Dagur - 23.02.1933, Blaðsíða 2

30
DAGUR
8. tbl.
i Skófatnaður. §
SSNí Nýkominn danskur skófatnaður. •€!!
pfJJJ Fjölbreytt úrval af kvenskófatnaði. JJjjls
WB* Komið og skoðið skófatnaðinn hjd okkur, •H|
og pér munuð sjá, að hvergi gerið þér
jg® — betri kaup. —-
m Kaupfélag Eyfirðinga.
Vefnaðarvörudeildin.
BUUHMUUUHIUMiHi
Myndastofan
Oránufélagsgötu 21 er opin alla
daga frá kl. 10—6.
Guðr. Funch-Rasmussen.
festi dóm »Morgunb!aðsins i ðllum
meginatriðum, með meiri hraða en
venjulegt er. Og þar með varð
Magnús, á þeim degi, hreinn og
saklaus, eins og hann væri ný
skroppinn úr móðurkviði. —
Og svo gekk Ólafur út af must-
erinu, en Magnús fór inn. Hann
var orðinn dómsmálaráðherra.
Petta er sagan af síðustu ráð-
herrum íhaldsins. Hún gæti verið
lengri og ítarlegri. En þeir, sem
betur geta, betur geri. Það, sem
þessir ráðherrar hafa gert, verður
geymt á vörum þjóðarinnar, en
ekki gleymt. - Pjóðin man hæsta-
réttarmálaflutningsmanninn og ráð-
herrann Magnús Ouðmundsson.
Hún man dómsmálaráðherrann Ólaf
Thors í sambandi við innsetning
Helga Tómassonar. Og þjóðinman
ótal margt fleira i sambandi við
þessa menn og flokk þeirra. —
Og loks man hún, að til er Hæsti-
réttur, og að hann skipa 3 dóm-
arar =■• 3 menn.
En hvað hefst svo upp úr þvi
að muna þetta?
Virðingarleysi fyrir dómarastétt
landsins, — eða hvað?
Trúleysi og virðingarleysi gagn-
vart íhaldsflokknum — »í fyrsta,
annað og þriðja sinnt. —
Bíður nökkur betur?
Daniel.
Garðyrkja.
Norðlendingar hafa lörrgum þótt
kappsamir og talsvert metorðagjarn-
ir, enda hafa þeir oft verið á und-
an öðrum landsfjórðungum með
ýmsar nytsamar framkvæmdir f
verklegum efnum. Svo hefir verið
um garðyrkjumálin á fyrsta fjórð-
ungi þessarar aldar. Ræktunarfélag
Norðurlands er stofnað með til-
raunastöð á Akureyri um siðustu
aldamót. Þaðan breiðist svo áhugi
nokkur á þessum efnum um um-
hverfið, svo að um nokkurra ára
akeið þótti Akureyri standa lang-
fremst allra staða á landinu, hvað
ræktun snerti. En aðallega var það
þó trjágróður og skrautjurtir, einn-
ig dálítii kartöflurækt. Enda munu
ræktunarskilyrði vera betri hér, en
á öðrum stöðum. Nú er skift um
hlutverk. Reykjavík hefir hlotið
heiðurssessinn í þessu efni, og hafa
Reykvíkingar verið þar stórstiga
siðustu árin, sérstaklega hvað rækt-
un matjurta snertir. Enda eru þeir
nú að verða grænmetisætur fremur
öðrum landsmönnum. Petta er þó
ekki af því að ræktunarskilyrði séu
að néinum mun bétri á Suðurlandi
en hér. Að vísu er þar örlítið hærri
meðalhiti árs, en það mun koma
meira niður á veturinn en sumarið,
og svo eru þar miklu tiðari ofsa-
rok, hellirigningar og dimmviðri
dögum og vikum saman. Mismun-
urinn liggur ekki í skilyrðunum,
heldur i þvf, að Reykvíkingar hafa
Skilið, að margar góðar nytjajurtir
geta vaxið á íslandi með tiltölulega
litlurn kostnaði, ef menn hafa dá-
litinn vilja og þekkingu á ræktimar-
skilyrðunum. Og svo hafa þeir lært
að meta gildi pessara nytjajurta.
Við fegurstu götur borgarinnar
eru vlða mældar út stórar lóðir,
sem liggja að framhlið hússins.
