Dagur - 18.01.1945, Qupperneq 4

4
Ð AGUR
Fimmtudagnr 18. janúar 1945
DAGUR
Ritstjóri: Haukur Snorrason.
Afgreiðslu og innheimtu annast:
Marinó H. Pétursson.
Skrífstofa við Kaupvangstorg. — Sími 96.
Bl«ðlS kemur út á hverjum fimmtudegi.
Árqrangurinn kostar kr. 15.00.
Prentverk Odds Bjömssonar.
Úlfseyrun og sauðargæran
■^IÐ ÍSLENDINGAR deilum tíðum um ýmsa
hluti og deilum stundum hart. Mörgum
finnst t. d. nóg um stjórnmálaerjurnar, og vissu-
lega eru þær oft persónulegri og illvígari en þörf
er á. Þó lendir þar tíðast við orðin ein — í blöð-
um, á fundum eða jafnvel manna á milli, einkunt
þegar líður að kosningum. Þess á milli — og þeg-
ar skyggnzt er undir yfirborðið — rista þessar
deilur sjaldnast mjög djúpt, sem betur fer. Og
vissulega er það órækt vitni urn lýðfrelsi þjóðar-
innar, að okkur leyfist að deila hart og ói'ægilega
um alla liluti að kalla á milli himins og jarðar
og halda fram hinum óskyldustu sjónarmiðum
og skoðunum í hverju máli. Það er hryggilegt, að
þetta frelsi er stundum misnotað með strákslegu
og siðlausu orðbragði, ódrengilegum og tillits-
lausum bardagaaðferðum og persónulegu og
rætnu níði um pólitíska andstæðinga. En á hinn
bóginn er það harlá gleðilegt, að sérhver íslend-
ingur getur sagt og ritað það, sem honum býr í
brjósti, hver sem í hlut á, meðan því er haldið
innan einhverra eðlilegra og sæmilegra tak-
marka, án þess að eiga annan dómstól en almenn-
ingsálitið yfir höfði sér, en hvorki pólitískar
fangabúðir, útlegð, pyndingar né líflát, eins og
sums staðar er tíðkanlegt, þegar svo stendur á.
ylSSULEGA ÓSKUM VIÐ þess öll - eða a. m.
k. langflest, — að þjóðin megi njóta þessara
réttinda um alla framtíð — njóta fulls skoðana-,
rit- og málfr'elsis, sem aldrei verði af henni tekið.
En hitt er og jafnvíst, að fæst okkar gera sér þess
fulla grein, hversu mjóu munar, að við lendum
undir áhrifavald þeirrar heimsskoðunar og
stjórnmálaþróunar, þar sem allt annað er uppi á
teningnum í þessum efnurn — þar sem engin op-
inber boðun eða skoðanaflutningur er leyfður né
þolaður, nema hann sé áður skekinn og mældur í
hinum löggildu mælikerum ráðandi stjórnar-
valda. Úlfseyru skoðanakúgunarinnar eru farin
að standa nokkttð oft út undan sauðargæru lýð-
ræðisskrafsins hjá sumum stjórnmálaflokkum
okkar. Ekki er t. d. langt síðan, að nokkrir for-
vígismenn þjóðmálastefnu, sem lætur mikið til
sín taka hér á landi nú á síðari árum, urðti að
standa opinberar skriftir, auðmýkja sig mjög og
biðja flokksforustuna miskunnar og afsökunar
fyrir þá sök eina, að þeir höfðu villzt ,,út af lín-
unni“ og haldið fram öðrum skoðunum en þeim,
sem hinum andlegu feðrum og æðstu stjórnend-
um flokksins austur í löndum gazt bezt að þá í
svipinn. Og sannarlega eru fregnirnar af vinnu-
brögðum þeitn, sem þessi sami stjórnmálaflokkur
viðhafði á nýafstöðnu stéttarþingi alþýðusam-
takanna á íslandi, ekki til þess fallnar að auka
mönnum bjartsýni og trú á skoðanafrelsið og lýð-
ræðið undir handarjaðri þessarar stefnu, ef hún
næði hér fullri og óskoraðri aðstöðu til þess að
beita skoðanakúgun og ofbeldi í svo ríkum mæli
sem hún virðist hafa tilhneigingar og vilja til.
Mörg fleiri dæmi mætti nefna þessu til sönnun-
ar, ef þörf gerðist, þótt ekki verði hér lengra far-
ið út í þá sálma að sinni.
