Dagur - 06.09.1934, Blaðsíða 3

102. tbl
DAGUR
280
við það vænka markaðshorfur
fyrir afui’ðir bænda. Þess vegna
verða báðir aðilar að hafa sem
g’leggstan skilning á þessari tvö-
földu nauðsyn: Sómasamlegt
kaupgjald til verkamanna og
stöðuga atvinnu þeim til handa
og sómasamlegt verð fyrir land-
búnaðarafurðir.
Hlutverk hinna samvinnandi
umbótaflokka er að koma málum
beggja stéttanna í þetta horf. Því
meiri skilningur sem ríkir meðal
almennings um lausn þessara
mála, því hægra verður að koma
Mjólkursalan
Síðan stjórnarskiptin urðu, hef-
ir Hermann Jónasson, forsætis-
og landbúnaðarráðherra, unnið ó-
sleitilega að undirbúningi bráða-
birgðalaga um mjólkursölu. Hef-
ir hann haldið fjölda funda með
hinum ýmsu aðilum framieiðenda
og' neytenda. Aðilar af hálfu
framleiðenda eru Mjólkurbanda-
lag Suðurlands, en í því eru
mjólkurbúin austanfjalls og vest-
an; ennfremur Mjólkursamlag
Borg-firðinga og Nautgriparækt-
ar- og Mjólkursölufélag Reykja-
víkur, en í því eru flestir naut-
gripaeigendur í lögsagnarum-
dæmi Reykjavíkur.
Ráðherrann hefir lagt allt kapp
á það, að fá frumvarpið að bráða-
birgðalögunum samið eftir sam-
komulagi alb'a aöila. Liggur nú
fyrir yfirlýsing þeirra allra um
það, að þeir sætti sig við sam-
komulagið. Má fullyrða, að for-
sætisráðherra hefir þarna giftu-
samlega tekizt.
* *
Aðalatriði bráðabirgðalaganna
um skipulagning mjólkursölunnar
verða þessi:
Yfistjórn mjólkursölunnar í
landinu verður falin sjö manna
nefnd (»mjólkursölunefnd«), er
ríkisstjórnin skipar. í ncfndinni
verða fulltrúar frá framleiðend-
um og neytendum.
Landinu verður skipt í verð-
jöfnunarsvæði, og sé kaupstaður
eða kauptún í hverju. Á hverju
verðjöfnunarsvæði verður fimm
manna verðlagsnefnd, sem ákveð-
ur útsöluverð mjólkur á verðjöfn-
unarsvæðinu. Af þessum 5 mönn-
um skulu tveir tilnefndir af
mjólkurframleiðendum, tveir
kosnir hlutfallskosningu af við-
komandi bæjarstjórn eða hrepps-
nefnd, en landbúnaðarráðherra
skipar oddamann.
Á alla neyzlumjólk og rjóma,
sem selt er, verður lagt verðjöfn-
unargjald, 5% af útsöluverðinu,
en má hækka upp í 7%. Verð-
jöfnunargjaldinu verður varið til
verðuppbótar á vinnslumjólk, eft-
ir því sem stjórnir mjólkurfélag-
anna koma sér saman um. En
mjólkursölunefnd úrskurðar, ef
ágreiningur verður.
öll mjólk (og rjómi), sem seld
er í sama kaupstað eða kauptúni,
skal vera seld frá einni sölumið-
stöð. Sölumiðstöðin hefir einka-
rétt til að starfrækja mjólkur-
þeim í höfn fyrir þing og stjórn.
Og því meiri skilnings á þess-
um málum er þörf meðal sam-
vipnubænda og Alþýðuflokks-
manna, af því að einskis skiln-
ings má vænta í þessu efni frá
foringjum íhaldsins og kommún-
ista. Báðir fjandskapast þeir við
samtök bænda um verð á fram-
leiðslu þeirra. Iíinir fyrrnefndu
eru blindir fyrir öðru en hag
milliliðastéttarinnar, en hinir síð-
artöldu sjá úrlausn vandamálanna
í grjótkasti og byltingu.
skipulögð.
búðir, enda sjái hún um, að nóg
neyzlumjólk sé til sölu. Sölumjólk
skal vera gerilsneydd. Um fram-
leiðslu og meðferð á mjólk handa
ungbörnum og sjúklingum verður
þó sett sérstök reglugerð í sam-
ráði við heilbrigðisstjórnina.
Framkvæmdastjórn sölumið-
stöðvarinnar skal skipuð af
mjólkurfélögum á verðjöfnunar-
svæðinu. Verði ekki samkomulag
innan félagsstjórnanna, skipar
mjólkursölunefnd framkvæmda-
stjórnina.
Landbúnaðarráðherra getur
veitt undanþágu frá verðjöfnun-
argjaldi á mjólk, scm framleidd
er á ræktuðu landi kaupstaðar
eða kauptúns, þar sem hún er
seld. Má undanþágan ná til mjólk-
ur úr jafnmörgum kúm og hekt-
arar eru af ræktuðu landi innan
kaupstaðarins. En á þá mjólk,
sem er fram yfir, má leggja tvö-
falt verðjöfnunargjald.
