Dagur - 19.11.1921, Blaðsíða 3

46. tbl.
DAOUR
183
Orgel-spil.
Undirrituð veitir tilsögn í
orgel-spili.
Hafnarstræti 49.
Póra Steingrímsdóttir.
að svfkja gefin loforð, þegar svo langt
var komið, að byrjað var á verkinu.
Vegamálastjórinn lét senda sér möl
suður til rannsóknar og fól svo undir-
manni sínum hér, að sjá um malar-
flutning f velur og annan nauðsynleg-
ann undirbáning. Sá maður lætur svo
moka ofan aí mölinni og var hann
byrjaður á að flytja hana til brúarinnar,
þegar hann fékk svohljóðandi skeyti
frá vegamálastjóra: »Stjórnarráðið hefir
endanlega ákveðið að hætta við bygg-
ingu Eyjafjarðarárbrúarinnar*. Málið
liggur því þannig fyrir, eftir því sem
bezt verður séð. Stjórnarráðið ákveð-
ur það í sept. að láta byggja brú á
Eyjafjarðará og lætur byrja á verkiru,
en rúmum mánuði síðar ákveður sama
ráðleysi að hætta við fyrirtækið.
Hvernig stjórnarráðinu tekst að verja
jafn fyrirlitlegann hringlandahátt, er
ekki gott að vita. Menn hefðu sætt
sig við það af gömlum vana, að fram-
kvæmdir f þessu máli hetðu dregist
eitthvað ennþá. En þegar einu sinni
er búið að ákveða að verkið verði
framkvæmt, sætta menn sig ekki við
að hætt sé við það. ASmenn gremja
hér nyrðra er yfir þessura úrslitum.
En menn gera sér vonir um að mál-
inu verði bjargað við, þegar þessi ó-
stjórn er farin frá völdum, sem allir
telja víst að verði á næsta þingi. Og
vfst er um það, að ekki hefir vaxið
virðing fyrir henni fyrir afskiítin af
þessu brúarmáli og var hún þó af
skornum skamti áður.
Upp með brúna á Evjafjarðará, en
niður með stjórnina!
Bergsí. Kolbeinsson.
Úr öllum áttum.
Druknanir. I5- þ. m. reru tveir
menn um morguninn í fiskiróður frá
Sjávarbakka í Arnarneshreppi og fórust
báðir. Sást það seinast til þeirra að
þeir voru á leið til lands, eu ofsaveður
var og hefir bátinn fylt eða honum
hvoift. Mennirnir voru Þórður Guðvarðs-
son bóndi í Hvamkoti og Guðmuadur
Sigurgeirsson frá Vöglum á Þelamörk.
Var Guðm. ógiftur en Þórður var
giftur systur Guðmundar. Áttu þau
hjón i barn á lífi, en mistu 2 s. 1. ár.
Eftiríektarverðagreinflytur Skóla-
blaðið, (september, þetta ár) með yfir-
skriftinni Lækniseftirlitið, eftir Sig.
Magnússon, héraðslækni á Patreksfirði.
Svo er að sjá sem í odda hafi skorist
með héraðslækninum og fræðslumála-
stjóranum út af lækniseftirlitinu með
farskólunum, sem læknirinn álftur
»lftt framkvæmanlegt og þýðingarlftið
kák* eins og það sé fyrirskipað. Færir
hann rök að því, að sjálfur fræðslu-
málastjórinn hafi það ekki heldur í
hávegum og birtir kafla úr bréfi frá
fræðslumálastjóra til einhvers fræðslu-
nefndarmanns, þar sem ótvírætt er
gefið í skyn, að fræðslumálastjórinn
muni láta sér nægja vottorð eða yfir-
lýsingu um það &ð heilsufarið í við-
komandi farskóla hefði verið gott,
vitandi það að lœknisskoðun hefði
aldrei farið ftam! En alík vottorð eru
beint skilyrði íyrir landssjóðsstyrk.
Mun hér vera eitt dæmi af mörgum um
það, hvernig valdsmenn þjóðarinnar
»lfta eftirc því, hversu vei lögum og
fyrirskipunum er fylgt. Væri mikil
þörf á þvf, að blöð landsins gerðu sér
far um að rannsaka þessa hluti. Lög-
gjafarþing þjóðarinnar sýnir mikla við-
leitni að koma öllu í lag með marg-
háttuðum lagasmfðum, þar sem gerðar
eru strangar kröfur. En sá galli virðist
á, að mörg af þeim lögum séu bygð
á yfirlæti og ímynduðum möguleikum
á að framfylgja þeim.