þAÐ ER TÍMABÆRT fyrir þjóð, sem harla
lítið á undir sér, að gera sér þess fulla grein,
að hverju stefnir í þessum efnum og sofna ekki á
verðinum. þegar slíkar vættir andlegrar ánauðar
og ófrelsis sækja á garðinn, þar sem hann er
lægstur. Voldug stórveldi með stórum glæsilegri
og rótgrónari lýðræðiserfðir en við getum hrós-
að okkur af, virðast sannarlega eiga í þröngri
vök að verjast í þessum efnum. Þau virðast meira
Á ÞÝZKRI GRUND
Fallbyssur Bandaríkjamanna skjóta á varnarvirki Þjóðverja tyrir
austan Aachen. Stórskotaliðið hefir komið sér fyrir í þorpinu Bitt-
ohen, scm eitt sinn var eitt af meginvirkjum Siegfriedlínunnar á
þessum slóðum.
■ ■■■ I I II I ■■III | >| |
„Farið þið til ljandans.“
glNHVERJUM RÁÐANDI Sjálf-
stæðismönnum hér á Akureyri
hefir víst fundizt ritstjóri málgagns
flokksins í bænum full hógvær og
sanngjarn maður og helzt til mikið
prúðmenni í rithætti til þess að hon-
um væri fulltreystandi til að túlka
málstaðinn með orðbragði því og stíl-
máta, sem þeir óskuðu helzt eftir til
prýðis og menningarauka fyrir blað
flokksins. Nýr maður hefir því verið
settur honum til höfuðs, og mun hanti
eftirleiðás eiga að stjórna hinni póli-
tísku sókn blaðsins, og einkum ráða
munnsöfnuði þess. Fyrsti „leiðari“
hins nýja ritstjóra nefnist „Viðhorf“
og birtist í síðasta tölublaði „íslend-
ings.“ Þar er stjórnarandstöðunni lýst
með þessum spaklegu orðum: —
„Allt framferði Framsóknarmanna í
garð hinnar nýju stjórnar hefir mót-
azt af hugsuninni: Það vildi ég, að
þú dræpist og færir til fjandans.“
Auðvitað er engin minnsta tilraun
til þes gerð að finna þessum orðum
að segja nú um stund a. m. k.
telja sig tilneydd að horfa á það
þegjandi, að samherjar þeirra
troði hugsjónir þær, er þau hafa
gert að styrjaldarmarkmiðum,
undir fótum sér og hafi þær áð
engu. Hver hreyfir nú tungu
eða hiind til að andmæla því, að
varnarlaus smáríki séu innlimuð
hvert af öðru — „þegjandi og
hljóðalaust“ — í nágrannaríkið,
sem neytir aðstöðu sinnar og
vopnavalds í þágu miskunnar-
lausrar stórveldastefnu? Og land-
flótta þjóðhöfðingi hrakinnar
og hernuminnar þjóðar fær
harða ofanígjöf hjá „verndur-
um“ sínum fyrir það eitt að dirf-
ast að. lýsa skorinort yfir van-
þóknun sinni á einræði eins
flokks, en trú, sinni á almennar
kosningar og lýðræði í landi.sínu,
þegar „styrjöldin fyrir frelsi og
s j á 1 fsákvörðunar rétt smáþ j óð-
anna“ er til lykta leidd.
Það er sýnt, að við íslending-
ar höfum engu að treysta í þess-
um efnum nema vakandi rétt-
Jætiskennd og heilbrigðri frelsis-
þrá okkar eigin alþýðu. Ef lýð-
skrumurum og málrófsmönnum
tekst að slæva eða svæfa þessá
eiginleika hennar, er voðinn vís
og öld hins pólitíska ójafnaðar
og flokkslegrar áþjánar stendur
fyrir .dyrum.
nokkurn stað, nefna dæmi til skýr-
ingar né fást um rök eða líkindi fyrir
þessari einkar hógværu staðhæfning.
Sennilega hefði nú Jakob verið eín-
fær um að hugsa álíka grunnt og
þetta, ef hann hefði einbeitt sér að
hundasundinu, en Bárði einum var
til þess treystandi að færa hugunina
i svona snyrtilegan búning. Munu
margir Sjálfstæðismenn hér í bænum
hugsa gott til framhaldsins, ef það
verður allt í stíl við upphafið: And-
stæðingunum lögð orð í munn og
gerðar upp skoðanir, eftir því sem
bezt þykir við eiga á hverjum tima,
og orðbragðið haft sem óhrjálegast.
Og síðan verður barizt knálega og af
mikilli vígfimi við þessar vindmyllur,
að dæmi Don Quixote og annarra
taumlausra farandriddara ímyndunar-
aflsins og getsakanna.
FIMMTUGUR:
lóhann líröyer
kjötbúðarstjóri.
Næstkomandi sunnudag á Jó-
hann Kröyer, kjötbúðarstjóri K.
E. A., fimmtugsafmæli.
Hann er fæddur á Svínárnesi
:í Látraströnd. Foreldrar hans
voru hjónin Þorsteinn Gíslason
bóndi og Anna Jóakimsdóttir
bónda á Kussungsstöðum í
Fjörðum. Jóhann lauk gagn-
fræðaprófi á Akureyri 1915 og
gerðist síðan verzlunarmaður í
Neskaupstað um skeið. Árið
1926 gerðist hann verzlunarmað-
ur hjá Kaupfélagi Eyfirðinga.