Ákvæðin um samsölu frá einni
sölumiðstöð og um gerilsneyðingu
koma ekki til framkvæmda fyrr
en um áramót. —
í sumar eru liðin 15 ár síðan
»Kooperativa Forbundet« (Sam-
band samvinnufélaga) í Svíþjóð
stofnaði skóla í Stokkhólmi með
því markmiði að veita fólki um
allt land almenna fræðslu í ýms-
um námsgreinum með bréflegri
kennslu. En svo mikla tröllatrú
höfðu menn á hinni munnlegu
kennslu í skólum, að illa var spáð
fyrir þessari nýbreytni. En
reynslan hefir orðið önnur, og'
sýnt þá kosti sem bréflega kennsl-
an og fræðsluhringar hafa undir
vissum kringumstæðum.
Á þessum 15 árum hafa 85000
nemendur leitað sér fróðleiks til
þessa skóla, og sýnir það hvað
þessi námsaðferð hefir verið vin-
sæl. Innan skólans hafa starfað
á sama tíma 5200 fræðsluhringai’.
Skólinn hefir hagnýtt sér þá
fræðsluaðferð. En upphafsmaður
hennar er Oscar Olsson hátempl-
ar, er var á ferð hér á landi í
sumar, og' hafa fræðsluhringarn-
ir veriö mikið notaðir af sænsk-
Nýja Plóra-smjðrlíkii)
er nú komið á markaðinn og selst nú
um land allt.
Pnn á Bf tiöíuni é laiai rerl storkastleoa.
Það er tvöfaldur hagnaður að kaupa
Nýja Flóra-smjörlíkið.
Það er bezt. -- Það er ódýrast.
Húsmæður: Biðjið aðeins um Flóra-smjörlíkið.
Kaupfélösj og kaupmenn: Sendið pantanir yðar til
Smjörlíkisgerðarinnar
„Flóra"
AKU R.B Y Rlll.
um bindindismönnum, einkum íærsla, stærðfræði, eðlisfræði,
meðal æskulýðsins. Talið er að Verkfræði (rafmagns- og bygg-
þessi nýja fræðsluaðferð hafi ingarfræði), o. m. fl. Bókfærslan
haft mikla þýðingu fyrir alþýðu- og hagfræðin hafa verið mjög
menningu í Svíþjóð. eftirsóttar . Þá mun það talsvert
í fræðsluhringunum er venju- algengt, að iðnaðarmenn ýmsir
lega lögð til grundvallar ein bók, hafa notað skólann, til þess að
sem allir lesa. Síðan koma menn komast sem bezt niður í einhverri
saman og ræða um efni hvers iðngrein.
kafla. En í þess stað tekur skól- Svíar telja þennan skóla hafa
inn hvern kafla til meðferðar í haft geysímikla menningarlega
bréfum er hann sendir nemend- þýðingu. Hann er einn af máttar-
um. Eru þau samin af færum stólpum alþýðumenningarinnar í
fróðleiksmönnum í hverri grein. Svíþjóð.
Stundum er engin bók lögð til Skólinn gefur ókeypis upplýs-
g-rundvallar, en kennslan aðeins ingar. Utanáskrift er: Koopera-
byggð á bréfum þeim, er skólinn tiva Forbundets Korrespondens-
sendir nemendum. Þó mun oft skola, Stockholm.
jafnframt vísað til einhverra ------
bóka handa þeim, sem vilja. I Hugurinn reikar frá hinni þétt-
hverju bréfi eru einhver verk- byggðu Svíþjóð til strjálbýla
efni til úrlausnar, sem á að senda landsins okkar. Getum við ekki
aftur til skólans. í svari sínu geta eitthvað lært af því, sem hér hef-
nemendur spurt um það, sem ir verið skýrt frá? Jú, það er ég
þeim þykir ástæða til. Skólinn sannfærður um.
svarar öllum slíkum fyrirspurn- Fræðsluhringar (eða lestrar-
um, og utskynr emstök atriði fiokkar) eru mjög hagkvæm
nanar, ef astæða.þykir til. fræðsluaðferð í öllum menningar-
Eins og kunnugt er, þá er félögum. Menn geta skipað sér í
margt fróðleiksfúst fólk til, sem hópa eftir hugðai’efnum 6—10 í
af ýmsum ástæðum ekki vill eða hverjum hóp. Hópurinn kýs sér
hefir tök á að setjast á skóla- svo formann, er stjórnar náminu
bekk, til þess að fullnægja fróð- og' velur bækur. Sumir kjósa helzt
leikslöngun sinni. Fyrir þetta fólk bókmenntir, aðrir bókfærslu eða
er bréflega kennslan þægileg. þjóðfélagsfræði o. s. frv.
Staifsmaðuiinn notar tómstundir Vel mundi því einnig tekið, ef
sínai til þess aö lesa bréfin frá samvinnuskólinn sæi sér fært að
skólanum og svara þeim. Það senda bréflegar leiðbeiningar til
nám er ekki bundið við neinn manna út um land t. d. í bók-
vissan tíma. Þá er þessi bréflega færslu. Ég veit að vísu, að sökum
kennsla og fræðsluhringastarf- fámennis hér á landi, mundi ekki
semi yfirleitt talin mjög hag- vera hægt að halda uppi bréflegri
kvæm fyrir atvinnulaust fólk, kennslu út um land, svo það bæri
þann tíma úr árinu sem enga *sig fjárhagslega. En væri ekki
vinnu er að fá. hægt að fjölrita verkefni frá
í skóla K. F. í Stokkhólmi er námsgreinum í skólunum í þess-
kenndur fjöldi námsgreina, s. s. um tilgangi? Ég varpa þessu að-
bókmenntir, enska, hagfræði og eins fram til athugunar, af því að.
almenn þjóðfélagsfræði, bók- það mundi minnka fjarlægðirnar