Dagur - 20.09.1928, Blaðsíða 2

160
D AGUR
41. tbl.
• #•## # • -#-
■WIHWiBHHWWW
i K-O-L* 1
K-O-K-S 3
selt frá **
skipshlið á morgun, tm
S Kaupfél. Eyfirðinga. 3
mmmmmmmmkm
Myndastofan
Gránuféiagsgötu 21 er opin alla daga
frá kh 10-6.
Guðr. Funch-Rasmussen.
krankleika, en hafði annars ávalt
verið hraustur til heilsu. Lækn-
arnir hér gátu ekki að geft,
hverra ráða' sem þeir leituðu.
Sjúkdómurinn elnaði, varð lang-
varandi og kvalafullur. í janúar-
lok var R. ó. fluttur á sjúkrahús-
ið hér og lá þar þungt haldinn til
þess er hann sigldi á ríkisspítai-
ann í Höfn, seint í apríl. En ekki
bar sú för neinn árangur í þá átt,
að lífi hans yrði bjargað og dró
til þess er verða vildi. Hann bar
hinar miklu þjáningar, er hann
leið, með ró og karlmensku, unz
kraftar hans voru alveg þrotnir.
Hann andaðist síðdegis hinn 13.
þ. m.
Veikindi Ragnars höfðu varað
langa hríð og tóku hann hörku-
tökum nálega í byrjun, svo vanda-
menn hans og vinir vissu að hætta
var á ferðum. En þó mun þeim
hafa fundist að »skjótt hefði sól
brugðið sumri«, þegar fregnin
barst um andlát hans.
Ragnar ólafsson var ósvikinn
íslendingur í húð og hár. Hann
var hár maður og karlmannlegur
að vallarsýn, einbeittur í látbragði
og hinn drengilegasti í hvívetna.
Að lundarfari var hann stórgeðja,
ör og hreinlyndur og fór oft ó-
mjúkum orðum um það, sem hon-
um þótti miður fara. Hann hélt
fast á skoðunum sínum, en þótt
ýmsum þætti kenna nokkurs ráð-
ríkis af hans hendi stundum, var
hann þó samvinnuþýður og tók
rök andstæðinga sinna til ræki-
legrar yfirvegunar, einkum ef þau
voru flutt af lipurð og með still-
ingú. Hjálpsemi hans og höfðings-
lund var dæmafá, því hann gaf og
lánaði fé sitt svo að með eindæm-
um mun vera, en fór svo dult með
sem unt var og um fáa hygg eg
verði sagt með sannindum frekar
en Ragnar, að hann mátti ekkert
aumt sjá. Mér dettur í hug at-
burður, er gerðist fyrir nokkrum
árum: Ragnar og eg vorum stadd-
ir í brezkri stórborg. Eitt kvöldið
vorum við boðnir í veizlu til kunn-
ingja okkar og var þar margt
manna. Einhver sagði þá frá því,
að í kvöldblöðunum hefði staðið
frásögn um, að íslenzkur sjómað-
ur hefði lent í vandræði, verið tek-
inn fastur og settur í fangelsi.
Ragnar vék sér rétt á eftir að
húsráðanda og fóru þeir inn á
einkastofu hans, þar sem síminn
var og leið svo nokkur stund. Eg
tók eftir, að húsfreyja var orðin
óþoiinmóð yfir, að ekki var sezt
að borðum og fór til að láta Ragn-
ar vita það. Hann hafði þá fengið
húsráðanda — sem var áhrifa-
ríkur maður — til þess að síma til
lögreglunnar um íslenzka, um-
komulausa sjómanninn og það
tókst að fá hann lausan úr fang-
elsinu, þá um kvöldið, gegn
tryggingu sem Ragnar setti og
borgaði daginn eftir. Eg spurði
hann síðar um kvöldið, hvort hann
vissi nokkur deili á þessum manni.
»Nei«, svaraði Ragnar, »en mér
var ómögulegt að vita vesalinginn
í svartholinu, án þess að reyna að
hjálpa honum------einmitt þeg-
ar við sitjum hér rétt hjá í glaum
og gleði«.
