Dagur - 11.06.1936, Blaðsíða 3

24. tbl.
DAOUR
99
Ungur ,meistari í orðsins list'
vörður. Sunnudag 21. verður farið
að Geysi og Gullfoss. Að kveldi
þess dags fer fram skemmtisam-
koma að Laugarvatni. Lesa þar
upp rithöfundarnir Davíð Stefáns-
son frá Fagraskógi og Halldór
Kiljan Laxness, svo og nokkrir ís-
lenzkir leikarar. Einar Markan
syngur með aðstoð Páls ísólfsson-
aV, en að lokum verður dansað.
Mánudaginn 22. verður farið til
Þingvalla, og staðurinn skoðaður
undir leiðsögn Pálma rektors
Hannessonar, og síðan til Reykja-
víkur um kveldið. Þriðjudagur 23.
er síðasti dagur mótsins, og notað-
ur til að skoða höfuðstaðinn og
nágrennið. Mótinu lýkur með
veizlu að Hótel Borg. —
Sœnska vikan hefst mánudaginn
29. júní. Koma til Reykjavíkur
síðari hluta þess dags flestir
hinna útlendu gesta, sem aðstoða
við vikuna, þar á meðal stúdenta-
kórinn sænski og verður honum
fagnað á bryggjunni af borgar-
stjóra Reykjavíkur, aðalræðis-
manni Svía í Reykjavík og Karla-
kór Reykjavíkur.
Þriðjudaginn 30. júní klukkan 2
síðdegis verður vikan opnuð í
neðrideildarsalAlþingis af forsæt-
isráðherra. Þar flytja og ræður
formaður móttökunefndarinnar,
Gunnlaugur Einarsson læknir,
prófessor Lindroth, Ásgeir Ás-
geirsson fræðslumálastjóri og
sænski aðalræðismaðurinn í
Reykjavík. Þá verður og opnuð
hin mikla sænska málverkasýning
í austurbæjarbarnaskólanum. —
Flytur þar ræðu dr. Guðmundur
Finnbogason. Að kvöldi þess dags
fer fram fyrsti konsert sænska
stúdentakórsins í Gamla Bíó.
Næstu daga er vikan opin, og
ílytja í sambandi við hana erindi
þessir svíar: Prófessor Ahlmann
segir frá íslenzk-svenska Vatna-
j ökulsleiðangr inum, leikhússt j ór i
Falck talar um Strindberg, fram-
kvæmdastjóri Gabrielsson flytur
erindi fjármálalegs efnis, prófess-
or Herlitz talar um ýmislegt gam-
alt og nýtt í sænsku þjóðlífi, pró-
fessor Lindroth talar um íslenzka
tungu, ritstjóri Odhe um sænska
vöruframleislu, prófessor Tunberg
talar um hina norrænu samvinnu-
hugsjón, dr. phil. Valby flytur 2
erindi, með skuggamyndum, um
nýsænska list. Sænski stúdenta-
kórinn mun ennfremur syngja op-
inberlega á miðvikudagskvöld 1.
júlí og föstudagskvöld 3. júlí.
Eitthvað af erindum mun flutt
verða í útvarp, svo og söngur og
upplesur, þar á meðal Glunta-
söngur.
8. júní 1936.
S. B.
Læknishjálp á næturþeli og sjúkra,-
bifreið Rauða h/rossins. Þegar þarf að
ná í lækni að nóttu til, hér í bænum,
eða nærsveitum, má framvegis hringja
upp í talsíma nr. 82, hr. Andrés G. Is-
feld í Hjalteyrargötu 1, og annast hann
flutning allan með sjúkrabifreiðinni
fyrir sanngjarnt verð.
Ak. 10. júní 1936.
H éraöslæknirinn.
Vafalaust kannast margir við
nafnið: Ólafur Jóh. Sigurðsson, en
fáir Norðlendingar vita nokkur deili
á manninum, sem ekki er heldur að
vænta, þar sem svo stutt er síðan
að nafn hans fyrst birtist þjóðinni.
— Það er að vísu alkunnugt, að út
hafa komið, eftir þennan mann,
tvær bækur, sem börn og unglingar
sækjast mjög eftir að lesa. Og
sennilega hafa margir lesið eftir
hann Ijóð og sögur, sem út hafa
komið víðsvegar í blöðum og tíma-
ritum. En meira vita menn yfirleitt
ekki. Þess vegn^ spyr nrargur:
Hvaða nraður er hér á ferð? Hvaða
maður er þetta, sem skrifar svo
góðar bækur núna í kreppunni, að
út koma tvær útgáfur á stuttum
tíma? — Jú, það er einmitt Ólafur
Jóh. Sigurðsson, senr nú er aðeins
rúmlega 17 ára að aldri.
