Dagur - 02.11.1933, Síða 1

DAGUR
kemur út á hverjuin fimtu-
degi. Kostar kr. 6.00 árg.
Gjalddagi fyrir 1. júlí.
Gjaldkeri: Arni Jóharuis-
eón í Kaupfél. Eyfirðinga.
* Afgreiðslan
er hjá Jóni Þ. Wr,
Uppsögn, bundin vié ára-
mót, sé komin til af-
greiðslumanns fyrir 1. dee.
Norðurgötu 3. Talaími 112.
»••••• • •-••-• .
XVI.
-• ♦ « e t • • ♦ • <
-# •-
I. ár. |
Akureyri 2. nóvember 1933.
44. tbl.
Útjlutningsgjald
af landbúnaðarafurðum
Á síðasta þingi bar Jónas Jóns-
son fram frv. til laga um að nið-
ur félli útflutningsgjald það, sem
nú hvílir á landbúnaðarafurðum.
Grundvöllurinn undir þessu frv.
var sá, að það væri ósanngjarnt
að taka skatt af nokkrum hluta.
þeirrar atvinnustéttar, er erfiðast
á með að selja framleiðslu sína.
Var því málið fyrst og fremst
réttlætismál og þar næst fjár-
hagsmál. Efri deild tók frumv.
þessu með góðum skilningi og var
það samþ. í þeirri defld meö 6
atkv. gegn 4 að viðhöfðu nafna-
kalli og sögðu já: Jónas Jónsson,
Magn. Torf., Páll Herm., Einar
Árnason, Ingv. P. og Guðm. ól.,
en nei sögðu: Pétur Magnú.sson,
Bjarni Snæbj., Guðrún L. og Jak.
Möller. Jón Jónsson, Jón Þori.,
Halld. Steins. og Jón Bald.
greiddu ekki atkv.
En þegar til neðri deildar kom,
risu allir íhaldsmenn þar í deild-
inni öndverðir gegn þessu rétt-
lætismáli og jafnframt hnigu
nokkrir af Franlsóknarmönnum
til fylgis við þá. Gátu þeir ólafur
Thors, Jón Auðunn og fleiri í-
haldsmenn ekki fundið nógu sterk
orð til að lýsa andstyggð sinni
og fyrirlitningu á þessu máli.
Hljómuðu þá óspart brigzlyrði af
vörum íhaldsmanna um ölnuisu-
gjafir til bænda. Dágóða hug-
mynd um tóninn í ræðum íhalds-
manna geta menn fengið af
stuttri svarræðu frá Sveinbirni
Högnasyni. Hún var á þessa leið:
»Það er ekki í fyrsta skifti hér
á Alþingi, ef talað er um að
styrkja bændur að það heyrist
hljóma, að nú sé verið að biðjast
ölmusu handa þeim. í hvert skifti,
sem á það er minnzt að rétta
þeirra hlut, hljóma sömu svörin:
gjafir og ölmusa. Það eru svörin
til þeirra manna, sem borið hafa
mestan þungann af endurreisn
landbúnaðarins á síðustu árum.
Og þessi svör koma frá þeim
mönnum, sem ekki hafa staðið að
neinu viðreisnarstarfi fyrir þjóð-
félagið, mönnum, sem aldrei hafa
lagt á sig nokkurt erfiði. En ef
það er ölmusa að veita styrk
þeim, sem við mesta erfiðleika
eiga að búa vegna óviðráðanlegra
orsaka, mönnum, sem aldrei hafa
þegið af öðrum, hvað á þá að
kalla þá menn, sem þegið hafa af
fé almennings, ekki tugi þúsunda,
heldur milljónir króna, og það í
bezta árferði? Hvað á þá að kalla
þá menn, sem í mestu góðærun-
um sóuðu milli 30 og 40 milj. kr.
