Dagur - 07.05.1931, Blaðsíða 2

76
DAGUR
19. tbl.
i
WH
K
•m
»*IS*ff«?f«ISSI»fil«*SI
Grammofónplötur.
Höfam Grammofónplötur frd heimsfirmunum:
Broadcast Twelve, His Master’s Voice, Odeon,
Columbia, Fonotipa. — Ennfremur: Artiphon,
Porlaphon, Elektrola, Polyphon.
islenzkar plötur sungnar af Pétri fónssyni.
Sigurði Skagf, Eggert Stefdnssyni, EinariMarkan,
Guðm. Kristjánssyni, Hreini Pdlssyni, Rikarði
Jónssyni, Dóru Sigurðss. Signie Liljequist,
Karlakót K. F. U. M. og Landskórið.
Kaupfélag Eyfirðinga.
Qamla búðin.
liiiiiiiiiiiiliiiililiiis
Myndastofan
Gránufélagsgötu 21 er opin alla
daga frá kl. 10 — 6.
Guðr. Funch-Rasmussen.
væri mein, sem hann óskaði að
manngrúinn, er á hlýddi, skæri í
burtu. En æsingarræður sínar endaði
hann jafnan á þá Ieið, að hann bað
menn að sýna ekki ofbeldi. Voru í
þessu auðsýn hin megnustu óheil-
indi, því ræðurnar voru að öllu öðru
leyti hvatning til upphlaups og iil-
verka.
Magnús Jónsson, kennari við há-
skólann i guðfræði og góðum sið-
um, benti áheyrendum sínum á það,
að Englendingar hefðu kunnað góð
ráð til þpss að losna við Karl kon-
ung I. árið 1649t Peir hefðu bara
höggvið af honum höfuðið. Varð
þetta ekki skilið öðruvísi en svo,
að guðsmaður þessi væri að eggja
flokksmenn sína til manndrápa.
Pegar forsætisráðherra hafði lesið
upp boðskap konungs um þingrof-
ið, skaut einn af andstæðingum
hans því að honum að honum
myndi hollast að ffytja konu sína
og börn burt úr Rvík. Sýnilega var
hér á ferðinni hótun um ofbeldi
gagnvart saklausum börnum. Mun
svo óheyrileg fúlmennska fátíð,
jafnvel hjá lítt siðuðum mönnum.
En ihaldsmenn létu heldur ekki
sitja við orðin tóm. F*eir komu sér
upp æpandi skríl, aðallega úr liði
»ungra sjálfstæðismanna*, sem sótti
að bústað forsætisráðherra, einkum
um nætur, hrópuðu þar ýms ókvæð-
isorð, kváðu níðvisur og bönnuðu
svefnfrið. Peir, sem komu skrílslát-
um þessum á stað og stóðu að
baki þeim, vissu, að á heimili for-
sætisráðherra voru mörg ung börn,
sem illa þyldu árásir óhlutvandra
hálftryltra siðleysingja, þeir vissu,
að þarna var viðkvæmur blettur á
heimili andstæðings síns og rudda-
legt eðli þeirra visaði þeim leiðina
þangað.
Eitt sinn fór Jón Porláksson með
um 2000 organdi manna á hælum
sér heim að bústað forsætisráðherra
til þess að freista þess, hvort ekki
væri hægt að skjóta honum og fjöl-
skyldu hans skelk í bringu, svo að
hann neyddist til að biðja um lausn
frá stjórnarstörfum. Herferð J. P.
og skrílsins bar ekki tilætlaðan ár-
angur» Að þessari för lokinni flutti
J. P. ræðu og varaði lýð sinn við
að beita ofbeldi.
Pá eru herferðir ihaldsmanna á
hendur gluggarúðum frægar orðnar.
Peir réðust t. d. á rúður í húsi Ás-
geirs Asgeirssonar og skeyttu skapi
sínu á þeim, líklega í hefndarskyni
fyrir það að hann var forseti sam-
einaðs þings, en neitaði að kalla
fyrv. andstöðuþ ngmenn stjórnarinn-
ar á þingfund, eftir að þingið var
rofið. Pess skal getið, að þegar
þessar >sjálfstæðishetjur< unnu á
gluggaglerinu í Laufási, var hús-
bóndinn ekki heima og um það var
þeim kunnugt. Pessi prúðmenni
hrópuðu svo níð og skæting yfir
börnum Ásgeirs.
