsteinsson skipstjóri og Jón Gunnarsson samá-
byrgðarstjóri. Tveir hinir fyrnefndu voru endurkosn
ir, en í stað Jóns Gunnarssonar var kosin P. A ’
Ólafsson konsúll.
Sambandsfundur íslenskra samvinnufjelaga er
nýafstaðinn. 8 nýjar deildir gengu í sambandið.
Alls eru þær nú orðnar 25. Stjórninni var falið að
kaupa skip við fyrstu hentugleika. Samþykt að setja