Dagur - 18.06.1931, Blaðsíða 2

122
DAGUR
32. tbl.
IIHHHHHHHHHHHUI
Rek-síldarnet
uppsett og slöngur. Preseningar —
ýmsar stærðir. Taumar með áhnýtt-
um önglum. Línuverk, allar tegundir,
tjargað og ótjargað.
Ávalt fyrirliggjandi með lœgsia verði.
Kaupféiag Eyfirðinga.
Járn- og glervörudeildin.
BilimillMiiIlllillllBB
My ndastof an
Oránufélagsgötu 21 er opin alla
daga frá kl. 10—6.
Guðr. Funch-Rasmussen.
9 gegn 4 atkv. Neðji deild fellir
síðan ákvæðið burtu, en setur inn
i staðinn, að skóiastaður skuli
ákveðinn og áætlun og teikning
samþ. af stjórnarráðinu. Var þetta
samþykkt með 15 gegn 7 atkv.
Framsögum. fjárv.nefndar í Ed.,
Jóh. Jóh., telur >þessa breytingu til
hins verra .... Meiri hluti nefnd-
arinnar álitur, að héraðsskólar eigi
ekki að vera of margir .... Hins-
vegar er þvi ákvæði haldið, sem
skilyrði fyrir styrkveitingunni úr
rikissjóði, að trygging sé fyrir nægu
fjárframlagi á móti ríkisstyrknum,
ekkiaðeins til að koma væntanlegu
skóiahúsi upp, heldur og til rekst-
urs skólans. Treysti eg hæstv. stjórn
til að gæta þessa«.
Oeta má þess, að ef það skilyrði
hefði í upphafi verið sett fyrir styrk-
veitingu til stofnunar héraðsskóla,
að 2 eða fleiri sýslufélög slægju sér
saman, hefði Laugaskóli aldrei kom-
ist upp. Einnig hins, að meðan
íhaldsflokkurinn, sem vildi fylgja
þessu, hélt um stjórnartaumana,
komst Laugarvatnsskóli ekki á iagg-
irnar; samkomulag náðist ekki milli
sýslnanna um skólastaðinn.
Árið 1927 kemur erindi til Alþ.
frá Kvenfélagi Suður-F*ingeyinga um
styrk til húsbyggingar fyrir hús-
mæðradeild fyrir Alþýðuskólann á
Laugum. Fjárv.nefnd Nd. leggur til
að veita til þess 11 þús. kr., eða
2/5 byggingarkostnaðar. — Fram.
sögumaður er Tryggvi Pórhallsson.
Um þessa tillögu segir Björn Lin-
dal: »Pað væri þðrf á að tala langt
mál um þetta skipulagslausa skóla-
fargan, sem nú gengur eins og
farsótt um þetta land, en eg ætla
þó ekki að gera það að sinnUi
Pá segir hann um kostnaðaráætl-
unina: »Pá eykur það ekki trú mína
á þessa áætlun, að þessi stofnun á
að standa f sambandi við Lauga-
skólann, sem lðngu er orðinn al-
ræmdur fyrir það, hvernig fjármálum
hans er stjórnað*.
Enn segir sami þm. um Lauga-
skóla: »Pað er rétt, að aðsókn
þangað er mikil, en hitt mun orka
tvímælis, hver þjóðarheill stafar af
þeirri aðsókn. Eg vil biðja þá hátt-
virtu herra, $em alitaf þykjast vera
að berjast fyrir aukinni fræðslu og
fleiri skólum, að athuga vel, hvort
það muni alltaf vera full sönnun
fyrir ágæti hvers skóla, að mikil sé
aðsókn að honum. Eg tel það ekki
sérlega eftirsóknarvert, að mæðurnar
og feðurnir séu alein og hjálparlaus
heima, meðan börn þeirra þyrpast
saman í stofnanir, sem skólar eru
kallaðir, en stjórnað er á þann hátt
og í þeim anda, að betra væri að
unglingarnir hefðu aldrei þangað
kornið*.
Ennfremur segir hann um tiliðg-
una: »Ef svo hraklega tekst til að
þetta verði samþykkt«.
Siðar segir sami þm. í umræðum
um sama mál:
»Eg vil byrja á að taka það fram,
að eg tel það ekki rétt af Alþ, að
styðja að því með ógætilegum fjár-
veitingum, að sýslusjóðum landsins
sé stofnað í fjárhagslegan voða. Hv.
þm. Suður-Pingeyinga veit eins vel
og eg, að sýslusjóður Suður-Ping-
eyjarsýslu er ekki svo vel stæður,
meðfram sakir fjárframlaga til Lauga-
skóla og ábyrgðar fyrir hann, að á
hann sé bætandi nýjum fjárfram-
lögumc.
