Dagur - 08.04.1943, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 8. april 1943
DAGUR
3
r ■ ■
(Framhald af 1. síðu).
Ingimar kvæntist Guðfinnu
Jónsdóttur, ættaðri úr Fljóts-
adlshéraði, árið 1907. Hefir þeim
hjónum orðið 5 barna auð-
ið, og eru öll uppkomin.
Ingimar hefir átt óvenju lang-
an og fjölþættan starfsdag, og
starfar enn að áhugamálum sín-
um, þótt hann sé nú sjötugur
orðinn. Á störf hans öll og fjöl-
þættar gáfur verður ekki lagður
dómur hér, eða frá þeim greint
nánar. Vísast til annarra greina
í blaðinu í dag, í tilefni þessara
tímamóta. En þessu vill „Dagur“
bæta við frá núverandi starfs-
mönnum Ingimars við blaðið:
Ingimar Eydal hefir stjórnað
„Degi“ í rösk 17 ár af 25 ára æfi
blaðsins, og hin 8 árin verið
hinn bezti og öruggasti stuðn-
ingsmaður þess. í höndum hans
hefir blaðið vaxið frá barni í
reifum til fulltíða manns, breytzt
úr minnsta blaði landsins í
stærsta blað hérlent, utan höf-
uðstaðarins, vaxið að áhrifum og
vinsældum meðal þeirra manna,
er með því hafa átt samleið.
Fyrir öll þau störf og alla þá
umhyggju vill „Dagur“ fyrir sitt
leyti þakka þeim manni, er mest-
an þátt hefir átt í þessari þróun.
Það þykir jafnan til vegsauka,
að eiga til góðra manna að telja.
„Dagur" getur skrumlaust sagt
það nú, að hann muni jafnan
minnast þess fósturs, er hann
naut í höndum fyrsta ritstjóra
síns, með þakklæti og virðingu.
íngimar Eydal ritstjóri varð
sjötugur í gær. Hann hefir verið
búsettur hér í bænum síðan árið
1908, og allan þann tíma haft
með höndum mörg og marghátt-
uð trúnaðarstörf I" þágu bæjar-
ins, og allir, sem til þekkja,
munu á einu máli, að hann hafi
rækt þau af stakri samvizku-
semi, en þó með fullri festu.
Eg veit að fleiri en eg munu
minnast Ingimars í dag og þá
geta að nokkru um sum af störf-
um hans. Eg ætla því að láta
nægja að geta lítillega um störf
hans í bæjarstjórn Akureyrar, en
rúmsins vegna verð eg að fara
fljótt yfir sögu.
Ingimar var fyrst kosinn í
bæjarstjórn árið 1917 og síðan
jafnan endurkosinn, þar til árið
1934, að hann baðst eindregið
undan endurkosningu. Hann
átti því sæti í bæjarstjórn í 17
ár samfleytt og fyrri hlutann af
því tímabili var hann varafor-
seti, en síðari árin aðalforseti
bæjarstjórnarinnar.
Árið 1917, þegar Ingimar var
fyrst kosinn, var hér í bænum
allöflugur verkamannaflokkur,
sem starfaði þá sem frjálslyndur
umbótaflokkur. Gegn verka-
mönnunum stóðu þá íhaldsöfl
bæjarins, en utan þessara tveggja
hópa voru ýmsir menn, sem ekki
gátu verið í flokki með verka-
mönnum, en gátu þó átt samleið
með þeim í öllum helztu um-
bótamálum bæjarins. Það voru
þessir menn, með samvinnu viö
verkamenn, sem fyrst kusu Ingi-
mar í bæjarstjórn. Síðar, þegar
Framsóknarmönnum óx fylgi í
bænum, var Ingimar fulltrúi
aeirra og kosinn af þeim í bæjar-
stjórn.
Af þessu er ljóst að fyrri árin
var Ingimar einn síns liðs í bæj-
arstjórninni, en þrátt fyrir það
varð hann þegar frá upphafi
áhrifamaður þar. Bar þar margt
til, þó hygg eg að miklu hafi þar
um orkað forusta og stuðningur
nans við öll mál, er til umbóta
og framfara horfðu, og samfara
oví rökföst og glæsileg ræðu-
mennska, en Ingimar var, og er
enn, einn með beztu ræðumönn-
um, sem eg hefi heyrt.
