Dagur - 06.01.1927, Blaðsíða 1

DAOUR
kemur út á hverjum fimtu-
degi. Kostar kr. 6.00 árg.
Gjalddagi fyrir 1. júlí.
Innheimtuna annast Árni
Jóhannsson í Kaupfél. Eyf.

A f g r e i ð s lan
er hjá Jóni Þ. Þór,
Norðurgötu 3. Talsími 112.
Uppsögn, bundin við ára-
mót, sé komin til af-
greiðslumanns fyrir 1. des.
96 5^
l X. ár.
Akureyri 6. janúar 1927.
1. blað.
Vinum okkar öllum sendum við hjartans þakkir fyrir kær-
leiksríka hluttekningu og samúð, við burtköllun okkar elskuíegu
dóttur Asgerðar.
Möðruvöllum 23. des. 1926.
Guðrún Jónasdóttir. Valdemar Pálsson.
Á r a m ó t.
Degi þykir hlýda að halda upp-
teknum hætti um að birta stutt
yfirlit um nýliðið ár.
Tíðarfar. Vetur var frá nýjári
snjóléttur og eigi veðurharður. Pó
nýttust beitjarðir eigi vel sökum
áfrera. Vorið var hlýtt og nokkuð
votviörasamt. F*ó urðu leysingar
eigi bráðar og spratt jörð jafnhraðan
og snjóa leysti. Framganga búfjár
varð hin bezta, því að tíð var
hagstæð og gróðri fór vei að stofni
enda gekk fé þriílegt undan vetri,
því heyfengur manna var mikill og
góður eftir ágætissumarið 1925,
einkurn um Norður- og Austurland.
Orasspretta varð hin mesta og
enn meiri en sumarið 1925 og þótti
sæta eindæmum. En heyskapartíð
varð mjög óhagstæð um norður-
og austursveitir. Litlu eftir sólstöður
hófust votviðri og héldust þau með
litlum hvíldum til ársloka. Hey-
þurkar voru strjálir og ótryggir og
velktust hey manna mjög. Heyfengur
varð að öllu rýrari fyrir þessa sök
en ella myndi. Varð hann sumstaðar
mikill að vöxtum en nýting misjöfn.
Snemma í ágúst gerði ofsaveður af
norðri með svo miklu úrfelli
að alveg þótti dæmalaust, eigi
sízt í Eyjafirði. Æstust vötn
ákaflega en skriður hlupu úr fjöllum.
Urðu miklir skaðar á túnum manna
og engjum og svó heyjum. Urðu
sumstaðar sand- og aurflæðar þar
sem áður var engi. Skaðar af vatna-
vöxtum urðu mestir í Eyjafirði
framan Akureyrar, en skriður gerðu
víða skaða mikla. Haustið varð
ákaflega úrfellasamt og vetur gekk
snemma í garð, með frosti og fjúki.
Rak snjó niður fyrir veturnætur og
að liðnum veturnóttum gerði allhörð
frost. En í nóvember gerði frost-
leysur og ákaflegar úrkomur. Hélzt
tíðarfar þannig óstöðugt og hryðju-
samt alt til sólhvarfa, en þá gerði
miklar hlákur og Ieysti snjó mjög-
úr lágsveitum. Sunnanlands og
vestan var vetur til nýjárs ósnjóa-
samur og veðurmildur.
Slysfarir. Eins og jafnan urðu
talsverðir mannskaðar á sjó. Var
það stærsta slys ársins, er norska
flutningaskipið Balholm braut i af-
spyrnuveðri úti fyrir Mýrum. Fórust
þar 17 Norðmenn og5 íslendingar.
Fengu tógarar þung áföll í sama
veðri og björguðust með naumind-
um sumir.
Heilsufar. Engar stórsóttir gengu
á árinu. Mislingar voru viðvarandi
framan af árinu einkum norðan lands.
Taksótt gerði talsvert vart við sig
sunnan lands og norðan og allþung
kvefsótt eða influenza gekk hér
norðan lands einkum í Pingeyjar-
sýslu. Lézt af völdum hennar margt
af öldruðu fólki þar í sýsiu. Tauga-
ve/Arfs-faraldur gaus upp á ísafirði
og á Sauðárkróki. Barst veikin í
sóttmengaðri mjólk á báðum stöð-
um. Varð faraldur þessi svæsinn
einkum á Sauðárkróki undir ára-
mótin. Seint á árinu barst kighóstinn
til landsins og var undir árslokin
orðinn mikið útbreiddur í Blönduós-
héraði og kominn í Skagafjörð.
Aflabrögð. Porskafli var á árinu
neðan við meðallag og sömuleiðis
síldveiðiafli í snurpunætur. En rek-
netaafli var venju meiri og á Aust
fjörðum var mikil síldveiði innfjarða.
Var það millisíld og verðmeiri miklu
en hafsíldin. Var því veiðiár austan
lands betra en í meðallagi.
Verzlun var mjög óhagstæð á
árinu. Erlendar vörur lækkuðu að
vísu nokkuð í verði, en tóku þó
sumar að hækka síðari hluta ársins.