Aðdróttunum þessum, um fjárhag
Suður-Pingeyjarsýslu og Laugaskóla,
mótmælti þm. Suður-Pingeyinga,
tngólfur Bjarnarson, og bauðst til
að láta þingm. í té skýrslur i þvi
efni.
Síðar segir B. L. um Laugaskóla :
»Mér er kunnugt um að í Lauga-
skóla fær unga fólkið sannarlega
að leika sér. Pað er verið að læra
sund og dans og eitthvað verið að
káka við bókleg fræði. En það hef-
ir lítið verið prófað hvað fólkið
kann eftir þenna lærdóm, Og með-
an mér er ekki grunlaust um, að
þetta unga fólk læri þar sumt það,
sem góðir foreldrar vilja helzt ekki
láta börn sín læra heima hjá sér,
tel eg þetta aðstreymi að skólanum
til engra bóta.<
Og enn segir hann:
»Pað er alkunnugt, að skólar hér
á landi eru engin gróðafyrirtæki,
jafnvel þó reknir séu með forsjálni
og fyrirhyggju, hvað þá heldur
þegar reksturinn er í höndum þeirra
manna, sem engu kunna vel að
stjórna.*
Samþ. var við 2. umræðu, með
15 gegn 12 atkv. að veita styrkinn.
Oekk þannig nálega hver og einn
ihaldsmaður í deildinni i lið með
B. L.
Við 3. umræðu í Nd. ber B. L.
fram tillðgu um 70 þús. kr. Ijár-
veiting til húsmæðraskóla Norður-
lands, sem samkv. lögum nr. 37,
26. okt. 1917 á að standa í grennd
við Akureyri, en til vara leggur hann
til að styrkur til húsmæðradeildar
við Laugaskóla falli niður, en þessi
komi i staðinn.
í umræðum viðurkennir flutnings-
maður tillögunnar, B. L;, að skóla-
staður sé óráðinn og engin kostn-
aðaráætlun til.
Síðar segir hann:
»Eg vil um leið benda á, að í
rauninni er meiri þörf húsmæðra-
fræðslu í kaupstöðum en í sveitum.
.... Pað er í stuttu máli sagt hugs-
un norðlenzkra kvenna að koma á
fót sameiginlegum húsmæðraskóla
fyrir sveita- og kaupstaðastúlkur svo
nærri Akureyri, að stúlkur þaðan
geti skaplega sótt skó!ann.«
Aðaltillagan var felld með 19 gegn
8 atkv., og varatill. einnig felld með
16 gegn 10 atkv.
Rétt er að taka það fram í sam-
bandi við þetta, að aldrei síðar hef-
ir verið leitað eftir styrk til að reisa
húsmæðraskóla Norðurlands, þann
er B. L. bar fram tillögur um.
Sannar það, að þær hafa aðeins
verið bornar fram i þeim tilgangi
að spilla fyrir húsmæðradeildinni
við Laugaskóla.*
í Ed. gerir fjárv.nefnd tillögu um
að fella styrkinn til húsmæðradeild-
arinnar niður. Myndar þar I. H. B.
meirihluta í nefndinni og mæiir á-
kveðið með því í umræðum að
fella hann. Pá segir hún meðal
annars: »Pað sem okkur hefir greint
á um, er það, að eg vil koma föstu
skipulagi á húsmæðrafræðsluna.
En öli þau ár, sem hún situr á
þingi, gerir hún ekkert f því efni,
nema að reyna að gera Kvennaskóla
Reykjavfkur að ríkisskóla. Jónas
Jónsson bendir á í þessu sambandi,
að frá fjárv.nefnd Ed. komi fjórar
br. till., sem rýri aðstöðu húsmæðra-
fræðslu I landinu, og að h H. B.
hefði haft aðstöðu til að koma f
veg fyrir þær allar þar í nefndinni.
Pessu er ekki mótmælt, enda sýnir
atkvæðagreiðsla, að Einajr Árnason
og Ouðm. Ól., sem báðir eru f
nefndinni, greiða atkv. á móti breyt.
tillðgunum.
Tillaga nefndarinnar var samþ.
með 8 gegn 6 atkv. Allir íhalds-
menn í deildinni sðgðu já.
I neðri deild verður það að sam-
komulagi, að taka aftur allar br.till.
sem fram komu við fjárlögin, eftir
að þau komu frá Ed. og þar á
meðal tillögur um að taka aftur inn
á fjárlögin styrkinn til skólans. Var
það gert til þess að opna þau ekki,
svo þau þyrftu ekki aftur til Ed.