Eg ætla ekki að telja hér þau
mál, er Ingimar léði sérstaklega
lið, eða beitti sér fyrir þau ár,
sem hann átti sæti í bæjarstjórn,
þó get eg ekki látið vera að
minna á, að það var harðfylgi
hans að þakka að byrjað var á
malbikun vega, holræsalagningu
og gangstéttagerð, sem þá þótti
óþ'arfa flottheit af allmörgum.
Þá var og, með atbeina Ingimars,
ákveðið að bærinn hætti að selja
lóðir, það var þá nýmæli, sem
misjafnlega var tekið þá, en nú
er af öllum viðurkennt sem hið
eina rétta og bænum hið mesta
happ.
Á þeim árum var rafstöðin við
Glerá reist og barnaskólinn nýi
byggður, sem þá voru stórmál og
báðum þeim málum fylgdi Ingi-
mar af alhug.
Fleira mætti telja, en hér skal
staðar numið. Aðeins vil eg að
lokum leyfa mér að bæta við al-
úðarþökk til Ingimars frá okkur
samherjunum, fyrir öll störfin á
liðnum árum og frá mér sérstak-
lega. Guð blessi þig, vinur og
frændi.
Á. Jóhannsson.
Það munu vera liðin 36 eða
37 ár síðan að eg hitti Ingimar
Eydal í fyrsta sinni. Eg var þá
staddur hér á Akureyri og kom
inn i hús Jóns Dalmanns í
Strandgötunni. Voru þar þá fyr-
ir þrír Eyfirðingar, Hallgrímur
Kristinsson kaupfélagsstjóri, Jak-
ob bróðir hans og Ingimar Ey-
dal. Var þarna rætt um stjórn-
mál og gazt mér ágætlega að
skoðunum þessara manna. En
stjórnmálin í þá daga snerust,
eins og kunnugt er, mest um
sjálfstæðismálið eða um rétt ís-
lendinga gagnvart Dönum.
Skildi eg það strax að Ingimar
og félagar hans vildu að ísland
yrði alveg sjálfstætt og voru sam-
mála þeim forustumönnum
þjóðmála vorra, sem lengst
gengu í því máli. Síðan hefi eg
kynnzt Ingimar Eydal allmikið,
bæði persónulega og af skrifum
hans.
Ingimar fylkti sér í flokk
hinna gömlu sjálfstæðismanna,
en þegar Sjálfstæðisflokkurinn
og Heimastjórnarflokkurinn
riðluðust vegna breyttra stjórn-
málaviðhorfa, og Framsóknar-
flokkurinn var stofnaður, þá
gekk Ingimar í þann flokk, og
hefir hann síðun verið, eins
kunnugt er, einn af máttarstólp-
*um hans .Ingimar hefir jafnan
reynzt traustur máttarstólpi
hverju máli eða stefnu, sem
hann hefir lagt lið. Hann mun
hafa skrifað fleiri greinar um
stjórnmál en nokkur annar mað-
ur, sem nú lifir í Norðurlandi.
Og það, sem einkennt hefir skrif
Ingimars, er ljós og rökrétt
hugsun, ramm-íslenzkt málfar,'
víðsýni og frjálslyndi. Ingimar
er einn þeirra manna, sem allt
frá æskuárum hefir aldrei hik-
að við að krefjast fulls sjálfstæð-
is fyrir þjóð sína, og hefir þráð
þá stund, að þjóðin yrði laus
allra erlendra yfirráða. Hann
hefir jafnan trúað því, að þjóðin
sjálf gæti bezt leyst öll sín vanda-
mál, að hún gæti bjargast að
öllu á eigin spýtur. En sam-
kvæmt þessari skoðun sinni hef-
ir hann og álitið, að einstakling-
ar þjóðarinnar gætu og bezt not-
ið sín með því að ráða sjálfir
verzlun sinni og atvinnuvegum;
því hefir hann verið samvinnu-
maður og Framsóknarmaður.
í Eddu er sagt frá ásynjunni
Iðunni og eplum hennar. Æsir
þurftu jafnan að endurnýja orku
sína með því að bíta í epli Ið-
unnar við og við, og eitt sinn er
Loki náði Iðunni ásamt eplun-
um burt úr Ásgarði og fékk hana
Þjaza jötni, þá gerðust Æsir
„brátt hárir og gamlir“.