Pá heimsótti þetta lið sendiherra
Dana að nóttu til og sýndu hon-
um þá mestu ruddamennsku, sem
þeir gátu í té látið og höfðu við
orð að ráðast á hús hans með
grjótkasti. Af þvi varð þó ekki.
Pessi móðgun í garð fulltrúa er-
lends ríkis sýnir mætavel hve hinu
>unga sjálfstæði* er annt um sóma
landsins út á við.
Hefir nú hér að framan verið
brugðið upp lítilli mynd af menn-
ingarástandi Reykjavíkur íhaldsins.
Nægir hún til að sýna hve vel færi
á þvi, að þessi manntegund tæki
við yfirráðunum í landinu. í stað
1 ý ð r æ ð i s kæmi þá s k r í 1 æ ð i.
Ábyrgðina á öllu þessu skrílæði
bera fórkólfar íhaldsmanna í Reykja-
vík. Peir stofnuðu til allra hermd-
arverkanna með ófyrirleitnum æs-
ingaræðum. Peir komu á fót götu-
skríl, sem ekki skorti efni í, og
létu hann æpa í rúma viku, eftir
að þingið var rofið. Pann tíma
héldu þeir fólki sínu í stöðugunt
spenningi með loforðum um, að
eitthvað hrífandi og skemmtilegt
kæmi fyrir. >Við erum að verða
ofan á, ef þið ekki linið á«. —
>Brúará er enn til og pokar líka
eins og á dögum Jóns Gereksson-
ar«. —>Við tilkynnum ykkur af svðl-
um Alþingishússins hvað gengur«.
Petta voru daglegar eldkveikjutil-
raunir foringjanna. Peir gáfu út
fregnmiða um, hvenær fundur ætti
að vera í Alþingishúsinu, sem þeir
notuðu í algerðu heimildarleysi og
sýnir það vel yfirgang og hóflausa
frekju þeirra manna, sem kaila sig
ylirstétt. Peir tilkynntu, hvenær
þeir töluðu á svölum Alþingishúss-
ins Qg skýrðu frá þeim niðurstðð-
Gagnfræðaskóla Akureyrar
verður sagt upp laugardagskvöldið 9. maí, kl. 8.
Skólastjórinn.
um, er fengist hefðu á hverjum
tima. Og fólkið safnaðist þangað
þúsundum saman fullt eftirvænting-
ar og logandi af forvitni eftir að
heyra nýjustu fréttirnar.
En þessi dýrð íhaldsins í Reykja-
vík fékk snöggan enda. Pegar hug-
ir hins æpandi lýðs stóðu á al-
spennu, nærðir af æsingarorðum
foringjanna, hljómaði þessi boðskap-
ur af vörum Jóns Porlákssonar:
Nú er öllum skemmtunum fyr-
ir fólkið lokið, pvi að Gunnar
frd Selalæk vill ekki halda þeim
dfram. Farið heim og takið d
ykkur ndðir. Pá var það, að hinn
vonsvikni íhaldslýður sneri ópum
sínum að foringjunum. Pá heyrð-
ust hrópin: >B . . . ræfillinn«
»h . . . sementskj . . .« og fleira
þvílíkt.
Síðan hefst undanhaldið.
Pá varð aðaláhugamál stjórnar-
andstæðinga þetta: Hvernig eigum
við að bjarga okkur á flóttanum
svo að sem minnst beri á ósigr-
inum?
Úrfæði alþýðuforingjanna var
þetta: Við tökum lýðveldi á kosn-
ingastefnuskrá okkar og bjóðum
>sjálfstæðinu« að vera með. Peir
vissu, að þetta var hættulaust, því
að >sjálfstæðishetjurnar< myndu al-
drei taka boðinu um stofnun lýð-
veldis. Enda varð sú raunin á. Pær
vildu ekki fara i þenna björgunar-
hring með foringjum alþýðunnar.
Eina úrræði >sjálfstæðismanna« varð
því að kenna Gunnari frá Selalæk
um allar hrakfarir sínar. Aumingja-
legri lokaþáttur skrílæðisins og
skrípaleiksins var ekki hugsanlegur.