Árið 1929 varð liann útibússtjóri
K. E. A. í Ólafsfirði og gegndi
því starfi til ársins 1933, er hann
tók við forstöðu kjötbúðar K. E.
A. og hefir gegnt því starfi síðan.
Jóhann er tvíkvæntur. Fyrri
konu sína, Evu Pálsdóttur
Bergssonar kaupmanns og út-
gerðarmanns í Hrísey, missti
han nárið 1941. Slðari kona hans
Tramhald á 8. slðu).
Andlitsþvottur
Allar viljum \ið vera snyrtilegar — ekki satt?
En til þess að geta verið snyrtilegar verðum við
að vera hreinar.
Okkur ætti heldur ekki að vera nein vorkunn
að halda líkama okkar hreinum — lauga okkur
reglulega, helzt tvisvar í viku. —
En hvað um andlitið? Hvernig á að þvo það,
til þess að fá sem fallegastan hörundsblæ? Úr
sápu og vatni? — eða sápulausu vatni? Úr heitu
vatni eða köldu? Kannske engu vatni, aðeins
hreinsunarkremi? Eða hvortveggja, ef til vill?
Um þetta eru skiptar skoðanir, en þó fer þeirn
stöðugt fjölgandi, sem álíta vatns- og sápuþvott
inn það eina rétta.
Eg ætla að lofa ykkur að heyra álit amerísks
læknis og sérfræðings í kvensnyrtingu dr. f
Howard Cruni á jrví, hver sé réttasta og bezta
aðferðin við andlitsþvott.
Segist læknirinn hafa komizt að þessari niður-
stöðu eftir margra ára reynslu og rannsóknir.
Hann heldur eindregið með vatns- og sápu-
Jrvotti.
„Auðvitað þværðu andlit þitt,“ segir hann,
„því að flestar konur, nú orðið, gera það. En
það er ekki ein af tíu þúsundum, sem þvær Jrað
á réttan hátt.“
Nú skuluð j)ið heyra, hvernig Jressi sérfræð-
ingur vill að við þvoum andlit okkar:
„Láttu renna úr báðum krönum (heitt og kalt)
í þvottaskálina, Jrar til vatnið et vel volgt.
Bleyttu allt andlitið og hálsinn, þar til hör-
undið verður heitt. Löðraðu nú sápufroðu á and-
lit og háls .og burstaðu rækilega, annað hvort
með grófum þvottaklút eða venjulegum nagla-
bursta.
— Þú skalt ekki halda, að höriind þitt meiðist
af þessari grófu meðferð, þvert á móti mun það
hafa afar gott af henni.
Við burstunina skaltu nota hringhreyfingu en
bursta ekki upp og niður eða til hliðanna.
Þegar andlitið ler að roðna ertu á réttri leið.
Ég á ekki við, að þú rispir það eða rífir —
það væri hlægilegt. En jafn vel, þótt það kæmi
lyrir, myndi það ekki skaða þig neitt. En þetta er
algerlega óþarfi, þú átt aðeins að fá hörundið
til þess að roðna.
Gættu jæss, þegar J>ú gerir jretta í fyrsta sinn,
að hæta, þegar hörundið er farið að roðna.
Þvoðu nú sápuna á burt með volgu vatni.
Bættu svo smám saman heitu vatni í skálina
og bleyttu stöðugt (í 2 mín.) andlit og háls, svo
að hörundið hitni. Heltu burt beita vatninu og
settu að lokum kalt vatn í skálina. Bleyttu nú
andlit og háls úr kalda vatninu (í 2 mín.) eða
jtar til hörundið er orðið kalt. Til Jressa má
nota þvottaklútinn eða einungis hendurnar. —
Síðan þerrar þú andlit og háls rækilega með
grófu handklæði og nýrð hörundið vel.
Til að byrja með, ráðlegg eg þennan jrvott
tvisvar í viku. En þegar hörundið fer að venjast
honum — annað hvort kvöld.
Þú mátt ekki búast við neinu undri eftir einn
þvott eða svo, en ef þolinmæði þín er í góðu lagi
mun koma að því, að J)ú munt finna og sjá árang-
urinn.
Þessi aðferð kostar ekkert — en mun gefa þér
mikið í aðra hönd, þ. e. fallegan hörundsblæ."
Nú er eftir að vita hvernig okkur fellur þetta.
Það væri nógu gaman að reyna!
„Puella“.
★
R Á Ð.
Þegar þú bakar köku, sem ckkert egg er í,
skaltu gæta jress, að hafa ofninn ögn heitavi en
venjulega.
Hitaðu prjóninn, sem þú notar til þess að
reyna, hvort kaka sé bölnuð. Kakan fellur síður.