Á fjárlagafrv. því, er stjórnin (þ.
e. Tr. P., J. J. og M. K.), leggur
fyrir þingið 1928, leggur hún til
að veittar séu 11 þús. kr. til hús-
* Þó ber Ingibjörg H. Bjarnason fram
á þingi 1928 till. til þingsál, um að
stofna skólann, en ekki er hægt að
sjá, að hún hafi haft neitt umboð til
þess frá neinum, því ekkert erindi
fylgir frá norðlenzkum konum. Verður
því þessi tillaga varla tekin alvarlega,
Hún var aldrei rædd og I. H. B. virð-
ist hafa unað því vel, því á þeim
tveim þingum, sem hún situr eftir
þetta, hreyfir hún ekki málinu,
mæðrafræðslu við alþýðuskóla Ping-
eyinga, * i 2h byggingarkostnaðar:
Fjárv.nefnd leggur til að þessi
styrkur sé hækkaður upp f 13 þús.
kr. með tilliti til þess, sem er einn-
ig tillaga hennar, að styrkur til að
reisa alþýðuskóla í sveitum verði
framvegis ‘/2 f stað 2ls byggingar-
kostnaðar. — Pét. Ottesen og Jón
Sig. bera fram breyt. till. um að
feila þenna styrk niður.
Breytingartillagan var felld með
17 gegn 9 atkv.
0 '
Kristneshæli.
Eins og kunnugt er, brann þak-
hæðin á Kristneshæli í vetur. Er
nú fyrir nokkru lokið við að reisa
hana aftur. Var bygging þessi
boðin út og komu fram eftirfar-
andi tilboð:
Eggert Guðmundsson og Sigtr.
Jónsson kr. 16880.00.
Jón Guðmundsson og Einar Jó-
hannsson kr. 16400.00.
Þorsteinn Þorsteinsson kr.
16000.00.
Eggert Melstað kr. 14900.00.
Guðm. ólafsson. kr. 9200.00.
Var gengið að síðasta og lægsta
tilboðinu og hefir nú G. 6. lokið
verkinu eins og áður er sagt. Seg-
ist hann hafa hagnast vel á því.
Eftirlitsmaður með verkinu var
Sveinbjörn Jónsson bygginga-
meistari.
------0-----
Þau hjónin Sigurbjörn Á. Gíslason og
Guðrún Lárusdóttir frá Reykjavík, sem
eru nýkomin hingað til Akureyrar með
4 börnum sínum uppkomnum, til að
vera í brúðkaupi Halldórs sonar síns
og ungfrú Valgerðar Ragnars, ætla að
flytja erindi annað kvöld í Samkomu-
húsi bæjarins, til að styrkja elliheimil-
issjóð Kvenfélagsins »Framtíðin« hér í
bænum. Frúin mun tala um starfsamar
konur en Sigurbjörn um elliheimili.
Hann er formaður nefndar þeirrar, er
stofnaði og reisti elliheimilið í Reykja-
vík.
I ,
0 —
Morgunn, 1. hefti þ. á., er fyrir
nokkru út kominn. Er ritið að vanda
prýðilega vel skrifað og hið læsileg-
asta. Efnið er á þessa leið:
»Hugmyndirnar um annað lif«,
eftir ritstjórann Einar H. Kvaran.—
»Nýjar raddir«, eftir síra Ragnar Ei
Kvaran. — »Fundir Einers Nielsen*,
eftir síra Kristinn Daníelsson. —
»Stjörnur og líf«, eftir sr. R, E.
Kvaran. — »Spiritisminn og enska
biskupakirkjan*. — »Hjá líkamninga-
miðlum*, eftir A. V. Peters. —
»Margir heirnar*, eftir Jakob Jóh.
Smára. — »Andrés P. Böðvarsson«.
— »Peir koma«, kvæði eftir J. J.
Smára. — »Pascal Forthuny*, eftir
sr. Kristinn. Daníelsson.
Pað er alltaf hressandi að lesa
tímaritið Morgun og ekki sízt það
sem þeir skrifa feðgarnir Kvaran.
Tapast hefir grár hestur, dökkur á tagl
og fax, nýlega afrakaður ogjárnaður.
Mark: fjöður aftan bæði eyru, Hver,
sem kynni að verða var við hest
þenna, er vinsaml. beðinn að gera
mér undirrituðum aðvart, eða Benedikt
“Eínarssyni söðlasm. á Akureyri, geen
greiðslu á fyrirhöfn.
Syðsta-Samtúni í Olæsibæjarhr. lö.júní 1931,
HERMAMN VALQEIRSSON,