í vöggu er mönnum veitt sti
náðargjöf að bíta í epli Iðunnar,
eplin, er veita mönnum orku og
það sem henni fylgir, en áhrif
eplanna verði ýrnsum skamrn-
vinn, og margir verði furðu
fljótt andlega gamlir. En því
virðist hafa verið þannig háttað
með Ingimar Eydal, að hann liafi
ekki aðeins bitið í Iðunnarepli í
upphafi bernsku sinnar, heldui
hafi hann náð Iðunnarepli á
vald sitt, sem haldi honum sí-
ungum andlega, allt til þessa
dags, þegar hann er sjötugur orð-
inn að aldri. Heilsa lians hefir
að vísu ekki haldizt sem skildi,
en liann er enn jafn ungur í
anda og þegar ég hitti hann í
fyrsta skipti. Og hvað sem ár
Ingimars verða mörg enn, sem
eg vona að verði allmörg, þá er
eg þess viss, að þegar hann siglir
yfir um landamærin, Jrá verður
hann jafn ungur í anda og þeg-
ar hann var upp á sitt hið bezta.
Og að lokum: Eg vil leyfa mér
að flytja Ingimar á sjiitugsaf-
mæli hans kveðju ‘og þakkir
mínar og annarra flokksbræðra
hans og skoðanabræðra, þakkir
fyrir samvinnu á liðnum árum,
þakkir fyrir djarfa og drengilega
baráttu á stjórnmálavelli þjóðar-
innar. Við óskum honum heilla.
Þorsteinn M. Jónsson.
Eg get hugsað mér, að þegar
Ingimar Eydal hafði lokið námi
á Möðruvöllum og framhalds-
námi í lýðskóla í Danmörku, hafi
hann ætlað sér að verða ungl-
ingakennari heima, enda hó::
hann kennslustörf í unglinga-
skólanum að Grund. Við það
starf hygg eg að hann hefði notið
sín bezt. Yfirburða gáfur hans,
staðgóð þykking ög víðfeðpþ
hugans, rnyndu hafa heillað
unga menn, sem voru að „rakna
úr reifum". í þeim hópi hefði
íann áreiðanlega orðið mikill
áhrifamaður, slíkur mælskumað-
ur sem hann var og snillingur
við að „draga upp myndir í hug-
ans heim, til herfylkja sóknar og
varnar“.
En Inginrar Eydal varð- ekki
kennari við unglingaskóla.
3arnaskóli Akureyrar naut
starfskrafta hans um 30 ára skeið.
]>að er löng saga og markverð og
verður ekki rakin í nokkrum af-
mælisorðum. Það er að sjálf-
sögðu sama sagan, sem aðrir
frumherjar kennarastéttarinnar
aafa að segja, svipuð í höfuð-
dráttum, saga um blossandi
áhuga á starfinu og óbifanlega
trú á gildi þess fyrir einstaklinga
og þjóð, saga um starfsgleði,
nægjusemi og fórnarhug, sem
ekki spurði fyrst og fremst um
aunin. En svo er það líka saga
urn vonbrigði, vanþakklæti og
misskilning og ekki sízt um basl-
ið við að bjargast með hin sára-
litlu laun, sem varð þá vitanlega
að bæta upp með öðru starfi, ef
það fékkst. Eg þykist þess full-
vijs, að nú er I. E. lítur yfir langa
æfi, muni hann blessa þessa sögu,
þrátt fyrir allt, því að á spjöld-
um hennar mun mörg línan
;litra og varpa ylgeislum í hug
og hjarta.
Eins og að líkum lætur á I. E.
aragrúa af nemendum og mik-
inn fjölda samverkamanna. Ekki
^et eg hugsað mér, að hann eigi
iiokkurn óvildarmann í þeim
>tóra laópi. Hitt er víst, að margir
liafa dáð hann sem kennara og
mann. Hann var svo ríkur af
ýmsum kostum kennarans, snjall
í máli, fastur fyrir og öruggur,
frábærlega skýr í hugsun, glögg-
ur á aðalatriði í kennslunni, og
ívo í hina röndina fullur af smá-
’lettni og gamansemi, er jafnan
mun reynast hið mikla lífsins
balsam í dagsins önn og erli, og
þá ekki sízt innan veggja skólans.
