Dagur - 20.09.1928, Blaðsíða 1

DAGUR
kemur út á hverjum fimtu-
degi. Kostar kr. 6.00 árg.
Gjalddagi fyrir 1. júlí.
Gjaldkeri: Árni Jóhanns-
son i Kupfélagi Eyfirð-
inga.
• •• •• •
XI. ár.
tttf t
• -•-•-• •-• • •-•-
Akureyri, 20. September 1928.
A f g r e i ð slan
er hjá Jóni Þ. Þ6r,
Norðurgötu 3. Talsími 112.
Uppsögn, bundin við ára-
mót, sé fiomin til af-
greiðslumanns fyrir 1. des.
41. tbl.
♦ •• • •-•-•-•-
Öllum þeim, sem auðsýndu okkur hjálp og hluttekningu við
fráfall og jarðarför Ingibjargar sál. Jónsdóttur, Uppsölum, sendum
við beztu þakkir.
Aðstandendur.
-
Ragnar Ólafsson
ræðismaður
var fæddur á Skagaströnd 25.
nóvember 1871. Foreldrar hans,
ólafur veitingamaður Jónsson og
Valgerður Narfadóttir, bjuggu
þar þá, en fluttust til Akureyrar
1883 og ráku þar »Hótel Odd-
eyri« með miklum dugnaði bæði
til dauðadags. Ættir þeirra eru úr
Húnaþingi. Var ólafur orðlagður
fyrir karlmensku, talinn vel
tveggja manna maki að burðum,
skapstór, einarður og traustur,
bæði um brautargengi og andúð.
— Ragnar ólst upp hjá foreldr-
um sínum, fyrst á Skagaströnd og
svo á Akureyri, og naut ekki ann-
arar mentunar í æsku, en þá var
títt um drengi, svo þeir yrðu
fermdir. Hélt faðir hans honum
fast til ýmiskonar vinnu, en bezta
atlæti átti hann jafnan að fagna í
foreldrahúsum. Sumarið 1888 fór
Ragnar til Kaupmannahafnar.
Hafði faðir hans komið honum
þar fyrir á fjölmennu verkstæði
til þess að læra skósmíði og átti
námstíminn að vera 5 ár. Kaup
átti hann ekki að fá, nema fæði,
þjónustu og húsnæði allan tím-
ann. Var aleiga Ragnars í litlu
kofforti þegar hann fór utan, og
svo koffortið sjálft, og átti hann
það óskemt alla æfi síðan. Stund-
aði hann nú skósmíði af kappi, en
í hvíldartímum sínum vann hann
ýmislegt fyrir starfsbræður sína,
er lengra voru komnir í náminu
en hann, sem þeir áttu að leysa af
hendi en nentuekki. Vannhannsér
þann veg inn nokkurt skotsilfur.
Eftir fáar vikur hafði hann dreg-
ið saman 10 krónur, fór með það
fé í Landmandsbankann og lagði
inn á sparisjóðsbók, eftir að hann
hafði spurt bankaþjónana ræki-
lega, á hvern hátt sparifé yrði
bezt ávaxtað í bankanum. Sögðu
þeir við hann í háði að hann kæmi
líklega áður langt liði með meira.
Hann kvaðst vona það yrði. Og
eftir það leið aldrei mánuður,
meðan hann var að læra, svo að
hann kæmi ekki í bankann til þess
að bæta við innstæðuféð.
Um það leyti er námstími Ragn-
ars var hálfnaður, var hann þess
fullviss orðinn, að hann yrði ekki
á réttri hillu í lífinu með því að
stunda skósmíði og fór þess því á
leit við meistarann, er hann lærði
og vann hjá, að fá lausn. En þess
var enginn kostur og mun mestu
hafa valdið um það, að Ragnar
leysti þá svipað starf af hendi og
þeir, sem voru fullnuma og unnu
fyrir kaupi. íslenzkur lögfræð-
ingur, sem Ragnar talaði við um
þeula, ráðlagði honum, að ganga
úr vistinni, náms-samningurinn
væri svo ófullkominn, að hann
ætti þar ekkert á hættu. Það þótti
Ragnari ófært og kvaðst mundu
halda þann samning, er faðir hans
hefði gert. Én upp úr þessu tók-
ust samningar milli Ragnars og
meistarans um ákvæðisvinnu og
var það óþekt áður um nemanda.
Við það vann Ragnar mikinn
tíma og sneri sér þá af alefli að
því, að afla sér mentunar. Gekk
hann á kvöldskóla verzlunar-
manna í Höfn tvo síðustu vet-
urna, sem hann var þar, og fékk í
lokin verðlaun skólans fyrir
stærðfræðisþraut, er hann leysti.
Voru það bækur og peningar. Þá
lauk hann og skósmíðanáminu
með lofi, svo að þegar hann hafði
afhent dómnefndinni prófhiut
sinn, sæmdi hún Ragnar verð-
launapeningi úr silfri.
Nú var fyrsta áfanganum lokið
og var Ragnar þá rúmlega tví-
tugur. Tryggvi Gunnai'sson þekti
hann og foreldra hans og bauð
honum stöðu við Gránufélagið í
IJöfn, eða. við Landsbankann í
Reykjavík, sem Tr. G. var þá að
taka við. Ætlaði Ragnar að taka
boðinu um starf við bankann, en
þegar farið var að tala um kjörin,
voru þau svo, að Ragnar sá litl-
ar líkur til, að hann gæti lifað í
Reykjavík við það starf, launin
úr hófi lítil en vinnutími langur,
svo engar horfur voru á, að geta
aukið þau með aukavinnu. Hafn-
aði hann þá boði Tryggva, því
hann gat ekki felt sig við að verða
skrifstofumaður hjá »Gránu« í
Höfn og vildi óðfús heim til ís-
lands. En mörgum árurn síðar
(9. ágúst 1909) sagði Tryggvi við
Ragnar hér á Akureyri, svo marg-
ir heyrðu, að hann hefði ávalt séð
eftir, að missa af honum frá
bankanum, »því þar fanst mér
bezta bankastjóra-efni, sem eg
hef kynst«.