LeÍSangur um flestar deildir Kaup-
félags Eyfirðinga fara þeir um þessar
mundir formaður þess og framkvæmda-
stjóri. Erindið er að leita hófanna hjá
bændum um það á hvern hátt yrði
komið fyrir ráðstöfunum, til að rétta
við erfiða vcrzlunaraðstöðu bænda og
sporna við skuldum. Bændur þessa
lands hafa fyr á tímum átt við að
etja svipaða örðugleika í verzlun, en
sjaldan mun hafa verið þeim samfara
jafnmikil óvissa og aú virðist vera
tramundan. Engir menn í þessu landi
eru færari um að breyta tii um lifnaðar-
hætti en bændur, og fáir munu vera
fúsari til þess. Samtökin gera slíka
viðleitni auðveldari og árangursvæn-
legri og ferðalag áðurnefndra manna
á að miða til þess, að koma sifkum
samtökum f kring.
Slys. Sunnudaginn 31. október s.
1. var bóndinn í Stóru-Breiðuvík í
Borgarfjarðarhreppi Þórarinn Jónsson
að nafni, að sækja fé út f svokallaða
Svfnavfk, scm er þar út með sjónum.
Með honum var syatur sonur hans 18
ára að aldri, sem hann hefir fóstrað
upp, er Einar hét Einarsson. Norðan-
hríð var og fannfergi mikið, Þegar
þeir frændur voru komnir heim á
leið mcð féð, féll snjóflóð úr fjallinu
ofan við vfkina og tók Einar og 22
kindur. Féll snjóflóðið niður f sjó. Rak
lík Einars skömmu seinna, en ekkert
hefir fundist af kindunum, sem íórust.
Genglslækkunin. Mjög er orð á
því gert, að nú horfi til gengialækk-
unar fslenzkrar krónu gegnvart danskri
krónu. Eru skoðanir manna mjög á
reiki um það, hvaða áhrif slfkt kynni
að hafa á verzlunaraðstöðu ög efnahag
þjóðarinnar. Mælt er að kaupmenn í
Reykjavík sæki þetta fast, en stjórnin
þráist við. Augsýnilega hefðu kaup
menn hag af þe3su, þar sem íslenzkir
seðlar yrðu þá að lfkindum gjaldgengir
með skráðum afföllum. Þetta mundi ef
til vill í bráðina losa um þau inn-
flutningshöft, sem stafa af yfirfærslu-
vandræðunum. Hitt er meiri tvfsýn,
hversu holt það væri íyrir heildarað-
stöðu þjóðarinnar, að gengið lækkaði.
Allar skuldbindingar, sem á landinu
hvfla utanlands og þær eru mtklar,
mundu hækka að sama skapi. Inn-
flutningur mundi vaxa og inn verða
Vélritun
Undirritaður tekur að sér að vél-
rita, brjef og skjöl.
Helgi Kristjánsson.
Sjúkrahúsinu.
fluttur ónauðsynlegur varningur. Það
mundi auka skuldir við útlönd, sem
nú valda öllum okkar erfiðleikum.
Vörur mundu hækka í verði, bæði
innlendar og útlendar, í fslerjzkum
krónum talið. Þetta kæmi þannig nið-
ur að kaupmenn, sem gætu umsett
mikið af eriendum varningi, mundu
græða, og biaskarar, sem hefðu und-
ir höndum mikið af innlendri fram-
leiðsluvöru, mundu sömuleiðis græða.
Framleiðendur, sem framleiddu meira
en þeir þyrftu að kaupa að, mundu
einnig græða. Úr þeim gróða mundi
þó draga aukin dýrtfð og tilkostnað-
ur með hækkuðu baupgjaidi. Þeir sem
nú geta látið standast á framleiðslu
og innkaup, mundu sleppa skaðlausir
eða við litinn skaða. Allir aðrir þ. e.
þorrinn af bændum allir verkamenn
ög opinberir starfsmenn mundu sfeað-
ast. Þannig yrði ekki af þessu neinn
heildargróði fyrir þjóðina, heldur að-
eins sukið misvægi og misskifting,
aukin dýrtíð og kaupskiúíur og alls-
konar ringulreið. Lágt gengi er talið
hagkvæmt fyrir þau lönd, sem eiga
yfir rniklum auðsuppsprettum að ráða
og framleiða mikið af iðnaðarvörum.
Þau stnda betur að vfgi á heimsmark-
aðinum og hagnaðurinn liggur f auk-
inai umsetningu. Við erum ekki iðn-
aðarþjóð og mundum ekki græða á
gengisfalli yfir höfuð að tala, nema
því aðeins, að við flyttum út meira
verðmæti heldur en inn. En þetta ger-
um við einmitt ekki, heldur þvert á
móti og af því stafa öll okkar vand
ræði, enda ef við gerðum það, mundi
íslenzka krónan ekki lækka, heldur
hækka.