Nú kunna ýmsir að hafa gaman
af því að vita eitthvað rneira um
pilt þenna, sem innan skamms verð-
ur orðinn þjóðfrægur maður, vita
einhver deili á þessum pilti, sem
byrjaði að skrifa sögur, þegar hann
var 7 ára, og seldi fyrsta handritið
sitt, þegar hann var 15 ára. Og það
er ekki lengi gjört, að segja dálífTð
frá þessum unga rithöfundi, því æfi-
sagan er ekki löng.
Hann er fæddur að Torfastöðum
í Grafningi 26. sept. 1918. Hann
var ekki hneigður fyrir erfiðisvinnu,
enda ekki heilsusterkur, en hann
hafði afar gaman af að skrifa,
um allt á milli himins og jarðar. En
eins og nærri má geta, voru skilyrð-
in engin í fátæku heimili. Og eitt er
víst, að honum þótti þröngt í Grafn-
ingnum. Haustið 1933, þegar hann
var tæpra 15 ára, hvarf hann
skyndilega að heiman til að leita
hamingjunnar, og hélt þá auðvitað
til Reykjavíkur. Hann átti þá að-
eins 40 kr. í vasanum. En hann setti
það ekki fyrir sig, þó eignin væri
ekki meiri en þetta, því hann hafði
ákveðið að gjörast rithöfundur, og
hvað varðaði hann þá um allar tor-
færur? Hann treysti á sjálfan sig og
sína glæsilegu rithöfundarhæfileika,
og var því staðráðinn í að vinna
sigur, og það mikinn sigur.
Þegar hann kom til Reykjavíkur,
byrjaði hann undireins að skrifa, og
skrifaði af kappi, bæði ljóð og sög-
ur. Og allir, sem kynntust honum,
undruðust gáfur hans, einbeitni og
áhuga, og voru sammála um, að
mikið væri í drenginn spunnið. En
þeir, sem þekktu hann aðeins af af-
spurn, hristu höfuðið efablandnir og
kváðust ekki skilja þetta »uppá-
tæki«.
En Ólafur hafði ekki lengi dvalið
í Reykjavík, þegar hann komst að
raun um, að braut listamannsins er
ekki alltaf slétt og bein. Hann
komst brátt í kynni við þyrnana á
listamannsbrautinni — og óvininn
mikla, seni flest íslensk skáld hafa
komizt í kynni við, bæði fyrr og
síðar: Hungrið. Hann sannfærðist
brátt unr það, að enginn lifir lengi á
því ,að skrifa, jafnvel þó skrifað sé
í þeirri vissu, að maður muni verða
rithöfimdur.
Nú, þegar komið var fram að
áramótum, var svo að honum þjapp-
að, að ekki leit út fyrir annað, en að
rithöfundarbrautin væri þá og þeg-
ar á enda gengin, og að hann mundi
sálast á ósköp þjóðlegan hátt: deyja
úr hungri. En þá greip hann til þess
úrræðis, að ráða sig í vinnu til Sig-
urjóns á Álafossi, auðvitað fyrir
sáralítið kaup. Þangað sótti hann
enga hamingju, því þegar hann
hafði verið þar nokkurn tíma, þá
varð hann fyrir því slysi, að lenda
með aðra hendina í vélarnar, sem
hlífðarlaust stýfðu framan af þrem-
ur fingrum. Varð hann nú að hverfa
frá Álafossi og vera lengi undir
læknishendi. ólafur dvaldi nú enn í
Reykjavík. Og eftir að sár hans
fóru að gróa, tók hann aftur til ó-
spilltra málanna við ritstörfin. Nú
gat hann selt handrit, og kom bókin
út um haustið (1934), sem hann
nefndi: »Við Álftavatn«. Seldist hún
svo afburða vel, að komið hefir út
önnur útgáfa síðan, og mun slíkt
vera alveg einsdæmi, þar sem höf-
undurinn var ekki orðinn 16 ára,
þegar bókin kom út í fyrra skipti.
Þessi bók er líka talin vera með
allra snjöllustu barnabókum, sem
hér hafa komið út.
Um vorið (1934) fór hann aftur
heim að Torfastöðum og dvaldi þar
um sumarið, og þötti ráð sitt nokk-
uð hafa vænkast, þar sem hann var
nú búinn að selja handrit.
Haustið eftir fór hann aftur til
Reykjavíkur og komst að sem þing-
sveinn við hið háa Alþingi. Sú vinna
er bæði erfið og leiðinleg, og um-
fram allt, smánarlega borguð. —>
Kaupið var aðeins 3 kr. á dag, fyrir
að vera á þeytingi allan liðlangan
daginn. Það kemur að vísu fyrir, að
góðgjarnir þingmenn stinga aurum
að veslings þingsveinunum, og er
það vitanlega vel þegið. En sú hátt-
semi þingmanna er einkennileg, að
þeir stinga frekast aurum að þeim
þingsveinum, sem minnstir eru. En
þó er það öllum ljóst, að vinnan
kemur að Iangmestu leyti niður á
þeim, senr eru stærri og þroskaðri.