Oata liggur heim að húsinu um
miðju, og öðru megin hennar er
skrautgarður með fegurstu blóm-
um, en hinumegin er matjurtagarður-
nn fram að götu, og þykir það
engin óprýði þar. Maður sér þar
blómkál, hvítkál, rauðkál, salat, spf-
nat, gulrætur hreðkur, næpur, rófur
og kartöflur, sem allt þrífst sæmi-
lega vel. — Nú mætti spyrja, hvern-
ig Reykvíkingar hefðu lært þá list,
að rækta þetta og notfæra sér sem
fæðu. Tiðari og meiri sambönd
Sunnlendinga við Danmörku munu
hafa átt sinn þátt i því, að »kenna
þeim átið*. En frá garðyrkjustöðv-
unum, sem hafa risið upp siðustu
árin f umhverfi Reykjavfkur, hefir
borist þekking nokkur á ræktunar-
aðferðum, og þær hafa einnig selt
mikið af plðntum til áframhalds-
vsxtar. Eru það sérstaklega blóm-
káls- og hvítkálsplöntur og einnig
margar tégundir skrautblómaplanta,
sem seldar eru Og sótzt mjög eftir,
og hefir enn ekki verið hægt að
fullnægja þeirri eftirspurn.
Pessar plöntur þurfa svo langan
vjxtartíma, að ekki er gerlegt hér
að sá til þeirra á bersvæði. Jafnvel
Danir telja þær þurfa tveggja mán-
aða uppeldi, áður en út eru fluttar.
Qftast er sáð f vermiskála eða heita
reiti seint f marz eða snemma f
april. Eftir þrjár vikur tii mánuð er
svo plantað í góðan þéttan sólreit,
og þar eru plönturnar látnar vaxa
og harðna um mánaðartfma við
nægilegt loft og sól síðari hlutann.
Síðan er þeim plantað á bersvæði.
Hægt er lika að sá f kassa f glugg-
um inni og láta fræið sþira þar, ef
sólreitir eru til, sem hægt er að
planta út f sfðar. Flestir Reykvík-
ingar, sem gróðri unna, og ein-
hvern jarðarblelt hafa við hús sín,
eiga nú þessa sólreiti, einn eða
fleiri eftir þörfum. Purfa þeir ekki
að kosta mikið, en geta gefið góð-
an arð og yndi, þeim sem frekar
vilja sækja matarbæti út f sinn eig-
in garð, heldur en leita langt yfir
skammt til sölubúðanna, þó það
sé auðvitað gott og blessað, að
geta það, þegar annað er ekki fyrir
hendi.
Til dæmis um hina vaxandi blóm-
kálsræktun í Reykjavík má segja,
að seint í april síðastl. var allt
blómkáisfræ uppselt á staðnum og
þegar sala hófst á blómkálsplönt-
um siðar, þrutu þær einnig mjög
fljótt. Sjálfsagt er ekki of djúpt tek-
ið i árinni með þvf að segja að
ekki hafi helmingi eftirspurnar ver-
ið fullnægt. — Oróðuryrkjustöðv-
arnar i umhverfi Reykjavíkur hafa
haft torgsðlu á grænmeti siðastlið-
in þrjú sumur og hefir það gengið
sæmilega vel. En auðvitað selst
minna vegna þess, hve mikið er
ræktað heima. Torgdagar hafa ver-
ið tvisvar i viku og stundum selt
frá einni stöð 500 blómkálshöfuð
yfir daginn. Pessar garðyrkjustöðv-
ar hafa 3 sérverzlanir i bænum og
þar að auki er mikið selt frá þeim
til annara matvöruverzlana. Og þrátt
fyrir þetta fá Reykvíkingar ennþá
grænmeti frá útlöndum, jafnvel um
hásumarið.
Nú segja menn ef til vill að þetta
gerist f Reykjavík, en myndi tæp-
lega ganga eins vel hér á Akur-
eyri. Nægileg reynsla er fengin fyr-
ir því, að kál getur vaxið hér all-
vel i flestum sumrum, ef þvf eru
gefin þau skilyrði, sem nauðsynleg
eru. Oróðrárstöð Akureyrar hefir
ræktað kál um mörg ár, og nokkr-
ir einstaklingar lika, þó þeir séu
allt of fáir. Síðasta vor voru send-
ar hingað blómkálsplöntur frá
Reykjavík og þrifust þær ágætlega
og gáfu góð höfuði
Kona ein hér f bænum auglýsti
f sfðasta tölublaði Dags, að hún
ætlaði að setja á stofn gróðuryrkju-
stöð i vor, selja blóma- og matjurta-
plöntur úr vermireitum og leiðbeina
þeim, er þessari gróðuryrkju vildu
sinna. Sú auglýsing varð tilefni
þessa greinarstúfs. Ættu Akureyr-
ingar að færa sér vel f nyt þá
gagnlegu og ánægjulegu nýjung,
sem hér er á ferðinni, og styðja
hana drengilega.