Af mörgum góðum gáfum í fari
Ragnars ólafssonar, frá náttúr-
unnar hendi, held eg að höfðings-
háttur og drenglund hafi gert
mest vart við sig.
Jón Stefámson.
------o------
Varðskipalögin enn.
Síðasti íslendingur ræðir um
lög þessi í ailöngu máli og ætlar
að sýna fram á sýknu Magnúsar
Guðmundssonar og sekt Jónasar
Jónssonar. Ferst blaðinu þetta
eins og vænta mátti. ísl. segir, að'
ákvæði iaganna frá 1927 um 12
þús. kr. laun skipstjóranna hafi
að eins verið heimild til handa
stjórninni og hafi henni því verið
í sjálfsvald sett, hvort eða hvenær
hún notaði heimildina. En hvað
er þá orðið úr lögbroti J. J. sam-
kvæmt þessu? Ekkert. Hann var
þá sjálfráður um það, hvort hann
framkvæmdi lögin að þessu leyti
eða ekki.
fsl. birtir kafla úr þingræðu
M. G. Sá ræðukafli leiðir hitt og
annað merkilegt í ljós, t. d. það,
að ekki átti, að hans skoðun, að
afskrá skipverja á varðskipunum,
en lætur þá samt sem áður kúga
Minning.
.sig til að gera það beint ofan í
hans eigin skoðun. Bregður þessi
framkoma upp skýrri mynd af
lítilmensku M. G., að láta kúgast
frá sannfæringu sinni; minnir
þetta á kengbognun hans í
tóbakseinkasölunni.
M. G. segir í þessum ræðukafla,
sem ísl. birtir, að brot J. J. liggi
í því, að hann hafi látið lögskrá
skipverja á varðskip ríkisins.
Þessari ásökun svaraði J. J með-
al annars svo í þingræðu :
»Ef lögin upphefja skrásetn-
inguna, og hún hefir fallið úr
gildi af sjálfu sjer, þá eru allar
ásakanir 1 minn garð hégóminn
einber. Því að það er augljóst, að
þá hefir skráningin í September
ekki verið gild, og mennirnir eru
þá ólögskipaðir eftir sem áður.
Þá hafa engin lög verið brotin. —
Hvernig sem málinu er snúið,
hefir hv. þm. eyðilagt sinn mál-
stað. Ef hallast er að því, að það
sé lögbrot að hafa mennina skrá-
setta, þá hafa þeir fyrst verið
það vikum og mánuðum saman á
ábyrgð hv. 1. þm. Skagfirðinga,
og síðar stuttan tíma á mína á-
byrgð. Eg hefi nú ekki álitið, að
þörf gerðist að hefjast handa
gegn hv. þm. út af þessu. En ef
flokksbræður hans vilja það endi-
lega, skal eg ekki hafa neitt á
móti því, þótt hann verði dreginn
fyrir landsdóm«. (Alþt. B, 2. h.,
512—513).
ísl. gengur alveg fram hjá
frestun laganna um fasteigna-
bankann, broti H. Hafsteins á
lotterílögunum og broti Magnús-
ar Guðmundssonar á lögunum um
atvinnu við siglingar, sem getið
var um í Degi. fsl. ætlar að láta
nægja það svar, sem þm. Vestm.-
eyja gaf á síðasta þingi um þessi
lögbrot. Það svar var á þessa leið:
»Það, sem Júppiter leyfist, leyfist
ekki uxanum«. í þessu svari birt-
ist viðurkenning íhaldsmanna um
það, að þeir átelji það ekki, þó að
goð íhaldsins fremji lagabrot, það
er með öðrum orðum hlutdrægn-
in, sem á þenna hátt er skjallega
sönnuð og staðfest af þeim sjálf-
um.
Við fyrsta útboð, sem stjórnin
lét gera, á kolum til varðskip-
anna, fór verðið á tonninu úr 43
kr. niður í 35 kr. ísl, segir, að
þe tta sé ekki að þakka bættu ráð-
lagi með rekstur skipanna, ,heldur
hafi þarna komið fram svona
skyndilega tveggja undanfarandi
ára verðfall á þessari vöru!