í útgerð og braski, ef á að kalla
bændur ölmusumenn, þó þeir
þurfi að fá styrk á þe'im alerfið-
ustu tímum, sem komið hafa yf-
ir þessa þjóð? Hvað á þá að kalla
þá menn, sem taka tugi þúsunda
í laun fyrir að vinna lítið verk,
10, 20 upp í 30 þús. kr. fyrir
sáralítið starf? Það má lengi
segja, að hér sé lítið um að ræða,
þar sem er þetta útflutningsgjald.
Það er satt, það er lítið, 10 til 30
kr. á hvern bónda. Það er lítið frá
sjónarmiði þeirra manna, sem
hafa tugi þús. kr. í árslaun, en
bændur hafa ekki því að heilsa,
að mæla á svo stórstígan mæli-
kvarða. Og eg skil konungslund
íslenzkra bænda ekki síður i því,
að þeir heimti sinn rétt, heldur
en að þeir komi sem ölmusulýður
krjúpandi að fótum þeirra manna
í þjóðfélaginu, sem við kjötkatl-
ana sitja nú«.
Endalykt þessa máls í neðri
deild varð sú, að því var með
rökstuddri dagskrá frá Bjarna
Ásgeirssyni vísað til ríkisstjórn-
arinnar með 15 gegn 12 atkv.
Nafnakall var viðhaft, og sögðu
já við dagskrártillögunni allir í-
haldsmenn, Héðinn Vald. og þess-
ir Framsóknarmenn: Lárus
Helgason, Sveinn ólafsson, Ásg.
Ásgeirsson, Bjarni Ásgeirsson og
Jörundur Brynjólfsson. Nei sögðu
aðrir Framsóknarmenn deildar-
innar og Vilmundur Jónsson. —
Tryggvi Þórhallsson var fjar-
staddur.
■ ■" ■■ 0 ...
Á víðavangi.
M. G. hundsar Mhl.
Hvað eftir annað hefir Morg-
unblaðið heimtað það og krafizt
þess, að Hermann Jónasson lög-
reglustjóri í Reykjavík viki taf-
arlaust úr stöðu sinni. Allir hafa
skilið, hví Mbl. hefir verið svo
frekt í kröfu sinni. H. J. hefir al-
ið upp þróttmikla og sæmilega
lögreglusveit í höfuöstaðnum og
yfirleitt komið lögreglumálunum
þar í gott horf í stað þess, að þau
voru áður í mestu niðurlægingu.
Þar við bætist að H. J. er ein-
dreginn Framsóknarmaður og
fylgismaður Jónasar Jónssonar.
Ekkert af þessu þolir Mbl. og er
því útblásið og bólgið af vonzku
í garð H. J, Kröfu blaðsins um
tafarlausa brottvikningu þessa
manns úr stöðunni hafa allir skil-
ið sem áskorun til dómsmálaráð-
herra um að láta það ekki drag-
ast að reka Hermann frá sem
lögreglustjóra. En dómsmálaráð-
herrann hreyfir hvorki höncl eða
fót í þessa átt. í þessu efni hund.3-
ar Magnús Guðmundsson alger-
lega sitt eigið stuðningsblað.
Hlýtur það að vera þung raun
fyrir Mogga.
Höggið, sem hátt var reitt.
Einar M. Einarsson varðskip-
stjóri gat sér mikinn orðstír fyr-
ir afburðadugnað við landhelgis-
gæzluna og björgunarstarf. Þar
kom að togaraeigendum þótti svo
hart undir dugnaði hans og
skyldurækni að búa, að þeir
heimtuðu lagfæringu á. Magnús
Guðmundsson brást vel við og
kyrrsetti Einar í landi og fól að
lokum Garðari Þorsteinssyni að
leita saka á hendur honum. Jafn-
framt hélt Morgunbl. áfram að
flytja ofsóknargreinir um Eiuar,
og eftir anda þeirra og orðalagi
hlaut hann að verða sviftur þeim
réttindum að mega stjórna skipi í
framtíðinni og verða þar að auki
lokaður inni í fangelsi um langan
tíma. En stundum verður lítið úr
því högginu, sem hátt er reitt,
einkum þegar vesalmenni reiða
til höggs. Svo fór hér. Dómur
Garðars er fallinn fyrir nokkru,
og er E. E. dæmdur í lítilfjörlega
sekt fyrir »ónákvæmni í bók-
færslu«. Mun þó enginn láta sér
detta í hug hlutdrægni frá dóm-
arans hendi Einari í vil, en til
sársauka fyrir Mbl. og húsbænd-
ur þess.