O.
Hy Ijóöabók, eftlr Valdimar Hólm Hall-
stað, er væntanleg á bókamarkaðínn í
vor. Bókin verður um 5 arkir að stærð og
kostar 2 kr. fyrir áskrifendur. Áskriftar-
listar liggja frammi i bókaverzlun Por-
steins M. jónssonar og i Kaupfélagi
Verkamanpa,
Fjallasýn.
Upp af Fnjóskadal liggja afdal-
ir þrír inn í landið. Austast er
Timburvalladalur, þá Hjaltadalur
og vestast Bleiksmýrardalur, sem
er lengstur og hrikalegastur.
Margoft hefi ég gengið upp á
fjallið fyrir ofan Tungu. Þaðan
er, á vissri hæð, ágætt útsýni yfir
Bleiksmýrardalinn, allt inn að
Ytra-Landsuðurgili; en þar fyrir
innan er enn mjög langt suður í
dragið. Frá annari nálægri hæð
má einnig sjá Herðubreið í suð-
austri og talsvert af Mývatnssveit
og vatninu. Svo og Gæsadalsfjöll.
Yfir Fnjóskadal sést vel. Og i
vestri ofan á hrikalegan fjallgarð-
inn milli Eyjafjarðar og Skaga-
fjarðar. Ofan í tvo eystri afdali
Fnjóskadals sést ekki.
Til að fá gott útsýni yfir Hjalta-
dalinn, þarf að ganga alveg fram
á brúnina, beint upp yfir gömlum
eyðibæ, sem er samnefndur dain-
um. Þangað fór ég eitt sinn á sól-
heiðum vordegi, er ég varágrenja-
njósnarferð um fjallið. Veðrið var
yndislegt og blámóða yfir landinu.
Eg horfði mig drukkinn yfir
Hjaltadalinn. Eg sá allt suður að
Krókum. Og það er ein af feg-
urstu sýnunum, sem ég hefi séð.
Dalurinn var svo ljúfur og aðlað-
andi, og alstaðar fannst mér hlyti
að búa gott huldufólk í fjöllun-
um. Eg bar þá saman i huganum,
Hjaltadal og Bleiksmýrardal, sem
einnig er fagur. Og ég fann, að
smærri dalurinn mildaði og lægði
þær tilfinningar, sem hinn stærri
jafnan hafði örvað og æst í mér.
ósjálfrátt varð mér litið á hvass-
an Kambf'ellshnúkinn, sem gengur
fram á milli eystri dalanna. Hann
fannst mér betur eiga heima ein-
hverstaðar á Bleiksmýrardal, og í
hans stað hefði þarna verið iág
Öxl. En ég sá líka, að þá mundi
Hjaltadalur hafa verið lítilmót-
lega lúpulegur. Hins vegar engin
þörf fleiri ógnarmynda í hinn dal-
inn.
Það var lífsleiðing og lærdómur
að horfa yfir sólgyllt landið. Mun
meiri en að hlusta á hversdags-
ræður kirkjupresta. Þeirra manna,
sem fá lífslög þekkja, gera sig
gilda meðan hægt er, en strax og
áreynir tapa líkama sínum út I
veður og vind jarðríkis, og — sál-
inni líka.
Eg kom heim ánægðari en þótt
ég hefði staðið tíu sinnum á Hóla-
Byrðu, eða fundið tuttugu verð-
mæta tófuhvolpa.
* * *
Þó að fjallasýn sé litauðug, líf-
mikil og unaðslega heillandi um
sólríka daga, þá eru heiðskírar
nætur um sólstöður • að mörgu
leyti unaðslegri: Töfraheimur
æfintýra og mynda. Eina mjög
laglega minningu frá einni slíkri
vornótt á ég. Hún er á þessa leið:
Það var júnínótt. Sólin var fyr-
ir stundu sigin til viðar. Yfirborð
jarðarinnar var aðeins dálítið
rakt, en samt nóg til þess, að tún-