En þeir fá helzt aldrei aukaþóknun.
Og mun Ólafur eflaust hafa verið í
þeirra tölu, því hann var stór eftir
aldri.
Eftir að þinginu var slitið um árs-
lokin 1934, tók ólafm* aftur til ó-
spilltra málanna við ritstörfin og
hefir skrifað látlaust síðan, að heita
má. Þá seldi hann handritið að bók-
inni »Um sumarkvöld«, og kom hún
út um sumarið (1935).
Nú er svo komið, að honum er
farið að líða viðunanlega. Hann
skortir að vísu peninga og næði. Til
þess að geta skrifað í næði um tíma,
þá brá hann sér í vetur upp í Skíða-
skála, sem stendur upp í miðri Hell-
isheiði, og skrifaði þar í nokkrar
vikur, ásamt öðrum rithöfundi,
Kristmann Guðmundssyni.
í vetur varð Ólafur fyrir þeitn ó-
vænta heiðri, að Menntamálaráö
veitti honum 500 kr. »skáldastyrk«,
og eru þess engin dæmi, að 17 ára
drengur hafi hlotið slíka viðurkenn-
ingu. —--------En Ólafur er ekkl
heilsuhraustur. Og það sorglega við
þessa sögu er það, að mikill hluti
af þessari upphæð fór til Iæknanna,
sem flestir eru okrarar og hróplegir
svíðingar, frakkastir að sjúga pen-
inga út úr fátæku, heilsulausu og
atvinnulausu fólki. Það eru líka
karlar, sem hafa peninga núna í
kreppunni, þó aðrir líði neyð.
Ef allir fátækir menn hefðu það
fyrir fasta reglu, að greiða aðeins
helming af reikningum læknanna, þá
væri margur betur farinn.
Sá, sem heimsækir Ólaf Jóh. Sig-
urðsson, hittir alltaf svo á, að hann
er að skrifa. Hann býður gestinum
til sætis í snotru stofunni sinni, rétt-
ir honuin cigarettu og rabbar við
hann um skáldskap og listir — og
hvað sem er. En hann heldur áfram
að skrifa engu að síður. Honum ríð-
jur svo á, að koma sem mestu á
pappírinn, því liðin stund kemur
ekki aftur. Og hann skrifar kannske
fleiri blaðsíður, á meðan gesturinn
reykir cigarettuna í mestu makind-
um.-------Og þegar hann kveður
gestinn, tekur hann þétt og hlýtt i
hendina á honum og segir að skiln-
aði eitthvað, sem verður óvenju
minnisstætt. Og gesturinn kveður
hann með þeirri sannfæringu, að
þetta sé maður, sem innan fárra ára
verður talinn með mestu ritsnilling-
um þjóðarinnar.
Ef efnahagsástæður hans Iejda,
hefir Ólafur Jóh. Sigurðsson í
hyggju að heimsækja Norðurland í
sumar, einkum Eyjafjörð og Þing-
eyjarsýslu, og er þess að vænta, að
honum verði vel tekið á þeim slóð-
um, þar sem hin forna, þjóðlega
gestrisni er enn við líði, og þar sem
alþýðan kann enn að meta skáld-
skap og aðrar fagrar listir .
Benjamín Sigvaldason,
frá Gilsbakka.
Bændur votta
ríkisstjórninni
traust.
Á aðalfundi Kaupfélags Héraðs-
búa á Reyðarfirði, sein haldinn var
á Ketilsstöðum á Völlum nýlega,
var samþykkt eftirfarandi álykt-
un:
»Aðalfundur Kaupfélags Héraðs-
búa á Reyðarfirði, haldinn að Ket-
ilsstöðum á Völlum dagana 25. og
26. maí 1936, leyfir sér hér með að
færa hinni háu ríkisstjórn og full-
trúurn hennar, þeim alþingismanni
Páli Zophoníassyni og Steingrími
Steinþórssyni búnaðarmálastjóra,
þakkir fyrir þá ómetanlegu aðstoð
og hjálp, sem meðlimir kaupfélags-
ins ásamt fjölda annara landsmanna
hafa notið vegna atbeina ríkisins
síðastliðinn vetur. Verður ekki ann-
að séð nú, en að sú hjálp nái fullum
árangrk.
Frú Vnnur Benediktsdóttir (Hulda
skáldkona) er væntanleg hingað til Ak-
ureyrar í næstu viku. Mun hún hafa í
hyggju að láta eitthvað til sín heyra
opinberlega,