Dagur - 03.12.1921, Blaðsíða 2

ígo
DAOUR
48 tbl.
húsbúnaður, rúmfatnaðnr, borðbúnaður
o. fl. sem allra nauð.rynlegast þurfti
með, og sérstaklega vantaði. Einnig
hafa verið keypt húsgögn f hjúkrunar-
konu herbergin, þvf þan máttu heita
gersneidd öllum þægiogum.
Sjúkrahúsinu hefir því á þessu síð-
astliðna ári áskotnast ekki svo lítið
af nauðsynlegustu reksturstækjum, og
hafa einstakir bæjarbúar og héraðs-
búar gefið mjög höfðinglega, en mér
finst ofsnemt að kippa að sér hend-
inni áður en eitt ár er l'sðið frá því
að þessi hreyfing fyrst hófst. Við meg-
um ekki láta það viðgangast að hægt
sé að segja, að við getum ekki haldið
olckar áhugamálum til streitu, heldur
láta okkar beztu hugsjónir kafna f
fæðingunni. Hver sá sem sjúkur hefir
verið um lengri eða skemri tíma, ætti
að vera fær um að geta sér til hvern-
ig þeim muni lfða, sem dvelja þurfa
svo mánuðum og jafnvel árum skift-
ir á sjúkrahúsum fjarri ættingjum og
vinum, og mér virðist ekki úr vegi,
þótt við reyndum á einhvern hátt að
rétta þeim bjáiparhönd, um leið og
mér finst það ætti að vera okkar
metnaðarmál, að gera sjúkrahúsið okk-
ar að bæjarprýði.
Eg hefi heyrt að samkoman nýaf-
staðna eigi að endurtakast bráðlega,
með góðum viðbótum, og væri von-
andi að sem flestir yrðu svo góðrar
skemtunar aðnjótandi.
Bœjarbúi
Símskeyti.
Reykjavík, 2. des.
Hugo Stinnes kaupir mikil kol
í Bretlandi til að tryggja pýzk-
an iðnað.
Frakkar vilja hafa jafnstóran
flota og Japanir. Kröfur peirra
um viðhald hers og flota tefja
Washington-ráðstefnuna. Bretar
ganga inn á kröfur Bandaríkj-
anna um minkun flotans.
Enskir iðnrekendur heimila
að skaðabótakröfur á hendur
Þjóðverjum verði að nýju rann-
sakaðar og skilyrðunum breytt.
Telja þeir, að meðan svona
haldi áfram eyðileggjist verzlun
og iðnaður Englands.
Berlínarfrétt hermir, að Þjóð-
verjar muni geta borgað janúar-
afborgun til bandamanna.
Harding forseti ætlar að halda
fjármálafund í Washington í
janúar og boða Þjóðverja á hann.
Bandaríkjablöð segja að Banda-
ríkjamenn vilji gefa eftir hálfar
hernaðarskuldirnar ef allar þjóð-
ir geri hið sama. Bretum Iíkar
þetta vel.
Lloyd George fer til Washing-
ton. Irlandsmálin hvíla sig á
meðan.
Síðasta tilboð Breta er heima-
stjórn Ira undir alírsku þingi.
Sinn Feinar bjóða Ulster-búum
ýmsa miðlunarkosti. En ólíklegt
þykir, að þeim verði tekið.
Talað er, að til vináttu og
leynisamninga dragi milli Breta
og Pjóðverja. Vaxandi kuldi
milli Frakka og ítala.
Hlutabréf íslandsbanka standa
í 53°/o og seðlar hans í 71 kr.
hvert hundrað í Khöfn.
Öndvegistíð um alt suður-
land.
Verkamenn í Rvík undirbúa
stórt verkamannakaupfélag.
Kaupmannastétt Rvíkur er kent
um vopnaburðinn.
Fréttaritari Dags.
Aureyri.
U. M F- A- Fundur á morgun kl.
3 e. h. í bæjarstjórnarsa'num.
íbúatala AkuteyraEbæjar reyndist
við nýafstaðið manntal rúmlega 2500
manns, en tíl dvaiar um 3(u-;dar sakir
voru eitthvað á annað hundrað.
Dánardægur. Nýlega eru iátin hér
f bænum Skúli Olgeirsson faðir Páls
Skúlasonar, kaupmanns og Anna Bald-
vinsdótlir, móðir Magnúsar S'gurðssonar
verkamanns.