Svona er rökfærsla blaðsins í öll-
um greinpm, tómt fálm og fimb-
ulfamb ráðþrota manns, sem verð-
ur nauðugur, viljugur að sullast
við blaðaskriftir, vegna þeirra
sultarlauna, sem ihaldið skamtar
honum úr hnefa, þótt það á öðr-
um sviðum haldi fram hálauna-
stefnu, einkum þegar skipstjórar
og bankastjórar eiga í hlut.
-------o-------
Gifting. Á laugardagirm var voru
gefin saman í hjónaband ungfrú Sig-
rún Jónsdóttir; Friðfinnssonar, og
Karl Guðmundsson frá Vindheimum.
»Er þegar ungir,
öflgir falla,
sem sigi í ægi
sól á dagmálum«.
Fyi'ir skömmu barst hingað sú
harmfregn, sem mörgum mun í
fersku minni, að ungur maður,
norðlenzkur, beið bana af byssu-
skoti á Kjalarnesi suður. Hann
hét Matthías Isleifsson og var frá
Ytra-Kambhóli í Möðruvallasókn.
Engi veit gjörr um tildrög hins
sviplega slyss, enda skiftir það
minstu máli. Hitt er efst í huga
allra þeirra, sem þektu hinn látna,
að hér hefir engill dauðans kvatt
á brott með sér góðan og nýtan
dreng fyrir örlög fram. Stað-
reynd þess vekur djúpa sorgar-
kend og viðkvæman söknuð. En
minningarnar, bjartar og hlýjar,
frá liðnum samverustundum,
njóta sín þá til fulls og greiða út-
sýnið þangað, sem för hins horfna
vinar liggur nú — á landi eilífa
lífsins. —
Matthías sál. var fæddur á
Hálsi í Fnjóskadal 19. des. 1892
og því tæpra 36 ára, er hann lést.
Til tvítugs aldurs ólst hann upp
hjá foreldrum sínum, sem enn eru
á lífi og biðu hinnar þungu raun-
ar æfi-kvöldsins, að sjá á bak
hjartfólgnum og elskuðum einka-
syni yfir landamæri lífs og dauða.
Innilegar voru bænir þeirra, er
útþráin seiddi hann til ókunnra
landa og hann lagði af stað, ung-
ur og hraustur, í hamingjuleit
æskunnar. Þau vissu um þann
veg, að sporin kynnu að reynast
erfið og þyrnum stráð. Þau kviðu
að eitthvað yrði að drengnum
þeirra úti á mannhafinu mikla,
en þó var það fjarri skapi þeirra,
að hefta þrá hans og löngun. Að
heiman fór Matthías sál. með
fullu samþykki foreldra sinna og
dvaldi í Vesturheimi í þrjú ár. Þá
vitjaði hann aftur æskustöðvanna
og var þar um kyrt nokkra hríð,
en fór þaðan síðan alfarinn burt.
Sigldi hann milli landa á norsku
skipi um tíma og sat vetrarlangt
í Noregi, en eftir útkomu sína
annað sinn dvaldi hann á Suður-
landi, þar, sem hann fékst að
mestu við landbúnað. Fórst hon-
um, það starf prýðilega og stjórn-
aði hann tvisvar allstórum búum
syðra. Vanst honum allstaðar álit
þar, sem hann bar hönd að verki,
fyrir frábært líkamlegt atgervi
og glöggan skilning. Til marks
um hraustleika hans má geta þess,
að hann setti met í vandasamri
aflraun á íþróttamóti í Reykjavík
og hafði þó enga þjálfun. En samt
verður hitt minnistæðara þeim,
sem kyntust Matth. sál. nánar, að
hinn duli og sterki maður brann
af áhuga fyrir öllum gagnlegum
urnbótum í hugsun og framkvæmd
nútímans. Oft heyrði sá, er
þetta ritar, hann verja hinar
frjálslyndari stefnur, bæði í þjóð-
málum og trúarefnum. Fróðleiks-
þorstinn hafði kent honum að
leita í innlendum og útlendum rit-
lim að úrlausn þeirra og sjón-