Brúarmálið. Eitt af þvf sem bregð-
ur ljósi yfir stefnufestu núverandi
stjórnar, er framkoma hennar í Eyja-
fjarðarárbrúatmálinu. Þessi brúarbygg-
ing er búin að dragast von úr viti,
fé veitt til fyrirtækioins en fram-
kvæmdum jafnan slegið á frest. Nú
í hsust var ákveðið að byggja brúna
næsta ár. Verkfræðingur kom til þess
að gera nauðsynlegar áætlanir og setti
hann mann hér nyrðra, Júnfus Jónsson,
til þess að standa fyrir undirbúningi
og aðdráttum á efni til brúarinnar nú
í vetur. Uodirbúningur er þegar hafinn
°g byrjað að aka möl á brúarstaðinn.
Þá kemur tilkynning frá stjórninni um
að enn sé framkvæmdum frestað.
Segja má að ýmislegt, sem fyrir ligg-
ur að gera, ré bráðnauðsynlegra en
brú þessi, en svo lengi er málið
búið að dragast úr hömlu, héraðsbú
um til skapraunar og skaða, að gild-
ar ástæður þurfa til að hætta þá hafið
er veik. Og óifklegt er, að nokkuð
það hafi komið á daginn á sfðustu
stundu, sem gæti valdið þessum stefnu-
skiftum og hafi ekki verið fyrirsjáau-
legt nú í haust. Þetta hringl f málinu
Ofnar o9
eldavélar
til sölu
Hallgr. Jónssoq,
járnsmiður.
er gremjulegast og ámælisverðast og
gefur bendingu um, að öðrum milum
sé illa komið f höndum svo stefnu-
reikullar stjórnar.
Landnám.
Fyrir nokkrum árum las eg þi tillögu
írá Frímanni B. Arngrímssyni, að land-
ið veitti unglingum styrk til að leita
sér verkfræðisnáms erlendis. Sfðan hefi
eg ekkert um málið heyrt, en tiliag-
an er alt of góð, til að henni sé ekki
sint. Landið hefir enga skóla, er þessa
fræðslu veita. Hvað er þá sjálfsagð-
ara en að fara þá leið, að styrkja
menn til utanfarar til verklegs náms,
að minsta kosti meðan þess er ekki
kostur að stunda það nám í landinu
sjálfu.
Þjóðina vantar svo tilfinnanlega
menn, sem hafa þekkingu til að leið-
beina mönnum hvað gera skai, og
sem eru hæfir að stjórna fyrirtækjun-
um. Hana vantar menn á þessum svið-
um, sem hún þorir að treysta og fylgja.
Á meðan svo er, þykjast allir jafn
hæfir til að gefa góð ráð, en enginn
vill öðrum fylgja. Alt lendir í ósam-
lyndi og samtakaleysi. Það litla, sem
ráðist ér í, mistekst að ýmsu leyti
fyrir þessar sskir. þó hægt sé að leita
ráða til útlendinga og fá þá til að
stjórna fyrirtækjunum, þá ér auðséð
hverja galla það hefir. Útiendinga vant-
ar næga þekkingu á högum lands og
þjóðar. Þeim er óhægt um samstarf
með fslenzkum verkamönnum, vegna
þess að þeir kunna ekki málið og
margt fer af þeim ástæðum 1 handa-
skolum. Jafnan verður þvf óánægja
með verkið, sem eykur svo á ný mis-
tökin og óhöppin. Þess vegna geta
útlendingar aldrei notið þess trausts,
sem þarf til að halda hugum manna
saman. Þeir geta ekki orðið leiðandi
menn framfaranna fyrir okkur. Það
þurfa að vera íslendingar. Og fyr en
þjóðin á slíka menn er hún ekki sjálf-
stæð, hvað svo s6m skrifað stendur.
Óteljandi verkefni bíða þjóðarinnar.
Vegirnir eru Iélegir og margar árnar
óbrúaðar. Þjóðin býr f loftillum, köld-
um og dimmum húsakynnum. Afl ánna
okkar rennur framhjá og glatast, f
stað þess að veita því inn f líf þjóð-
arinnar, leggja það við lífsafl hennar
sjálfrar. Hiti, ljós og Ioít eru frum-
næring lffsins. Hitann og ljósið fáum
við fyrst beint frá sólinni, hinum mikla
aflgjafa vorum. Hún ætti að vera mönn-
um tákn friðar og bræðralags, því
hún er bæði móðir og faðir vor allra.
En þar sem l&ndið okkar liggur svo
norðarlega og veðráttan er bæði köld
og hörð, þá höfum við þeim mun
meiri þörf fyrir að bæta okkur þ»ð