Sveinssmíði. Naumast kemur það
fyrir að ritstj. íal. stingi svo niður
penna, að elcki verði eitlhvað sögulegt
við það. í 56. tbl. er greinarstúfur,
ccm heitir »Meiri ósannindi.* Greinar-
stúfur þessi má heita »sveinssmíðið.«
Ritstj. er þar að mótmæla heirri til-
gátu Dags að hann hafi, með aðstoð
Júlfusar bankastjóra eða einhvers ann-
ars svipaðs leiðtoga, skriíað nafnlausan
eftirmála við grein B K. Um þetta
farast honum svo orð: »Um leið og
eg lý3i þetta helber ósannindi, lýsi eg
yfir þvf, að Júlíus bankastjdri hefir
ekki skrifað nokkurn staf í blaðið og
ráðlegg eg Degi að drótta engu slíka
frarnvegis að saklausum mönnum * Það
sem naínlaust kemur í íslendingi, á
Dagur að skamma mig fyrir en tnga
aðra « Eftirmáii sá, sem hér ræðir um,
byrjaði á þvf að taia um B. K í 3.
persónu og var þar að aeki nsfnlaus.
Um leið óg ritstj. ísl. lýsir það hel-
ber ómnmndi að hann hafi skrifað
hann, lýsir hann jafnframt yfir þvf,
hann skrifi alí, sem nafnlaust komi f
blaðinu og tekur það íram, að Dagur
cigi að skamma sig íyrir það alt. Bros-
legust er þó viðvöruuin til Dags um
að drótta að saklausum mönnum fram-
vegis engu slíku sem því, að þeir
skrifi í íslending, eins og það sé eitt-
hvert óheyrilegt ódæði og ærumeiðing.
Felst í. því ófrægilegur vitnisburður
um hans eigið blað, en þó ekki fjarri
þvf rétta. Að lokum lýsir ritstj. ísl.
* Leturbr. mfn. Ritstj.
yfir þvf, að hann héfði getað skrifað
undir grein B. K. í nær öllum atriðum
og munu þeir menn yfirleitt trúa þvl,
sem hafa lesið nafnlausu greinarnar !
ísl. Þetta síðasta mun þó hafa átt að
vera sárabót á B. K. fyrir að hafa
sparkað í hann og brotið á honum
prentfrelsið (sbr. skýringu B. K. sjálfs).
En lítil huggun er það fyrir B. K. að
fá slfka yfirlýsingu frá Jónasi írá Flatey
um grein, sem þótti ófær til birtingar
f íslendingi, eftir þann vitnisburð sem
ritstjórinn er búinn að gefa blaðinu
og sjálfum sér í áður nefndum greinar-
stúf.
SkurBpálar Eggerts Briem eru að
ryðja sér til rúms. Jón Jónatansson
járnsmiður hér í bæ hefir smíðað all-
mikið af þeim fyrir Búnaðarfélag ís-
lands. Auk þess auglýsir Jón pála
þessa á öðrum stað hér f blaðinu.
Sklpafregnir. Lagarfoss komhingað
á miðvikudagskvöld og fór aftur f
gærmorgun vestur um til Rvíkur.
Villemoes kom í gærmorgun með kol
til Landsverzlunar og eitthvað af olíu.
Goðafoss fer frá Khöfn f dag áleiðis
til Norður- og Austurlandsins.
K. T.Sen, Aí. A. Einnaffarþegunumá
Lagarfossi var kínverskur mentamaður
K. T. Sen að nafni. Hann er á hringferð
kringum landið sér til skemtunar og
fróðleiks. Herra Sen hefir undaníarin
ár dvalið við háskólann í Edinburgh
og er hann kostaður af kínversku
stjórninni. Að loknu námi (næsta ár)
hverfur hann heim til ættjarðar sinn-
ar og tekur sæti f fræðslumálastjórn-
inni. Er hann hvorttveggja stórgáfað-
ur og hámentaður. Hann er foringi
í félagsskap kfnverskra stúdenta í
•Edinburgh og ritstjóri tveggja tfmarita
sem þeir gefa út. Þetta er f þriðja
skiftið, sem hr. Sen kemur til Islands.
Hann er giítur íslenzkri konu, Odd-
nýju Erlendsdóttur á Breiðabólsstað á
Álftanesi. S. 1. sumör flutti hann fyr-
irlestra f Reykjav'k um Kfna og
munu þeir bráðlega birtast í Iðunni.
í sjóinn féll öldruð kona milli
skips og bryggju, þegar Lagarfoss
var að leggjast hcr að á miðvikudags-
kvöldið. Þrfr kaskir menn brugðu við
og björguðu benni samstundis. Gekk
hún hcim til sfn og var ómeidd að
kalla.