Og samverkamenn I. E. hafa og
jafnan fengið að njóta þessara
eðliskosta hans í ríkum mæli.
Þeir munu lcngi minnast gáfna
hans, geðprýði, góðvilja og gam-
ansemi rir sambúðinni, og er
etíð óblandinn fögnuður meðal
gamalla samverkamanna, er I. E.
kemur á fund þeirra, þótt nú sé
liann hættur kennslustörfum.
Fyrir hönd barnaskólans og
allra samverkamanna þar, flyt eg
iú hinum gamla kennara inni-
’ega þökk fyrir starfið og sam-
húðina, og óska þess, að við meg-
un enn lengi fá að sjá hann mitt
i meðal okkar.
Snoni Sigfússon.
ÞREM ÁRUM liðnum
verða 60 ár frá því að ey-
firzkir bændur stofnuðu Kaup-
félag Eyfirðinga að Grund. Sex-
tíu ár er ekki langur tími í sögu
félags, en það er mestur hluti
meðal mannsæfi. Þeir eru því
ekki ýkja margir á meðal okkar,
sem mega muna þann viðburð,
sem svo afdrifaríkur hefir reynzt
fyrir þetta hérað. Og þó eru þeir
ennþá færri, sem tekið hafa virk-
an þátt í starfi félagsins rnikinn
hluta þessa nær 60 ára tímabils.
Ingimar F.ydal er «inn ÚX þcirri
fámennu sveit. Hann er sjötugur
dag og má því muna stofnun fé-
lagsins, þótt eðlilega liðu all-
mörg ár, þangað til starf hans
innan samtakanna gæti hafizt.
En þó hafa öll eftirminnilegustu
átökin, sem félagið hefir gert sér
til eflingar og vaxtar, orðið eftir
að Ingimar Eydal gerðist félags-
maður og flest þó eftir að hann
tók sæti í stjórn þess árið 1917,
en þar hefir hann átt sæti óslitið
síðan og verið varaformaður frá
árinu 1918.
Ingimar Eydal hefir því verið
meira en áhorfandi að þeim
miklu og stórstígu framlörum,
sem orðið hafa í þessu héraði og
sessu bæjarfélagi fyrir atbeina
samvinnustefnunnar. Hann hefir
verið virkur þátttakandi í þeim.
Og því er þessa minnzt hér á
þessum tímamótum í æfi hans,
að þessi þátttaka hefir ekki verið
neitt aukaatriði í lífi hans og
starfi. Samvinnustefnan hefir
verið lífsskoðun hans. Við hana
batt hann snemma miklar vonir
um framfarir og hagsæld til
handa vinnandi fólki. Hann hef-
ir borið gæfu til þess að sjá
margar þær vonir rætast og hef-
ir sjálfur átt sinn þátt í að gera
draumana að veruleika.
Þessa hygg eg efalaust, að Ingi-
mar muni nú minnast með gleði.
Við, sem unnið höfum með
honum bæði fyrr og síðar, meg-
um hins vegar minnast samstarfs-
ins við hann með þakklæti.
Hann er gæddur þvf skaplyndi,
að það er alveg sérstök ánægja
að vinna með honum. Hann hef-
ir jafnan verið ótrauður til nýrra
átaka og æfinlega vel á verði um
heill og heiður félagsins. Það er
nú orðið ærið oft, sem hann hef-
ir mátt grípa pennann til þess
að bera hönd fyrir höfuð félags-
ins, er á það hefir verið sótt. Sú
vörn hefir hvorgi brugðizt. Fyrir
langt og heillaríkt starf hans inn-
an stjórnar K. E. A. og utan, fyr-
ir óbifanlega trú hans á mætti
samvinnunnar, fyrir ákjósanlegt
samstarf, vil ég nú færa honum
alúðarfylístu þakkir, bæði frá
mér sjálfum, starfsmönnum K. E.
A. og félagsmönnum.
Akureyri 7. apríl 1943.
Jakob Frímannsson.
NYKOMIÐ
Rafmagnsstraujárn
tvær tegundir.
Brauðristar.
Rafmagnskaffikönnur
(Percolators).
Straujárn
með lausu haldi, í settum,
hentug fyrir fólk, er ekki
hefir rafmagn.
KAUPFÉLAG
EYFIRÐINGA
JAm og glervömdeild,