Kjöt lækkaði mikið í verði frá því
sem var síðastliðið ár. Fiskverðið
var óviðunanlega lágt, en tók að
hækka nokkuð undir áramótin. Hóf-
ust þá sölusamtök útgerðarmanna í
Reykjavík. Oera ýmsir sér vonir um,
að þau séu vænlegt byrjunarspor
til skipulegri sölu sjávarafla. En
flestir hyggja, aó samkepnislýóur
landsins sé ekki nægilega skipulags-
hæfur, til þess að leysa málið með
samtökum og muni einkasala ríkisins
ein duga. Síldarútvegsmenn breyttu
i engu háttum sínum um veiði og
sölu. Hvorttveggja var skipulags-
laust. Verðhorfur voru eigi óvæn-
legar á vertíðinni, en talið er að
sildarsalar hafi nú, sem oftast áður,
spent bogann um of. Eigi getur
blaðið um það dæmt. En hitt er
víst, að aldrei hefir ófarnaður síld-
arútvegsins verið meiri.
Pjóðin galt á árinu mikið afhroð
í láti merkra manna. Skulu þessir
taldir: Sigurður Jónsson í Yztafelli
fyrverandi ráðherra og landskjörinn
þingmaður, Jón Magnússon forsæt-
isráðherra, Kristján Jónsson dóm-
stjóri hæstaréttar, Jón Pórarinsson
fræðslumáiastjóri, alþingismennirnir
Bjarni Jónsson frá Vogi og Eggert
Pálsson prestur á Breiðabólsstað í
Fljótshlíð.
Eigi þóttu rætast vonir þær, er
menn gerðu sér um friðvænlegar
afleiðingar af Locarno-samþyktunum,
sem getið var í síðustu áramóta-
grein. Pó hefir á árinu dregið til
vinsamlegri skifta milli Frakka og
Pjóðverja. Mun Bretum þykja slíkt
í hófi bezt. I Suður-Evrópu stendur
styr mikill af ofsa og yfirgangi
Ítalíuharðstjórans, Mussolinis. Held-
ur við stórillindum milli Frakka og
ítala vegna synjunar Frakka, að
framselja ítalska strokumenn, er
flýja undan ofsóknum Facista.
Merkasti viðburður ársins var hin
mikla atvinnudeila í kolanámum
Bretlands. Er sú deila að því leyti
merk, að kjarni hennar liggur á
sviði djúptækustu mála, sem um er
deilt, atvinnuskipulags þjóðanna.
Deilan leiddi eigi til úrlausnar á
vanda málsins og er því hvarvetna
spáð, að nýjar deilur muni rísa
innan fárra ára.
Árið 1926 var eigi sérlega við-
burðaríkt innan lands. Pað var að
öllu saman töldu laklegt ár um
afkomu landsmanna sökum óhag-
stæðrar verzlunar. Og horfur eru
ekki vænlegar. Vetur settist snemma
að bygðum landsmanna og virðist
hafa öll efni, til þess að verða hínn
harðasti. Pó munu heybirgðir manna
vera yfirleitt miklar. En fyrir útgerð
landsmanna horfir stórum óvæn-
lega.
Pótt telja megi að uggvænlega
horfi um hag þjóðarinnar í sumum
greinum, má á það líta, að tímar
eru umskiftasamir og eiga í skauti
sér bæði höpp og háska. í von
um, að úr greiðist ýmsum vanda
með úrræðum og aðstöðubreyting-
um komandi tima heilsum við
nýju ári.
Að svo mæltu óskar Dagur öllum
mönnum fjær og nær árs og friðar.
Athugasemd.
Það hefir dregist nokkuð lengi fyrir
okkur, hr. ritstjóri, að taka til athugur,-
ar »Andsvar« yðar, sem birtist í Degi
22. júlí s. 1. Það, sem einkum hefir vald-
ið þessum drætti, eru annir okkar um
heyskapartíman, en síðan hann leið,
höfum við ekki viljað ónáða yður, fyr
en kosningabardaginn yæri úti.
Þér byrjið »Andsvar« yðar með
afsökun á því, hve lengi þér dróguð að
birta »Leiðréttingu« okkar. Enda þótt
við getum eigi fallist á ástæður þær,
sem þér færið fyrir drættinum, munum
við ekki fást um orðinn hlut, en væntum
þess nú, að þér birtið þessa athugasemd
okkar refjalaust.
Ekki viljið þér ganga inn á, að álykt-
un yðar um tillögu okkar sé óljóst orð-
uð, en verjið þó alllöngu máli til að
skýra hana, og eftir allar skýringamar,
verður eigi annað séð, en að þér viljið
láta líta svo út, án þess þó, aðsegjaþað
beinum orðum, að við með tilögunni vilj-
um draga úr tryggingarstarfsemi fé-
lagsins. Þetta teljum við Ijóð á ráði yð-
ar, þar sem við tókum það skýrt fram,
við framsöguna í áheym yðar og alls
fulltrúaráðsins, að við ætluðumst til að
á þessar vörutegundir kæmi allur nauð-
synlegur og sjálfsagður kostnaður, þar
með talið stofnsjóðsgjald, svo sem lög
og reglur, sem þar um gilda, mæla
fyrir.
Aftur á móti viðurkennið þér hrein-
lega, að hafa ekki farið rétt með tillög-
una, og er það virðingarvert, en í stað-
inn fyrir að afsaka þá ógætni yðar, leit-
ist þér við að telja sjálfum yður og öðr-
um trú um, að það skifti eklci verulegu
máli, hafi ekki mikla þýðingu o. s. frv.
Hvað sem skoðun yðar líður í þessu
efni, þykjumst við eiga heimtingu á að
satt sé sagt frá störfum okkar og rétt
sé farið meö tillögur okkar og ummæli,
enda treystum við ekki svo vel dóm-
greind yðar, að við viljum selja yður
sjálfdæmi í yðar eigin sök. Við lítum
þannig á, að miklu geti skift, að skýra
svo hlutdrægt frá framkominni tillögu,