Fyrirlestur Á fimtudagskvöidið
flutti kfnverjinn K T. Sejn, M. A.
íyrirlestur í hátíðasal Gagnfræðaskól-
aus. Efni fyrirlestrarins var f^ína í
náinni framtíð. Steingr. Mstth. læknir
túlkaði. Hr. Sen rabti með ljósum
orðum helstu drætti í utanríkispMitik
stórveldanna þeirri, sem snert hefir
Kína. Hann sýndi fram á hver hefir
verið stefna Breta í utanríkismálum.
Húu hefir verið sú að hlaupa til
bandalags gegn hverju því stórveldi,
sem hefir verið f uppgangi, til þess
að halda við jafnvægi, þannig þó, að
þeir sjálfir væru jafnan sterkastir.
Þessi stefna hefir ráðið afskiftum
þeirra aí Asfumálunum. Þeir stofnuðu
bandalag við Japani, til þess að hefta
framgang Rússa í Asfu, en alt makk
þessara þjóða hefir gengið út yfir
Kfna eg það hefir verið fótaskinn
vestrænnar og austrænnar ágengni.
Séstaklega )á fyrirlesaranum kalt orð
til Japana, sem hann taldi vera Prússa
Asíu, með sama heimsdrotnunaræði og
haldna af sama, eða jafnvel enn magn-
aðri kúgunaranda heldur en Þjóðverj-
ar voru á undan heimsstyrjöldinni.
Innanlandsóeyrðir í Kfna, sem væru
einungis sljórnarfarslegs eðlis, kvað
hann Japani hagnýta sér á þann hátt,
að etja þjóðahlutunum saman og
styrkja hvorntveggjá með hergögnum.
Yfirráð þeirra í Kóreu og öðrum
landshlutum austur frá, þar sem þeir
beita landslýðinn hinum verstu kúg-
unarbrögðum sem hugsast geta. Loks
fór hann nokkrum orðum um innan-
landsástand og framtíðarmálefni Kfna.
Taldi hann að þeir gerðu sér góðar
vonir um réttarbætur frá ráðstefnunni
í Washington, sem nú situr á rökstól-
um og endaði mál sitt með þvf að
staðhæfa að Kfnverjar væru friðsamr
asta þjóð heimsins og einasta þrá
hennar væri að lifa óáreitt og í góðri
samvinnu við aðrar þjóðir.
Skólameistari Sig. Guðmundsson
kynti fyrirlesarann fyrir áheyrendunum
áður, en hann hóf máls og þakkaði
fyrir fróðlegt erindi að lokum. Stein-
grímur læknir talaði seinast nokkur
orð í tilefni af því, að hr. Sen væri
fyrsti Kfnverjinn, sem mægðist við
íslendinga og væri því hálfgerður
mágur okkar allra. Hér hefði í íyrsta
skifti blandast blóð Kinverja og ís-
lendinga og bað hann að lokum til-
heyrendurna að hrópa húrra fyrir þeim
bjónum og öllum þeirra framtíðarætt-
bálki. Var það gert og gerðu menn
góðan róm að fyrirlestrinum.
Rafveitumáliö. í gær kom sím-
skeyti frá bæjarfulltrúa Ragnari Ólais-
syni um að lán sé fengið til fram-
halda verksins. Er það góð frétt og
Ragnari trúandi til að hafa leyst aitt
hlutvevk fyrir hönd bæjarins vel af
hendi.
Uppþotið og
afleiðingarnar.
Friðsamt hcfir verið og róstulauat
f höíuðstaðnum síðan því sem ýmist
hefir verið kallað »hvíta hersveitin,*
aðstoðarlögreglulið eða lögregluher
broddborgaranna f Reykjavík var sundr-
að. Rússneski drengurinn var sendur
utan með Gullíossi eins og yfirvöldin
voru búin að skipa fyrir -og hefir ekki
heyrst að það hafi valdið neinum
óróa, enda var sjálfsagt að sú skipun
gengi fram. Allmiklu fé var skotið
3aman handa drengnum og mun hon-
um vera vel borgið og mælist það
viðvik þeirra, sem hlut áttu að máli,
vel íyrir og mun samskotaþátttakan
hafa verið almenn og án flokkadrá'tar.
Á fimtudaginn var. búið að sleppa
öllum úr varðhaldi og hefir ekki heyrst
um fésektir.
Alþýðublaðið gerði mjög hvassa
árás á stjórnina og sakar hana um
skýlaust stjórnarskrárbrot. Telur hana
hafa i algerðu heimildarleysi skipað