Og nú sitja þeir Héðinn Valdi-
marsson, Ólafur Thors Jön Por-
láksson, Magnús Jónsson og aðrir
þeir, er stofnuðu til skrílæðisins í
Reykjavik og stjórnuðu því, uppi
með skömmina, sem blasir við út
á yztu annes og inn til afdala.
Og svO ætlast þessir foringjar
skrilæðisins til þess, að þjóðin feli
þeim að fara með völdin i landinu
eftir næstu kosningar.
Pað er mesta smdnin.
------0------
S im s k ey i i.
(Frá FB).
Rvík, 3. maí
Ahrenberg sneri aftur í gær;
lagði af stað í morgun kl. 10 á-
leiðis til Grænlands.
Rvík, 4. maí.
London: Sidney Cottau flug-
major leggur af stað á eimskipi frá
Hull til íslands á þriðjudagskvöld
að öllu forfallalausu. Vanur flug-
maður frá Labrador hefir flugvél
meðferðis.
Óðinn kom í morgun.
-----o------
Stjórnmálaumræður.
i.
Það varð að ráði með flokkun-
um þremur, Framsóknar-, Al-
þýðu- og íhaldsflokknum, að
þreyttar yrðu stjórnmálaumræð-
ur í útvarpið og hófust þær kl. 8
eftir hád. á mánudaginn var. Til-
högun var þannig, að af hendi
hvers flokks talaði einn maður
fyrst í 35 mínútur hver, síðan
hver þeirra í 15 mínútur og loks í
5 mínútur. Klvöld þetta talaði af
hendi Alþýðuflokksins Jón Bald-
vinsson, af hendi Framsóknar-
flokksins Tryggvi Þórhallsson og
af hendi íhaldsflokksins Jón Þor-
láksson í þeirri röð, sem þeir nú
voi*u nefndir. Skal nú hér vikið
nokkuð að umræðum þessum
þetta kvöld.
Eins og áður er sagt, hóf Jón
Baldvinsson fyrstur máls. Minnt-
ist hann fyrst á kosningarnar
1927 og myndun Framsóknar-
stjórnarinnar. Jafnaðarmenn
hefðu lofað stjórninni hlutleysi
fyrst um sinn; hefðu þeir þó ekki
gert sér háar vonir um stjórnina
og flokk hennar, en hefðu hins-
vegar haft illt eitt að segja af í-
haldinu. Framsókn hefði að vísu
stutt fulltrúa Alþýðuflokksins í
því að koma fram ýmsum nytja-
málum fyrir flokksins hönd, svo
sem togaravökulögunum, lögum
um verkamannabústaði og fl.
Samkomulagið hefði því reynst
sæmilegt þar til á þinginu 1930,
þá hefði það farið að versna og þó
einkum á síðasta þingi. Breyting
á kjördæmaskipuninni væri nauð-
synleg, því kaupstaðimir væru
svo afskiftir. Framsókn ætti
reyndar hrós skilið fyrir skift-
ing Gullbringu- og Kjósarsýslu í
tvö kjördæmi, en hún hefði aftur
á móti snúizt öndverð gegn hlut-
bundnum kosningum um land allt
og einnig á móti fjölgun þing-
manna Reykjavíkur og því að
gera Siglufjörð að sérstöku kjör-
dæmi. Færsla kjördagsins hefði
verið bein árás á verkamennina.
Alþýðuflokkurinn gæti því ekki
vænst neins góðs af Framsókn
um breytta kjördæmaskipun.
Færsla aldurstakmarks við al-
þingiskosningar niður í 21 ár
hefði verið gott ákvæði, en það
hefði ekki verið sprottið af dyggð
Framsóknarflokksins, heldur af
því að kröfumar í þéssu efni
hefðu verið orðnar svo háværar.
Þá minntist ræðumaður á Sogs-
virkjunina og andstöðu stjómar-
innar gegn því, að ríkið gengi í
ábyrgð fyrir láni til hennar. Sú
ábyrgð væri nauðsynleg, því
Reykjavík gæti ekki fengið fé til
hennar með öðru móti. íhaldið í
bæjargtjóm Rvíkur hefði staðið á,