Sumarið 1892 fór Ragnar svo
heim til fslands. Var bókhaldari
fyrst á Eskifirði og síðar á Norð-
firði tii 1895. Verzlunarstjóri á
Reyðarfirði 1896—1898. Verzlun-
arstjóri á Fáskrúðsfirði 1899—
1902. Fluttí til Akureyrar um
haustið 1902 og tók við forstöðu
Gránuverzlunar á Akureyri í árs-
byrjun 190$. Sagði því starfi af
sér vorið 1907 og afhenti verzlun-
ina um áramótin næstu á eftir.
Vorið 1908 hóf hann svo kaup-
sýslu hér í bænum, á eigin spýtur,
er hann rak til æfiloka. Seldi kol,
steinolíu, salt o. fl. í stór- og smá-
kaupum og keypti íslenzkar af-
urðir, sérstaklega síld og fisk í
stórkaupum. Á þessum 20 árum.
sem hann rak fjársýslu, fór hann
oft til útlanda og dvaldi þar um
hríð og þá græddist honum mest
fé. Er það vafalaust mál, að ef
Ragnar hefði verið þar, sem stór-
feld kau'psýslustarfsemi fer fram,
hefði hann orðið stórauðugur
maður. — Það er talið, að hann
hafi orðið bezt efnum búinn
þeirra manna, sem búsettir hafa
verið á Norðurlandi, marga hina
síðustu áratugi. Ekki sóttist hann
þó eftir auðsöfnun til þess að láta
peningana liggja í handraðanum
og gat þess oft, að hann teldi
sannri heilbrigði einstaklingsins
fátt hættúlegra, en að verða
»þræll peninganna«. En hann
skildi og vissi að peningar eru
»afl þeirra hluta, sem gera skal«
og hann var athafnamikill fram-
kvæmda- og framsóknarmaður.
Almenn mál lét Ragnar sig
miklu skifta, eftir að hann settist
að á Akureyri, en verulega ákveð-
inn og ánægður flokksmaðurhinna
pólitísku flokka var hann ekki,
nema Heimastjórnarflokksins
1903—1914. Hann var ákveðinn
andstæðingur allra viðskiftahafta
og alls, er hann taldi leggja óþörf
höft á framþróun einstaklingsins.
Á því svæði fylgdi hann íhalds-
flokknum á síðustu árum. En í
mörgum málum stóð hann mjög.
nærri Framsóknarmönnum . og
kunni vel samvinnu við ýmsa
helztu menn þess flokks. — Hann
var kosinn í bæjarstjórn Akur-
eyrar 1913 og endurkosinn síðan,
og mun almæli, að þar hafi eng-
inn verið honum nýtari á því
tímabili. Mín skoðun er, að hann
hafi borið höfuð og herðar yfir
alla samstarfsmenn sína, í öllu er
laut að fjárhagslegum velferðar-
málum bæjarféíagsins. Hann átti
öflugan þátt í stjórn og starfi
Klæðaverksmiðjunnar Gefjun og
Innilegt þakklæti vottum við öll-
um þeim, er sýndu okkur samúð
og hluttekningu á ýmsan hátt við
veikindi, andlát og jarðarför dóttur
okkar óg systur Agnesar Sigur-
geirsdóttur.
Foreldrar og syetkini.
lét sér einkar ant um það fyrir-
tæki. Hann var formaður stjórn-
ar Heilsuhælisfélags Norðurlands
og beitti sér af miklum krafti
fyrir því að Kristneshæli kæmist
á fót, vandað og vei úr garði gert
og gaf til þess stórfé. Hann var
boðinn og búinn að rétta hverju
því máli hjálparhönd, sem hann
taldi Akureyrarbæ til velferðar.
Og það munaði um fylgi hans,
þar sem hann lagðist á.
Þegar Eimskipafélag íslands var
stofnað, starfaði Ragnar mjög öt-
ullega að fjársöfnun til þess og
keypti hvað eftir annað hluti
sjálfur, svo að hann mun hafa
verið einhver allra stærsti hlut-
hafi þess. Hann var einn af helztu
forgöngumönnum ’þess, að flóa-
bátsferðir hófust um Eyjafjörð
og fyrir Norðurlandi. Ræðismað-
ur Breta varð hann 1915 og
gegndi því starfi síðan. — Sæmd-
ur var hann stórriddara krossi
Fálkaorðunnar í desember síðastl.
Ragnar ólafsson kvæntist 19.
júní 1901 Guðrúnu Johnsen
(sýslumanns á Eskifirði) og eign-
uðust þau 11 börn, en af þeim
andaðist eitt á unga aldri. Ragnar
taldi sig gæfumann, en það gæfu-
spor taldi hann drýgst allra, er
hann giftist. Sambúð þeirra hjóna
var hin ástúðlegasta og heimilis-
lífið fyrirmynd. Þau voru svo
samhent í öllu, sem heimilið
snerti, að ekki varð á betra kosið.
Um mörg síðari ár, hefir heimili
þeirra haldið uppi, flestum frem-
ur hér í bænum, risnu gegn að-
komumönnum, sérstaklega út-
lendum. Og sagt var um Ragnar,
að slíkur heimilisfaðir væri hann,
að hann léti sér jafn ant um
vandalausa, er hann hafði yfir að
ráða, eins og sína eigin fjölskyldu.
í nóvbr. síðastl. kendi R. ó.