í sambandi við þá ráðstöfun í-
haldsins að kyrrsetja E. E. í
landi, rifjast upp rödd frá Aust-
urlandi, er nýlega heyrðist í einu
sunnanblaðinu. Þar var sagt með-
al annars:
»Vér fslendingar eigum ómet-
anleg auðæfi fólgin í djúpinu \ið
strendur landsins, sem tryggðar
eru með alþjóðlegum landhelgis-
logum, og höfum vér nú síðustu
árin fyrir dugnað og áhuga ein-
stakra manna eignazt allgóðan
varðskipastól og tekizt gæzlan \vl.
En nú virðist allt vera að faia
um þverbak í þessum efnum. Nú
er Jónas farinn frá völdum og
Einar horfinn af Ægi og eftir-
litið hið hörmulegasta. Skal tekið
dæmi héðan, aðeins af einni lítilli
vík, þar sem ég þekki bezt til.
Eftirfarandi skýrsla liggur fyrir:
Þökkum auðsýnda samúð og
vinarhug, við andlát og jarðar-
för Jóns Jónssonar í Möðrufelli.
Aðstandendur.
Jardarför Sölva Steins ólason-
ar, frá Núpi í öxarfirði, er lézt
hér á sjúkrahúsinu 31. f. m., fer
fram héðan frá kirkjunni laugar-
daginn 4, þ. m., kl. 1 e. h.
Lárus J. Rist.
Við undirritaðir erum reiðubúnir að
votta og staðfesta. eftirfarandi skýrslu:
1. september veittum við eftirtekt 8
togurum innan landhelgislínu. Næstu
nótt á eftir er ég (Guðmundur Grír.is-
son) staddur úti og tel ég þá 15 tog-
ara. 2. september toga 3 allan daginn
inn við sand, en um kvöldið teljum við
13. 4. sept. eru 7 að toga inn við sand.
G., 6. og 7. voru frá 3 upp í 8 hvern
dag. 8. sept. voru 3 inn við sand. 9.
enginn. Síðan um miðjan ágúst hafa
verið fleiri og færri daglega innan
landhelgislínu.
Sandvíkurseli 9. september 1933.
Guðmundur Grímason,
Jóhannes Árnason.
Jósep Halldórssonc.
Svona er eftirlitið nú. Getur
verra orðið?
Meðan Einar stjórnaði Ægi,
fól hann sig stundum inni í Hell-
isfirði og sendi vélbát til Sand-
víkur og var þá ekki veiðiþjófum
viðvært. Af skýrslu þessari sést,
að hér er um 60—70 landhelgis-
brot að ræða á rúmri viku. Ef
ekki verður að gert hið bráðasta
er sýnilegt, að atvinna smábáta-
sjómanna hér verður eyðflögð
með öllu«.
Hjónaband. Föstudaginn 20. okt. sl, voru
gefin saman í hjónaband af sóknarprestin-
um, Tryggvi Sigmundsson, bóndi, Ytra-
Hóli í Kaupangssveit og Gerður Árnadóttir
frá Skálpagerði. Fór hjónavígslan fram á
heimili brúðgumans að viðstöddum miklum
hóp kunningja og vina og var sezt að
veizlu að henni lokinni og skemmtu menn
sér hið bezta með ýmiskonar gleðskap
fram eftir nóttinni.
Höepfnerseignina hér í bæ, bæði hús og
lóðir í innbænum og á Oddeyrartanga,
hetir bæjarstjórnin keypt fyrir bæjarins hönd
fyrir 100 þús. kr. Oreiðist upphæð þessi
með jöfnum afborgunum og 5% vöxtum
á 25 árum.